|
51.000 kunstnesten op de kaart
Oud, nieuw, gepland, mislukt, geslaagd, bezet, leegstand of resultaat nog onbekend.
13-12-2025 Alle projectinfo die je via de kaart hierboven opvraagt staat hieronder op deze pagina op alfabetische plaatsnaamvolgorde. Maar eerst wat algemene kenmerken en toelichtingen.
De stand
Natte vinger: al 267.000 kasten beschikbaar? In de steden en dorpen met kunstnesten wonen 13.715.000 mensen, met 51.055 kunstnesten, dus 269 inwoners per kast. Als die verhouding representatief is voor Nederland zouden er dus al 66.914 kasten zijn. Maar ik heb natuurlijk lang niet alle kasten gevonden, eerder maar een vijfde dan een derde, denk ik. Als het een kwart is heeft Nederland al 267.656 kunstnesten voor de gierzwaluw beschikbaar, op een populatie van 60.000? paartjes. De compensatiefactor 1:5 uit het vorige Kennisdocument Gierzwaluw (KDG) heeft het nodige effect gehad. In het huidige KDG sinds juli 2023 is de compensatiefactor 1:3. Maar 'tijdelijke' kasten moeten meestal permanent blijven hangen, dus in feite wordt het voor veel projecten 1:6. Nieuwe regelingen zoals SMP's, met o.a. standaard compensaties, ook als er geen verliezen zijn, en steeds meer 'vrijwillige' projecten en "ecologische plussen" van gemeenten, provincies en bouwers/renoveerders doen daar nog de nodige schepjes bovenop. We stomen op naar de 500.000 ! Dat is natuurlijk nog steeds niets vergeleken bij de vele tientallen miljoenen 'natuurlijke' nestplaatsen die heel geleidelijk verdwijnen door sloop, renovatie en verduurzaming, maar daar wordt dus ruimschoots voor gecompenseerd. En gierzwaluwen vinden in nieuwbouw hier en daar ook nog wel een plekje. Als het minder gaat met de gierzwaluw komt dat niet door gebrek aan nestruimte. Maar waarschijnlijk speelt de verstoring door sloop en renovatie en de benodigde tijd om een nieuwe plek te vinden wel een rol.
"Minima" Ook het aantal bezette nesten en de nesten die verloren gingen door sloop of renovatie zijn geen keiharde cijfers, maar wel heel wat betrouwbaarder dan een natte vinger. Voor beiden geldt: "hoe langer je zoekt hoe meer je vindt" (als ze er zijn).
De aantallen verdwenen nesten door sloop en renovatie komen meestal uit de ontheffing Wnb van de provincie en werden overgenomen uit het onderzoek door de adviserend ecoloog met de verklaring dat dat onderzoek volgens de regels is uitgevoerd. Het onderzoeksverslag is echter meestal niet beschikbaar, kon ik niet vinden of mag niet over gepubliceerd worden en je weet dus niet hoe het exact is uitgevoerd maar het is een bekend adagium: 'hoe langer je zoekt hoe meer je vindt" en hoe groter de onderzochte buurt / wijk / kolonie, hoe meer er gemist wordt.
Ook bezette nesten worden gemist. De bron van de bezettingscijfers is zeer divers: eigen waarnemingen, meldingen op waarneming.nl, resultaten van officiële monitoring, verslagen van lokale vogelaars / werkgroepen, krantenberichten die wat betrouwbaar lijken, etc. Hier en daar is het aantal waargenomen bezette kasten verhoogd op grond van aanvullende informatie. Vooral als de kasten/stenen erg verspreid door een wijk of buurt hangen is controle zeer tijdrovend.
Bij 'bezetting onbekend' zal het rode aandeel (sterk) overheersen: "geen bericht is slecht bericht". Bedenk dat de lijst geen a-selecte steekproef is. Groen overheerst o.a. doordat projecten worden toegevoegd n.a.v. meldingen. Maar persberichten over 'mislukte' projecten worden niet verstuurd en een project "niet bezet" verklaren kost meestal veel waarnemingstijd. En ik heb wel de bezette kasten verwerkt die op waarneming.nl staan maar leegstand is daar niet te vinden.
Handleiding nesten zoeken en kasten controleren
Recente updates/nieuwe projecten in: Hoenderloo, Zaandam-9/10, Oldehove, Eindhoven, Lobith, Westervoort, Mierlo, Roden, Gorinchem, Raalte
Projecttypen
- Bij sloop-nieuwbouw en bij renovatie
verdwenen er meestal nesten
- Bij bestaande bouw en nieuwbouw waren er geen nestverliezen door sloop of renovatie.
- "Tillen" zijn gierzwaluwtillen; een flink aantal kasten op een paal. 28 stuks , met totaal 825 kasten in 18 projecten. In 2022 waren er totaal 20 kasten bezet in zeven tillen. Details op de tillenpagina.
De wettelijke status geeft aan of het project
volgens bepaalde regels of wetgeving is gerealiseerd. -"Ontheffing" betreft projecten onder regelgeving volgens de Omgevingswet (voorheen Wet Natuurbescherming en Flora- en Faunawet), een gedragscode of een soortenmanagementplan (SMP). Zo werkt een Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit. - "Vrijwillig" betreft nieuwbouw en renovatie door organisaties waar volgens een duurzaamheidscertificaat, natuurinclusief bouwen, lokale initiatieven of een puntensysteem voor duurzaam bouwen (zoals in b.v. Arnhem, Den Haag , Ede, Tilburg, Amersfoort, Groningen en Barneveld) gewerkt werd. - "Particuliere" projecten zijn ook vrijwillig maar dan van mensen aan eigen woonhuis, van een buurtgroep of een vogelwerkgroep en de meeste gierzwaluwtillen (15). - "Illegaal" is meestal renovatie waarbij 'vergeten" werd ecologisch onderzoek te doen en ontheffing te verkrijgen. - "NOM-keur" is renovatie volgens gedragscode "natuurinclusief renoveren". Deze 14 projecten dateren van 2017-2020. De gedragscode is in 2022 buiten werking gesteld.
Oproep. Weet je meer? Kijk eens naar een project bij jou in de buurt en laat me weten wat je er nog meer van weet. "Zit er wat in ?" is vooral de vraag. jaaplangenbach@ziggo.nl 06 - 3849 7474. - Projecten met een * (>510 stuks) werden uitgevoerd volgens vergunning via de Omgevingswet (vanaf 1-1-2024, voorheen Flora- en Faunawet, Wet Natuurbescherming), een Soortenmanagementplan (SMP) of een gedragscode zoals NOM-keur. Een klein aantal anderen ook maar dat is dan niet bekend.
- Projecten met lokgeluid of monitoring zijn vet aangeduid.
- Interessante/leerzame/bijzondere aspecten zoals projectgebreken, voorwaarden, projectonderbouwingen en bijzondere teksten zijn makkelijk te vinden door te letten op rode teksten.
- Bij veel plaatsen en regio's zijn ook de resultaten van tellingen van rondvliegende vogels en gevonden broedplaatsen opgenomen.
Bezetting groen, rood of onbekend Met 12 soorten partjes groen en rood wordt aangegeven of een kunstnestproject meer of minder bezet is.
Drie cijfers Naast de grijze/rode/groene segmenten staat in drie cijfers per project (rood is geschat/onzeker/minimum): - aantal nesten dat door het werk verloren ging (minimum) - aantal bezette kunstnesten (vaak ook een minimum) - aantal beschikbare kunstnesten
Links naar de projectinfo Je kunt de projectplaatsen ook zoeken en aanklikken via de kaart in Google-Maps. Die staat ook bovenaan deze pagina.
Alle projectinfo staat hieronder op deze hele lange pagina op alfabetische plaatsnaamvolgorde. Via de links hieronder ben je snel bij projecten in je gezochte plaats (opent in nieuwe pagina).
Drenthe: Assen, Coevorden, Emmen, Havelte, Klazienaveen, Meppel, Peize, Roden, Uffelte Flevoland: Almere, Bant, Biddinghuizen, Dronten, Emmeloord, Dronten, Ens, Espel, Lelystad, Swifterbant, Tollebeek, Zeewolde Fryslân: Akkrum, Bolsward, Dokkum, Dokkum, Drachten, Franeker, Fryslân, Grou, Hallum, Harlingen, Heerenveen, IJlst, Joure, Kollum, Koudum, Leeuwarden, Menaam, Mûnein, Noordwolde, Oosterwolde, Scharnegoutum, Sint Annaparochie, Sint Nicolaasga, Sint Nicolaasga, Sneek, Terschelling, Tjalleberd, Wolvega, Workum, Woudsend Gelderland: Aalten, Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Beek-Ubbergen, Bennekom, Brummen, Culemborg, Didam, Doesburg, Doetinchem, Doornspijk, Druten, Ede, Eerbeek, Elburg, Elst, Ermelo, Gameren, Gorinchem, Groesbeek, Harderwijk, Hattem, Heerde, Heerde, Hoenderloo , Lobith, Lochem, 't Loo, Millingen aan de Rijn, Neede, Nijkerk, Nijmegen, Nunspeet, Ochten, Ooij, Pannerden, Puiflijk, Putten, Renkum, Tiel, Ulft, Vaassen, Veenendaal, Velp, Vorden, Waardenburg, Wadenoijen, Wageningen, Warnsveld, Westervoort, Wijchen, Winssen, Zaltbommel, Zutphen Groningen: Appingedam, Bedum, Delfzijl, Delfzijl, Foxhol, Grijpskerk, Groningen-prov., Groningen-stad, Harkstede, Hoogezand, Leek, Loppersum, Middelstum, Oldehove, Opende, Oude Pekela, Overschild, Scheemda, Roden Scheemda, Siddeburen, Spijk, Stadskanaal, Ten Boer, Ten Post, Ter Apel, Veendam, Warffum, 't Zandt, Zoutkamp Limburg: Arcen, Blerick, Brunssum, Echt, Gennep, Heerlen, Kerkrade, Maastricht, Landgraaf, Roermond, Sittard, Tegelen, Venray Noord-Brabant: Bakel, Beek en Donk, Bergen op Zoom, Boxmeer, Bergeijk, Best, Boxtel, Breda, Budel, Den Bosch, Dongen, Dongen, Drunen, Dussen, Eindhoven, Etten-Leur, Gemert, Geldrop, Goirle, Helmond, Heeze, Hoogerheide, Lith, Loon op Zand, Moergestel, Mierlo, Moergestel, Noord Brabant, Prov., Oirschot, Oisterwijk, Oosterhout, Rijen, Roosendaal, Sambeek, Sprundel, Sprang Capelle , Sprundel, Stampersgat, Standaardbuiten, Standaardbuiten, Steenbergen , Tilburg, Valkenswaard, Veghel, Veghel, Veldhoven, Vught, Waalwijk, Weert Noord-Holland: Abcoude, Alkmaar, Amstelveen, Amsterdam, Anna Paulowna, Assendelft, Avenhorn, Badhoevedorp, Bennebroek, Bergen, Bunschoten, Bussum, Castricum, De Kwakel, Den Oever, Den Helder, Egmond-Binnen, Haarlem, Heemskerk, Heiloo, Heerhugowaard, Heiloo, Hippolytushoef, Hoofddorp, Hoogkarspel, Hoorn, Huizen, IJmuiden, Krommenie, Medemblik, Midwoud, Krommenie, Muiden, Middenmeer, Nieuw Vennep, Noord-Holland, Noordwijk, Oosthuizen, Oudkarspel, Purmerend, Rijsenhout, Schagen, Schermerhorn, Sint Maartensbrug, Velsen-N., Zaandam, Zaandijk, Zaanstad, Zandvoort Overijssel: Almelo, Dedemsvaart, Deventer, Den Nul, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Kampen, Nijverdal, Raalte, Steenwijk, Varsseveld, Vollenhove, Vollenhove, Wijhe, Zwolle Utrecht: Amersfoort, Austerlitz, Baarn, Bilthoven, Bunnik, De Bilt, Den Dolder, Drieberge-Rijsenburg , Eemnes, Elst, Houten, Leerdam, Leersum, Leusden, Lopik, Maarssen, Mijdrecht, Oudewater, Renswoude, Rhenen, Soest, Soesterberg, Utrecht-stad, Vianen, Vinkeveen, Vreeland, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg, Zeist Zeeland: Aardenburg, Axel, Breskens, Groede, Hulst, Hulst, Goes, Hulst, Kruiningen, Middelburg, Nieuw- en St. Joosland, Oostburg, Oost-Souburg, Oudelande, Rilland, Sint Maartensdijk, Terneuzen, Tholen, Terneuzen, Vlissingen, Wolphaartsdijk, Zeeuwsch-Vlaanderen, Zierikzee Zuid-Holland: Alblasserdam, Alphen aan den Rijn, Arkel, Barendrecht, Benthuizen, Bleiswijk, Bleiswijk, Bleskensgraaf, Bodegraven, Brielle, Delft, Den Haag, Dordrecht, Gorinchem Gouda, Goudzwaard, Hardinxveld, Heinenoord, Hellevoetsluis, Herkingen, Hillegom, Hoek van Holland, Katwijk aan Zee, Klaaswaal, Krimpen aan den IJssel, Koudekerk aan den Rijn, Leiden, Leimuiden, Lisse, Maasdam, Mijnsheerenland, Moordrecht, Naaldwijk, Nieuw-Beyerland, Nieuwkoop, Noordwijk, Noorden, Numansdorp, Oolgensplaat, Oostvoorne, Oud Alblas, Oud Beyerland, Oude Tonge, Ouderkerk aan den IJssel, Papendrecht, Pernis, Piershil, Poortugaal, Puttershoek, Rhoon, Ridderkerk, Rijswijk, Rotterdam, Rozenburg, Sassenheim, Scheveningen, Schoonhoven, Sommelsdijk, Sliedrecht, Spijkenisse, Stellendam, Ter Heijde, Vlaardingen, Voorburg, Voorhout, Waddinxveen, Wassenaar, Wateringen, Westland (gemeente), Westmaas, Zoetermeer, Zuid Beijerland
Aalsmeer
Aalten
Aardenburg, Ze.
13-9- '25
1.
Aan de De Schepenstraat 33, de van der Sluysstraat 29 (op het zuiden) en de Bootstraat 13 (op west) en 31 hangen elk twee Zeist nestkasten aan de kopgevel van het woonblok. Aan de De Schepenstraat 11 hangen er twaalf en eentje op van Walcherenstraat 38. Op andere kopgevels huismuskasten en hier en daar wat voor de vleermuizen. Kennelijk een renovatieproject. (G-streetview juni '24)
13-9- '25
2.
Bij de restauratie van de St. Baafskerk in
voorjaar 2023 Bericht RUD-Zeeland, mei 2024.
Abcoude
18-9-'25
1.
In het najaar-winter 2023 werden in een wijkje rond het Heinkuitenhof en aan de Torenlaan/Meerweg 33 woningen gerenoveerd door Cazas Wonen. Ecoloog Loo Plan vond er 4 gierzwaluwnesten op Meerweg 13 (2), Heinkuitenstraat 14 en Torenlaan 12a. Het nestmateriaal daarvan wordt bewaard, de toegangen blijven behouden en het nestmateriaal teruggeplaatst zodat de broedplaatsen behouden blijven. Daarnaast worden er 20 broedruimtes met ingangen in de dakoverstekken van 10 kopgevels gemaakt (Heinkuitenhof en Heinkuitenstraat) en bovendien 6 ingangen bij 10 gevels waarmee toegang tot het dakbeschot wordt verschaft voor gierzwaluw, huismus en vleermuizen.
Op 18 -9-'25 ter plaatse wezen kijken.
Twee bewoners wisten niets over bezetting te melden; wisten niet eens dat de kasten er zaten. Ontheffing Wnb 5-8-2023 p. 11 en 22
13-11-'25
2.
3
Woningcorporatie Groenwest heeft aan Landzicht 1 - 17 groot onderhoud gepleegd. Bij onderzoek door bureau LooPlan zijn acht gierzwaluwnesten met ingangen achter kantpannen op de kopgevels gevonden.
35 van de 39 'tijdelijke' kasten aan Leeuwenburgh,
sinds jan. '20. Op 18-9-'25 hangen ze er nog.
In de ontheffing Wnb staat dat in januari 2020 al 40 tijdelijke uitwendige gierzwaluwnestkasten zijn geplaatst aan Leeuwenburgh 27-32 (35) en Starnheim (4) op 175-250 meter van de renovatiewoningen.
Op 18-9-'25 blijken de kasten er nog te hangen. Twee bewoners melden me dat ze denken dat de kasten niet bezet zijn geweest. Ze kennen de gierzwaluw, zien ze wel boven de wijk maar nooit bij de kasten. In het gezin besproken was men het er mee eens. Bezetting lijkt ook erg onwaarschijnlijk gezien de grote afstand tot de gesaneerde nesten, maar een zwerver kan er natuurlijk toch altijd terecht komen en die vindt je alleen als je er speciaal naar zoekt. Dus de nul is nog rood.
Hier en daar zit er ook een steen om de hoek onder de dakgoot (10 stuks, foto). Op G-streetview vond ik er 28 en later ter plaatse op 18-9-'25 ook maar 28. Niet goed gezocht! Adviseur Looplan meldde naar aanleiding van bovenstaande dat ze het project nog eens gecontroleerd hebben en illustreerde met foto's dat alle 40 neststenen ter plaatse zijn aan Landzicht en Reigersbos. In de ontheffing staat ook dat "de 'standaard'- en maatwerkmaatregelen jaarlijks worden geëvalueerd en zonodig aangepast aan de laatste onderzoeksgegevens", p.13. Ontheffing Wnb, 15 april 2020, p. 2, 13, 14
Akkrum
27-11-'25
1.
2.
3.
Uit het mitigatieplan blijkt dat door sloop in 2015? in de wijk Sinnebuorren 5 nesten verloren gingen (onderzoek 2014) wat door 25 permanente voorzieningen in de nieuwbouw gecompenseerd zou moeten worden. De hier genoemde mitigatie / compensatie vond ik met streetview. Aan de Ulbe Twijnstrawei zijn in 2019 in de nieuwbouw op drie kopgevels elk 5 neststenen ingemetseld. Aan de nieuwbouw op Sinnebuorren kregen 4 kopgevels 5 neststenen in de nieuwbouw van 2017.
Aan oudbouw Sinnebuorren 1 t/m 9 (inmiddels
Op Sinnebuorren 10 hangen nog 5 opbouwkasten aan de kopgevel, waarschijnlijk een restant van tijdelijke voorzieningen. Mitigatieplan Sinnebuorren, Ecoreest ongedateerd.
Alblasserdam
10-11-'25
1.
2.
Wegens sloop- nieuwbouw aan Oost Kinderdijk 127 e.o. werden voorjaar '21 drie tijdelijke kasten geplaatst aan nr. 127. Op -streetview okt. '18 hangen ze er inderdaad nog niet. Aan de nieuwbouw komen 5 permanente neststenen.
10-11-'25
3.
Door renovatie aan Begoniastraat e.o gaan 9 nestplaatsen verloren. Er worden geen tijdelijke voorzieningen getroffen; de provincie meldt in de ontheffing (rood van mij): "De aanvrager heeft voorgesteld om tijdelijke voorzieningen te realiseren ten aanzien van deze nestplaatsen. Tijdelijke voorzieningen voor gierzwaluwen zijn echter in de meeste gevallen niet effectief omdat de gierzwaluw erg honkvast is. Daarom hebben wij in de voorschriften opgenomen dat de werkzaamheden aan de zeven woningen op de adressen waar de gierzwaluwnesten zijn aangetroffen, worden uitgevoerd buiten de kwetsbare broedperiode, die loopt van 15 april tot en met 31 augustus." En: "Omdat gierzwaluwen erg honkvast zijn dienen tenminste negen van deze voorzieningen gerealiseerd te worden op exact dezelfde locaties als, of zo dicht mogelijk bij de aangetroffen nestplaatsen". Dat is op : Esdoornlaan 7, 15 en 17, Prins Bernhardstraat 10 tot en met 16 (even) en Begoniastraat 32. Een juiste constatering die ik nu voor het eerst in een ontheffing meemaak ! Elders gaan nog steeds duizenden kasten vrij zinloos 'tijdelijk' aan de gevel. Ontheffing Wnb 24-1-'24.
