Gemiddelde scores per succesfactor

De gemiddelde score van alle criteria over alle projecten bedraagt 5,6 van maximaal 12.

Het onderlinge gewicht van de vijf criteria is nog punt van overweging maar gemiddeld lijken ze wel een aardig criterium te zijn voor de kans op bezetting. bezette projecten scoren gemiddeld 7,7 en niet bezette 4,9.

De oriëntatie (m.b.t. zonbestraling) en de toegang tot de invliegopening is bij de meeste projecten wel op orde.

Met (goed) lokgeluid en met locaties dichter bij bestaande kolonies en dicht in de buurt van panden met verdreven broedvogels door sloop of renovatie kan de score flink hoger worden.

Lokgeluid, 0-3

(0 = nee, 1 = soms/zacht, 2 = vaak/zacht of soms/hard, 3 = continue, hard)

De praktijk bij vooral particuliere "liefhebbersprojecten" wijst uit dat lokgeluid de kans op bezetting aanzienlijk vergroot. Maar het moet wel goed worden toegepast. De gemiddelde score van alle Utrechtse projecten voor succesfactor lokgeluid is echter maar 0,2 van maximaal 3. Bij slechts 15 van de 114 projecten is lokgeluid toegepast. Die 15 scoorden gemiddeld ook maar nauwelijks een voldoende: 1,5. Het afspelen was/is vaak niet optimaal. Veel gemaakte fouten zijn te zacht geluid, speakerlocatie te ver van de nestkast, afspelen op onjuiste tijdstippen of niet lang genoeg.  Bij slechts 3 van de 15 projecten met lokgeluid, Voordorp, nr. 1 en Nicolaasweg, nr. 55/56, vond bezetting plaats.

Afstand tot bestaande broedplaatsen, 0-3

(0 = >1.000, 1 = 500-1.000, 2 = 100-500, 3 = 0-100)

Vooral bij de (leegstaande) projecten in Leidsche Rijn (13 projecten met 285 neststenen), het Veemarktterrein (9 projecten , 90 neststenen) en in Overvecht (6 projecten met 62 netstenen) is dit aspect van belang. Er zijn in Leidsche Rijn nog maar twee locaties met een enkel, resp. een paar 'natuurlijke' nesten bekend. Het dichtstbijzijnde kunstnestproject is daar 1, resp 2 km van verwijderd. Er vliegen erg weinig gierzwaluwen (laag) boven het gebied, er zijn geen daklozen en de kans dat kunstnesten (zonder lokgeluid) gevonden worden lijkt dus erg klein.

Hetzelfde geldt ongeveer voor de 9 projecten met 90 neststenen in de nieuwbouw op het voormalige Veemarktterrein in Voordorp en ook bij de 6 projecten met 62 neststenen in de oudere flatwijk Overvecht. De dichtstbijzijnde broedplaatsen zijn minstens een kilometer verwijderd van de neststenen.

Aanwezigheid / nabijheid van daklozen (door broedplaatsverlies), 0-3.

(0 = nee, 1= ja, maar broedplaats verder dan 500 m., 2 = op 50 - 500 m. 3 = binnen 50 m.)

Is veelal niet bekend, dus vaak schatting. In wijken met (vrij) veel broedplaatsen is standaard 1 ingevuld als er verder niets over bekend is.

Bereikbaarheid/geschiktheid van de invliegopening, 0-2

(0 = slecht, 1 = matig, 2 = goed, volgens hoogte, obstakels, ingangafmetingen)

Algemeen wordt verondersteld dat onvoldoende hoogte van de nestkast boven maaiveld (minimaal 3 meter is de norm) en nabije obstakels voor de ingang (bomen, struiken, gebouwdeel) de kans op bezetting kleiner maakt. Ook de invliegopening luistert vrij nauw. Als de hoogte bijvoorbeeld 30 mm is kan de spreeuw er nog net in en die dient vaak als lokvogel voor de gierzwaluw. Maar een te grote opening lijkt funest. De broedplaats is dan te licht en er kunnen kauwen of eksters met de kop naar binnen. Ook obstakels (bomen, gevels) te dicht bij de opening verhinderen verkenning / bezetting.

Oriëntatie, 0-1

Zuid, zuidwest en west = 0, overig en onder dakgoot/dakoverstek op alle richtingen = 1.

Het aspect heeft waarschijnlijk niet direct (maar wel op termijn) grote invloed op de bezettingskans omdat ook projecten op zuid of zuidwest wel bezet raken. Maar als het binnen echt te heet kan worden zal het nest op den duur verlaten raken, na veel mislukte broedsels. (zie interessant artikel van Marjos Moermans over hoe dit werkt) Bij 'natuurlijke' nesten blijkt in diverse onderzoeken (Woudsend, Noordwijk) de noordelijke en noordoostelijke oriëntatie overheersend. 

Beschikbaarheid van 'natuurlijke' broedplaatsen

Een vijfde aspect, nog niet gecodeerd, wat nog in ogenschouw kan worden genomen is de beschikbaarheid van 'natuurlijke' nestgelegenheid in de nabijheid van kunstnesten. Als nabij bezette, natuurlijke broedplaatsen meer van die gelegenheden beschikbaar zijn zullen die eerder bezet raken dan de onbekende, veelal heel anders uitziende kunstnesten. Dit aspect overlapt nogal eens met "aanwezigheid van daklozen" en afstand tot broedplaatsen" en is soms ook lastig te beoordelen.

Projecttype en succesfactor

Het lijkt er op dat de wet- en regelgeving van FF/Wnb projecten de kwaliteit ten goede komt. Maar een deel van de verklaring voor de hoge score is natuurlijk dat er bijna altijd veel punten verdiend worden met de aspecten "broedplaatsen en daklozen in de buurt". Particulieren scoren hoog vanwege kennis van zaken want zij hebben het beste voor met de gierzwaluwen en zien de kasten erg graag snel bezet raken. De scoringskans van de "liefhebbers" is toch wat lager dan die van FF/Wnb projecten (6,4 om 7,2).

De bezetting is in verhouding nog wat lager: van de particulieren is 9% van de kasten bezet en van de FF/Wnb-projecten is dat 13%. Van de overige projecten is het gemiddeld 4%. Van de "vrijwillige" projecten (eigen initiatief van organisaties/bouwers b.v. in kader van "natuurinclusief bouwen" en ander "groen beleid" is, op de eeuwenoude kolonie in de Hamburgerstraat na, geen enkel project bezet. Van de 244 geplaatste kasten volgens gemeentelijke regelgeving was er in 2022 maar eentje bezet. In de NOM-projecten is nog geen enkele kast bezet.

