Gierzwaluwen Rivierenwijk
Spuistraat 64. Een
van de 19 adressen met elk vijf neststenen in de Rivierenwijk. In 2022
waren er ca. 33 van de 95
bezet.
Zie ook:
nrs.
61 t/m 70 in de tabel met Utrechtse kunstnestprojecten.
Meer over gierzwaluwen in Utrecht
-
Tien
jaar nesten zoeken in Utrecht
-
Kunstnesten in de
Middeleeuwen
-
1e
nesten Leidsche
Rijn 2017 en
2021
-TOP-5
hotspots gierzwaluwspektakel
|
Een geslaagd kunstnestproject
Door renovatie en isolatie van de wijk zouden
in 2020 ca. 19
gierzwaluwnesten verloren gaan.
Ik ontdekte het project pas op 30-6-2022
tijdens de zoektochten naar kunstnesten door de stad. Toch konden nog bij 29 neststenen in- en/of uitvliegers
gezien worden. Maar het zijn er waarschijnlijk wel meer. Het kost nogal wat tijd om
ze allemaal te controleren. Op grond van beelden met een endoscopische camera zijn er
(netto) vier kasten extra "bezet verklaard", dus totaal 33
bezette neststenen van de 95. Het is waarschijnlijk de grootste
kunstnestenkolonie van Utrecht.
De 19 adressen met 5 neststenen (cijfer is aantal in
2022 bezet van de vijf) en 19 door renovatie verdwenen gierzwaluwnesten.
De resultaten met de camera zijn hier nog niet in
verwerkt !
Een groepje bewoners bestiert een groot plantsoen in de
wijk. Van daaruit heb je mooi zicht op het luchtruim met grote vluchten
gierzwaluwen boven de kolonie. Besloten is de tuin het "Gierzwaluwplantsoen"
te noemen en men liet een er een fraai infobord bij maken.
Voor de wijkbewoners die helpen bij de
controles
Onderzoek bezetting 2023
Er is goede kans dat de kolonie dit jaar de
grootste kunstnestkolonie van Utrecht zal zijn. Dat was vorig jaar
Hartingstraat/v. Schendelstraat met 38 bezette neststenen en 100% bezet.
Maar dat moet nog wel 'even' aangetoond worden. Het kost nogal wat tijd maar
buurtbewoners willen helpen. We verzamelen op donderdag 15 juni om
21.00 u. bij de vuilcontainers voor Beerzestraat 33 voor uitleg over de
gang van zaken.
Jaap Langenbach zal in een kwartiertje
uitleggen hoe je het vaak raadselachtige vlieggedrag van de gierzwaluwen
moet duiden, hoe je efficiënt bezetting kunt
controleren en welk type waarneming als bewijs voor een bezet nest telt.
Daarna gaan we de wijk in om invliegers te betrappen. Eerst met de groep voor oefening
en demonstratie en daarna in groepjes van twee (of een) bij een aantal adressen. Einde uiterlijk om 22.30
als de gierzwaluwen 'op stok' gaan. We hebben dan nog ruim een maand om de rest te vinden.
Alleen bij (mot)regen gaat het niet door en
doen we het op 22 juni.
Lees hier de oproep in
Buurtkrant de Rivier-Dichter.
Claim je adres(sen) !
In de tabel hieronder staan de 19 adressen met elk vijf
neststenen en de bezetting in 2022 en 2023. Controleer of de bezette kasten
van 2022 ook in 2023 weer bezet zijn en van de overigen of zij dit jaar voor
het eerst bezet
zijn. Blauwe adressen worden door iemand onderzocht, de rest is nog niet geclaimd.
Voorkom dat we dubbel gaan zoeken, claim
een adres en meldt dat z.s.m. bij
jaaplangenbach@ziggo.nl
of 06 3849 7474. En meldt daarna voor 15 juli de gevonden bezettingen. Beste
zoektijd tussen 21.00 en 22.45 uur. Aanhakers en langsvliegers tellen
niet ! Alleen invliegers die minstens een paar minuten binnen blijven worden
gezien als bezet nest. Kastennummering van linksboven naar rechtsonder, zie
foto. Gevels op de hoek hebben het adres van de rechter deur.
Bezette kasten 2022- 2023
Kastnummer:
1 '22 Totaal
Aantallen 2023 zijn uiteraard nog voorlopig. Zolang er
niet 5 bezet zijn op een adres kan het meer worden.
Geleenstraat 1, achterkant, met nummering
Faunaonderzoek
Bij het faunaonderzoek door ecologisch
adviesbureau Movares werden 19 gierzwaluwnesten
gevonden op Gouwestraat 3 (2 nesten), 7, 9 (2 nesten), 21, 25, 34 (2
nesten), 36, 40, Merwedestraat 38, 50 (2 nesten), 58 en Spuistraat 23, 24,
26 en 30, totaal dus 19. De
nestingangen zaten voornamelijk achter loodslabben bij dakkapellen. Ook na
de renovatie wordt hier en daar nog naast dakkapellen gebroed.
Lokgeluid
In seizoen 2019 en 2020 zijn volgens de
Ontheffing Wnb 14-10-2019
bij een aantal (alle?) locaties lokgeluiden
afgespeeld.
Het is niet bekend wanneer de eerste
bezettingen plaatsvonden, dat is geschat. Waarschijnlijk in 2019 nog geen broeders of zeer
sporadisch omdat in dat jaar de 'natuurlijke' nesten nog beschikbaar
waren. Maar een nestzoekende puber zou verleid kunnen zijn door het
lokgeluid. Heeft iemand daar wel eens iets van vernomen ?