Alkmaar
1.
2.
In oktober 2023 is de gemeente Alkmaar ter gelegenheid van Dierendag gestart met een actie om gratis 100 nestkasten aan belangstellende particulieren uit te delen. Misschien goed voor het imago van de gemeente en leuk voor de bewoners maar de gierzwaluw is er waarschijnlijk niet mee geholpen. Hier en daar een nestkast aan een woning werkt meestal niet. Ze worden zelden gevonden. Dat blijkt al bij heel veel projecten in Nederland (zie: bericht hieronder). In Utrecht waren van 75 kasten verspreid aan woningen in een wijk er na 16 jaar 15 bezet. Ondanks toepassen van lokgeluid en begeleiding door iemand met kennis van zaken, zie meer resultaten van projecten met hier en daar een nestkast.
Laten we hopen dat een paar personen zo slim zijn om de kasten aan een paar geschikte panden te concentreren met een lokgeluideninstallatie erbij. Misschien wordt het dan nog wat. De gierzwaluw is een semi-koloniebroeder. En nestkastlocaties moeten bepaald worden door de behoeften van de vogel, niet door wensen van mensen.
Hier de oproep met aanvraagformulier van de gemeente. Er was flinke belangstelling: rond 7 oktober waren er al 133 aanvragen binnen wat uiteindelijk opliep tot meer dan 250. De gemeente verhoogde het aantal uit te delen kasten naar 100 en selecteerde de locaties. Bewoners moeten hun kast zelf ophalen en ophangen. Op 7 maart 2024 werd de laatste door de wethouder zelf bezorgd en geplaatst aan een pand aan Westeinde in Schermerhorn. Daar zijn er 16 bij elkaar opgehangen. Er broeden daar ook al gierzwaluwen en de kans op bezetting wordt derhalve (terecht) groot geacht. Zie bericht gemeente Alkmaar 8 maart 2024.
Almelo
6-10-'25
In de wijk Aalderinkshoek worden door Woningstichting Beter Wonen ruim 200 woningen gerenoveerd. Er werden door adviseur EcoMilieu in 2024 maar liefst 62 broedplaatsen gierzwaluw gevonden in spouwmuurkolommen aan de voor- en achterzijde van de woningen. Er wordt deels gewerkt voor 1 mei '25 en na 1-10-'25 waardoor 34 nesten beschikbaar blijven (p.18). Na de renovatie blijven alle nestplaatsen intact en beschikbaar. Er wordt voor de 28 nesten, die voor 1 april '25 ongeschikt zijn gemaakt , en waar tijdens het broedseizoen wordt gerenoveerd, met de factor 1:3 uit het Kennisdocument Gierzwaluw gemitigeerd met 84 nestkasten (in de vergunning 'tijdelijke mitigatie' = verzachting genoemd) die buiten het plangebied worden geplaatst, maar binnen 200 meter van de gevonden nestplekken. 'Rondom deze alternatieve plaatsen' wordt lokgeluid afgespeeld. Er staan geen details in de vergunning voor het aantal locaties en de duur van het lokken. In het activiteitenplan van de adviseur was sprake van 186 compensatiekasten maar dat is door fasering van de werkzaamheden beperkt tot 84. Deze moeten ook na afronding van het werk permanent blijven hangen (p. 8-9).
Tijdens het renovatiewerk in het broedseizoen zijn er ook nog vele "potentiële" broedplaatsen beschikbaar in spouwkolommen die nog niet gebruikt worden. Adviserend ecoloog EcoMilieu schrijft in reactie op vragen van de provincie: "Tijdens het broedseizoen van de gierzwaluw blijven ten alle tijde voldoende nestlocaties voor de gierzwaluw beschikbaar. Alle grondgebonden woningen in de wijk zijn in dezelfde stijl gebouwd waardoor elke woning beschikt over dezelfde potentiële nestplaatsen, de genoemde kolommen. Veel van deze woningen zijn in particulier bezit. Deze woningen staan verdeeld door de wijk en aan deze woningen wordt niet gewerkt. Hierdoor zijn er aan de voorzijde van de particuliere woningen 145 potentiële nestplaatsen beschikbaar en aan de achterzijde zijn 177 potentiële nestplaatsen beschikbaar (enkele plaatsen zijn al in gebruik door gierzwaluw of huismus, deze zijn hierin niet meegeteld). Hiermee zijn er in totaal 222 potentiële alternatieve nestplaatsen, verdeeld over de wijk en gelijk aan de actuele nestplaatsen besschikbaar". (p.51) Het is daarom apart dat er toch werd geadviseerd om 186 'tijdelijke' kasten buiten de wijk te plaatsen.
Mijn voorspelling: daklozen zochten in 2025 in de bestaande kolonie naar een nieuwe plek en doen dat (deels) nogmaals als ze in 2026 weer terugkomen. De 84 kasten zijn dus volstrekt nutteloos voor hulp aan de verstoorden, maar natuurlijk niet zinloos als de kwaliteit van de kasten OK is. Met het lokgeluid erbij is het zelfs een vorm van extra biotoopverstoring. De provincie weet wel dat tijdelijke kasten niet benut worden en zette daarom het lokgeluid in wat ook in het te hanteren Kennisdocument Gierzwaluw wordt "aanbevolen". Maar onnodig lokken naar nieuwe voorzieningen, die ook nog eens heel anders zijn dan de bekende, is gierzwaluwtje pesten. De adviseur noemde geen lokgeluid in het activiteitenplan. Maar ik ben toch erg benieuwd waar de tijdelijk dakloos geraakte paartjes terecht zullen komen. In 2026 is er nog veel over te ontdekken. Besluit Flora- en Fauna-activiteit Ow, 5-2-'25.
Almere
19-11-'25
1.
Door renovatie van 254 woningen in de Bouwmeesterbuurt gaat een nest verloren. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt. Iedereen hanteerde in 2021 ter compensatie van het verlies minimaal de factor 1:5 uit het toen geldende Kennisdocument Gierzwaluw maar de provincie Flevoland vond (alleen in dit geval?) het inmetselen van twee neststenen binnen 200 m. van de W. Bruinsstraat 43 (waar het nest zat?) voldoende. Nestkasten mocht overigens ook en zelfs 'nestdakpannen' waren een optie.
19-11-'25
2.
Nou ja, een paar uur later vond ik deze ontheffing waar het leek alsof er ook slechts 1:2 werd gecompenseerd voor het verlies van drie nesten aan de Jaagmeent door renovatie. Maar er wordt buiten het broedseizoen gewerkt en de nesten achter kantpannen blijven behouden door bij alle te renoveren woningen aan Jaagmeent en Rietmeent 35 mm ruimte tussen muur en kantpan aan te houden. De zes kasten worden voorgeschreven omdat er volgens meetnet MUS een lichte afname van de soort is vastgesteld en zijn dus in feite 'bovenwettelijk'. Wel weer jammer is het zinloze voorschrift uit het Kennisdocument dat ze binnen 200 meter van de nestlocaties geplaatst moeten worden. Als het meer dan 5 meter is, is er weinig kans dat ze gevonden worden. Ik vond overigens 7 opbouw kasten. Ook niet goed is dat ze zeer verspreid door de buurt over vijf kopgevels zijn verdeeld. Vier met een en een met drie. G-streetview sept. '24.
Alphen aan den Rijn
25-10-'25
1.
2.
Op de kopgevel van Tolstraat 28 (hoek Goeman Borgesiusstr.) hangen 9 'tijdelijke' gierzwaluwkasten, minstens sinds juli 2020 (en 20 huismuskasten). Op de Jan Nieuwenhuijzenstraat 3a zitten 6 neststenen op de kopgevel en op nr. 16 zitten er 15, sinds 2022 (sloop nieuwbouw). Bij de Ontheffing Wnb 23-1-'20 werden geen details gepubliceerd. Het betreft fase 1 en 2 van project Rode Dorp, zie hieronder.
4-11-'25
3.
4.
Bij sloop en nieuwbouw aan de Karel Doormanstraat gaan op nr. 32, 34 en 87 drie nesten verloren (fase 3 van project Rode Dorp). In april '22 werden 15 tijdelijke nestkasten geplaatst en er word permanent gecompenseerd met 15 neststenen in de nieuwbouw (in juni '25 nog gaande, G-streetview juni '25.
Amersfoort, 27 projecten, 2.616 kunstnesten
In de stad is al heel lang een gierzwaluwwerkgroep actief met 'trekkers' Marjo (†) en Fred v.d. Lelie die erg veel kunstnestprojecten wisten te realiseren. In 1995 werden de eerste neststenen van Amersfoort ingemetseld in een duurzaam wonenproject in Nieuwland, Stadskwartier. In 2007 is er al een projectenboekje over uitgegeven met sinds 1996 ruim 22 projecten en ruim 600 neststenen verspreid over de stad, maar vooral in het centrum: "na jaren wachten zijn er broedgevallen te melden in de nieuwbouw". In zes projecten werden totaal 25 bezette neststenen gemeld. - Interview met Gierzwaluwbeschermer Hans van Paddenburgh in Stad Amersfoort, mrt 2024.
SMP In de gemeente Amersfoort functioneert het SMP Amersfoort, Arcadis 2021. Hier staat de gemeentepagina met alle info. Ook op de pagina van Het Groene Huis staat e.e.a. uitgelegd. En hier staat de verleende ontheffing Wnb van dec. 2020 met voorwaarden voor 10 jaar en op basis van het SMP voor de bebouwde kom. Voor de opstelling van het SMP is van 2014 t/m 2017 door een groep van 30 vrijwilligers naar nesten van de gierzwaluw gespeurd. Er werden totaal 622 nesten gevonden. In januari 2018 werd het verslag met fraaie kaarten met nestlocaties per wijk gepubliceerd. Stadsecoloog Mark Grutters schreef er een artikel over in Straatgras jrg 29-1, 2017.
Zie ook Gierzwaluwtelling Amersfoort 2014-2017. Er is ook een gedetailleerde nestenkaart naar de situatie van 2016 - 2018 van gemaakt. In 2025 is er weer uitgebreid gezocht naar nesten door bureau Pius Floris.
1.
6-10-'25
2.
In 2025 werden aan gebouw Romeo 2 aan de Asch van Wijckstraat twee van de negen neststenen bezet gezien. Zie waarneming 23-7.
3.
4.
5.
6.
7.
6-10-'25
8.
9.
10.
11.
12.
13.
aan het Piet Mondriaanplein nabij het NS-spoor zitten sinds 2021 in de kopgevels ca. 200 gierzwaluwneststenen ingemetseld. Volgens camera-exploitant Hans Willemsen (voorheen van camerakolonie in Haarlem) zijn "meerdere stenen bezet" (2023) maar nog niet in de cameranesten. - Interview met Hans Willemsen maart 2024 in Stad Amersfoort.
14.
15.
16.
17.
Door renovatie in het Vermeerkwartier rond de Ruysdaelstraat gaan 10 gierzwaluwnesten verloren. De tijdelijke kasten (10 stuks 5in1 combikasten van Unitura) en permanente neststenen worden verdeeld over 10 kopgevels. Op een adres (Ruysdaelstraat 11) is te zien (streetview aug. '24) dat de tijdelijke kasten inmiddels door permanente neststenen zijn vervangen. Andere kastadressen zijn niet zichtbaar of met een te oud beeld. De bezetting moet van '23 t/m '25 gemonitord worden. Ontheffing Wnb 20-7-'23.
6-10-'25
18.
6-10-'25
19.
6-10-'25
20.
6-10-'25
21.
6-10-'25
22.
6-10-'25
23.
6-10-'25
24.
6-10-'25
25.
Het betreft allemaal nieuwbouwprojecten met neststenen. In het boekje aangeduid als: Patria, Spoorstraat 1999 (4), Columbusweg appart. 2000 (4), Observant, app. Spoorstraat2002 (8), Meridiaancollege, Parelhoenstr. 2002 (12), De Plantage / Rialto, Friesestraat, 2005 (30), La Balise, Nieuwland, 2006 (55), Achter de Arnhemse Poortwal, winkels, 2006 (9), Amor Forte, Mondriaanlaan, 2007 (12), Weltevreden Leusderweg, 2008 (15).
6-10-'25
26.
30-11-'25
27. Sinds 2023 hangen in de wijk Vathorst 10 nestkasten op Straat van Dover 97 aan voor- en achterkant van de woning. Tot en met 2025 geen bezetting, wel soms een 'zoeker' aanklampend. In de directe omgeving ook geen nesten.
Amstelveen De vogelwerkgroep houdt o.l.v. Marleen Andriessen al sinds 1996 de bezetting bij van 56 neststenen, verdeeld over acht kopgevels nabij het Wilhelminaplein en sinds 2005 van 52 neststenen onder de dakgoten aan de St. Josephlaan. In 2023 was 65% bezet. Zie een artikeltje erover in Gierzwaluwenbulletin 2013-1 p. 15.
1. Wilhelminaplein
De 57 neststenen zitten er al sinds 1983, deels aan de Talmastraat en aan de Katerstraat. Tot 2005 waren er steeds rond de 50 van bezet maar daarna kelderde de belangstelling door nog steeds onbekende oorzaak tot een dieptepunt van slechts vijf stuks in 2013. In 2019 en 2020 was er eindelijk weer een opleving naar 15 paartjes, toen een terugval in 2021 naar 11, maar in '22-'23 zijn het er weer 16. In 1996 zijn alle kasten schoongemaakt waarbij vooral veel huismusnestmateriaal werd verwijderd. In 2008 zijn alle kasten gecontroleerd waarbij opviel dat er nauwelijks nestmateriaal aanwezig was. In 2013 zijn 23 van de 56 neststenen opnieuw van binnen gecontroleerd. Er werd geen zichtbare oorzaak van onderbezetting gevonden.
Bezettingsverloop twee neststeenkolonies in Amstelveen.
2. St. Josephlaan
De bezetting van de 52 stenen nam sinds de ingebruikname in 2005 (34 bezet) gestaag toe tot 51 in 2020. Maar in 2021 en 2022 een dip terug naar 44. In 2023 weer toename naar 49.
De sperwer Er werd in 2021 argwanend gekeken naar de activiteiten van een sperwer die het had gemunt op uitvliegende vogels. Het vrouwtje wacht ze op in de dakgoot en jaagt er achterna als ze uitvliegen. Er werden plukresten (vleugels) in de buurttuinen gevonden. De vogel was volgens de waarnemers zeer waarschijnlijk verantwoordelijk voor afname van de bezetting in beide kolonies. In 2022 is er geen sperweractiviteit waargenomen en totaal dus een toename met zes bezette nesten. Al met al best een indrukwekkend resultaat met ca. 2.600 uitgevlogen jongen (gemiddeld 1,8 per broedsel) sinds de start van de kolonies.
Amsterdam, 15 projecten, 1.179 kasten
In Amsterdam is al sinds 1993 een vruchtbare gierzwaluwwerkgroep werkzaam die ontzettend veel projecten heeft gerealiseerd. In 2003 schetste Gerard Schuitemaker de stand van zaken in Gierzwaluwbulletin 2004-1 p. 7-8. Het bleek toen dat er nagenoeg niets bekend was over de bezetting. Daar werd wel naar gevraagd, o.a. door gebouweigenaren die willen weten wat het nut is van het metselwerk. Men nam zich voor om meer te gaan monitoren. De gemeente Amsterdam boekt ook eerste resultaten met het verplicht aanbrengen van nestgelegenheden voor stadsvogels in de nieuwbouw. In de nieuwbouw in het oostelijk havengebied en op IJburg zijn ruim 800 neststenen ingemetseld voor huismussen en gierzwaluwen. Maar net als in Amersfoort in de wijk Vathorst ging het daarbij om veel Schweglerkasten waarvan het uitneembare front met opening losraakte. Nestenzoeker Gert de Jong vond op IJburg vooral veel huismussen en spreeuwen in de neststenen maar in 2016 ook de eerste gierzwaluwbroedsels (Diemerparklaan). In 2021, tijdens een buurtbezoek met stadsecoloog Anneke Brouwer werden er vijf gevonden aan de Duarte Pechecostraat, zie bericht en filmpje van 17 juli bij NH-Nieuws.nl . Op de Amsterdamse gierzwaluwkaart staan voor 2022 een stuk of 15 bezette neststenen vermeld, voornamelijk aan de Panama- en Ertskade en een paar op het KNSM- en Borneo-eiland. In 2017 broedde 8% van het Amsterdamse broedbestand in nestkasten/neststenen wat inmiddels ongeveer is verdubbeld volgens mededeling van Gert de Jong in nov. 2023. In Utrecht was dat percentage in 2025 ca. 6%, zie kunstnestbezetting Utrecht 2018-2025. In Amersfoort zou dat in 2017 (SMP-onderzoek) maar liefst 25% zijn geweest!
Hier een schets van het begin van de bescherming in Amsterdam in 1973 en de stad van zaken in 2000:
10 gierzwaluwkasten op het Java-eiland, Sumatrakade 1515. Bovenin een huismuskast.
1.
De kade is ruim een kilometer lang met een front van 6-7 lagen hoogbouw op het noorden, maar dit zijn de enige kasten. Ook geen inbouwstenen.
2.
3.
4.
5.
In 2017 is een portiekflat van 4-hoog aan de
Lieven Keersemakerstraat door Dura Vermeer gerenoveerd onder gedragscode
NOM-keur (Nul Op de Meter).
De bedoeling was om totaal 156 woningen zo te renoveren maar de rechter oordeelde dat de voorspelde woonlasten voor de bewoners niet juist waren, zodat de renovatie volgens NOM-keur tot deze 16 woningen beperkt bleef.
De NOM-keur regeling (gedragscode "Natuurinclusief renoveren") schrijft voor dat er per woning drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden, ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling (gedragscode natuurinclusief renoveren) is sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat een lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
1-10-'25
6. In de Anjeliersstraat , ongeveer nr. 38-40, hing sinds 2010 een nestkast die pas in 2023 voor het eerst bezet raakte. Niet bekend of er meer kasten hangen.
15-10-'25
7. Door renovatie gaan aan de Laan van Vlaanderen 89-99 zes gierzwaluwnesten verloren. Na de renovatie (o.a. dakisolatie) worden de daken op dezelfde nestplaatsen toegankelijk gehouden door 3 cm ruimte te laten tussen muur en kantpan en op de dakisolatie wordt "gripgaas" aangebracht. Ontheffing Wnb 28-2-'24
17-10-'25
8.
9.
In april '22 zijn elk 3 'tijdelijke' nestkasten geplaatst aan Tugelaweg 63 en Spitskopstraat 2. In mei '24 hangen ze er nog. Bij de renovatie worden als permanente voorzieningen 12 openingen in de gootbak aan de achterkant van Retiefstraat 228/238 gemaakt. Ontheffing Wnb 28-10-'22.