Hierbij is geen rekening gehouden met de ouderdom van de projecten. Projecten volgens gemeente- en NOM-regelgeving zijn gemiddeld wat jonger (2020) dan van particulieren (2017) en FF/Wnb (2018). De 19 "vrijwillige projecten" zijn gemiddeld van 2017 (Lutherse kerk uit 1412 niet meegeteld).

Projectdetails

Projecten met rode nummers zijn niet bezet t/m 2022.

1. Voordorp. Het project wordt sinds de start in 2006 met 13 kasten gemonitord door initiatiefneemster Tieneke de Groot. In 2007 konden bewoners bij de gemeente een kast aanschaffen voor 7 Euro (ipv 32,95). In 2010 was het aantal kasten toegenomen tot 63 en werd in 2021 uitgebreid tot 74. De kasten zijn nu verdeeld over 46 adressen in de wijk met 1 - 5 kasten per huis.

In 2008 werd de eerste kastbezetting waargenomen, na het afspelen van lokgeluiden. In 2020 waren 12 kasten met paartjes bezet (broeders en slapers) en 7 kasten hadden (vrijwel) zeker broedsucces (bij 4 kasten jongen in de opening gezien of gehoord en 3 kasten op basis van invlieggedrag). In 2021 waren er 17 kasten bezet (minimaal invliegers gezien; in vijf kasten werden jongen in de opening gezien). Het valt inmiddels op dat de bezette kasten zich concentreren bij een viertal adressen. Nabij deze vier subgebiedjes zijn ook een (toenemend) aantal kasten door spreeuwen benut.

De locatie van veel kasten is niet altijd goed (wordt veelal bepaald door bewoners). Een aantal hangt op moeilijk aan- en langsvliegbare plekken, of zelfs in binnenhoeken zoals op de foto.  Veel beter is bij de pijl (en pal daarboven dan geen vlag uitsteken van eind april t/m augustus !).

Een aantal niet bezette kasten zal waarschijnlijk niet meer gevonden worden vanwege bomengroei voor de ingang. (Eenmaal bezette kasten blijven na groei van bomen of struiken, zelfs tot vlak voor de ingang, tot het laatst bezet, al moeten er haast onmogelijke lijkende bochten voor gevlogen worden ). De bezetting nam, na een onderbreking in 2013-2015, toch weer zeer geleidelijk toe, ook als percengtage van het aantal beschikbare kasten. In 2022 waren er 18 kasten (24%) bezet.

Er is vooral ook veel belangstelling van spreeuw (19 in 2021) en veel minder van huismus (8 in 2021). Meer data in de jaarverslagen van Tieneke.

- Verslag 2008 in buurtkrant

- Jaarverslag 2011

- Jaarverslag 2016

- Jaarverslag 2017

- Jaarverslag 2021

2. De Lessepsbuurt. Opgehangen op initiatief van buurtbewoners NA de buurtrenovatie door woningbouwcorporatie Mitros, waarbij de kolonie dakloos raakte. 43 kasten hangen zeer verspreid door de buurt met 1 - 4 per woning. Niet doenlijk om allemaal te controleren maar het uitblijven van gier- en verzamelvluchten boven de buurt wijst op leegstand. Diverse buurtbewoners denken niet dat ze gebruikt worden door gierzwaluwen, wel hier en daar door een huismus of spreeuw. "Ze zijn gewoon verdwenen na de renovatie", zij iemand. Krantenbericht 2012 .

3-5. Lutherse kerk met totaal 26 neststenen aan drie zijden van de kapel van het voormalige Abraham Doleklooster in de Hamburgerstraat. Ingemetseld bij de bouw in 1412 . Oudste, nu bewoonde gierzwaluwkolonie van kunstnesten van Europa. In 2021 waren minstens 23 neststenen bezet en in 2022 minstens 21.

3. Kopgevel noordoost, 14 kasten rond de rode luiken. In 2021 waren alle kasten bezet (in- of uitvliegers gezien). Veel lager zitten links van het koor nog drie kastingangen, onder het onderste muuranker onder de horizontaal lopende richel. Die zijn vanwege het huis ervoor, met het platte dak, dat begin vorige eeuw op de plaats van veel lagere huisjes werd gebouwd, niet meer bruikbaar. In 1412 stonden er helemaal geen gebouwen voor. Op een foto van 1925 zijn 13 neststenen te zien. Tijdens reparatie van metselwerk nadien zijn er twee verplaatst.

Tekening 1899

Met wat geluk kun je in een uurtje heel wat kasten bezet verklaren: op 27-6-'20 van 21.25-22.30 totaal 30 in- en uitvliegers (20 in, 10 uit) bij 10 kasten. Op 25-7-'20 van 21 - 22 u. totaal 18 in- en uitvliegers (9 in en 9 uit) bij acht kasten. In '21 alle 14 bezet maar in '22, ondanks veel kijken, geen invliegers gezien bij stenen 8 en 12.

Kraaienaanval

Op 28 en 29 juli 2021 werden tijdens 2 uur waarnemen (elke dag van 21.00 - 22.00) in- en uitvliegers gezien bij 9 van de 14 bezette neststenen (nrs. 1, 3, 6, 8, 9, 10, 12, 13 en 14).  Op 31-7 tussen 21.40 en 22.00 invliegers in nrs. 4, 6, 10, 12, 13 en 14. Totaal dus 10 van de 14 nog bezet. Er waren dus zeer waarschijnlijk nog flink wat nesten met jongen maar meestal blijven ouders nog wel een paar dagen nadat de jongen zijn uitgevlogen.

Dat er jongen zijn wisten ook vier zwarte kraaien die 29-7 (niet op de 28e en de 31e) op wacht zaten voor de nestuitgangen, op het kruis en de nok van het koor voor de gevel met nestingangen, zie pijlen op foto. Was dat de oorzaak dat de invliegers deze avond veel later kwamen (allemaal na 22.40) dan gisteren (invliegers vanaf 21.10), en deels nadat de kraaien weg waren om 22.50 ?

Eenmaal dook een kraai een invliegende gierzwaluw achterna tot op de nestingang van nr. 12 maar hij was net te laat en keerde terug op de uitkijk. Twee maal vloog een kraai naar een jong in de nestopening (steen nr. 3 en 6),  pikte erin en vloog fladderend naar beneden op het platte dak van het huis ervoor. Daar zijn ze niet zichtbaar maar het had er alle schijn van dat het twee maal raak was. Ze kwamen terug op het koor, schoonden de bek en fatsoeneerden de veren en gingen, net als ik,  verder met nestingangen in de gaten houden. Zie waarneming.nl-29-7 en   Foto met kastnummering 1-14.