Resultaten cameracontrole
Om tijd te besparen voor de controle op
bezetting en extra informatie te vergaren over de inhoud van de kasten is een endoscopische
camera op een telescoopstok ontwikkeld. Info over de gebruikte apparatuur op de
pagina over nesten zoeken.
Op 8 en 9 april 2023 is de camera op zes adressen getest.
Dat leverde wat determinatieproblemen op want wat kan duidelijk als een gierzwaluwnest
beschouwd worden en wat niet?
Ik ken nesten als een mooi glad gemetseld kommetje maar ik vond veel
rommelige kastinhoud met vooral veel mos, van mezen of huismussen? Slaapplaats geweest en
nu ook nestelend? Ik zag twee koolmezen ergens kasten inspecteren. Achtergebleven
gierzwaluwpoepjes (is bewijs voor uitgevlogen jongen) waren vaak afwezig
terwijl wel invliegers waren gezien, of waren de poepjes niet te zien door afdekkend mos? Het zicht op de nestkom ontbreekt soms.
Het is beter om de controle na
het broedseizoen te doen, half augustus. De nesten zijn dan nog vers en er
is nog geen 'troep' van nestelende of winterslapende mussen en mezen. Als
dat er wel is, was er geen gierzwaluw.
Spuistraat 24 met lege kast nr. 4 en voorgevormde nestkom.
In de neststeen is aan de 'donkere' kant een
ondiepe nestkom in de bodem uitgespaard. Daar is de camera ongeveer op
gericht. Het is bekend dat de gierzwaluw dat
een zeer aantrekkelijke plek vind om met de nestbouw te beginnen.
Hieronder de bevindingen in de 30 kasten.
Gouwestraat 38. Alleen bij nr. 2 en 3
invliegers gezien. In nr. 1 zat een duidelijke nestkom, maar geen
poepjes. In nr. 2 en 3 rommelig nest te zien, van vooral mos en grove
strootjes, zonder duidelijk kommetje. Nr. 4 en 5 waren schoon leeg.
Gouwestr. 38 nr.1 Duidelijk kommetje van juist formaat,
mossig, geen poepjes. Determinatie:
gierzwaluw maar toch wat onzeker. Deze zomer kijken of ze er naar binnen
gaan.
Conclusie: 3 in plaats van 2 bezette nesten,
met invliegers als doorslaggevend bewijs.
Scheldestraat 53/Gouwestraat 1.
Geen invliegers gezien.
Conclusie: 1 in plaats van 0 nesten en
woningcorporatie Woonin moet eens naar de isolatiemethode kijken.
Scheldestraat 25. Geen invliegers gezien.
Duidelijke
nestkom in 2 met mos en veertjes en een paar poepjes. Heel veel mos / strootjes in nr. 5, geen kommetje of
poepjes maar zicht beperkt. 1, 3, en 4 leeg, flink wat
isoleerkorrels in 3 en 4.
Conclusie: niet 0 maar 2 nesten.
Spuistraat 24. Invliegers gezien in 1, 2 en
3.
Kast
nr. 1 (foto) met gierzwaluwpoepjes, veertjes, nest achterin.
Waarschijnlijk ook nest in nr. 5 met wat
poepjes maar erg mager nestje. Rest schoon leeg.
Conclusie: 2 in plaats van 3 nesten.
Spuistraat 46. Geen invliegers gezien in
'22.
Kasten 1 en 5 leeg, magere nestkom met veel poepjes in 2
(foto), veel mos en
rommelig strootjes maar geen poepjes in 3, heel klein hoopje mos in 4,
geen poepjes.
Conclusie: niet 0 maar 1 bezette kast.
Spuistraat 52. Geen invliegers gezien.
Kasten 1 en 2 schoon leeg.
Kast nr. 3 (foto) terecht niet als gierzwaluwnest
genoteerd?
Veel mos en strootjes in 3 en 4 maar veel
minder in 5 en zeker geen nestkom en ook geen poepjes in 4 en 5.
Conclusie: 0 nesten blijft 0.
Samenvattend:
In de zomer van 2022 werden op grond van
waargenomen invliegers (vanaf 30 juni) 5 bezette kasten (van de 30 op de zes
bekeken adressen) als bezet genoteerd. Met de camerabeelden blijkt dat dat
er ongeveer 9 zouden kunnen zijn.
- Wel invlieger, geen nest: 2
- Geen invlieger, wel nest: 6
- Wel invlieger, wel nest: 3
- Geen invlieger, geen nest: 19
Kortom, 22 van de 30 (73%) waren goed op basis
van waargenomen invlieggedrag.
Overtredingen Wet
natuurbescherming
De handhaving van de Wet natuurbescherming, Wnb
wordt voor de provincie Utrecht uitgevoerd door
rudutrecht.
Het komt nog steeds voor dat het hele jaar
beschermde nesten van de gierzwaluw zonder ontheffing van verbodsbepalingen
in de Wet Natuurbescherming (Wnb) onbruikbaar worden gemaakt door
verbouwingen, sloop of na-isolatie. Dergelijke overtredingen of niet voldoen
aan de voorschriften in een ontheffing van die verboden, kunnen in de
provincie Utrecht gemeld worden op
handhaving-wnb@rudutrecht.nl
. Voor de melding kan ook een e-formulier gebruikt worden,
dat staat hier.
Bellen kan 24/7 met 0800-022 5510 , ook als spoed is vereist omdat de
werkzaamheden nog gaande zijn.
Meer over wetten, regelgeving en bescherming
van de gierzwaluw op:
wetten en regels.
Jaap Langenbach, Willemstraat 38
3511 RK Utrecht
06-3849 7474
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||