18-10-'25
10. Bij renovatie buiten het broedseizoen aan de Wittenstraat zijn tijdelijk drie gierzwaluwnesten onbruikbaar. Er wordt voor gezorgd dat deze nesten ook na de renovatie weer beschikbaar zijn. Aanvullend zijn er 15 houten kasten in groepen van vijf geplaatst aan de gevel van de Wittenstraat 119, 123 en 125, mooi te zien op G-streetview mei '24. Ontheffing: "Uit voorzorg zijn er alternatieve nestplaatsen gerealiseerd, deze alternatieve nestplaatsen dienen als permanent te worden beschouwd". Ontheffing 20-9-'24.
18-10-'25
11. Door sloop en renovatie gaat aan en rond de Akbarstraat een gierzwaluwnest verloren. Buiten het werkgebied worden zes "tijdelijke" kasten aangebracht (streetview ziet ze nog niet) en in de nieuwbouw komt op drie kopgevels elk een neststeen. Ontheffing Wnb 29-7-'24.
29-10-'25
12. Door sloop, renovatie en nieuwbouw door woningstichting Rochdale aan Schaapherderstraat e.o. gaat een gierzwaluwnest verloren. Dit wordt eerst voor het begin van de sloop gecompenseerd met 6 permanente nestkasten aan de Lauernessestraat, buiten het plangebied op 200 m. van het gevonden nest, en daarna nog met 3 neststenen in de nieuwbouw. Ontheffing Wnb 29-7-'24.
14-11-'25
13.
Door renovatie door woningstichting Ymere van ca. 500 woningen in de van der
Pekbuurt, Amsterdam-Noord, gaan o.a. 25 gierzwaluwnesten verloren onder
dakpannen maar vooral in dakgootbekistingen, o.a. aan Ganzebloemstraat 13 (5) en 23 (3),
Dovenetelstraat 22 (4) en 11 (2). Ze gaan meestal Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt, maar als dat niet mogelijk is worden de gierzwaluwnesten vooraf onbruikbaar gemaakt (voorschrift 12, 13). Permanente broedgelegenheden worden gemaakt met vlieggaten in de dakgootbekisting (voorschrift 17, voor-, zij- en achterkant?).Het aantal dakgootopeningen heb ik als volgt geschat: er worden ca. 500 woningen gerenoveerd waarbij per twee meter dakgoot een opening gemaakt moet worden. Bij geschat 8 m. goot per woning (voor- en achterkant) dus 4 gaten per woning, x 500 = 2.000 totaal. 3/7e van de openingen, dus 860 openingen moeten geschikt zijn voor de gierzwaluw. (4/7e van de openingen is alleen geschikt voor vleermuizen). De verdwenen nesten zitten in maar twee kleine clusters van het renovatiegebied (omgeving Dovenetelstraat en Heimansweg) zodat alle compensatie niet in de directe omgeving mogelijk is. Alle woningen zijn van hetzelfde type met rondom dakgootbekisting en overstekken aan kopgevels, zie b.v. G-streetview april '23, Dovenetelstraat 22 waar volgens het onderzoek 4 gierzwaluwnesten zitten.
Bij de voorzieningen moet van 15 april tot 15 juli lokgeluid worden afgespeeld (alleen 1e jaar?). Het doel is om ook in straten waar nog niet gebroed wordt het nestelen op gang te helpen. Er moet op bezetting gecontroleerd worden en verslag over worden gedaan (voorschriften 18-22). Als een opening bezet raakt moet het geluid worden gestopt. Omgevingsvergunning. F. en F.- act. 7-11-'25. Er kan nog t/m 20 december 2025 bezwaar worden gemaakt, zie voor info de Bekendmaking van het besluit, 13-11-'25.
In Utrecht is in '19-'24 een vergelijkbare oplossing in de Bloemenbuurt gerealiseerd met twee openingen in het overstek van alle dakkapellen. Dat resulteerde in 634 nestplekken (zonder lokgeluid) ter compensatie van ca. 32 verdwenen nesten. Tot en met 2025 zijn er nog geen bezettingen geconstateerd (wel een paar met een huismus) en resteert er mogelijk maar een enkel broedgeval op een 'natuurlijke' plek van een pand dat niet gerenoveerd werd. Zie monitoringsverslag Utrecht-Bloemenbuurt.
22-11-'25
14. Renovatie noodzaakte tot het plaatsen van12 neststenen aan de Akkerwindeweg 119-125 en Heggerankweg 129-133. Omg. verg. Fora en Fauna act. 9-7-'24.
26-11-'25
15. Een werkgroep van Comité "Groene Buurten" heeft in '22-'23 totaal 159 nestkasten bij particulieren in de Pijp en de Rivierenbuurt opgehangen. Ze kwamen terecht in de Lutmastraat, Saffierstraat, Uiterwaardenstraat, Dongestraat, Josef Isräelskade, Vincent van Goghstraat, Bernissestraat, Ablasstraat, Roerstraat, Rustenburgerstraat, President Kennedylaan en de Henrick de Keijserstraat. Bericht Groene Buurten, 10-8-'23.
Gierzwaluwatlas van Amsterdam Gert de Jong en collega's zoeken in opdracht van de gemeente Amsterdam al sinds 2013 naar gierzwaluwnesten in de gemeente. Als je weet hoeveel tijd het kost om gierzwaluwnesten te vinden en nestbezettingen te controleren kun je je alleen maar verbazen over de gigantische omvang van het gedocumenteerde Amsterdamse gierzwaluwenbestand. Alle vondsten worden tot in detail toegankelijk gemaakt op: gierzwaluwbroedplaatsenkaart Amsterdam. Als er bij "voorziening" een "ja" staat gaat het om een nestkast of neststeen. Na vijf jaar worden tellingen herhaald.
In 2018 verscheen het verslag over het onderzoek in 2013-2017 in Amsterdam, Amstelveen en Diemen. In stadsdeel Centrum vond de Jong in 2013 301 nesten en bij controle in 2017 werden dat er door betere methodiek en opgedane ervaring 450. Het broedbestand is in het centrum in 2017 ongeveer gestabiliseerd na sterke afname sinds de jaren '70. Maar dat zegt waarschijnlijk weinig of niets over de ontwikkeling in de andere stadsdelen.
Er werden in 2017 2.031 broedplaatsen gevonden en het totaal aantal wordt geschat op 2.600. In 1973 werd door anderen een aantal van "heel erg ongeveer" 4.500 geschat. De onderzoekers schatten / berekenen dat de totale populatie sinds de jaren '70 ongeveer gehalveerd is bij een sterke afname in vooroorlogse buurten van lokaal wel 75% en een lichte toename in ring '20-'40 en naoorlogse wijken. Er wordt nu ook gebroed in de Bijlmer en in neststenen in de nieuwbouw op IJburg.
- Inventarisatie gierzwaluwbroedplaatsen Amsterdam, Amstelveen, Diemen, de Jong en Wonders, 2013-2017 - Podcast, Gert de Jong met Vogelbescherming op nestenzoektocht, 14 okt 2021 - Onderzoeker Gert de Jong bij Vroege Vogels 15-7-2018 (minuut 59 tot 1 u. 9 min.) - Filmpje van Salto.tv (9 min) met o.a. onderzoeker Gert de Jong en Margreet Bloemers (WGA) op zoek naar Amsterdamse nesten in Oud-West.
Gierzwaluwkolonies in 2016 in Amsterdam Zuidoost (Bijlmer)
Onderzoek 1994
In 1994 is al eens een zoektocht
gedaan naar nesten in Amsterdam. In 12 stadsdelen werden op 493 adressen 1.542
nesten gevonden.
Zie Ruud Vlek, Amsterdamse Vogelhistorie 1285-1999.pdf , p. 28-29. (Speciale aflevering van De Gierzwaluw, kwartaaltijdschrift van Vogelwerkgroep Amsterdam, jaargang 38, december 2000)
De stad van zaken van de Amsterdamse gierzwaluw rond 2000: Jan Maarten Fiedeldij Dop, Het Vogeljaar 2000 nr. 3.
Karel Knip in Amsterdam noteert al sinds 1973 de dag dat hij de eerste gierzwaluw ziet maar het gaat volgens hem nu zo slecht dat het lijkt alsof ze steeds later aankomen. Zie zijn artikel "Nog maar een handjevol" in NRC, 3-5-2023. En mijn pagina over fenologie van de 1e aankomst.
Anloo
Er zijn waarschijnlijk nog geen kunstnesten in
boerderijendorp Anloo
(Dr.) maar ik vond wel een fraaie
Anna-Paulowna
16-10-'25
1.
2. Door renovatie van 34 woningen aan de Sportlaan en Burg. Mijnlieffstraat gaat een gierzwaluwnest verloren. Van de in maart 2021 geplaatste tijdelijke kasten zie ik er op streetview nog 6 hangen. Rest (nog steeds?) aan achterkanten volgens de tekening. De ontheffing schreef 54 tijdelijke kasten voor. Na de renovatie moeten de oorspronkelijke openingen onder dakranden weer beschikbaar zijn; 50 per woning. Toch zijn er in drie kopgevels totaal ook nog 15 (of 20?; een gevel is op streetview niet te zien) neststenen ingemetseld. Die zitten op de kop waardoor het vlieggat te hoog zit. Jonge vogels kunnen zo misschien niet uitvliegen.
Apeldoorn Apeldoorn was in 2018 een van de vier Gelderse gemeenten (met Ede, Nijmegen en Lochem) waar een pilot werd gestart voor het opstellen van een Soortenmanagement plan. Daarin werd in 2019 vastgelegd dat er standaard wordt aangenomen dat er bij sloop en verbouw altijd nestplaatsen voor de gierzwaluw aanwezig zijn en dat er dus altijd voor nieuwe nestkasten of neststenen gezorgd moet worden, zie o.a. tellingen en monitoring nestkasten in kader van SMP.
Zie korte info over SMP Apeldoorn.pdf en het hele SMP van 12-3-2019 bebouwde kom Apeldoorn en Ugchelen. In 2018 zijn door ecoloog Regelink t.b.v. de opstelling van het SMP 515 broedplaatsen in de bebouwde kom gevonden maar de zoekinspanning was niet voldoende dekkend. Het totale aantal wordt geschat op ca. 1.000, zie SMP p. 28 en 69.
25-10-'25
In 1993 zijn op de kop van vier woningblokken aan Linie rond het winkelcentrum o.a. totaal 20 blauwe neststenen ingemetseld. Ze raakten niet bezet en in 2018 is geprobeerd gierzwaluwen te lokken met geluid van soortgenoten. Gehoord het gesprek met de man van de KNVV-werkgroep die dit oppakte denk ik niet dat het gelukt is. Zie bericht Omroep Gld juni 2018.
29-6-'24
Bewoners meldden op 29-6-2024 dat een aantal huismuskasten bezet is. Aan de overkant worden wel gierzwaluwen bij pannendaken gezien maar nog niet opgemerkt bij de neststenen.
Broedvogeltellingen in 1977 Verslag van 13 pagina's in Het Vogeljaar over broedvogeltellingen 1977 en 1978 in Apeldoorn e.o. Het aantal broedparen werd in 1977 geschat op 277. Het Vogeljaar benadrukt met klem de noodzaak van meer inventarisaties waardoor "nog veel broedplaatsen behouden zouden kunnen worden, voordat het te laat is". In 1982 werden 50 neststenen geplaatst. - Het Vogeljaar jrg. 29 nr. 2 - 1981 p. 92. - Het Vogeljaar, jrg. 30 nr. 4 - 1982 p. 216.
Appingedam
22-10-'25
1.
Aan de Beukenlaan vond ik met streetview aan zes kopgevels van nieuwbouw woonblokken totaal 30 neststenen. Sinds 2023 of eerder. Achtergrond onbekend.
8-11-'25
2.
Het pand Tolweg 8 wordt gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Er zijn geen gierzwaluwen in het pand maar in het kader van de versterkingsoperatie is er sprake van een maatwerkpand (boerderij) waar standaard toch voorzieningen moeten worden getroffen. Er worden drie gierzwaluwdakpannen op het dak geplaatst.
9-11-'25
3.
Rients Faber, schrijver van "Gierzwaluw Max" woont en werkt in het Gouden Pand 1 met een kolonie gierzwaluwen. Het pand werd/wordt verbouwd maar de details zijn me nog niet bekend. Op G-streetview april '24 zijn geen kasten of andere voorzieningen te zien. Er is een vergunning voor het werk afgegeven, zie Goedkeuring ecologisch plan 26-3-'25.
Een fraai kinderboek met illustraties van Jan van Well. Alle kinderen uit groep 6 en 7 in Appingedam kregen het gratis.
Gierzwaluw Max wordt geboren in het monumentale
huis op Gouden
191 p. geïllustreerd, hard cover, okt. '23, € 18,95 incl. porto.Bestellen: Uitgeverij Palmslag - Gierzwaluw Max- Tijdlijn bouwhistorie en pandonderzoek Gouden Pand ihkv hersteloperatie
Versterkingsoperatie Voor de versterkingsoperatie in het aardbevingsgebied in Groningen geldt een Soortmanagementplan (SMP) voor gebouwbewonende soorten (huismus, gierzwaluw, vleermuizen). Op basis daarvan is een generieke ontheffing van verboden verleend die weer wordt gebruikt voor het verlenen van een Omgevingsvergunning Flora- en Fauna activiteit. Die is dus voor Gouden Pand verleend. - Hier staat informatie over de werking van een en ander.
Arcen, Li.
1.
Harm en Gonnie Peeters
hebben in hun pand met balkon op Schans 10a een schitterend uitzicht op de
Maas waar in de zomermaanden heel veel gierzwaluwen
Specialiteit van Harm is het uitdokteren van
ideale kastvormen en vooral het uiterlijk dat met steencoating beplakt heel mooi
bij het metselwerk aansluit.
Aan de straatkant hangen 13 bezette kasten die
begin 2025 nog eens met drie stuks werden uitgebreid. Aan de overkant van de
straat ligt een groot horecaterras waarvandaan de gasten met bewondering kijken
naar de vliegkunsten van de langsscheurende gierzwaluwen. Harm zit er zo nu en
dan om uitleg te geven en verwijst met een bord naar mijn website:
Ook elders in het dorp werden diverse nestkastprojecten gerealiseerd. Harm deed vaak verslag van zijn ervaringen , o.a. van het eerste broedgeval in 2005 en van het kastontwerpen in Gierzwaluwenbulletin 2006 p. 10-11 en 13.
Arkel
16-11-'25
1.
Door renovatie en verduurzaming aan de Dr. Dreeslaan 52-328 gaat een nest verloren dat wordt gecompenseerd met 5 neststenen, verdeeld over 5 kopgevels. Ontheffing Wnb 7-2-'24.
Arnhem, 10 projecten, 883 kunstnesten
20-9-'25
1.
Leden van de wijkgroep Groen van de wijk Paasberg/Wellestein
hebben in 2024 nesten gezocht. Ze zagen dat het aantal gierzwaluwen al
jaren achteruit ging door renovaties aan daken.
29-9-'25
2.
3.
In plan Groot Rijnwijk bij de Veilingstraat werden in 2021/2022 ? woningen en gebouwen gesloopt waarbij 14 gierzwaluwnesten verloren gingen. Ter mitigatie/compensatie werden volgens de ontheffingsvoorschriften in de nabijheid 42 gierzwaluwkasten opgehangen en moesten in 2019 in de nieuwbouw 50 neststenen worden ingemetseld. Het is allemaal wat anders en/of vertraagd gelopen. Op G-streetview van mei '25 zien we op een braakliggend terrein twee huiszwaluwtillen (met zitstokjes bij het vlieggat!) met totaal 32 kasten. Aan een enkel resterend leegstaand gebouw hangen 15 huismus- en 6 gierzwaluwkasten.
30-9-'25
4.
In de nieuwbouwwijk nabij (overkant Westervoortsedijk) (2023-2024) vond ik met G-streetview totaal 20 gierzwaluwvoorzieningen. Er zijn opbouw nestkasten aan het Gashouderplein 32 (8) en T.J. Witteroosstraat (3) en 9 'onzichtbaar' ingemetselde neststenen op van Oldenbarneveldstraat 98. In de ontheffing Wnb van het project Groot Rijnwijk hierboven wordt gemeld dat de "10-tallen permanente voorzieningen" in deze nieuwbouw nauwelijks benut worden en ook kunnen dienen voor mitigatie van project Groot Rijnwijk. Zie Ontheffing Wnb Groot Rijnwijk 4 juli 2018, p. 10.
5.
In de wijk Malburgen, Arnhem Zuid wordt al sinds 2002 grootscheeps gerenoveerd en werden diverse ontheffingen Wnb verleend voor het slopen van gierzwaluwnesten. Er werden tientallen gierzwaluwdakpannen geplaatst. Een grote kolonie in de Gelderse Rooslaan zou behouden zijn gebleven. Voor de periode 2018-2022 is een traject vergund waarbij nog 38 gierzwaluwnesten verloren gaan. Na de renovatie worden in de diverse bouwblokken totaal 174 gierzwaluwvoorzieningen aangebracht. Het betreft gierzwaluwpannen (inclusief nestbakje !) en nestkasten. Zie Natuurtoets herontwikkeling Malburgen, december 2017. In deze ontheffing Wnb 20-3-'19 is sprake van verlies van 21 nesten en compensatie met 99 tijdelijke en permanente nestkasten. (Nog niet uitgezocht of en hoe dit overlapt).
6.
7.
In juni '25 is op G-streetview te zien dat er drie neststenen per kopgevel zijn geplaatst. Ter 'overbrugging' van 2019, waarin geen nesten beschikbaar zijn, werden aan woningen in de omgeving 35 tijdelijke nestkasten opgehangen.
22-9-'25
8.
In de wijk Presikhaaf zijn in 2016 aan de van
Speyk-, de van Kinsbergen- en de Dedelstraat totaal 88 woningen volgens NOM-keur
gerenoveerd door bouwbedrijf Dura Vermeer. Elke woning kreeg 4 nestkasten onder
de dakgoot, twee voor en twee achter.
De helft is op zuidwest georiënteerd en wordt waarschijnlijk onvoldoende door de dakgoot beschermd. In 2023 gingen 5 woningen door brand verloren die in 2025 werden herbouwd, zie bericht corporatie Portaal.
De NOM-keur regeling (gedragscode "Natuurinclusief renoveren") schrijft voor dat er per woning drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden, ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling (gedragscode natuurinclusief renoveren) is sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat een lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
20-10-'25
9.
Bij renovatie van 35 woningen door St. Volkshuisvesting Arnhem in vier woonblokken werd het verlies van 5 nesten in maart 2023 gecompenseerd met 25 neststenen in de kopgevels van Zeggepad 2 (6), Kroospad 1 en 2 (beiden 6 stuks) en Pijlkruidstraat 1 (7). Ontheffing Wnb 5-12-'22.
20-10-'25
10.
Er gaat een nest verloren bij de renovatie van woningen aan de Noord en Zuidstraat. In juni '22 werden er 5 tijdelijke kasten (Combi 6in1) geplaatst aan nr. 4. Op G-streetview mei '25 zien we dat de steigers nog rond nr. 4 staan, waar het gesloopte nest zat, en dat de tijdelijke Combikast er nog hangt. Mochten er broedvogels huizen dan kunnen die even niet bij hun nest als ze al waren aangekomen. De geplande neststenen zitten er ook op nr. 3 al in.
Broedplaatstelling Arnhem e.o. 2003.
Assen
20-9-'25
1.
2.