Filmpje: 'bangers' bij de nestingangen.

4, kopgevel zuidwest: In 2020 waren 4 van de 5 kasten op zuidwest bezet, in 2021 en 2022 alle vijf. Zie kastnummering 1-5.

5, onder dakgoot, zuidoost: In 2020 waren vier van de zeven kasten bezet (nrs. 3, 4, 5 en 6, in- en uitvliegers gezien), zie kastnummering 1-7. In 2021 waren 2 t/m 5 bezet; nr. 1 niet omdat er 'troep' in de kastopening zat. Nr. 6 en 7 misschien gemist maar in 2022 waren ook alleen dezelfde nrs. 2 t/m 5 bezet. Op een aantal ochtenden en middagen en op 15-7 in de avond van 20.30 - 21.30 geen in- of uitvliegers bij 1, 6 en 7 geien. Op die avond wel weer in 2, 3, 4 en 5.

Hier meer over gebouwhistorie en kolonie.

6 . Vredenburgplein, boven Zara-The Mall. Astrid v.d. Broek, medewerker van Utrecht Natuurlijk meldde op 2 augustus 2021 een eerste teken van bezetting van dit project uit 2016 met 24 neststenen. Ze zag, n.b. even na een interview met rtv Utrecht over gierzwaluwen daar ter plaatse, een gierzwaluw uitvliegen uit de 6e neststeen. (nummering vanaf noord). Zie de melding op waarneming.nl . Eerder in '21 had ze al eens  een langsvliegend groepje gezien.

Op 24 juni '22 zag ik 's middags met de verrekijker in nr. 7, dus heel zeker, een uitvlieger. Een paar minuten eerder meende ik nl. een gierzwaluw bij nr. 6 of 7 invliegend gezien te hebben, maar het kon ook dat ie pal over het dak was verder gevlogen. De stenen zitten hoog en van wat afstand is het lastig te zien met de nogal donkere gebouwachtergrond. Dus met de verrekijker, en nrs. 6 en 7 in beeld wachten op een uitvlieger. En die kwam dus ! Zie melding op waarneming.nl . Heeft Astrid zich in de steen vergist of is nr. 6 ook bezet ? Verhuizen komt voor maar is zeldzaam, ze kennen hun plek als geen ander. Wie nog een in- of uitvlieger in 6 weet te verschalken verdient een pluim.

In de jaren voor '22 heb ik ook gecontroleerd maar niets gevonden. Omdat Astrid in '21 er wel eentje bezet vond kan ik dus ook in eerder jaren iets gemist hebben. De bezetting in de jaren voor '21 wordt dus als onbekend gecodeerd.

7-9. Rijnkade 5, boven Primark, naast de "theepot" (voorheen V&D en Hudson's Bay). De kolonie is door de renovatie in 2018 verdwenen en de 303 compenserende nestkasten, verdeeld over drie zijden van het pand, worden t/m 2022 niet gebruikt. Bij dit project is zowat alles fout gegaan wat fout kan gaan, zie projectbespreking bij ex V&D .

10 . Stadhuis. Twee groepjes van vier, resp. zes nestkasten, sinds 2020, zichtbaar vanaf de Ganzenmarkt. Geen benutting t/m 2022.

11. Stadhuis. Elf ingangen in de gootombouw aan de stadhuispleinzijde, rechterkant, sinds 2020. Geen bezetting t/m 2022. Wel een of twee 'natuurlijke' nesten tegenover, bij de betonnen 'kunstramen' boven de waterloop.

12-13. Harting-/A. van Schendelstraat. Mitigatieproject wegens sloop van ziekenhuis AZU met gierzwaluwnesten. Totaal 40 neststenen (twee aan de Hartingstraat inmiddels onbruikbaar) langs bovenrand van de vier bouwblokken. Mogelijk al kort na de nieuwbouw in 1992 bezet, zeker (deels) vanaf 2007. De buurt kent nog steeds vrij veel 'natuurlijke' nesten.  In juli grote verzamelvluchten van 100+ vogels boven de wijk. In 2021 en 2022 zijn alle 38 geschikte neststenen bezet gezien (in- en/of uitvliegers gezien, jongen in opening).

12. Hartingstraat: In 2015 zijn in- en uitvliegers gezien bij alle 20 neststenen. In juli 2019 15 ingevlogen neststenen gezien. In '20 invliegers gezien bij 16 neststenen (nrs. 1, 3, 4, 5, 8 en 10 t/m 20). Op 16/18-7-'20 jongen uit de opening kijkend van nrs. 15 en 20. (Nummering vanaf noord)

2021 en 2022: In- en/of uitvliegers bij alle 18 neststenen (2 en 7 zijn niet bruikbaar voor gierzwaluw door weggeraakte schijf met opening).

13.  A. v. Schendelstraat: neststenen op zuidwesten. Er wordt mogelijk al meer dan 20 jaar met succes gebroed. Wordt het er niet veel te heet tijdens hittegolve ? In 2020 werd tijdens de hittegolf 4-8 augustus een halfvolwassen jong op een balkon gevonden, mogelijk wegens hitte uit de kast gevlucht?

In 2016 werden twee bezette kasten gemeld op waarneming.nl. In '18-'19 niet gecontroleerd.

2020: invliegers in 14 kasten, nrs. 1, 2, 4, 5 t/m 11, 13 t/m 16 en 18. Van 16 t/m 28-7-'20 jongen uit opening kijkend gezien in nrs. 1, 4, 5, 10 en 16.

2021 en 2022: In- en/of (volwassen) uitvliegers in alle 20 kasten. Op 1-8-'21 nog invliegers in vijf kasten, allen na 21.45. Op 27-7-'22 alleen jongen in de opening van neststeen 20 gezien (de noordelijkste achter de grote boom), niet in de andere 19 (kort gekeken, een minuut per neststeen ongeveer).

14-16. Smakkelaarsveld/hoek en Catharijnesingel

Nieuwbouw 2020 rond bestaande flats boven Mediamarkt. Scherpe randen van invliegopeningen in hardsteen muurbekleding beschadigen vleugels. Glad oppervlak maakt aanhaken onmogelijk. De invliegopeningen lijken te klein met hoogte van 2,6-2,7 cm. (berekend met foto en 51,5 cm brede gevelplaat), moet minimaal 2,8 zijn. We mogen hopen dat deze kasten niet bezet raken, maar de kans daarop is erg klein (geen broedplaatsen in de buurt, onbekend type en ongeschikte nestingang). Tot en met 2022 geen aanwijzingen voor bezetting gezien.