In Assen was woningcorporatie Actium in 2013 'vergeten' om bij te slopen woningen aan de Pelikaanstraat e.o. (Assen-Oost) onderzoek te doen naar de aanwezigheid van gierzwaluw en vleermuis (rtv Drenthe 9-4-2013). Die sloop werd 1,5 jaar uitgesteld, want ze zaten er wel degelijk. Voorjaar 2014 zijn tijdelijke nestkasten geplaatst, zie bericht rtv Drenthe aug. 2014. In okt '24 zijn er op G-streetview totaal 28 tijdelijke nestkasten te vinden aan oudbouw op Pelikaanstraat 12, 16, 18 en 20 en Eiberstraat 16 (6 stuks, in juli '17 daar nog maar 3). Na verlening van de ontheffing Wnb werd er in oktober en november 2014 gesloopt. In de nieuwbouw Roerdompstraat okt '24 vond ik drie neststenen en drie kasten op nr. 4 en 3 opbouwkasten op nr. 8, 9 en 18. Op Reigerstraat 10 hangen 3 kasten, ook 3 op Eiberstraat 9 en 17 en 5 op nr. 9. Helaas nog geen ontheffing of onderzoeksresultaat te vinden.
In april 2018 doet iemand in Drentse Vogels verslag van een onderzoek naar de aanwezigheid van huismus, spreeuw, kauw en ringmus rond de nieuwbouw, en vergeleek die met oudere wijken.. "Het is er een vreselijk dooie boel, geen vogel te vinden", zie zijn verslag: Drentse Vogels 2018-32 p. 7. Het programma RoegTV van rtv Drenthe meldt in april 2022: "In Assen Oost, maar ook elders in Assen zit ieder jaar een mooi clubje gierzwaluwen. Dat komt mede omdat er kasten zijn opgehangen die voor mus en gierzwaluw geschikt zijn. Zo langzamerhand zijn alle geschikte nestplaatsen bezet en zou het heel nuttig zijn wat extra kasten op te hangen." Wie weet meer?
3.
4.
SMP De gemeente werkt ook aan de optelling van een Soortenmanagementplan. Verwacht wordt dat dit eind '25 gereed komt. Voorjaar '26 kan dan de "gebiedsgerichte omgevingsvergunning flora- en fauna-activiteit' op basis van dit plan afgegeven worden, zie SMP Assen. Adviseur EcoGroen deed het onderzoek in '24 en '25.
Assendelft
15-10-'25
1.
Omgevingsvergunning F. en F.-activiteit 15-11-'24.
18-10-'25
2.
Door renovatie van een stolp op Dorpsstraat 475 gaan vier nesten verloren. Dit werd ca. maart 2024 gecompenseerd met de plaatsing van een soort gierzwaluwtil (combi 12in1 kast) in de top van een afgetopte boom in de voortuin. Op G-streetview maart '23 is de boom nog intact. Omgevingsverg. Fl.- en F.-act. 2-5-'24.
Austerlitz
1.
2.
Op waarneming.nl staan totaal 12 gierzwaluwwaarnemingen in het dorp sinds 2004. De waarneming van Ben Koks in 2017 met de omschrijving '12 vogels in broedbiotoop' in de buurt van de neststenen op Gramserweg 7 is de enige die wijst op mogelijke broedgevallen in het dorp.
Avenhorn
1.
In verband met renovattie in de buurt zijn in april '25 drie neststenen in de kopgevel van Het Veer 81 ingemetseld. Omg. verg. Flora en Fauna act. 1-10-'24.
Axel
18 -11- 2025
1.
14-11-'25
2.
3.
4.
Bij de renovatie van o.a. de daken van Oosterstraat 68, 't Kasteeltje, door Woongoed Zeeuwsch-Vlaanderen, gaan 9 nesten verloren. Zeven zitten achter kantpannen en twee in twee van de 35 houten nestkasten die daar al vele jaren hangen. De kantpannesten gaan verloren en de kasten zijn te oud om als permanente compensatie te dienen. Op voorhand en voor de zekerheid (mochten de werkzaamheden vertragen tot na het begin van het broedseizoen '26) zijn in april '25 als 'tijdelijke compensatie' al 27 opbouwkasten op drie kopgevels aan het nabije pand De Welstede aan de Roosevelt- en Willem de Zwijgerlaan gehangen. In navolging van Kennisdocument Gierzwaluw moeten deze permanent blijven hangen. De 35 houten kasten worden vervangen door 35 (of 27?) houtbetonnen opbouwkasten. Bovendien worden nog eens 151 'bovenwettelijke' inbouwkasten in de overstekken van het pand gebouwd, met vlieggat in de onderzijde. Een initiatief van de renoveerder. Volgens de vergunning 'dragen deze bij aan de geschiktheid van het gebouw voor de gierzwaluw". Totaal dus 213 kasten voor de compensatie van 9 verliezen. Het kan geen kwaad natuurlijk, behalve dat mensen na jaren leegstand zullen denken waar al die kasten voor nodig waren. Axel denkt vooruit en is voor tientallen jaren voorzien van voldoende reservenesten. Slopers en renoveerders kunnen zonder noodzaak voor compensatie hun gang gaan. Belanghebbenden kunnen nog tot 20 december bezwaar maken tegen het plan. Bekendmaking vergunning, 12-11-'25. Omgevingsvergunning FenF-act. , 5-11-'25.
Baarn
24-9-'25
1.
Lindenlaan 39, waar bureau Viridis een
gierzwaluwnest Ter compensatie zijn vijf neststenen op de kopse kant ingemetseld. Zie Ontheffing Wnb mei '23, p. 13. Op G-streetview mei '24 is te zien dat het gelukt is.
2.
Voor de professorenbuurt, rond de J.F. Kennedylaan, is in sept. '24 een ontheffing Wnb verleend voor de renovatie van een groot aantal woningen, waarbij o.a. gierzwaluwnesten verloren gaan, zie Ontheffing Wnb mei '24. Details nog onbekend.
SMP De gemeente Baarn is gestart met de opstelling van een Soortenmanagementplan met als start een Pre-SMp voor particuliere huiseigenaren, zie Natuurvriendelijk isoleren in Baarn. In Baarn, Eembrugge en Lage Vuursche (klein overzichtelijk dorpje maar ik heb ze daar eind sept . '25 niet kunnen vinden) zijn nestkasten opgehangen.
Badhoevedorp
16-10-'25
Door renovatie door corporatie Ymere aan de Uiverstraat 4-60 gaat een gierzwaluwnest verloren. Dit wordt voorjaar 2024 gecompenseerd met 10 inbouw neststenen.
Bakel
"Enkele jaren voor 2002" zijn er 40 nestkasten model Roosendaal op de kopgevels van de Emmastraat opgehangen. In 2012 waren er 12 bezet.
Het is een project van de vogelwerkgroep van IVN Gemert-Bakel. Ze hebben ongeveer 300 kasten in de kern van Bakel opgehangen en zijn in '23 -'24 bezig de oude houten kasten te vervangen door duurzame van hout-beton. Dat er nog steeds kasten bezet zijn wordt wel bewezen met de foto's van mei 2023 op G-streetview. Op diverse posities vliegt er een gierzwaluw boven de straat en soms wel twee. Ik tel nu totaal 50 kasten; een aantal kasten model Voordorp is later bijgehangen of zijn vervangingen. Gierzwaluwenbulletin 2003-1 p. 11. De Vogelwerkgroep meldt 20-10-'23 dat zij de bezetting niet controleren maar hebben "de indruk dat ze goed bezet zijn" en in de Emmastraat en omgeving zou zelfs "90% bewoond" zijn.
Bant
28-11-'25
1.
2.
Wegens sloop van woningen en twee nesten aan Lange Omgang 1-19 zijn in 2018? voorafgaand aan de sloop op Zuidakker 21-31 tijdelijk 10 kasten geplaatst (in juni '25 verdwenen). De ontheffing Wnb bood de keus tussen minimaal 25 permanente neststenen in de nieuwbouw of nestelmogelijkheden achter kantpannen op de kopgevels mogelijk maken. Op G-streetview juni '25 zien we dat het in 2020 elk 13 neststenen op de kopgevels van nr. 19a (op het zuiden !) en 19e zijn geworden.
Barendrecht
1.
7-11-'25
2.
3.
Het verlies van 14 nesten door sloop aan de Tromp- en De Ruyterstraat werd in okt. 2020 tijdelijk gecompenseerd met 70 nestkasten aan de gevels van twee scholen aan Evertsenstraat 16 en Camperstraat 1. Die zijn inmiddels mogelijk verwijderd (kan ze niet vinden op streetview). In de nieuwbouw (in maart '25 nog gaande) komen 70 neststenen in de gevel. Ontheffing Wnb 17-1-'21.
11-11-'25
4.
Door renovatie in de Vogelwijk gingen 4 nesten verloren die worden gecompenseerd met 20 nestaksten. Er wordt buiten het seizoen gewerkt. Ontheffing: " In de permanente situatie worden 20 nestkasten, in vier clusters van vijf, van het type VivaraPro NK GZ 03 ingebouwd in de gevels van Rietgors 61 t/m 73, 82, Kievit 1 tot en met 7, Fazant 1 en Patrijs 16. In de directe omgeving van de huidige nesten bevinden zich daarnaast voldoende natuurlijke alternatieven. Hiermee worden er gedurende en na de werkzaamheden voldoende uitwijkmogelijkheden aangeboden ter compensatie voor hetgeen dat verloren gaat." Op streetview maart '25 is niets te zien.
Barneveld
14-10-'25
1.
2.
Woningstichting Barneveld heeft in 2022 een complex van 79 woningen rond de Hortenziastraat / Azaliastraat / Tulpenstraat gerenoveerd waarbij o.a. 10 gierzwaluwnesten verloren gingen. Er werd tijdens het broedseizoen gewerkt, dus moeten de nestplaatsen vooraf ontoegankelijk gemaakt worden en moeten er ter gewenning een jaar van te voren 9 tijdelijke combikasten met elk 6 nestruimtes net buiten het plangebied, maar binnen 200 meter van de verdwenen nestplaatsen worden aangebracht. Om te bevorderen dat de kasten gevonden worden moeten er "passende geluiden op het juiste moment worden afgespeeld". Op G-streetview van mei '24 hangen ze er nog.
Als definitieve voorziening worden in 36 dakoverstekken op de kop van de woonblokken totaal 72 nestruimtes gemaakt.
14-10-'25
3.
4.
Woningstichting Barneveld renoveerde een groot aantal woningen aan en nabij de Zwaluwstraat. Er moest "zo veel mogelijk" buiten het broedseizoen van gierzwaluw (en huismus) gewerkt worden, maar als dat niet kan moeten de vier gevonden gierzwaluwnesten voor het seizoen onbruikbaar gemaakt worden. Er werden 4 'tijdelijke' combikasten 5in1 aan de kerk in de Schothorststraat geplaatst en ook "een aantal" aan de Wilhelminastraat (ik vond er 15 met streetview) Uit de ontheffing: "Voor de gierzwaluw zijn tijdelijke kasten aan een kerkgebouw op een afstand van ca. 230 m vanaf de vastgestelde nestlocaties geplaatst. Omdat de nestkasten een jaar voor start van de werkzaamheden zijn geplaatst en er ook in de tegenovergestelde richting van de nestlocaties nestkasten zijn geplaatst (Wilhelminastraat) is de verwachting dat de gierzwaluw voldoende geschikte en beschikbare uitwijkmogelijkheden heeft."
Beschikbaar, ja, maar ze zullen natuurlijk niet gebruikt worden door de daklozen. Die zullen naar een plekje direct nabij de gesaneerde nesten zoeken en verder bij collega's die zij elders in het nest zien duiken. Die plekken kennen ze namelijk ook. Op G-streetview mei '24 zien we dat de 'tijdelijke' kasten aan de Wilhelminastraat er nog hangen. Over de aard van de permanente voorzieningen in de kopgevels staan geen details in de ontheffing (bijlage 3 zit er niet bij). Kantpanruimte of gaten in dakoverstek?
Bedum
20-10-'25
Door renovatie aan een groot aantal woningen door corporatie Wierden en Borgen gaan (mogelijk) 19 gierzwaluwnesten verloren (onderzoek EcoReest en Buro Bakker). Dit werd in 2022-2023 gecompenseerd met de plaatsing van 2-3 neststenen op kopgevels van de woonblokken, totaal 90 stuks. Verder werden er 20 permanente externe kasten opgehangen in het plangebied. Ook wordt er permanente broedgelegenheid onder de daken gerealiseerd door ruimte te houden tussen muur en kantpannen. De woonblokken liggen aan De Blink, De Haken, De Roterij, Kuipersrijge, Tappersrijge en Meester van Roijenstraat. Deze voorzieningen zijn inclusief de "ecologische plus" die de provincie toevoegt aan de wettelijke vereisten volgens de Wet Natuurbescherming. Ontheffing Wnb 19-11-'21.
Beek en Donk
29-10-'25
1.
In de pastorie van de St. Michaëlkerk aan de
Kerkweg nestelden ca. 40 paartjes gierzwaluwen in het dak. Bij renovatie in 2005
gingen die verloren en najaar 2005 zijn er 61 nestruimtes in het overstek
gemaakt.
Al in 2006 raakten 36 kasten bezet, maximaal 53 paartjes in 2015 volgens de vogelwerkgroep van IVN-Laarbeek. In 2019 heeft de kerk 36 vlieggaten dichtgemaakt en die wilde men pas weer open maken nadat de werkgroep de Omgevingsdienst van Noord-Brabant om handhaving had verzocht. Toch gingen de aantallen verder achteruit. In 2020 broedden er 34 paartjes, in 2023 nog 19, in 2024 nog maar 4 en in 2025 werd er bij controle op 19 juni geen enkele bezette kast meer gevonden. Zie bericht op Mooi Laarbeek van 28 juni '25.
2.
In de zijkant van het pand aan Lage Heesweg 48, hoek Verlengde Raagtenweg, zijn 15 neststenen 'onzichtbaar' ingemetseld. De afmetingen van het vlieggat deugen niet, eigenlijk '90 graden gedraaid', veel te smal. Zal niet door gierzwaluwen benut kunnen worden. Streetview maart 2020.
Beek-Ubbergen
6-11-'25
Kolonie aan huis met 16 kasten achter de kopgevelmuur en 11 nestkasten onder de dakgoot van Jochem Kühnen aan de Goudenregenstraat. In 2008 begon hij met 2 nestkasten en lokgeluid wat in 2010 resulteerde in het eerste broedsel. In 2025 waren er 27 kasten, waarvan 16 met camerabewaking, en 19 paartjes. Hij documenteert erg veel over het wel en wee van de kolonie op zijn website: https://www.xjochemx.nl/overmezelf.html Zie de natuuractiviteiten van Jochem als "waarnemer van de Maand" in de nieuwsbrief van waarneming.nl-nov. '25.
Bennebroek
15-10-'25
1.
Bennekom
Hier dezelfde procedure bij een Belgisch project.
De organisatie zegt dat de jongen daarna weer geaccepteerd worden door de ouders maar ze weet natuurlijk weinig of niets van het uiteindelijke broedresultaat. Dat is trouwens erg beperkt en neemt af.
Na 30 jaar zijn er van de 24 kasten de laatste jaren nog maar zes bezet en in 2018 maar vijf. Normaal raken na verloop van tijd steeds meer kasten bezet in een kolonie, zie elders op deze pagina. IVN-Ede vermeldt al enige jaren niets meer over resultaten. Die staan soms wel in het verslag van de lokale krant. In 2021 en 2022 was het broedsucces overigens opeens een stuk beter. De kasten hangen nogal verspreid in groepjes van 2-3 in de Dorpsstraat. Drie kasten te zien op G-streetview.
Zie voor visuele nestkastcontroles ook verderop bij Enschede.
Ook in de beroemde kolonie in Oxford, waar David Lack zijn onderzoek deed, was na zijn overlijden, waarschijnlijk door teveel verstorend onderzoek, sprake van sterke afname van de kastbezetting, zie kolonieherstel in Oxford.
Hoe ouder hoe meer bezet In onderstaand grafiekje staat het percentage bezette kasten in een kolonie afgezet tegen de ouderdom van het project: hoe ouder hoe hoger de bezettingsgraad. Het project in de rode cirkel is de opvallende uitzondering. De oorzaak is dat daar allerlei onderzoek en experimenten worden gedaan, o.a. ringen, met netten vangen van vogels en verwijdering van nesten na het broedseizoen.
Benthuizen
9-11-'25
1.
2.
Door sloop nieuwbouw door ASB Bouw en Ontw. aan de Dorpsstraat 97-111 werden jan. '24 6 nestkasten geplaatst aan Dorpsstraat 88 en 90 ter mitigatie van 2 nesten op nr. 107. Op streetview okt. '24 hangen er nog maar drie, op nr. 88. Nr. 90 is gesloopt. In de nieuwbouw komen 6 neststenen. Ontheffing Wnb 15-8-'24.
Bergeijk, Br.
Bergen
15-10-'25
Door renovatie door Coen Hagedoorn bv aan de Dirk Klompweg gaan mogelijk 15 gierzwaluwnesten verloren. Uit de vergunning: "Tijdens de werkzaamheden worden de dakgoten, waar de oorspronkelijke nestplaatsen van de gierzwaluw zich bevonden, op minimaal 15 plaatsen weer geschikt gemaakt voor de gierzwaluw". Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt en in 2025 - 2026 gecompenseerd met 45 neststenen aan 9 kopgevels. Omgevingsvergunning F.- en F.-activiteit 30-10-'24.
Bergen op Zoom
8-10-'25
1. Op de kopgevel van Zuidoostsingel 51 hangen al sinds 2009 of eerder 5 nestkasten waarvan er in 2025 eentje bezet werd gemeld, waarneming 29-5-'25.
4-11-'25
2.
In het kader van het Brabantse project "Natuur in de Wijk" werden in ca. 2019 o.a. 90 gierzwaluwkasten aan woningen geplaatst. Zie voor de gang van zaken bij dit project bij Meer over "Natuur in de Wijk".
Best
SMP In de gemeente Best is in 2025 gestart met soortenonderzoek voor de opstelling van een SMP. Zie bericht ED juni 2025.
Biddinghuizen
O ntheffing Wnb van 27 juli 2023 Activiteitenplan Bureau Mateboer, 13-4-'23.
Bilthoven
In Bilthoven, wijk Vogelzang, zijn op initiatief van toen de voorzitter van GBN, Rick Wortelboer, met de buurtvereniging in 2014 16 nestkasten, verdeeld over 15 adressen geplaatst. Rick meldt op 14-12-'23 dat in 2015 drie kasten bezet waren, waarvan twee op Koppellaan 2 (ook in 2016), na afspelen van lokgeluid. De ander op Spoorlaan 23. "Andere kasten hangen meer verstopt en zijn niet gecontroleerd".
Er werden in 2014 ook 10 gierzwaluwdakpannen geplaatst, waaronder 8 op Middellaan 8 (waar waarschijnlijk nesten verloren gingen door renovatie) en 2 op Spoorlaan 58.
Bleiswijk
4-11-'25
1.
2.
Door renovatie aan de Heemskerkstraat en Karel Doormanstraat gaan 3 nesten verloren. In maart 2021 zijn 15 tijdelijke nestkasten geplaatst aan de Heemskerkstraat 2 en Karel Doormanlaan 56 en 92. Op G-streetview okt. '24 hangen ze er nog. In de permanente situatie worden vijftien inbouwkasten gerealiseerd onder de dakrand van de woningen gelegen aan de Van Speykstraat 1, 2 en 14 en Karel Doormanlaan 56 en 68 (in nov. '22 nog niet).
Blerick, 6 projecten, 124 kasten
23-10-'25
1.
2.
Na renovatie van woningen aan zes straten tussen de Diependijk- en Cypressenstraat, waarbij 12 nesten verloren gaan, zijn in 2021 aan 10 kopgevels elk 6 neststenen geplaatst. In de ontheffing is bovendien sprake van 252 permanente voorzieningen in de dakoverstekken: "Bij de renovatie van de daken worden bij alle huizen onder het overstekende dak nieuwe nestlocaties aangelegd die zowel voor huismussen, gierzwaluwen als vleermuizen geschikt zijn. In totaal betreft het 252 nieuwe nestlocaties, waarmee voor het gehele plangebied de potentie als verblijfslocatie in stand gehouden wordt." Of dat gelukt is is niet te zien op streetview maar de planken onder de kantpannen lijken behoorlijk strak tegen de muur te zitten. In de directe omgeving kwamen in 2020 al 24 'tijdelijke' kasten beschikbaar. In juli '24 hingen ze er nog, zie G-streetview.
23-10-'25
3.
4.
Eenzelfde type project als hierboven is in dezelfde tijd tussen Diependijk- en Alberickstraat gerealiseerd. Hier was sprake van slechts 3 nesten verlies en werden 6 tijdelijke kasten nabij het renovatiegebied geplaatst. Per woning moesten er twee permanente nestplaatsen (kasten?, gaten?) onder dakgoot komen. Maar ook hier zijn er neststenen op de kopgevels geplaatst en is er onder dakgoten niets te zien dan een strakke plank. Ik vond 10 neststenen op twee kopgevels aan Vastenavondkampstraat 166 en Alberickstraat 52. De 'tijdelijke' kasten hingen er juli '24 nog, o.a. drie stuks op Elzenstraat 17, G-streetview juli '24.
26-11-'25
5.
6.
Bij de herontwikkeling van het Kazernekwartier Venlo, tussen Kazernestraat en Horsterweg, gaan mogelijk twee nesten verloren. Er zijn in de nabijheid 12 'tijdelijke' kasten geplaatst en 12 permanente neststenen in de nieuwbouw/renovatiepanden. Activiteitenplan Antea Groep, 16-11-'21.
Bleskensgraaf
11-11-'25
1.
Door renovatie door St. Tablis Wonen van 35 woningen gaan vijf nesten verloren. Er wordt buiten het seizoen gewerkt en er wordt gecompenseerd met 15 neststenen. Ontheffing (rood van mij): ". Gezien de werkzaamheden worden uitgevoerd in de periode dat de gierzwaluw niet in Nederland aanwezig is, worden er geen tijdelijke alternatieve nestplaatsen gerealiseerd en worden de huidige nestplaatsen niet ongeschikt gemaakt. Aangegeven wordt dat er 25 alternatieve nestplaatsen worden gerealiseerd in de vorm van opbouwkasten. Opbouwkasten als permanente alternatieve verblijfplaatsen achten wij geen geschikt alternatief voor hetgeen dat verloren gaat gezien dit geen duurzaam alternatief is en het in mindere mate een vergelijkbaar alternatief biedt. Derhalve worden er vijftien inbouwkasten gerealiseerd van het type Schwegler Gierzwaluw inbouwkast nr 16 of vergelijkbaar. Op elke locatie van de oorspronkelijke nestplaatsen, te weten de kopgevels van de Leeuwerikstraat 1 (één nestplaats) en 10 (vier nestplaatsen), dient minimaal één permanente voorziening met dezelfde oriëntatie als de huidige nestplaats gerealiseerd te worden."
Bodegraven
Gierzwaluwen voorkwamen sloop Het gebeurt niet vaak maar de vondst van 15 nesten gierzwaluw en huismus achter de vensterbanken van de Da Costaschool aan de Laan van Turkenburg leidden tot afzien van de voorgenomen sloop. In plaats daarvan is er van binnen gestript en verbouwd.
SMP In 2025 is gemeente Bodegraven-Reeuwijk gestart met onderzoek in de dorpskermen van de gemeente naar het voorkomen van gierzwaluwen, huismussen en vleermuizen voor de opstelling van een Soortenmanagementplan.
Bolsward
Bij renovatie van woningen in de A.H. v.d. Venstraat wordt een gierzwaluwnest op nr. 16 mogelijk tijdelijk verstoord maar het blijft intact. "Ter tegemoetkoming" zijn om de hoek op Bauke de Vriesstraat 31 in april 2018 5 nestkasten geplaatst. In juni '24 hingen ze er nog vlgs G-streetview. Vier nesten aan de Bauke de Vriesstraat op nrs. 13, 17 en 29 worden niet beschadigd en er wordt buiten het broedseizoen gewerkt. Ontheffing Wnb 29-6-'18.
Boxmeer
1.
Totaal 133 inbouwnestkasten in een kantoorgebouw en woningen in de nieuwbouw van Maasbroekse Blokken.
De gemeente Boxmeer stimuleerde 25 jaar geleden al het duurzaam bouwen met aanbevelingen en voorlichting voor bouwers en architecten en opname in het gemeentelijke Milieubeleidsplan voor het aanbrengen van nestgelegenheden voor gebouwbewonende soorten. In 2001 waren al diverse projecten gerealiseerd. Gierzwaluwenbulletin mei 2002-1 p. 9, het nulnummer.
2 .
In de Oranjebuurt worden i.v.m. renovatie van 47 woningen 12 neststenen geplaatst in gerenoveerde woningen aan Juliana- en Hendrikstraat, waar de nesten zitten. Er zijn geen tijdelijke voorzieningen nodig omdat buiten het broedseizoen wordt gewerkt.
Boxtel
Het provinciale project Natuur in de Wijk (meer over dat project bij Noord Brabant) heeft in Boxtel ca. 75 nestkasten opgehangen. Zie excursieverslag in 2021. De Natuurwerkgroep Boxtel meldde dat zij van 2015-2018 gierzwaluwnesten in het dorp in kaart hebben gebracht. Ze kwamen uiteindelijk op 100 'natuurlijke' nestplaatsen en schatten dat het inclusief gemisten om ca. 150 nesten zou kunnen gaan. Er zijn toen ook 15 nestkasten bij mensen opgehangen die zich daarvoor opgaven. Niets bekend over bezetting.
Breda
9-10-'25
Aan acht woningen op de Amerongenstraat en De Hamstraat e.o. vond ik met streetview 30 al behoorlijk oude houten nestkasten (van voor 2014) n.a.v. een bezet melding op waarneming 25-6-'25. Nader contact leverde op dat er veel bezet zijn." 's Avonds boven de buurt wel verzamelingen van 80 vogels." De kasten zijn opgehangen in het kader van een renovatieproject. Ontheffing nog niet gevonden. De Westbrabantse Vogelwerkgroep houdt de gierzwaluwen in de gaten.
25-11-'25
3.
4.
Wegens sloop van een pand aan de Markendaalseweg 78a met 2 nesten zijn aan de parkeergarage aan de Concordiastraat in mei 2018 10 tijdelijke nestkasten opgehangen. In aug. ' 24 hangen ze er nog (streetview). Op de nieuwbouw worden 10 neststenen ingemetseld. Men is optimistisch over de benutting: "Wanneer alle permanente inbouwkasten (tien) en tijdelijke kasten (ook tien) bezet gaan raken in de toekomst is er sprake van een toename van twee naar twintig paar in dit plangebied.". Activiteitenplan Ekoza, juni 2018.
SMP De gemeente Breda is in oktober 2023 samen met drie woningcorporaties gestart met het onderzoek naar het voorkomen van vleermuizen, huismus en gierzwaluw voor het opstellen van een Soortenmanagementplan (SMP). Dat wordt vermoedelijk in 2025 voor 5 jaar van kracht. Bericht gemeente op 29-9-2023.
Breskens
24-11-'25
1.
2.
Sloop van 18 woningen aan Crijnssenlaan 3-20 kost o.a. vier gierzwaluwnesten die in juni '24 'tijdelijk' door 15 kasten "aan omliggende panden" wordt opgevangen. Deze mogen na realisatie van de permanente neststenen in de nieuwbouw niet verwijderd worden. Vergunning:"Een vervangende nestplaats heeft nooit dezelfde eigenschappen als de oorspronkelijke nestplaats. Hierdoor kan een vervangende nestplaats zowel wat betreft zijn eigenschappen als zijn locatie, minder geschikt blijken dan verwacht. Dit wordt ondervangen door meerdere nestplaatsen aan te bieden. Hoe meer alternatieve nestplaatsen aanwezig zijn, hoe groter de kans is dat minimaal één van deze geschikt gevonden wordt. Hiertoe worden er voor iedere nestplaats die verloren gaat drie alternatieve nestplaatsen gerealiseerd voor de gierzwaluw." Omdat de tijdelijke kasten verder dan 50 meter van de gevonden nesten zitten moet er lokgeluid worden afgespeeld. Omgevingsverg. Flora en Fauna act. 17-2-'25.
Brielle
28-10-'25
Door dakrenovatie van Scharloo 6 (anno 1620) gaan winter 2023 4 nesten verloren die worden gecompenseerd met 20 neststenen in de nieuwbouw appartementen op nrs. 7-9, die voor het broedseizoen van 2024 gereed komt. Er zijn dus geen tijdelijke voorzieningen nodig. Het werk is mogelijk wat vertraagd want op G-streetview mei '25 staan er nog steigers voor de nieuwbouw en zijn er geen neststenen te zien. Ontheffing Wnb 17-2-'23.
Brummen
30-11-'25 SMP In 2024 is bureau Ecosultancy gestart met onderzoek naar gierzwaluwen, huismussen en vleermuizen in de gemeente (Brummen en Eerbeek) voor opstelling van een soortenmanagementplan. Bericht Brummensnieuws 7-7-'24.
Brunssum
26-11-'25
Door sloop van 5 flats vanaf 2026 aan de Europalaan door Woningstichting Weller Wonen gaan 33 nesten verloren. Activiteitenplan Ecolybrium, 9-4-'24.
Budel
16-11-'25
Drie kasten aan woonhuis Zustershof 16 en eentje aan Burg. Remmenstraat 33 van project "Natuur in de Wijk". G-streetview nov. '24. Zustershof 16.
Bunnik, gemeente
22-11-'25 SMP In de gemeente (Bunnik, Odijk, Werkhoven) kwamen 1.169 woningen in aanmerking voor de 2 jaar lopende Pre-SMP regeling: 30% van het totaal aantal particuliere grondgebonden woningen van voor 1992 en met energielabel C t/m G). In deze woningen worden maximaal 30 gierzwaluwbroedplaatsen aangetast (van de totaal 137 in de hele gemeente). Ook de plaatselijke Woningstichting kon aan de regeling deelnemen. Ik kwam er niet achter of dit tot de plaatsing van nestkasten voor de gierzwaluw heeft geleid (2-4 op eke woning was de standaard regeling bij dakrenovatie). Bunnik, ontheffing Wnb, 22-6-2023.
Inmiddels is een volwaardig SMP van kracht. Simpel is het allemaal beslist niet en of het allemaal simpeler is geworden dan de reguliere gang van zaken met ontheffingen per project, is voor mij nog een grote vraag. Alleen al de generieke werkprotocollen, waarin staat wat uitvoerders moeten doen om volgens de regels van het SMP te werken, beslaan een document van 139 pagina's. En dat is nog maar bijlage 10 van het SMP ! Ik benijd de begeleidende ecologen en bouwcoördinatoren niet. Zie Werkprotocollen SMP Bunnik. Zie de gemeentepagina voor de huidige gang van zaken.
Bunschoten
1.
In 2004 zijn in de nieuwgebouwde basisschool De Ark, Rembrandt van Rijnstraat 16, 16 neststenen ingemetseld. Gierzwaluwenbulletin 2004-1 p. 9 . Op G-streetview van juni 2021 zijn ze te zien. Met drie huismuskasten erboven. Maar veel duidelijker is het beeld van nov. 2010 want onder 12 kastingangen zijn enorme poepslierten van nestelende spreeuwen te zien. De schooldirecteur wist 26-10-2023 niet dat er nestkasten in de school zitten en dus ook niets over de bezetting.
2.
3.
Gierzwaluwenbulletin 2006-2 p. 21.
4.
Burgum
8-11-'25
1.
Aan de Westersingel 57-63 en Burg. Bolthenius Lohmanstraat 11-17 zijn elk vier neststenen onder dakgoten geplaatst. Aan de Burg. Steenhuizenlaan 13, 15, 17, 19, 57, 58, 74, 81, 87a, 90, 95, 107 en 122 hangen elk drie opbouwkasten. Ontheffing Wnb 26-10-'18. Details nog niet bekend.
Bussum
15-10-'25
1.
in verband met renovatiewerk aan 12 woningen worden er aan de twee kopgevels van Lange Heul 181 (op het zuiden) en Bijenschans 30 elk drie neststenen ingemetseld. Maar op streetview april '24 zijn ze (nog?) niet te zien.
Capelle aan den IJssel
7-11-'25
1.
Het verlies van vijf nesten aan de Tualstraat 1 en de Namleasestraat 1, door renovatie in de Molukse wijk Oostgaarde, werd voorafgaand aan het werk in april '21 permanent gecompenseerd met 25 nestkasten in "de directe omgeving van het plangebied", o.a. 9 stuks aan de kopgevel van Banda Nera 53 en 12 stuks op nr. 45. Ontheffing 22-6-'21.
Castricum
14-11-'25
1.
Het renovatiewerk aan de Leo Toepoelstraat e.o. wordt uitgevoerd buiten het broedseizoen en de aangetroffen 49 nesten zijn na de werkzaamheden weer beschikbaar. 'Aanvullend' worden op 16 kopse kanten 50 inbouw nestkasten ingemetseld. Omgevingsvergunning F. en F.-act. 13-10-'25.
Coevorden
18-11-'25
1.
In een wijkje met flexwoningen, waar geen faunavoorzieningen in aangebracht kunnen worden, is door woningcorporatie Domesta in februari '25 als alternatief een 5 meter hoge ECOlumn gebouwd. Onderin zitten insectenhotels en hogerop vleermuis- en huismusvoorzieningen en 12 gierzwaluwkasten. Op de Tillen- en faunatoren pagina staat info over de slechte c.q. niet bezetting van dit soort voorzieningen voor gierzwaluwen.
Bericht van
leverancier Faunusnature.
Culemborg
Bouwbedrijf Heymans heeft in mei 2024 met Vogelbescherming een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor het monitoren van stadsvogels in nieuwbouw. Ze willen dat o.a. doen met vogelgeluidenregistratie, zie: Heymans-VBN-stadsvogels.
De Bilt
1.
De 'poort' met 10 kasten waarvan de vijf rechter op het zuidwesten en 3 in de zon (foto om 15 u.)
Een kast is kapot, eentje ontbreekt inmiddels en minstens 10 kasten hangen op het zuidwesten veel te lang in de zon. Op nr. 79-81 werden vorig jaar tijdens een hittegolf dode jongen (waarschijnlijk huismussen) onder de kasten gevonden. Op nr. 49 zat in 2022 een spreeuw maar volgens alle bewoners (zeven buren gesproken op 2-10-2023) is er in de woningen en in de kasten geen gierzwaluw meer te bekennen. Ze broedden voornamelijk achter de kantpannen aan de kopse kanten. Ze vliegen nog wel hoog boven de wijk maar niet meer gierend langs daken.
2.
Compensatie voor de verdwenen nesten wordt
volgens de ontheffing verkregen met drie typen voorzieningen: nestruimte in het dakoverstek
en in dakgoten, door middel van ruimte tussen kantpan en dakoverstek op
de kopgevels naar het dakvlak en neststenen in kopgevels. (p.21).
Op 14 mei 2024 (rond 15.00 uur) vond ik op twee kopgevels aan het Meidoornpad een neststeen en verder 46 openingen in dakoverstek/dakgoten. Aan de Lathyrusstraat en Jasmijnstraat zitten 18 openingen in dakoverstekken/dakgoten en neststenen op Jasmijnstraat 21, 37 en 53. Op nr. 53 bezet door huismus. Geen gierzwaluw gezien. Op 24 mei '24 tussen 8.45 en 10.15 gierden er regelmatig groepjes van max. 10 vogels door de straten. Maar ik zag ze nergens invliegen of aanhaken bij verdwenen of nog beschikbare nesten. Op 17 juni '24 geen activiteit bij kunstnesten. Wel een groepje van 6 - 8 vogels boven het Meidoornpad / Tuinstraat. Al gauw zag ik ze invliegen achter de kantpannen van nog niet gesloopte blokken op Meidoornpad 95 (1) en Tuinstraat 73 (2). Ik ontmoette toevallig ook een medewerker van Looplan die bezig was met de monitoring van nestkasten voor gierzwaluw, vleermuizen en huismus.
Monitoring In de ontheffing Wnb van 31-8-2023 wordt voorgeschreven dat in vier jaren, om de twee jaar, onderzocht moet worden of de voorzieningen gebruikt worden en in welke mate. Start monitoring fase 1 in 2024 en fase 2 in 2026. Ook moet 1 seizoen onderzocht worden of het onder nestruimtes op het dakvlak onder de pannen niet te heet wordt. Als de gewenste effecten uitblijven (wat gewenst is wordt niet aangegeven) kunnen extra maatregelen opgelegd worden. (p. 17).
2. Op 17 juni 2024 ontdekte ik de nestkasten van voormalig voorzitter van GBN, Rick Wortelboer, die daar ooit woonde op Akker 24. Onder het dakoverstek zijn ze voorzien van steenbekleding en hangt er eentje die veel lijkt op een koolmezenkast (hoge ingang!) Maar ik zag er een gierzwaluw in gaan. Onder de dakgoot zitten er drie (een dubbele). Er vloog een groepje van acht 'bangende' vogels rond het pand en bij twee kasten zag ik ze invliegen. Waarschijnlijk zijn er wel meer bezet.
3.
Begin september 2025 startte gemeente De Bilt met een oproep om je aan te melden voor 100 gierzwaluwkasten (en 100 huismuskasten), zie gratis kasten in de Bilt. In de toelichtingen staat o.a. dat de deelnemers worden geselecteerd op locatie zodat de kasten zoveel mogelijk door de hele gemeente verspreid komen maar ook dat hoe meer kasten bij elkaar worden gehangen hoe groter de kans op bezetting is. Niet alleen tegenstrijdig dus maar dat laatste is ook beslist niet waar. De kans op bezetting hangt van heel veel andere factoren af, zie de succesfactoren bij kunstnesten in Utrecht. Hier en daar een nestkast verspreid door een stad of dorp werkt zelden. Bekijk de ervaringen daarmee op andere locaties: hier en daar een paar kasten.
SMP De Bilt is gestart met het maken van een Soortenmanagementplan. In 2024 werd de nul-meting gedaan met het tellen van gierzwaluw, huismus en vleermuizen, zie : gemeentebricht 15-5-2024.
Dedemsvaart
Over 2023 maakte hij een gedetailleerd verslag over late jongen in augustus.
En hier Johan op Youtube bij ROEG.TV
Nestentelling 2016
D
1.
2.
In de M. Noordmanlaan in De Kwakel bij Uithoorn werden zomer
2019 door woningstichting Eigen Haard 26 huurwoningen gesloopt en vervangen door 40
nieuwbouwwoningen.
Bij het faunaonderzoek in 2017 door ecoloog Ecoquickscan zijn in de
gesloopte woningen 8 nesten van de gierzwaluw gevonden (waarvan 1 in een
nestkast), en 17 van de huismus, zie
onderzoek flora en fauna De
Kwakel, nov. 2017.
In het voorjaar zijn nest- en verblijfplaatsen van
gierzwaluwen, huismussen en vleermuizen ontoegankelijk gemaakt. Bij woningen
in de buurt zijn tijdelijke nestkasten opgehangen en in de nieuwbouw
kwamen definitieve broed- en verblijfplaatsen (dakpanhuifjes, bleek later).
Een aantal andere woningen aan de andere
kant van de straat werden al wat eerder gerenoveerd (jaartal niet duidelijk)
en voorzien van houten nestkasten.