17. Boothstraat 6 met vijf dakpanhuifjes niet bezet sinds 1998.

18. Jacobijnenstraat. Twee Schweglerkasten sinds 2019 van het gemeenteaanbod niet bezet. Lokgeluid sinds start, maar niet zo vaak wegens mogelijk burengerucht.

19. Pastoor van Nuenenstraat. Achterkant van min. OCW aan de St. Jacobsstraat 200. 10 nestkasten op zuidwest ! sinds september 2022. Geplaatst voor punten ten behoeve van BREEAM duurzaamheidscertificaat. Ook vier kasten voor huismussen.

20. Laurens Reaalstraat, 8 kasten. Aanwezig voor 2009, maar pas in '21 ontdekt door een gemelde bezetting (geluiden uit kast gehoord) op waarneming.nl. In '22 geen in- of uitvliegers en geen giervluchten gezien. Kast 4 zit vol met 'mussentroep'. Een veel buiten zittende buurman heeft er nog nooit activiteit gezien.

21. Palembangstraat 14. Op 25-7-'19 's avonds geen enkele activiteit in de wijk. Wel op 13-7-'20 (15 stuks hoge verzamelvlucht) maar niet bij de zeven nestkasten. Minstens drie kasten, gezien uitpuilend materiaal, bezet door huismus. Er zijn in 2020 ook drie huismuskasten opgehangen. In '21 zelfde beeld met nestmateriaal in veel kasten maar op 20-6 twee gierzwaluwen die 1x gierend langs vlogen.  Geen gierzwaluwen in de kasten t/m 2022.

Op 29-6-'21 bleken de giervluchten gericht te zijn op een nest rechtsboven in een rot stuk betimmering, waar een gierzwaluw invloog, zie https://waarneming.nl/observation/218579368/ . In oktober is n.a.v. wijkrenovatie het nest gemeld bij woningcorporatie Bo-ex en gevraagd naar te nemen maatregelen. Bij het ecologisch onderzoek zijn geen gierzwaluwnesten in de wijk aangetroffen. Wel was een ontheffing Wnb nodig voor huismus en vleermuis. Na overleg met de adviserend ecoloog is door Bo-ex beloofd om het nest te handhaven.  Gesteld werd verder dat "compenserende maatregelen voor gierzwaluwnesten over het algemeen weinig succesvol zijn". Eind april 2022 bleek dat na de renovatie de nestingang inderdaad is open gehouden. Ben wel bang dat de opening veel te groot is. Een kauw of ekster kan er ook wel in (om de jongen te roven).  Maar op 4 juni zag ik er 's avonds weer een gierzwaluw invliegen en op 17-7 nogmaals. We kunnen alleen maar hopen dat het een succesvol broedsel wordt. Invliegen is daarvoor geen bewijs. Als de jongen of eieren dood of geroofd zijn blijven de ouders er de nacht doorbrengen tot de trektocht naar zuidelijk Afrika. En komen het jaar daarop gewoon weer terug om het weer te proberen.

25. Vleutenseweg 420. Mitigatieproject, gezien dakrenovatie in uitvoering juni 2019. Geen kastbezetting t/m 2021 maar van 2019 t/m 2022 wel twee tot drie nesten bij regenpijpdoorvoeren in dakgootbekleding, dichtbij de nestkasten. In 2022 zijn maar liefst minstens vier nestkasten voor het eerst bezet geraakt, nrs 2, 3, 6 en 7.

26. H.J. Schimmelplein: eerste kast in 2020 bezet geraakt, in 2021 een 2e kast erbij en op 2 augustus invlieger in 2e kast (zie melding waarneming.nl) en jongengeluid gehoord in 1e of 2e kast. In '22 invlieger in oudste kast en jong in opening tweede kast.

28. Lange Hagelstraat, hoek Westplein.  In mei ' 22 ontdekt en jaar ingebruikname nog steeds onbekend. Waarschijnlijk compensatie voor broedplaatsverlies door renovatie aan naburig pand aan de Blekerstraat waar in ieder geval in 2012 nog gebroed werd (onderzoek Tauw).  Op 2-6-'22 zag ik drie gierzwaluwen zoekend langs de achterkant langs de dakgoten maar niet invliegen. Een kast bezet door huismus op 9-5-'22. Op 10-7 uitvliegende gierzwaluw rond 22.00 uit kast 3 tijdens afspelen van lokgeluid en 10 minuten later er weer in. En op 12-7 knalde er een geroutineerd in kast 1, ook bezet dus.

Kasten hangen helaas op het westen, vanaf 12 uur vol in de zon. Tijdens hittegolven kans op dode jongen/eieren of voortijdig verlaten van de kast.

29/30. v.d. Steenstraat en Verheulstraaat. Geen broedplaatsen in de buurt. Weinig kans op bezetting zonder lokgeluid. Van  '20 t/m '22 geen activiteit bij de kasten gezien door de bewoners.

31. Lauwerecht 68a, onmogelijke locatie in binnenhoek en vlak achter hoge bomen.

32. Vijf onzichtbare neststenen in schoorsteen.

34. Idenburgstraat, hoek Oudlaan. Lokgeluidspeaker in kozijn, alleen eind van de middag, niet ' s avonds. 70! kasten, sinds 2020, vlak bij elkaar is geen goed idee. Uit onderzoek blijkt dat de kans op bezetting recht evenredig afneemt met het aantal kasten, zie bezettingsfactoren bij 23 renovatieprojecten, Duitsland. Het is ook beter om een grotere afstand (0,5 - 1 meter) tussen de kasten te hanteren. Tot en met '22 geen tekenen van bezetting maar op 23 juni '22 gingen er ' s morgens een paar keer giervluchten van 3 vogels vlak langs de kasten, dus dat belooft wat !? Nog eens een flink aantal keer kijken leverde echter nog geen in- of uitvliegers op.

Er is o.a. gevaar voor burenruzie door foutief invliegen omdat de kasten lastig van elkaar te onderscheiden zijn. Verschillende vormen van de invliegopening (rond, vierkant, ovaal, links/rechts geplaatst) of "huisnummers" kan de herkenbaarheid vergroten. Onderverdelen in flink van elkaar gescheiden kleinere groepjes van 4-6 kasten helpt ook. Dertig kasten op een dergelijke gevel is meer dan genoeg.

In de hoofdstad Bakoe van Azerbeidzjan is iets dergelijks met 400 kasten op een kopgevel gerealiseerd (drie composities in de vorm van een gierzwaluw) na verdwijning van honderden nesten in een gerenoveerde toren uit de 8e eeuw. De bezetting wordt gecontroleerd vanaf een hoogwerker met een mini camera aan een snoertje,

zie het filmpje op Youtube.  En uit dit filmpje blijkt ook dat er al flink wat bezet zijn. De verklaring van de bezetting is natuurlijk dat er honderden daklozen in de buurt zijn.