5 van de 40 dakpanhuifjes ('gierzwaluwdakpannen')
Op Google streetview
(maart 2023) was te zien dat bij de gerenoveerde woningen hier en daar 2-3
nestkasten aan kopgevels zijn opgehangen. Maar bij 12 van de 15 kasten
(model Zeist) die ik kon vinden was het dak van de kast verdwenen, zie G-streetview
Ik kon op streetview geen tijdelijke kasten in de buurt vinden en zag de huifjes over het hoofd.
Een van de vijf panden met drie nieuwe kasten en linksonder
eentje voor de huismus.
Op 25 september 2023 ben ik poolshoogte gaan nemen. Het bleek dat
de rotte
houten nestkasten voorjaar '22 zijn vervangen door houtbetonnen
exemplaren van Schwegler. Op een adres hingen nog restanten van drie houten
kasten.
Op de nieuwbouw sinds 2020 blijken op acht einden van de vier woonblokken elk 5
dakpanhuifjes te zijn geplaatst,
nota bene op het zuidwesten gericht. Hoe is
het mogelijk, 40 doodskistjes ! Laten we hopen dat ook de huismussen er niet
in komen. (Dergelijke 'huifjes' mogen alleen tussen noord en oost op
ongeïsoleerde daken en als de dakhelling groter dan 45 graden is). Ontheffing Wnb
nog niet gevonden.
Helaas geen bewoners getroffen die iets wisten van benutte kasten of
huifjes.
D
Werkgroep gierzwaluwen "Hofvogels" deed in 2023 en 2024
onderzoek naar de nesten in Delden. Ze vonden er 15 in Delden. Zie
Gierzwaluwen in gemeente Hof van Twente, 2024.
D
30-10-'25
1.
Door renovatie door Stichting Woonbron van woonblokken aan en rond het Frisoplein en de Wippolderstraat gaan volgens onderzoek in 2018 4 nesten aan Spiekmanstraat 3 (2 voor en 2 achter) verloren. Dat onderzoek was echter volgens de provincie onvoldoende volgens de regels en werd in 2022 nogmaals gedaan. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt. In april 2022 werd er gecompenseerd met 20 gierzwaluwkasten, o.a. aan Wippolderstraat 2 (2) en 3-9 (8). Ontheffing Wn b 22-6-'22.
4-11-'25
2.
3.
Door renovatie van 30 woningen aan de Vermeerstraat gaan 4 nesten verloren. In jan. 2021 zijn 20 kasten opgehangen aan de Miereveltlaan en Fabritiusstraat. Hier 8 stuks nog te zien op G-streetview okt. '22 maar inmiddels waarschijnlijk verwijderd want op een andere plek zijn ze in sept. '24 niet meer te zien. Ontheffing Wnb 5-3-'21.
10-11-'25
4.
5.
Door sloop en nieuwbouw aan de Schaepmanstraat e.o zijn er
voorafgaand in maart '20 tijdelijke nestkasten
geplaatst
Broedplaatsen onderzoek In 2008 is er onderzoek naar het broedbestand gedaan. Het aantal broedparen werd geschat op minimaal 76 en maximaal 106, vooral in de oude binnenstad. Men schat een halvering t.o.v. 15 jaar eerder. Er werd slechts 1 invlieger in een kunstnest (gierzwaluwdakpan) aangetroffen. In het onderzoek 1990-2011 worden de cijfers verstoord door discussie over de onderzoeksmethode. Nesten zoeken regio Delft 2008. 15 p. Delft, nestindicerend gedrag geteld, 1990-2011
SMP In 2024 kreeg de gemeente, op basis van een Soortenmanagementplan, een gebiedsgerichte generieke ontheffing Wnb voor werkzaamheden aan haar gebouwen in de wijken Voorhof en Buitenhof. Ontheffing Wnb 11-9-'24.
Delfzijl, 5 projecten, 156 kasten
19-10-'25
1.
Bij onderzoek i.v.m. renovatie van Kindcentrum West aan Barklaan 10 werden geen gierzwaluwnesten aangetroffen. Het gebouw is daarvoor niet geschikt. Volgens voorschriften in de Generieke Ontheffing Versterkingsoperatie NCG werden 30 nestkasten in twee bovenranden van het gebouw ingebouwd ("maatwerklocatie"). Goedkeuringsbesluit VOG 22-2-'21.
2.
Woningcorporatie Acantus renoveerde van mei 2022 tot medio 2023 102 woningen aan het Skagerrak in Delfzijl-Noord. Door de werkzaamheden gaan volgens onderzoek van bureau Eco Reest 10 gierzwaluwnesten verloren. Op de noordelijk of oostelijk georiënteerde kopgevels moeten totaal 55 gierzwaluwkasten in clusters van 5 stuks worden aangebracht. Dat moet nabij de locaties van de verdwenen nesten, tenzij die op het zuiden waren georiënteerd. (Uitstekende uitzondering ! Een 'natuurlijk' nest op een te zonnige gevel is geen bewijs dat het een goede plek is.). Ontheffing Wnb 9-2-2022
1-11-'25
3.
4.
Door sloop van woningen aan Water-, Willem- en Lijnbaanstraat door Aannemingsmij. Rottinghuis werden wegens verlies van 2 nesten, o.a. Waterstraat 13a, voorjaar 2022 9 tijdelijke nestkasten ter 'overbrugging' buiten het plangebied geplaatst. In de nieuwbouw werden 12 neststenen geplaatst. Ik vond er 8 op de hoek van het nieuwe appartementengebouw, Waterstraat 1-13, G-streetview, juli '24. Ontheffing Wnb 16-3-'21.
28-11-'25
5.
Renovatie aan woningblokken aan Rijksweg 101-135 noopt tot het aanbrengen van totaal 50 inbouwkasten in de kopgevels. Goedkeuringsbesluit ecologisch uitvoeringsplan 26-11-'25.
Den Bosch
De gemeente is in 2025 gestart met het ecologisch onderzoek van twee jaar voor de opstelling van een SMP.
Den Dolder
29-6-'25 Het eerste kunstnest in Den Dolder moet ik nog vinden maar op 29 juni '25 ontdekte ik een grote 'natuurlijke' kolonie in en rond de Johannes Wierlaan. Ze nestelen achter dakgoten en er zijn honderden meters aan dakgoot beschikbaar in de wijk. Een bewoner had duidelijk de indruk dat de kolonie langzaam uitbreidde naar straten om de hoek vanwaar hij woonde (met een nest). Opmerkelijk ook dat dit de allereerste melding van een bezet gierzwaluwnest in Den Dolder op waarneming is, zie: bezette nesten Den Dolder. Maar op de nestenkaart van de gemeente Zeist staan er 23 nesten genoteerd, zie gierzwaluwnestenkaart gemeente Zeist.
Den Haag. 6 projecten, 194 kasten
2-11-'25
1.
2. Bij renovatie door Stichting Staedion gaan 17 nesten verloren achter versleten ventilatieroosters in de Prelude- en Serenadestraat. In april '21 zijn 52 nestkasten aangebracht (volgens de ontheffing maar op streetview niet te vinden) en na de renovatie kwamen er 52 permanente kasten beschikbaar (gaten in lange kasten onder dakgoot) in Fugastraat (24) en de Serenadestraat (28), zie G-streetview mei '23.
3-11-'25
3.
4. Door sloop van panden rond het Weigeliaplein gaan 7 nesten verloren aan Weigeliaplen (4) en Hortensiastraat (2). Voorjaar 2022 zijn 30 'tijdelijke' kasten geplaatst (6 stuks Combi 5in1). In de nieuwbouw kwamen 30 inbouwstenen.
7-11-'25
5. Bij renovatie aan zeven portiekflats in de wijk Moerdijk Oost gaan in 2022 mogelijk drie nesten in een ruimte van een missende baksteen verloren aan de Guntersteinweg en Middachtenweg. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt en geprobeerd de nesten te behouden maar voor de zekerheid worden er toch 15 neststenen aangebracht aan Guntersteinweg 5 t/m 125 en Zijpendalstraat 150-220.
13-11-'25
6.
Door renovatie aan tien portiekflats in winter '22-'23 aan zeven straten rond de
Anslostraat en Tesselschadelaan gaan 25 nesten verloren. De neststenen worden
SMP In Den Haag is in december 2023 een update van het SMP van 2018 vastgesteld voor activiteiten aan gebouwen van gemeenten en vijf woningbouwcorporaties. Dat heeft 8 jaar in beslag genomen sinds het eerste plan uit 2015. Er wordt nu ook gewerkt aan een SMP voor particulier gebouwenbezit. Pagina 71: "Broedende gierzwaluwen zijn echter lastig vast te stellen, zowel in totaal aantal als de hoeveelheid broedlocaties. De som hiervan voor het totale verspreidingsgebied is onbekend. De trend wordt momenteel beoordeeld als stabiel, omdat het aantal niet is afgenomen". Vrij vertaald: De gierzwaluw is niet te tellen maar we weten wel dat de trend stabiel is. - Onderzoek soorten t.b.v. SMP, Arcadis dec. 2023 (gierzwaluw o.a. op p. 9, 24, 31 en 71) - Onderbouwing SMP Den Haag, Arcadis, dec 2023 - De uitvoering van het SMP, Arcadis dec. 2023
Puntensysteem In Den Haag is ook een puntensysteem voor natuurinclusieve nieuwbouw ingevoerd. De gemeente bepaalt per bouwproject het benodigde aantal punten en de bouwer kan zelf een keuze maken uit diverse opties. Meer info bij gemeente Den Haag . Hier meer over puntensystemen voor natuurinclusief bouwen (Arcadis). Ze worden ook gehanteerd in b.v. Arnhem, Ede, Tilburg, Amersfoort, Groningen en Barneveld.
De vereniging
Haagse Vogelbescherming is nauw betrokken bij de uitvoering van een en ander. Stadsvogeladviseur Martin van de Reep van de
vereniging zorgt ervoor dat op geschikte locaties in ieder geval voor
gierzwaluwneststenen wordt gezorgd en dat die voorzieningen op de juiste
wijze worden uitgevoerd. In 2019 is het puntensysteem voor het eerst
toegepast bij grote projecten in de binnenstad. Meer in de
Nota Stadsnatuur
van augustus 2020.
Den Helder
1.
Bij de renovatie in 2003 van het dak van de Lutherse kerk, Wezenstraat 68, bleek er erg veel nestmateriaal op de panlatten te liggen. En op het zoldertje werden drie dode gierzwaluwen gevonden die door gaten in het dakbeschot binnen waren geraakt. De vogelwerkgroep van Fred van Vliet financierde het dakherstel en zorgde voor de plaatsing van 15 gierzwaluwdakpannen die door de provincie werden betaald. Fred meldt op 30-10-2023 dat direct in 2004 de gierzwaluwen terug waren en er daarna elk jaar groepjes van maximaal 7 langsvliegen. Dat zou dus overeenkomen met maximaal ca. 5 broedpaartjes (7:1,5 vlgs telvoorschrift Kennisdocument gierzwaluw 2023). Een enkele keer werd een invlieger gezien. Gierzwaluwbulletin 2003-2 p.12 .
2.
In 2012 werd in een parkje de eerste gierzwaluwtil van Nederland geplaatst. In 2017 raakte de til met 16 kasten voor het eerst bezet met 2-5 paartjes t/m 2020. Daarna kregen spreeuwen in 2021 en 2023 de overhand die het broeden van gierzwaluwen onmogelijk maakten. In 2022 zaten er nog wel 3 gierzwaluwpaartjes.
3.
In 2020 werd in een andere wijk een tweede til met 8 kasten geplaatst die t/m 2023 nog niet bezet werd. Er broedde wel een spreeuw. Zie de tillenpagina met projecten nr. 1 en 20.
Den Nul, Ov.
Den Oever
17-10-'25
1.
Door sloop aan de Laan Bloys van Treslong gaan 12 gierzwaluwnesten verloren. Er wordt alleen tijdelijk gecompenseerd met 60 nestkasten, verdeeld over 10 kopgevels op vrij grote afstand van het sloopgebied (250-300 m.) omdat dichterbij geen plek gevonden kon worden. In de nieuwbouw wordt er voor gezorgd dat er weer nestgelegenheid ontstaat achter de kantpannen en nokvorsten op de kopgevels. In maart '25 op G-streetview maart '25 is de nieuwbouw halverwege en hangen de tijdelijke kasten er nog (erg laag). Ben erg benieuwd of de nieuwbouw en de tijdelijke kasten benut zijn/gaan worden. De vorm van de nieuwbouw is niet bekend maar als daar kopgevels bij zijn op het zuiden, westen of noordwesten dan zijn die wegens teveel kan op hittestress beslist niet geschikt als broedplaats. Ontheffing Wnb, 8-5-'23.
De Ronde Venen (gemeente)
SMP Op 23 januari 2023 werd op basis van een Pre-SMP ontheffing verleend aan de gemeente Ronde Venen voor de woonkernen van Abcoude, Baambrugge, Waverveen, Amstelhoek, Vinkeveen, Mijdrecht en Wilnis, zie beschikking 23-1-2023. De regeling geld voor twee jaar, tot 1 maart 2025. Er komen maximaal 2.565 woningen voor deelname aan de regeling in aanmerking (30% van 8.553). In verband met slechte beschikbaarheid van isolatiebedrijven en materialen wordt niet verwacht dat meer dan 5-10 % van de regeling gebruik zal maken. De broedpopulatie van de gemeente wordt geschat op 433 paartjes. Bij 30% renovatie van particuliere woningen gaan er (theoretisch en worst case) daarvan 85 verloren (en 342 van de huismus). Zie bericht van de gemeente met info en aankondiging van gemeentebreed onderzoek voor definitief SMP, en met verwijzing naar de pagina op "jouwhuisslimmer". Gevraagd naar resultaten verwees de gemeente naar de provincie Utrecht die wist te melden dat inmiddels (begin september 2023) "een paar honderd" woningen voor de Pre-SMP-regeling zijn aangemeld.
Deventer, 5 projecten, 186 kasten
27-9-'25
1.
Er zijn uiteindelijk 32 kasten type Voordorp dicht bij elkaar opgehangen op Osseweerdstraat 1-10, zie G-streetview okt. '24. De voorschriften staan in de Ontheffing Wnb van 28-2-2019.
27-9-'25
2.
Bij renovatie van woningen door woningstichting Rentree aan en nabij de Vetkampstraat gaat een gierzwaluwnest, dat door een bewoner werd gemeld na onderzoek waarbij geen nesten werden gevonden, aan Hof van Colmschate 48 verloren. Dit wordt gecompenseerd met de plaatsing van 10 neststenen aan vier kopgevels in de buurt, waarvan 4 op nr. 48. Ontheffing Wnb, 3 - 12 - 2019.
27-9- '25
Woningcorporatie Rentree heeft in 2021/2022 bij 216 woningen in de Rivierenbuurt de dakpannen vervangen. Daarbij gaan volgens onderzoek door Natuurbank Overijssel 12 gierzwaluwnesten verloren. Dit wordt gecompenseerd door de plaatsing van 60 neststenen op 12 verschillende adressen ( 4 - 8 per kopgevel): Eemstraat 25, Lekstraat 31, Reggestraat 1, 2, 23, 24, Rijnstraat 43, 45, 87 en Vechtstraat 1, 23 en 24. Daarvan zijn 24 stenen op het zuiden gericht en 8 op het westen. Ontheffing Wnb, 12-3-2021.
In 2013 was er al een ontheffing Flora- en Faunawet voor deze wijk. Daarin was sprake van sloop- en nieuwbouw en compensatie met "50 , maar liever 100 nestkasten" in de nabije omgeving en stenen of dakpannen voor 20 paar in de nieuwbouw. Dat is kennelijk niet doorgegaan of betrof dat een ander deel? Zie Ontheffing Dienst Regelingen Min. EZ, 18-7-'13
18-11-'25
4.
In de nieuwbouw van een bedrijfsgebouw aan Brederodelaan 41 (De Parabool) zijn najaar 2025 36 gierzwaluw/huismuskasten in de gevel geplaatst. Bericht van leverancier Faunanature.
SMP Als eerste gemeente in Overijssel heeft Deventer oktober 2024 een gebiedsgerichte ontheffing Omgevingswet gekregen voor de (na-)isolatie door particuliere huiseigenaren volgens de natuurvriendelijke methode op basis van een vastgesteld Soortenmanagamentplan (SMP).
Eerder was een PRE-SMP regeling van kracht, zie ontheffingsbesluit van de provincie en bericht RTV Oost, 7 juli 2023. Die regeling was maximaal twee jaar van kracht, voorafgaand aan de opstelling van een Soortenmanagementplan. Provincie Overijssel was na Utrecht de tweede provincie die deze mogelijkheid voor gemeenten aanbiedt.
Het aantal broedparen in Deventer werd in 1976 en in 2012 (139 nesten gevonden) op ca. 300 geschat. Rond 2015 werden er 164 "geregistreerd", zie soortenonderzoek Deventer, 2017, p 11. In het kader van het op te stellen SMP heeft bureau Ecogroen in 2023 opnieuw een nestentelling uitgevoerd.
De gemeente Deventer werkt ook met een puntensysteem voor natuurvriendelijk bouwen. Met bijvoorbeeld 9 nestkasten voor gierzwaluw of huismus kom je aan de minimaal vereiste 15 punten.
- Zo werkt het voor particuliere woningeigenaren in Overijssel. - Het vastgestelde PRE-SMP van Overijssel, 31-1-2023
Didam
1.
2.
Bij een groot renovatie en sloopproject in de Bloemenbuurt in '20-'21 gingen 84 ! gierzwaluwnesten verloren. Er werden totaal 711 tijdelijke en permanente voorzieningen gerealiseerd (tillen, nestkasten en neststenen). Drie tijdelijke gierzwaluwtillen met elk 60 nestkasten raakten van 2020 t/m 2022 niet bezet en zijn inmiddels verwijderd. Meer op de tillenpagina - Didam.
Een deel van de permanente neststenen in de Bloemenbuurt raakte bezet omdat deze zeer dichtbij de verdwenen nesten achter kantpannen op kopgevels geplaatst konden worden.
Dijk en Waard (gemeente met Heerhugowaard en Langedijk)
15-11-'25
1.
In navolging van een aangenomen motie in de gemeenteraad is in september '24 een uitdeelactie gestart voor 100 nestkasten. Gratis af te halen op 4 oktober. Ecoloog Korthorst van bureau Natuurlijke Zaken: "Het liefst niet op het zuiden ophangen; het kan ook even duren voordat de vogels de kasten ontdekt hebben. Met name gierzwaluwen zijn erg kritisch. Geduld is dus een schone zaak. En wie weet wat er in de tussentijd neerstrijkt!” De gemeente houdt de adressen bij waar ze geplaatst worden "zodat we het effect van de opgehangen kasten kunnen bijhouden". Bericht 23-9-'24. Collegebericht 24-9-'24. Gratis kasten acties werden ook gehouden in De Bilt ('24), Raalte ('21) en Alkmaar ('23). Lees daar waarom het voor de gierzwaluw nauwelijks of geen nut heeft. Categorie "goede bedoelingen rond dierendag".
SMP In 2023 is de gemeente een tweejarig onderzoek gestart naar het voorkomen van huismus, gierzwaluw en vleermuizen wat nodig is voor de opstelling van een Soortenmanagementplan. Dit wordt uitgevoerd door ecologen van Tauw, Endemica en Natuurlijke Zaken.
Doesburg
Doetinchem
30-10-'25
1.
2.