35. Balkstraat. Lokgeluid vanaf eind juni '20 en in '21 alleen in mei.

36. Stroomstraat. Lokgeluid vanaf 22 juni 2021 maar in 2022 minder vaak na klachten van buren. Wat schaarse reacties van overvliegende gierzwaluwen.

37. Bethlehemweg 59. Hangen wat te laag en twee kasten zijn eind juni '22 onbereikbaar geworden door de doorgroeiende druif.

38-46. Voormalig Veemarktterrein, nieuwbouw. Negen groepen met totaal 90 neststenen.

De mogelijke inbouw van neststenen is door stadsvogeladviseur Marian Peterse in de loop van 2016-2018 bij de diverse ontwikkelaars van de wijk aangekaart. Een aantal is op vrijwillige basis gerealiseerd. Het NOM-project van Mitros met 31 kasten is gerealiseerd volgens de gedragscode voor Nul Op de Meter (3 kasten per woning). Video over project 46-47, NOM - sociale huur van Mitros .

Bij de projectnummers 39 t/m 42 en 46/47, met 'onzichtbare' neststenen, zijn de openingen in de baksteen veel te groot (ca. 7 x 7 cm., steen + twee voegen); 30 x 65 mm is groot genoeg. Dat is gevaarlijk voor gierzwaluwbroedsels i.v.m. predatiekans door b.v. zwarte kraai, kauw, ekster of gaai. Ook is het dan mogelijk te licht op de broedplaats, ze zitten graag in het donker op wat afstand van de ingang. De scherpe randen leiden mogelijk tot vleugelbeschadiging.

Drie avonden bezocht in juni/juli 2019. Geen gierzwaluw boven de wijk of bij de kasten gezien. Zelfde beeld in 2020 t/m 2022. Ook geen andere tekenen van nestbezetting door andere soorten, zoals poepjes op de muur, op straat of nestmateriaal in openingen. In 2022 meldde een bewoner bezetting door een koolmees in de Flevolanderstraat.  Ook regelmatig op bezetting gecontroleerd door Marian Peterse, die vanaf de start ook geen bezetting heeft kunnen constateren.

47-51. Ondiep. 17 nestkasten op vijf adressen in groepjes van 3-4 per woning. Compensatie door Mitros voor broedplaatsverlies door renovatie. Ook kasten voor huismus en vleermuis. Jaar van plaatsing en achtergronden nog steeds niet bekend.

52-53. Ondiep. Renovatie, sloop en nieuwbouw door corporatie Mitros.

Twee verwijderde gierzwaluwnesten door renovatie op E. Zoudenbalchstr. 71 en Vinkertlaan 10 zijn tijdelijk ! gecompenseerd met 9 kasten op A. Geesinkstraat 3/5 op de kopgevel van een nog te slopen bouwblok (okt. '22 verwijderd) en later ter plaatse definitief met een inbouw neststeen in de kopgevel van de twee panden.

In de te slopen blokken zijn geen gierzwaluwbroedplaatsen aangetroffen maar in navolging van gemeentelijk beleid zullen er 45 inbouwkasten, verdeeld over drie kopse kanten van de bouwblokken, in de nieuwbouw worden gerealiseerd. Er is lokgeluid voorgeschreven totdat "tenminste twee gierzwaluwparen bij de nieuwe inbouwkasten aanwezig zijn". Ook dat is vastgelegd in de ontheffing Wnb. Er komen ook voorzieningen voor huismussen en vleermuizen.

- Bouwenvelop Omloop en Laan van Chartoise, gem. Utrecht, p. 37-38.

- Ontheffing Wnb jan. 2019

- Gewijzigde ontheffing Wnb maart 2019.

54: Geleenstraat 1. Acht Schweglerkasten aan de achterkant, sinds 2017? Deze zijn deels al enige jaren bezet, in 2022 minstens drie (waarneming overburen).

55-64: Op 19 adressen zijn door woningcorporatie Woonin (voorheel Mitros) in voorjaar 2019 vijf neststenen in de kopgevel ingemetseld.

Totaal dus 95 stuks. Ontdekt op 30-6-2022. Er werden daarna bij 29 neststenen in- en/of uitvliegers gezien. Maar het zijn er waarschijnlijk wel meer. Het kost nogal wat tijd om ze allemaal te controleren. Gelukkig is er een groepje bewoners gevormd die volgend jaar gaat helpen.

Een aantal van die bewoners bestiert ook de grote bloementuin van de wijk. Van daaruit heb je mooi zicht op het luchtruim met grote vluchten gierzwaluwen boven de kolonie. Besloten is de tuin de "Gierzwaluwtuin" te noemen.

19 adressen met 5 neststenen en aantal bezette neststenen in 2022.

Neststeenadressen en aantal bezet:

(nummering neststenen van links boven naar rechts onder).

Bij hoekpanden met twee adressen is het rechter adres genomen (als je voor de deuren staat).

- Beerzestraat 33 (neststeen nr. 2 en 3)

- Geleenstraat 27 (nrs. 2 en 4)

- Geulstraat 1 (nrs. 2, 4 en 5)

- Geulstraat 3 (nrs. 1, 3, 4 en 5)

- Gouwestraat 2 (nrs. 1 en 2)

- Gouwestraat 4 (nr. 5)

- Gouwestraat 38 (nr. 2 en 3)

- Merwedestraat 46 (nr. 2 en 5)

- Scheldestraat 51 (nr. 3 en 5)

- Scheldestraat 53 (nr 4)

- Scheldestraat. 63 (nr. 5)

- Scheldestraat 25 en 65 (0)

- Spuistraat 24 (nrs. 1, 2 en 5)

 -Spuistraat 26 (nr. 1)

- Spuistraat 32 (nr. 2)

- Spuistraat 46 en 52 (0)

- Waalstraat 227 (nrs. 3 en 5)

Het is niet bekend wanneer de eerste bezettingen plaatsvonden, dat is geschat.  Er wordt ook hier en daar nog naast dakkapellen gebroed.

65. Maasstraat 10. Schwegler nestkast niet bezet in flinke kolonie met veel beschikbare nestplekken achter dakgoten en bij dakkapellen. Dus geen behoefte aan nestkasten? O.a. nest achter dakgoot op nr. 12.

66. Noordzeestraat. 10 neststenen na renovatie. Invliegers in kasten 5 en 10 op 28-6-'20. (nummering van links naar rechts). Bij neststeen 5 zit ook een natuurlijk nest achter een kantpan. Op 16-6-'21 tussen 22.00 en 22.40 en op 26-6 tussen 21.30 en 22.00 u. alleen invliegers in neststeen 10. Dat past wel bij de omvang van de giervluchten langs het pand met maximaal vijf vogels, maar meestal twee of drie. In '22 op 11-6 en 9-7 alleen een invlieger in nr. 10 en spaarzame giervluchten van 3-4 stuks.

67/68. Nicolaasweg 66.

Drie kasten aan oostzijde (achterkant, zie foto) met lokgeluid maar geen bezetting in '19. In de hoek zes huismuskasten. Vier toegevoegd in '20 aan westzijde (straatkant). In '20 een kast bezet aan de westkant en aan de oostkant, maar nog geen broedgevallen. In '21 in ieder geval broedgeval aan oostzijde en invlieger aan westzijde.

In '22 aan beide zijden minstens een broedgeval.

70. Hotel Moxy. Inbouwkasten zonder kijker niet zichtbaar in bovenrand van rechthoekige 'verzonken' vlakken. Geen bezetting t/m 2022. Het is nog niet gelukt om uit te vinden waarom de kasten zijn geplaatst. Mitigatie? Vrijwillig? Architectenidee? Zie bericht in DUIC.

71/72. Dekhuyzen en De Blieckstraat. 2 x 4 kasten van een paar bewoners op de  kopgevel. Met mate en niet te hard lokgeluid toegepast (klachten van buren).

73.  Archimedeslaan 10, Rijnsweerd-Noord. Hoofdkantoor ASR verzekeringen.

Tussen groenbeplanting zijn 34 kasten aangebracht bij de renovatie van het gebouw (volledig gestript) in 2016. 7 Kasten op oost, 20 op noord en 7 op west. Bij twee kasten is de frontplaat naar beneden gekomen. Ook 40 huiszwaluwkasten. Met de kasten zijn punten verdiend voor het "BREEAM excellent duurzaamheidscertificaat", zie Breeam.nl - ASR Utrecht .

74. Talmalaan. Een van de 36 neststenen mist het front met de opening. Eronder zaten in 2021 poepstrepen, mogelijk van een spreeuwennest.

75. Floris Heermalestraat. Acht kasten, een per woning. Lokgeluiden bij kast nr. 4 op huisnr. 12. Eerste belangstelling geconstateerd (twee aanhakers in 2022). Kasttype NK GZ 10 van Vivara Pro.

76. Kievitdwarsstraat 26, achterkant. In mei '22 werd een gierzwaluw hangend aan een kast gezien maar verder geen activiteiten. Kasten bleken bij inspectie in '22 wel vol te zitten met 'koolmezenmos'. Er was ook wat houtschade door een hommelnest.

77. G. van Walenborchstraat 6. In juni '22 een koolmees met jongen.

78. Dr. Bosschool, Nolenslaan.  Vier neststenen aangebracht bij renovatie in 2015. In '22 ontdekt. Niet bekend of er broedplaatsen verloren gingen. Twee op zuid met (inmiddels) een boom er pal voor en twee op het westen onder dakoverstek. Geen activiteit bij een aantal eerdere controles maar op 18-7-'22 in de ochtend langsvliegende giervluchten van 3-5 vogels en 's avonds opnieuw. Bij een langsvlucht van twee vogels haakte de eerste onder de kastopening aan en bij een tweede keer ging de eerste naar binnen. Kwam er na ca. 4 min. weer uit. Daarna tot 22.20 geen actie meer, dus geen overnachting? Voor het eerst kastbezetting zonder te broeden?

79. Raiffeisenlaan 59. Twee kasten onder dakoverstek sinds 2019. Geen bezetting t/m 2022. Waarschijnlijk geen broedvogels in de buurt. Gierzwaluwen worden er zelden gezien.

80. Winklerlaan, school SO Fier voor bijzonder onderwijs. Eerste energieneutrale school van Utrecht (ENG of NOM, nul op de meter?).

81-85, 85. Zuilen-Noord, van Heukelomlaan, Burg. Norbruislaan, Beekoeverstraat en Berlagestraat. In '22 ontdekt. Compensatie voor broedplaatsverlies door woningsloop in 2017? Totaal 27 nestkasten op vijf adressen. De flats van projecten 68 en 70 worden misschien ook gesloopt (bewonerspeiling loopt).

Alleen in project 85, Burg. Norbruislaan 212 raakte een kast bezet. Op 13-6 en 8-7 werd een invlieger in nr. 5 gespot (nummering van onder naar boven en van links naar rechts). Grote kolonie achter dakgoten en kantpannen dichtbij in de De Bazelstraat. Veel renovatie (en broedplaatsverlies ?) in de buurt.

87-94. Zuilen-Noord, ontdekt in '22. Wijkrenovatie in diverse straten. Ingangen van ' natuurlijke' broedplaatsen zijn na broedseizoen 2021 afgedicht. Zeer verspreid zijn in 2021-2022 op 17 adressen 23 neststenen geplaatst en ook veel vleermuiskasten. In 2022 hier en daar een huismus broedend in gierzwaluwkasten (nestmateriaal/vogel in kastopening en info van bewoners, o.a. op v.d. Pekstraat 10 en 20). Drie neststenen op De Bazelstraat 2 en Lelimanstraat 53 kwamen pas in augustus '22 beschikbaar.

95. Zuilen Noord, Min. de Visserstraat.

Wijkrenovatie 2023 door woningbouwcorporatie Woonin (voorheen Mitros) in vier straten.

Vleermuiskasten voorzien van borstels tegen gebruik tijdens de werkzaamheden.

Er werden 16 nesten van de huismus en twee van de gierzwaluw ( Min. de Visserstraat 46) aangetroffen en vele verblijfplaatsen van gewone dwergvleermuizen.

Voorafgaand zijn in febr./mrt ' 22 buiten de te renoveren wijk een groot aantal tijdelijke kasten voor vleermuizen (72) en huismus (33) geplaatst. Voor de gierzwaluw is dat niet nodig omdat de werkzaamheden voor 15 april 2023 voltooid zijn en de mitigerende kasten dan beschikbaar zijn.

Als definitieve voorziening zijn in 2022 op dertien adressen elk vier neststenen geplaatst in kopgevels van de huizenblokken. Het zijn gierzwaluwkasten maar de meesten zijn bedoeld voor de huismus. Ter 'overcompensatie' moesten er 32 voor de huismus en 10 voor de gierzwaluw komen. Het zijn er dus totaal 52 geworden. 