Bij renovatie door Cité Woondiensten van 96 woningen aan enige straten gaan twee nesten verloren aan de Lampongstraat. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt. In december '23 werden 10 'tijdelijke' nestkasten geplaatst binnen 200 meter van de gevonden nestplaatsen, o.a. aan de Hofstraat 42-54. Op streetview aug. '25 hangen ze er nog. Ontheffing: "De tijdelijk aangebrachte nestkasten blijven hangen tot de permanente verblijfplaatsen zijn gerealiseerd en beschikbaar zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de gewenningsperiode. Daarnaast mogen de tijdelijke kasten pas verwijderd worden op het moment dat deze niet in gebruik zijn door huismussen en gierzwaluwen en buiten de meest kwetsbare broedperiode van de gierzwaluw (15 april tot 1 september). De kasten mogen enkel verwijderd worden onder begeleiding van een ecologisch deskundige." Ter compensatie werden verder 20 neststenen geplaatst, waarvan 10 worden aangeduid als "overmitigatie". De neststenen worden geplaatst op kopgevels en onder dakgoten en zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke broedplaatsen, o.a. aan de Delistraat. Bij elk gevonden nest moet een kast op 50 cm. van de nestplaats worden aangebracht, met name aan de Lampongstraat 1-13.
Dokkum
14-9-'25
In de ontheffing Wnb van oktober 2023 staat dat rond 30-3-2023 60 tijdelijke nestkasten voor de gierzwaluw type GZT1 van Unitura "in de directe omgeving" zijn opgehangen. Deze moeten permanent blijven hangen.
Op G-streetview van aug. '24 blijkt dat o.a. op Heldersstraat 31 en aan de Walddyk vele 'tijdelijke' kasten (gemengd gierzwaluw en huismus bij elkaar) van een ander type hangen (ouder; Unitura leverde eerder een speciaal type voor tijdelijke toepassing, van minder kwaliteit) dan de nieuwere van de link hierboven.
Als permanente voorziening worden er op 7 adressen totaal 21 neststenen in de spouw gemetseld van Heldersstraat 32 en Hoedemakersweg 41, 43, 45, 53, 55 en 59. Die zitten er aug. '24 nog niet. Bovendien worden nabij de nokpannen en bij de aansluiting tussen schoorsteen en dak ventilatiepannen aangebracht waarvan het rooster wordt uitgeslepen. (aantallen, type en adressen worden niet genoemd).
10-11-'25
Woningcorporatie Thús Wonen renoveerde in '22-'24 een groot aantal woningen in de wijk It Fûgellan. Na de renovatie blijven de nestelmogelijkheden achter kantpannen beschikbaar. In maart '21 zijn wel totaal 54 tijdelijke kasten aan kopgevels opgehangen. Op G- streetview sept. '24 zien we dat ze er nog hangen, o.a. aan Kobbe 28 en 38.
Dongen
6 - 11 - '25
Bij 12 gerenoveerde woningen aan Doormanstraat 2-24 zijn per woning drie opening in de dakgootbouw voor gierzwaluwen gemaakt. De daken hebben (veel) zonnepanelen (lekker gefinancierd via "salderen"). Ook dergelijke voorzieningen in Sprang-Capelle, Waalwijk, Waspik, Kaatsheuvel, 's Gravenmoer en Loon op Zand. Zie Project Dakenstroom van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021 de jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd door de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie bericht over de prijs bij de Zoogdiervereniging.
Doornspijk
3 - 10 - '25
Bij renovatie aan 11 woningen aan Kuimhagen,
Lageweg en Veldweg gaan 6 gierzwaluwnesten verloren in 2021. Er werd in juli '21
een
ontheffing Wnb verleend op basis van het
Soortenmanagementplan van corporatie Uwoon. In de voorwaarden staat dat er moet
worden gewerkt buiten het broedseizoen (15 april t/m 15 augustus) maar
als dat niet lukt moeten er 'tijdelijke' (niet omschreven)
voorzieningen worden getroffen.
Dordrecht
2-11-'25
1.
2.
Bij renovatie door Stichting Trivire in zeven straten rond de Berkenlaan gaan van aug. '22 tot uiterlijk april '25 17 nesten verloren. In jan. '21 zijn 85 tijdelijke kasten opgehangen aan o.a. de Burg. Struijkstraat, Platanenlaan, Goudenregenstraat en Magnoliastraat. De ontheffing laat nog de keuze tussen 85 permanente neststenen of de daken weer geschikt maken. Tijdelijke en permanente voorzieningen moeten minstens een jaar gelijktijdig beschikbaar zijn. De tijdelijke kasten mogen verwijderd worden nadat door controle "afwezigheid" buiten het broedseizoen is vastgesteld. Dus ook als de kast bezet is geweest ?! Op streetview mei '25 zijn ze niet meer te vinden, dus niet bezet geweest? ook zijn er geen permanente neststenen te vinden, alleen voor vleermuizen op de kopgevels. Waarschijnlijk zijn dus de natuurlijke broedplaatsen achter kantpannen geschikt gebleven / gemaakt en zal er op geïsoleerd dak gebroed moeten worden. Als maar goed gaat ! In het 1e, 3e en 5e jaar na werkafronding moet door monitoring onderzocht worden in welke mate de voorzieningen in gebruik zijn genomen. Ontheffing Wnb 15-4-'22.
3-11-'25
3.
4.
Bij renovatie aan de Tweelingenstraat gaat een nest verloren op nr. 149. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt maar er wordt toch tijdelijk gemitigeerd met 5 kasten op nr. 30 en 173. Op G-streetview juni '25 zien we dat de kasten er nog hangen. Dit is een extra zekerheid omdat de onderzoeksinspanning naar de nesten niet geheel afdoende was. Er zijn vijf permanente neststenen geplaatst.
11-12-'25
5.
6.
Bij renovatie aan de Spuiweg gaat een nest verloren. Dit werd nov. '23 tijdelijk gemitigeerd met 5 nestkasten op Singel 427. Op G-streetview juni '25 zien we ze nog hangen. Permanent kwamen er drie neststenen aan de gerenoveerde woningen op Spuiweg 65-73, straatkant, maar die zie ik niet.
Drachten
4 - 12 - '25
1.
Aan de Schwartzenberghlaan 112, 116 en 120 hangt op elke kopgevel een Combi 3in1 kast. Volgens streetview minstens sinds april '21. Achtergrond niet bekend.
Drenthe, 14 projecten, 1.006 kasten
Kunstnestprojecten in Drenthe Assen, Coevorden, Emmen, Havelte, Klazienaveen, Meppel, Peize, Uffelte
Driebergen-Rijsenburg
26 - 11 - '25
1.
In verband met renovatie van een aantal woonblokken zijn aan de kopgevels van Heetveld 1 en 11 elk 12 neststenen ingemetseld. Ze dateren van winter '17-'18, zegt streetview. In het activiteitenplan van het project hieronder wordt gemeld dat er nesten zijn in deze woningen, maar onduidelijk of dat op 'natuurlijke' plekken is of in de kasten.
26 - 11 - '25
2.
Door sloop van twee woonblokken in okt. '21 aan de Catharijnestraat 1 - 19 gingen twee nesten verloren. In de nabijheid aan de kopgevels van Heetveld 1 en 11 waren sinds 2018 al 24 neststenen aanwezig in eerder gerenoveerde woningen. In die woningen of in de kasten wordt nog steeds gebroed. Daarom worden er geen tijdelijke voorzieningen nodig geacht tijdens. De 12 permanente neststenen worden aangebracht in de nabijheid op de Van Berckstraat 10 en De Griffel 10-16. Activiteitenplan Arcadis, 29-10-'20.
Dronten
29 - 9 - '25
1.
Door groot onderhoud in 2020 aan 140 woningen door St. Oost Flevoland Woondiensten aan en rond de Groenlandstraat gaan 6 gierzwaluwnesten verloren. Dit wordt gecompenseerd met 30 nestkasten. Ik vond er alleen 5 onder de dakgoot op Groenlandstraat 16, niets aan de andere vier straten (mei '24). Ontheffing Wnb, 26-2-'19.
26 - 11 - '25
2.
3 .
Door renovatie aan De Kievit gaan drie nesten verloren die eerst tijdelijk zijn gemitigeerd met 12 kasten aan Overloper 327 en 353 en permanent nabij de nestplaatsen op De Kievit 36 en 54. De 'tijdelijke' kasten blijven permanent beschikbaar. Activiteitenplan Bureau Mateboer, 29-4-'24.
Drunen
13 - 11- '25
Corporatie Woonveste renoveerde in '24-'25 139 woningen aan de van Marnixstraat e.o. waarbij 37 nesten verloren gingen (o.a. dakisolatie aan buitenkant). Ontheffing (rood van mij): "Door het spreiden van de werkzaamheden over twee jaren wordt gezorgd dat de broedvogels langere tijd kunnen wennen aan de nieuwe voorzieningen en deels gebruik kunnen blijven maken van oude nestlocaties. Daarnaast worden in vorstperiodes geen werkzaamheden aan daken uitgevoerd in verband met schuilende huismussen. Vanaf juni 2025 kunnen gierzwaluwen , huismussen en spreeuw gebruikmaken van nestlocaties in het gehele plangebied. Gierzwaluwen starten meestal vanaf begin juni met het daadwerkelijke broeden. Hierdoor zal naar alle waarschijnlijkheid deze soort in 2025 alsnog tot broeden kunnen komen." Het eerste ei wordt gemiddeld op 11 mei gelegd maar belangrijker is nog dat de eersten al eind april aankomen. Het nest moet dan beschikbaar zijn, anders gaan ze al elders naar een nestplek uitkijken. Daarom werd in de ontheffing voorgeschreven dat de nesten voor het broedseizoen '25 ongeschikt gemaakt moeten worden. Er zijn dan al 142 permanente neststenen gerealiseerd waarnaar ze kunnen uitwijken en er is geen noodzaak voor tijdelijke voorzieningen.
Druten
22 - 10- '25
Als gevolg van renovatie bleek het nodig om aan woonblokken in de Karel Doormanstraat 8-30, even en oneven ca. 60 neststenen in te metselen (streetview maart '25), na juli 2022. Ze zitten op de kopgevels (5 per gevel) en onder de dakgoten. Details werden niet gepubliceerd bij de kennisgeving van de voorgenomen Ontheffing Wnb 28-5-'24.
Dussen Dussen ligt vlakbij de Biesbosch aan de Bergsche Maas. Ideaal voor gierzwaluwen dus met zo'n groot foerageergebeid naast de deur. Het dorp staat bekend als "gierzwaluwdorp" met alleen al in de van Gendtstraat, met 24 "2-onder-1 kap" huizen, een stuk of veertig nesten.
Nestkast onder dakgoot van Gendtstraat. (G-streetview, 2009)
Maar er is nu woningnood; niet vanwege opnieuw renovatie (de spouwmuurisolatie lukte in '22 ook zonder de nesten te verstoren) maar door toename van het aantal vogels. Er vliegen grote zwermen broed- en dus ook zoekvogels boven het dorp. Zie filmpje van de van Gendtstraat met giervluchten, 2022. De vogelgroep o.l.v. Len Bruining heeft een nieuwe actie op touw gezet en gaat in maart 2023 flink wat door leerlingen gemaakte nestkasten voor mezen en huismussen ophangen.
17-10-'25
Echt (Li.)
In seizoen 2016 werd gezien dat er zes neststenen bezet waren. Verslag over actie van buurtbewoners en foto's van inmetselen in Gierzwaluwenbulletin 2017-1 p.7 . Daaruit wordt niet duidelijk of er volgens de regels is gewerkt.Dit is het enige mij bekende bezette project waarbij kunstnesten in nieuwbouw op de plaats van gesloopte woningen bezet raakten. Er waren geen tijdelijke voorzieningen.
Ede
1.
Zie ook projectbericht van Vogelbescherming Nederland (ca. 2021) wat zegt dat "huismussen en gierzwaluwen van de voorzieningen gebruik maken".
7 nieuwe kasten Voordorp.
2.
Een aantal bewoners (totaal acht mensen gesproken) zeggen dat ze 's zomers flinke groepen gierzwaluwen van 20-30 vogels boven de wijk zien vliegen. Hier en daar ook giervluchten langs de daken, wat op nesten duidt. Niemand heeft ooit ergens een gierzwaluw in een nestkast zien invliegen. Wel is op twee plaatsen een invliegende gierzwaluw gezien bij een regenpijp achter de dakgoot (Sumatralaan 2, een niet gerenoveerd huis) en bij een gat naast een scheef liggende dakpan (achterkant Javalaan nr. 59). Er zijn wel huismussen die de kasten gebruiken.
3.
Op 1-10-2023 vertelde een buurvrouw, die vanuit haar tuin goed zicht op de kasten heeft, dat zij nooit gierzwaluwen boven de wijk ziet en zeker niet in de kasten invliegend. Wel in het najaar erg veel spreeuwen op de molenwieken.
4.
In de nieuwbouw van 2024 zijn in de
noordoostelijke gevel van een
SMP Ede was in 2018 een van de vier Gelderse gemeenten (met Apeldoorn, Nijmegen en Lochem) waar een pilot werd gestart voor het opstellen van een Soortenmanagement plan. In november 2019 kreeg de gemeente op basis daarvan een gebiedsontheffing verleend voor o.a. huismus en gierzwaluw zie: beschikking voor SMP gemeente Ede. Er is daarin op pag. 21 o.a. monitoring van de gierzwaluw voorgeschreven d.m.v. tellen van vogels in giervluchten in jaar 1, 3, 5 en 10. En een erg aparte bepaling: "Aanvullend wordt het aantal gierzwaluwen geteld die in de avond omhoog schroeven om in hogere luchtlagen de nacht door te brengen". Dat is een gebeurtenis die weliswaar elke avond plaatsvindt maar zelfs door de meest ervaren waarnemers zelden wordt gezien. Aantallen daarbij tellen is onmogelijk, alleen al omdat de verzameling geleidelijk groter wordt en heel hoog vliegt. Ik heb het fenomeen twee keer waargenomen in mijn 15 jaar gierzwaluwnesten zoeken. Heel erg mooi, betoverend, maar niet geschikt voor populatieschattingen. Het gebeuren werd o.a gezien na afloop van een gierzwaluwtelling in Purmerend en beschreven in Gierzwaluwenbulletin 2011-2 p. 10. Guido Gezelle verwerkte het verschijnsel in een gedicht.
Eemnes
Eerbeek, 9 projecten, 577 kunstnesten.
25-9-'25
1.
2.
Woningstichting Veluwezoom kreeg 22 september 2025 van provincie Gelderland een Omgevingsvergunning - flora- en fauna activiteit voor sloop en nieuwbouw van 89 woningen in de wijk Oud Eerbeek rond de Wethouder Sandersstraat (2026-2029). Ecoloog Sweco vond 44 gierzwaluwnesten in de wijk (verdeeld over 17 kopgevels, enkelen met 4-5 nesten) waarvan 29 in de te slopen woningen (Activiteitenplan p. 13). Als mitigatie en compensatie moeten binnen 200 meter van de oorspronkelijke verblijfplaatsen 72 'tijdelijke' kasten worden opgehangen: drie per kopgevel. Deze moeten minstens 1 broedseizoen gelijktijdig met de te saneren nesten aanwezig zijn ("gewenningsperiode"). Als er niet buiten het broedseizoen gesloopt kan worden moeten de nesten voor 15 april ontoegankelijk gemaakt worden. Vanaf half mei moeten lokgeluiden bij de 'tijdelijke' kasten worden afgespeeld maar details ontbreken (vergunning p. 5.). Moeten er lokinstallaties bij alle 24 locaties komen? Over verwijdering van de tijdelijke kasten staat in de voorwaarden: "Wanneer de tijdelijke kasten worden verwijderd mogen deze pas verwijderd worden op het moment dat de kasten niet in gebruik zijn door huismussen en gierzwaluwen en buiten de meest kwetsbare broedperiode van de huismus (1 maart tot 1 september) en gierzwaluw (15 april tot 1 september)", vergunning p.7. Dat is de 'ecologische onderbouwing" die vereist wordt in het Kennisdocumenten gierzwaluw, juli 2023, p.38 in het geval tijdelijke voorzieningen niet permanent aanwezig blijven want dat is de regel. Maar wat betekent "op het moment dat ze niet in gebruik zijn"? In september als ze vetrokken zijn? Maar als de kast bezet was zullen ze het jaar daarop erin terugkomen. Of worden alle tijdelijke kasten elk jaar in het broedseizoen op bezetting gecontroleerd? Leegstand aantonen vergt nogal wat monitoringstijd (nog heel wat meer dan bezetting) met 24 verschillende locaties ! In het activiteitenplan van Sweco wordt overigens niets over lokgeluid gepland. Is het een toevoeging van de provincie? De sloop-nieuwbouw verloopt in drie fasen waardoor na de 1e/2e fase al kasten beschikbaar komen tijdens op vang voor de sloop in fase 2/3. 'Natuurlijke' nestplaatsen zijn ook steeds beschikbaar want niet alles wordt gesloopt.
In de nieuwbouw worden totaal 87 neststenen ingemetseld; een/twee op elke kopgevel en 6 stuks op drie blokken onder de dakgoot. Er is dus steeds voldoende plek voor de verdreven broeders en de tijdelijke kasten zijn dus overbodig tenzij die permanent blijven hangen. Eerder (voor mei '22) werd ook al sloop-nieuwbouw in de wijk gerealiseerd met o.a. 2 x 6 neststenen in het blok Enkweg 16/24. Zie project hieronder.
Er komen ook veel voorzieningen voor huismus en vleermuizen. - Omgevingsvergunning 29-9-'25. - Aanvullend ecologisch onderzoek, Sweco, febr. '25. - Activiteitenplan Oud Eerbeek, Sweco, mrt. '25
29-9-'25
3.
4.
Eerder werd er in/nabij de hierboven behandelde sloopwijk ook al sloop-nieuw gebouwd. Het gaat in dit project om sloop van 62 woningen en nieuwbouw van 52 stuks aan Enkweg, Volmolenweg, Poelkampstraat en Kloosterstraat. Bij het onderzoek in 2017 werden 4 gierzwaluwnesten gevonden. Voor mitigatie/compensatie werden 10 tijdelijke nestkasten en 20 permanente neststenen geplaatst. Aan de Poelkampstraat worden twee faunapalen (Ecovery PPVV01 ) geplaatst met o.a. elk 2 kasten voor gierzwaluwen. Maar die zijn tot op heden (streetview juni '25) niet gerealiseerd. Mogelijk net daarna geplaatst ? want de locatie in de wegberm werd toen 'opgeschoond'.
10 tijdelijke kasten op slooppanden Rozenstraat 17-23
Minstens 15 kasten hangen aan te slopen panden van het hierboven besproken project, dus die zijn echt tijdelijk.
Van de zes neststenen op Enkweg 24 werden er in '24 minstens 1, misschien 3, bezet gezien door een vogelaar, zie de melding 17-7-'24 op waarneming.nl. De waarnemer meldt me verder nog dat er groepjes gierend langs de gevel gaan. Ook aan de Huygenslaan, waar dus zeer waarschijnlijk kasten bezet zijn.
28-9-'25
5 .
6 .
Woningcorporatie Veluwonen kreeg een ontheffing
voor verlies van 25 gierzwaluwnesten (onderzoek 2017) door renovatie aan 55
woningen tussen de T.M.C. Asserstraat en Kloosterstraat. De nesten zitten achter kantpannen van de kopgevels. Er wordt tijdelijk
gemitigeerd met de plaatsing in 2018 van 26 nestkasten aan de straatzijde
van de woningen, voornamelijk aan de Ruysdaelstraat.