Bij vijf kopgevels zitten de buren er erg kort bovenop, zoals hier bij Patrimoniumstraat 44. Voor huismussen en vleermuizen misschien te doen maar voor gierzwaluwen lastig aanvliegbaar.

Voorafgaand aan de renovatie zijn alle invliegopeningen van de definitieve voorzieningen (en de ' natuurlijke' broedplaatsen') met borstels ontoegankelijk gemaakt.

De twaalf inbouwkasten aan de Min. de Visserstraat nrs. 44, 46, 58 (dus nabij de twee in 2029 gevonden nesten op nr. 46) zijn bedoeld voor de gierzwaluw.

Ondanks teveel zonbestraling op de zuidoostelijk georiënteerde gevel van nr. 46 zijn hier dus toch kasten geplaatst. Dat zal bij een hittegolf zeker problemen geven. De warmtehuishouding van de bestaande nesten achter de kantpannen is veel beter. De drie andere, op het noordwesten gerichte kopgevels aan de M. de Visserstraat zijn ook niet ideaal/volgens de voorschriften. De overige negen gevels met kasten zijn volgens de regels der kunst op het noordoosten gericht.

Per kopgevel met vier gierzwaluw/huismus-kasten is ook een vleermuiskast geplaatst.

- Ontheffing Wnb 28-4-2022

- Foto H. Diemerstr. 55

- Foto Patrimoniumstr. 56

96. Corn. Dirkszstraat 58. Ontdekt in '22. 4 kasten op kopgevel i.v.m. dakrenovatie.

97-99. Overvecht, Gambia- en Kwangodreef: bij flatrenovatie totaal 38 neststenen in drie blokken geplaatst.

Een van de drie bijennesten aan de Gambiadreef

Bij de nul-meting in 2018 (verplicht in kader van gedragscode natuurinclusief renoveren voor NOM-keur) werden in de buurt geen broedplaatsen van gierzwaluw ontdekt. Zie rapport Aveco de Bondt, p. 40 e.v. In mei 2020 wijzen poepstrepen bij enige stenen aan de Gambiadreef waarschijnlijk op spreeuwennesten. Geen bezetting t/m 2022. Vier van 36 stenen waren in 2022 onbruikbaar voor gierzwaluwen door een tot aan de buitenkant uitpuilend bijennest.

100-102. Overvecht: totaal 24 combikasten van 3 stuks aan uiteinden van drie huizenblokken. Drie kasten zijn niet bruikbaar voor gierzwaluw door twee bomen pal voor de ingang. Diverse kasten werden in 2021 en 2022 door huismussen benut. In 2022 ging rechts onder bij een van de zes kasten aan de Fazendadreef 18 een spreeuw naar binnen.

103. Adenauerlaan 20, Kanaleneiland-Noord. 20 nestkasten Voordorp aan kopgevel. De bovenste twee rijen met 10 kasten hebben ovale openingen voor de gierzwaluw, de onderste 10 met kleinere, ronde opening zijn bedoeld voor de huiszwaluw. Ontdekt in jan. '23. Hingen er in juni ' 21 al (Google). Ingrijpende renovatie groot woonblok zo goed als afgerond. Er hangen ook zes van die huiszwaluwkasten aan Marshallaan 171/172. 

De wijk Kanaleneiland, tussen Beneluxlaan en Amsterdam-Rijnkanaal, werd begin 60-er jaren gebouwd. Er wordt al enige jaren veel gerenoveerd. Vooral in het zuidelijk deel werden al vele 10-tallen vleermuiskasten opgehangen en 16 voor de huiszwaluw maar deze 10 voor de gierzwaluw zijn tot nu toe de enige.

Het is twijfelachtig of er gierzwaluwen  broeden in de wijk met nagenoeg uitsluitend platte daken. Op ca. 1,2 km afstand werden in 2022 aan de Grebbeberglaan in wijk Transwijk mogelijk nesten gevonden. En in 2016 mogelijk in de wijk zelf op ca. 600 m. aan de Bernadottelaan.

104-105. Leidsche Rijn, L. Armstronglaan. Projecten "Town Garden" en "Nature". Zes trappenhuizen in uitbouw met elk 5 gierzwaluwneststenen aan de westzijde. De positie is niet ideaal. Gierzwaluwen, met name de nestzoekers, vliegen graag horizontaal, vlak langs de nestingangen maar hier moeten lastige bochten gemaakt worden. Beter was plaatsing op de noordgerichte kopse kanten geweest, bij de blauwe pijlen, ook i.v.m. minder hittestress door zonbestraling. Twee laagste neststenen zitten te laag op een meter boven een uitbouw en zijn dus niet bruikbaar voor gierzwaluwen.  Aan de oostzijde zitten op gelijke wijze geplaatst 30 vleermuiskasten.

Gebouwd in '19-'20 maar pas ontdekt in juni '21. Twee bewoners meldden los van elkaar vogels, misschien gierzwaluwen, bij de kasten gezien te hebben. Spannend, dus gelijk maar kijken op de avond van 5 juli. Controle van bezetting is vrij makkelijk omdat vanaf het westen van het blok alle nestingangen in een blikveld overzien kunnen worden. Tussen 21.30 en 22.30 continue gekeken. Geen verzamelvluchten boven de wijk of het gebouw, geen giervluchten langs de gevels en geen in- of uitvliegende gierzwaluwen (ook geen vleermuizen). De volgende dag bleken overdag wel een paar kasten bezet met jonge huismussen.

In 2022 op 1 en 18 juli hetzelfde beeld. Bij een stuk of zeven kasten is nestmateriaal in de opening te zien, waarschijnlijk een teken van huismussenbezetting.

106-107. Leidsche Rijn, buurt Hoge Weide. Twee kopgevels op 50 m. van elkaar met elk zes neststenen gierzwaluw en vijf inbouwkasten huismus.

108. Haarzichtsingel. SPO Valkensteinschool. Energieneutraal, gasloos, NOM?? Ver verwijderd van gierzwaluwkolonies in zeer recente nieuwbouwwijk. Waarschijnlijk idee van architect/opdrachtgever of in kader van verplichting voor gedragscode NOM-keur.

109. Aureliahof, Leidsche Rijn. Initiatief van bewonerscollectief in dakgootombouw. Te laag en lastig/niet aanvliegbaar. Lokgeluiden in 2012. Wel 'natuurlijk' bezet nest dichtbij op nr. 53, zie eerste nest Leidsche Rijn. Men is nu bezig om daarbij nestkasten op te hangen.

110-111. WF Hermansstraat, Leidsche Rijn. Sociale woningbouw  volgens "Nul op de meter" met 76 zichtbare neststenen verdeeld (52 - 24) over twee blokken. Geen bezetting t/m 2022.

112. Leidsche Rijn. In de begrenzingsmuur van stadspark "Plantsoen van Boedapest" langs de Vaduzdijk. Nogal laag op ca. 3 meter boven maaiveld pal langs druk fietspad. Daaronder ook 32 huismuskasten en 4 vleermuiskasten. Een aantal gierzwaluwkasten is in 2021 ontdekt door huismussen.

113-117. Vijf recente projecten met neststenen in de nieuwe wijk Leeuwensteyn van Leidsche Rijn.

In aanbouw

"Wonderwoods".

Vanaf 2024 staat er een 105 meter hoge, 'groene" woontoren en een kleinere van 70 meter, getypeerd als een 'vertikaal bos'. Het duurste penthouse kost 2,8 miljoen.

Er komt totaal een hectare aan groen tegen de gevels met o.a. 360 bomen en 9.640 struiken. Er zijn permanent vier mensen "in touw" om de planten te snoeien. Bewoners mogen er niet aankomen.

Er worden op 33-55 meter hoogte o.a. 50 gierzwaluwkasten, 13 vleermuiskasten en 50 huismuskasten geplaatst. Op 104 meter komt een slechtvalkkast. De slechtvalk hoeft voor prooi (bij bezette kasten) dan niet ver te vliegen ! In een slechtvalkennestkast in Amsterdam-Westpoort werden in 2008 prooiresten van 17 gierzwaluwen gevonden, zie: waarneming.nl . In Groningen worden op een watertoren ook gierzwaluwkasten en een slechtvalkkast geplaatst. Zie het interview  met de Groningse Stadsvogeladviseur van Vogelbescherming.

Maar als het een echt bos wordt (raken de kastingangen door begroeiing  niet onbereikbaar?) zal de gierzwaluw eerst moeten leren om spechtennesten te benutten.

Broedplaatsen Wijk C

17 november 2022

Ik woon sinds 29 mei 2020 in Wijk C van de Utrechtse binnenstad, Willemstraat 38 en houd er de broedvogelstand in de gaten.

In de 70 en 80-er jaren van de vorige eeuw is er veel gesloopt in de wijk en het ziet er naar uit dat er nog maar een paar broedpaartjes zijn. In 2022 werden drie adressen met 5-6 nesten gevonden.

Broedplaatsen

1. Willemstraat 12, bovenste verdieping in de dakknik, rechts van de dakkapel. Details in waarneming.nl . Ook in '21 en '22 bezet.

2. Politiebureau Kroonstraat, zijde Paardenveld t.o. parkeergarage. Bovenste verdieping onder betonnen balustrade bij boom. Details op waarneming.nl . In 2021 werd aan die zijde een tweede nest gevonden.

Verder een paar nesten (2-3?) langs de gevels van het binnenterrein maar dat is niet toegankelijk om de exacte locaties te kunnen vinden. 's Avonds zijn er 10-15 gierzwaluwen actief boven de kolonie en bij het gebouw (giervluchten, bangers, hoge verzamelvluchten). Dat duidt op een stuk of drie-vier nesten. Op 17-7-21 heb ik er een gevonden, gezien vanaf de bovenste galerij, Willemstraat 44f. Zie details met foto en pijl bij nestingang op waarneming.nl.

3. Willemstraat 27, links bij regenpijpdoorvoer in dakgoot. Uitvlieger gezien op 17-7-'20, poepjes op straat. Details op waarneming.nl . Ook in 2021 en 2022 succesvol broedgeval (invliegers gezien, poepjes op straat).

Nestkasten

Onder de Paardenveldbrug, aan de kant van Wijk C,  zijn 11 gierzwaluwneststenen ingemetseld. Ze worden niet benut, ook niet door andere vogels. Onwaarschijnlijk dat ze ook bedoeld zijn voor gierzwaluwen want die kunnen daar natuurlijk niets mee. Het uitvoerend bouwbedrijf wist er niets over te melden. Iets verder, onder de Marga Klompebrug ter hoogte van Moreelsepark, zitten 14 van die nestkasten.

Aan de achterkant van het gebouw van ministerie OCW, aan de Pastoor van Nuenenstraat, zijn in september 2022 tien nestkasten voor de gierzwaluw opgehangen en vier kasten voor de huiszwaluw. Dat was in het kader van puntenverzameling voor het BREEAM duurzaamheidscertificaat. Helaas hangen ze op de zonrijke zuidwestzijde wat bij hittegolven groot gevaar voor sterfte van eieren of jongen betekent. De gebouwbeheerder is geadviseerd ze te verplaatsen naar de noordoostzijde aan de St. Jacobsstraat. Zie nr. 19 in de tabel.

Locaties broedplaatsen en nestkasten Wijk C.

klik voor vergroting

Negende nestzoekseizoen Utrecht

Op 19 april 2022 (met o.a. een lezing van Timo Roeke van Vogelbescherming over natuurinclusief bouwen en renoveren) ging voor een twintigtal vrijwilligers het negende zoekseizoen naar gierzwaluwnesten van start, georganiseerd door Astrid van den Broek van Utrecht Natuurlijk-gierzwaluw, in opdracht van de gemeente. Daar kun je je ook aanmelden als je wilt helpen.

In 2014/2015 werden tijdens de gemeentebrede inventarisatie t.b.v. de opstelling van een SMP (soortenmanagementplan) 260 broedplaatsen gevonden. Het totale broedbestand werd toen op basis van Vogelatlas en MUS-tellingen geschat op 1.800 paar (3.200-4.100, zie SMP 2016.pdf p. 27 ). In 2022 werden 276 broedplaatsen gevonden (inclusief 128 in nestkasten).

In een aantal situaties is verbouwassistentie verleend en nestverlies voorkomen en in de eerste jaren zijn enige tientallen nestkasten opgehangen. Over de bezetting daarvan is helaas erg weinig bekend (alleen van projecten 1 en 18 in de kunstnestentabel). De adressen zijn niet bijgehouden.

De resultaten ("nestindicatieve waarnemingen per blok van 100*100 m.") zijn verwerkt in deze gemeentekaart-gierzwaluwen.

Klik op de hokken voor "aantal waarnemingen",  "aantal nestindicerend gedrag" en "aantal bezet nest". Helaas kloppen de aantallen niet altijd (b.v. veel te veel bezette nestkasten bij Hartingstraat,  v. Schendelstraat en Hamburgerstraat. Heeft wellicht te maken met de overname van dubbele meldingen uit de NDFF.