Na de renovatie zijn per woning 2, dus totaal 110 broedplaatsen ('maatwerkconstructie') gemaakt achter de dakgoten aan de straatzijde. De tijdelijke kasten zijn nodig omdat er ook tijdens het broedseizoen gewerkt mag worden. De betrokken nesten worden dan in april ontoegankelijk gemaakt. De strategie is dus dat de gierzwaluwen via de 'tijdelijke' kasten moeten verkassen naar ruimtes achter de dakgoten. Op streetview van juni '25 is te zien dat de 'tijdelijke' kasten, o.a. 12 stuks aan 12 woningen aan de Ruysdaelstraat, er nog hangen. De kastingangen onder de dakgoten zijn ook goed te zien, b.v op Huygenslaan 87-109 en 100-122. Een plaatselijke vogelaar meldde me 30-9-'25 dat er al kasten door gierzwaluwen benut worden. Ontheffing Wnb 8-1-2019.
28-9-'25
7.
Dezelfde voorziening achter daggoten als hierboven is ook aangebracht bij acht te renoveren woningen door Veluwonen aan de Kloosterstraat 100-110 en Rembrandtlaan 9 en 11. Vier per woning, twee achter en twee voor. Er werden met onderzoek van bureau Looplan 4 nesten gierzwaluw aangetroffen. Hier zijn geen tijdelijke voorzieningen nodig omdat buiten het broedseizoen wordt gewerkt. Op streetview zijn hier de ingangen naar de dakgootkasten ook te zien. Ontheffing Wnb 24-8-2020.
28-9-'25
8 .
9.
Ter compensatie van de renovatie van 116 woningen in Oud-Eerbeek gaan 11 nesten gierzwaluw verloren volgens onderzoek door Econsultancy. Ter compensatie worden in 2023-2025 door woningcorporatie Veluwonen 55 tijdelijke kasten geplaatst en 55 permanente neststenen en gootkasten. Het betreft woningen aan en rond o.a. de Jan Mankesstraat, Sandersstraat, Starinkstraat en Steenbeekstraat. Ontheffing Wnb 28-9-2022.
28-9-'25
10.
In de loop van 2023-2026 worden in de wijk Noorder
Enk (tussen Bizet- en Haydnstraat) 234 woningen gerenoveerd waarbij volgens
onderzoek door bureau Looplan 7 gierzwaluwnesten verloren gaan. Er wordt
gemitigeerd/gecompenseerd met het toegankelijk houden/maken van de nestruimtes
achter kantpannen en het aanbrengen van 116 invlieggaten in dakoverstekken.
Soortenmanagementplan gemeente Brummen Eerbeek valt onder gemeente Brummen. Bureau Econsultancy is weer op pad om nu de gehele gemeente te onderzoeken op huismussen, vleermuizen en gierzwaluwen. Er moet een SMP worden gemaakt. In juli '24 was Brummen aan de buurt voor de gierzwaluwen zie bericht juli '24 in Brummennieuws.
Egmond-Binnen
Eindhoven
3-10-'25
1.
Aan het hoofdgebouw / Auditorium van de TU-Eindhoven aan het Dutmalapad broeden al decennia gierzwaluwen. In het kader van de renovatie werden er in 2015 tijdelijke "noodnesten" aangebracht d.m.v. 50 nestkasten. Na vier jaar zouden de gierzwaluwen terug moeten naar nieuw gemaakte voorzieningen aan de oude, gerenoveerde locatie. Zie bericht TU-Eindhoven 25-2-2015. Gierzwaluwen laten zich zelden tijdelijk verkassen, ze zijn de eeuwige rotsen gewend. Als ze de kasten vinden zullen ze daar blijven tenzij die verwijderd worden. Op G-streetview mei '25 hangen alle 50 Schweglerkasten er nog op de vier hoeken van het pand. In 2015 werd in een nabijgelegen gebouw op waarneming.nl eenmalig een bezet nest gemeld op 9 juli. In 2017 voor het laatst enige giervluchten langs het Auditorium en in 2022 12 vogels "ter plaatse". Het lijkt er dus op dat de kasten en/of de oorspronkelijke broedplaatsen nog (deels) bezet zijn.
8 - 12 - '25
2.
Stichting Woonbedrijf SWS kreeg een goedkeuring voor een Ecologisch Werkprotocol (EWP) voor de renovatie (o.a. dakvervanging) van 156 woningen aan de Joos van Clevestraat e.o.. Er wordt gewerkt binnen het kader van de voorschriften van een gebiedsontheffing Flora en Fauna activiteit op basis van het SMP van de Gemeente Eindhoven-Geldrop. Er is een kolonie van 9, mogelijk 10 gierzwaluwen aanwezig aan de Joos van Clevestraat, waarvoor een apart goedkeuringsbesluit nodig is. Aan de panden met nesten gierzwaluw wordt gewerkt tussen sept. '25 en februari '26 zodat er geen tijdelijke voorzieningen nodig zijn. Er wordt ca. 17% van het woningbestand in de salderingsgebieden 'aangepakt', hetgeen minder is dan de maximaal toegestane 25%. In de gerenoveerde panden worden totaal 156 nestruimtes in het dakoverstek van de kopgevels aangebracht. (gemiddeld 1 per woning volgens taakstelling SMP, maar in praktijk geconcentreerd 4 per gevel en 6 per gevel aan de gierzwaluwpanden) Goedkeuring EWP, 25-2-'25. (markeringen van mij)
In het Evoluon, gebouwd in 1966, broeden al tientallen jaren gierzwaluwen achter kleine spleten onder het schoteldak, dus geen kunstnesten. In Gierzwaluwenbulletin 2008-1 p. 14 wordt gemeld dat er in 2007 10 paartjes broedden. Zitten ze er nog?
Elburg
1.
In het Agnietenklooster in Elburg zijn bij de bouw in ca. 1455 speciale neststenen voor de gierzwaluw ingemetseld. Waarschijnlijk in het kader van de muggenbestrijding (net als in Utrecht in 1412). Ze waren sinds 1955 niet meer beschikbaar na een renovatie waarbij ze werden dichtgemaakt om hinder van poep voor trouwstellen te voorkomen. Maar in 2014 zijn ze weer opengemaakt en nu wordt er weer volop gebroed. In 2021 waren ongeveer 15 van de 36 stenen bezet door gierzwaluwen, anderen door huismus, spreeuw en boomklever. Meer hierover op Middeleeuwse kunstnesten - Elburg/Utrecht/Zwolle.
3 - 10 - '25
2.
Bij renovatie van 4 woningen aan Clakenweg en Terbekeweg gaan in 2021 aan de Clakenweg 33 en 41 3 gierzwaluwnesten verloren (wijk Oostendorp). Er werd in juli '21 een ontheffing Wnb verleend op basis van het Soortenmanagementplan (SMP) van corporatie Uwoon
In de voorwaarden staat dat er moet worden gewerkt
buiten het broedseizoen (15 april t/m 15 augustus) maar
als dat niet lukt moeten er 'tijdelijke' (niet omschreven) voorzieningen worden
getroffen.
3-10-'25
3.
Bij renovatie van 49 woningen verspreid over zeven straten tussen Hertogstraat en Schipluidenstraat door woningcorporatie Uwoon gaan 19 gierzwaluwnesten verloren. Er is een ontheffing Wnb van 7 sept. '21 op basis van het SMP van corporatie Uwoon.
Het voorschrift van 1 kast per woning is bijna
Soortenmanagementplan (SMP) Woningcorporatie Uwoon beschikt over een SMP voor haar woningbezit in Elburg, Ermelo, Harderwijk en Oldebroek, zie voor details: SMP- Uwoon.
Elst, Gld.
Aan alle kopse kanten van de woningblokken wordt tussen kantpan en gevel ca. 3 cm ruimte gelaten zodat de gierzwaluwen een ingang hebben naar broedplaatsen op dakbeschot of spouw. De boeidelen eronder worden ruw gemaakt voor meer grip. Bovendien worden op een aantal blokken buiten de te renoveren woningen 12 nestkasten geplaatst op 4 kopgevels.
Elst, Utr.
1.
Op G-streetview zijn echter op alle kopse kanten van de woonblokken aan de Beatrixstraat al in juni 2023 2 inbouw neststenen te zien (totaal 68 stuks). Het type is zowel voor gierzwaluw als voor huismus geschikt. De helft van de gevels is op het noordwesten gericht, zodat er in die stenen veel kans is op hittestress.
Helemaal begrijpen doe ik het nog niet.
22-11-'25 2. Nog meer renovatie: In 2025 werd een Omgevingsvergunning verleend voor renovatie aan Beatrixstraat 13-33, Irenestraat 2-40 en Woudbergweg 42-48. Details nog onbekend. Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit 25-2-'25.
21-3-'25
3.
Op 21 maart '25 ontdekte ik nog vier adressen rond Franseweg 56, waar op vier kopgevels elk vijf ingemetselde neststenen waren geplaatst. Aan de andere kant van de weg waren veel kasten voor huismussen opgehangen.
Emmeloord, 6 projecten, 99 kasten
20-10-'25
1.
Bij een sloop- en nieuwbouwproject aan de Zuiderkade zijn daar ca. 2023 15 neststenen op vijf kopgevels van de nieuwbouw ingemetseld. De provincie publiceerde geen details bij de kennisgeving van de ontheffing.
20-10-'25
2.
Op de kopgevels van de Klipperstraat zitten op nr. 7, 9, 11 en 27 sinds ca. 2021 elk zes neststenen. Op Aakstraat 2 hangen vijf opbouwkasten. Geen details bekend. G-streetview mei '25 met Zuiderkade en Klipperstraat.
27-10-'25
3.
4 .
In verband met renovatie van Aakstraat 2 en verlies van een nest zijn in okt. 2020 tijdelijke kasten onder de dakgoot aan de Koggestraat geplaatst en permanente opbouwkasten aan Aakstraat.
28-11-'25
5.
6.
Bij sloop en nieuwbouw aan Zuiderkade 12-59 zijn in 2019 10 tijdelijke kasten geplaatst aan de Koggestraat en 24 permanente neststenen verdeeld over acht kopgevels in de nieuwbouw.
Emmen
23-9-'25
1.
In de wijk Emmerhout zijn in 2018 volgens
gedragscode NOM-Keur 181 woningen gerenoveerd door BAM Wonen. Per woning zijn
twee nestkasten aangebracht die voor huismus en gierzwaluw geschikt zijn.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief renoveren") schreef voor dat per woning drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden, ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling (gedragscode natuurinclusief renoveren) is sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat een lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
8-10-'25
2.
In een viertal straten rond de van Selbachstraat is al voor 2009 bij elke woning een witte nestkast op een witte muur onder de dakgoot geplaatst. Zie G-streetview juli '25 en mei 2009. In 2025 werd gemeld dat er bij 11 kasten invliegers zijn gezien. Zie waarnemingen '19-'25.
Enkhuizen
10-10-'25
1.
2.
Door sloop en nieuwbouw van 21 woningen aan de Aster- en Begoniastraat gaan 4 gierzwaluwnesten aan de Asterstraat verloren. Het project is onderdeel van meer sloop en nieuwbouw in de Bloemenbuurt. Er wordt tijdelijk ('22-'23) gecompenseerd met 21 inbouwkasten in de al gerealiseerde nieuwbouw (9 aan de Violenstraat maar die zie ik er niet zitten met streetview mei '25) en 12 aan de Begoniastraat (was gepland aan de Asterstraat maar daar zitten vleermuiskasten). "De tijdelijke kasten hebben een permanent karakter" (p.14). De permanente voorzieningen (2026 ?, in mei '25 lag de locatie nog braak) komt met 22 inbouw neststenen in de nieuwbouw "zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke nestplaatsen". Bij de permanente voorzieningen moet 1 seizoen ' s morgens en ' s avonds lokgeluid worden afgespeeld (p.3). Dit moet gestopt worden zodra een broedgeval is geconstateerd.
Ecologisch onderzoek Vonk Ecologie okt. 2023. (Apart; er worden wel langsscherende gierzwaluwen gezien en tot wel 22 foeragerend boven de wijk maar de conclusie is dat er geen broedgevallen zijn, p. 9-10)
Ens
27-11-'25
1.
Sloop van woningen aan Baan resulteerde in de plaatsing in voorjaar 2020 van 8 neststenen op de kopgevels van nr. 63 en 73. Ontheffing Wnb 21-3-'19.
Enschede
Er hangen 27 kasten in Enschede aan de voormalige
fabriek van Polaroid. De bezetting nam
vanaf de maximale bezetting in 2003 geleidelijk af (effect van verstorend
onderzoek?) van 19 naar
6 in 2024. Geen verklaring voor de opleving in 2008. Geen controle in 2021. In
2024 waren er slechts 6 nesten bezet, "iets meer dan het jaar daarvoor" volgens
het krantenbericht, zie
bericht gemeente 11-7-'24.
Maar in het jaarverslag over 2023 worden 7 broedsels (met 17 uitgevlogen jongen)
gemeld. Dat de inspecties niet zoveel nauwkeurige informatie opleveren blijkt
wel uit de constatering dat "ieder nestje ongeveer drie jongen" heeft. Maar het
gemiddelde in Nederland is op basis van meer dan 350 met camera bewaakte nesten
2,5. Er zijn vermoedens dat de kolonie langzaam verhuist naar nieuwe nesten in de buurt maar er wordt niet vermeld of die bezet zijn. Waarom zouden ze ook verhuizen als de kasten goed zijn en er nog lege beschikbaar zijn?
Ermelo
Sept. 2025
1.
In verband met renovatie van 55 woningen in de vogelbuurt zijn door woningcorporatie Uwoon in 2022-2023 15 kopgevels van woonblokken aan de Rietgansstraat, Reigerstraat en Leeuwerikstraat voorzien van totaal 56 zichtbare neststenen. Twee met twee en 13 met vier neststenen. Er worden 's zomers gierzwaluwen boven de wijk gezien. Elke gevel heeft ook 6 vleermuiskasten. Zes gevels zijn op het westen georiënteerd en een flink aantal kasten is lastig of niet bereikbaar voor gierzwaluwen door nabije bomen. De wijk heeft veel bomen en groen. Diverse kasten zullen benut kunnen worden door mezen, mussen, boomklever e.d. In juli '22 werd een omgevingsvergunning verstrekt.
2.
Op Reigerstraat 40 heeft de bewoner
3.
Vogelbeschermingswacht Noord-Veluwe (VBW) heeft samen met woningcorporatie Uwoon najaar 2015 49 nestkasten opgehangen ter compensatie van broedplaatsverlies door dakrenovaties in Ermelo Zuid. Het is allemaal buiten de wetgeving van de Flora- en Faunawet om gegaan want de adviserend ecoloog had aangegeven dat er geen gierzwaluwen waren en dat er in het broedseizoen gewerkt kon worden. Pas tijdens de (uitlopende) werkzaamheden in mei 2015 werd de VBW gealarmeerd doordat tientallen gierzwaluwen vergeefs bleven zoeken naar verdwenen nestingangen. De VBW zag af van een voorgenomen handhavingsverzoek bij RVO omdat Uwoon beloofde om alsnog een groot aantal vervangende nestkasten te plaatsen. Het isolatiewerk werd stil gelegd tot na het broedseizoen.
Nestkast op kopgevel Paul Krugerweg 20. (G-streetview).
De door een huurder zelf gemaakte kasten, die er zelf al jaren eentje heeft waarin met succes genesteld wordt, deugen niet: de opening zit veel te hoog. Gierzwaluwen kunnen er wel in maar er niet of zeer moeilijk weer uit. Vooral de jongen zullen daar een probleem mee hebben. Die kunnen ook niet op hun gemak naar buiten kijken om de route voor het uitvliegen te verkennen. Het voorschrift voor de onderkant van de opening is maximaal 2 cm boven de bodem. Maar huismussen en spreeuwen kunnen er wel wat mee. Die stouwen de kast helemaal vol met materiaal. En dan kan misschien de gierzwaluw daar bovenop met succes broeden.
De kasten hangen hier en daar op een woning, zeer verspreid, voornamelijk onder de dakgoten, wat ook niet gunstig is voor bezetting (zie beeld beeld G-streetview aan de Herzogstraat ). De weggerenoveerde nesten zaten op de kopse kanten van de woonblokken. Dat was ook de logische plaats voor de nestkasten geweest, dus waarom hier en daar een enkele kast en niet 5 of 10 ? Dakloos geraakten blijven tot wel twee jaar zoeken naar de verdwenen nesten. En de gierzwaluw is een semi-koloniebroeder dus bij voorkeur meerdere nestkasten bij elkaar plaatsen. Maar de locaties werden vooral bepaald door bewoners die er wel een wilden, in plaats van door de behoeften van de gierzwaluw. (Hier meer ervaringen met dit plaatsingsmodel).
In juli 2017 heeft Jaap Schröder van de VBW de stand van zaken bekeken. Hij ging op drie avonden door de wijk en sprak 39 bewoners met een kast. Drie kasten waren inmiddels door bewoners verwijderd. Van die 39 bleken er 12 meerdere keren door gierzwaluwen bezocht te worden. De aanwezigheid van grote aantallen dakloos geraakten (er waren misschien wel 40 nesten op de kopgevels) maakten kennelijk dat een aantal vogels toch deze kasten wisten te vinden. In veel andere kasten bleken spreeuwen te nestelen. Die werken ook als een magneet voor gierzwaluwen.
Bij een tweede bezoek in september 2023 bleken er nog 36 kasten van de oorspronkelijke 49 beschikbaar te zijn. Bewoners hadden van een aantal kasten de opening kleiner gemaakt om nestelen te voorkomen. In 2024 hoopt Jaap nog eens te gaan kijken naar de bezetting. Misschien kan hij dan ook een aantal kasten van binnen controleren op sporen van broedsucces zoals achtergebleven poepjes, eitjes en dode jongen. Zie ook bericht 'Ermelo van nu' 27-10-2015
Soortenmanagementplan
Uwoon heeft sinds 2022 een generieke
ontheffing op basis van een SMP voor haar woningbezit in Ermelo, Harderwijk,
Elburg en Oldebroek, zie
SMP Uwoon.
Espel
14-9-'25
Door renovatie van 9 pachtboerderijen met schuren in de Noordoostpolder gaat op een daarvan, Ankerpad 14 in Espel, volgens het faunaonderzoek van bureau De Slijpkruik p. 27 een gierzwaluwnest verloren. Het wordt eerst tijdelijk en daarna permanent gecompenseerd met vijf neststenen in de kopgevel van de woning. Volgens de ontheffing Wnb, 9-11-'23 van provincie Flevoland mogen de tijdelijke kasten na het broedseizoen verwijderd worden, maar "ze mogen natuurlijk ook blijven hangen" (voorwaarde nr. 47). Een onjuiste bepaling want volgens de nieuwe voorschriften in het Kennisdocument Gierzwaluw (juli 2023) mogen tijdelijke voorzieningen niet zonder meer verwijderd worden, bezet of niet. Op streetview van juni '25 zijn vier vleermuiskasten op de kopgevel te zien, een enkele ? nestkast aan de zijgevel en twee gierzwaluwdakpannen? (of zijn het ventilatiepannen?).
Zie G-streetview:
Ankerpad 14, Espel.
Etten-Leur
17-11-'25
SMP
Ten behoeve van renovatieprojecten van woningcorporatie Alwel
wordt er voor de gehele gemeente een Soortenmanagementplan (SMP) gemaakt. Het doel
is volgens Alwel "dat we in Etten-Leur sneller en beter onze woningen kunnen
verduurzamen én de populatie van deze dieren in stand houden of zelfs
vergroten." Bureau Ecodat voert de inventarisaties van gierzwaluwen,
vleermuizen en huismussen uit en ecoloog Regelink maakt het SMP. Halverwege
juni 2019 waren er 150 gierzwaluwnesten gevonden. Actueler data zijn nog niet
te vinden. Zie bericht
Omroep Brabant
(met interview gierzwaluwnestenzoeker).
Flevoland. 20 projecten, 293 kasten
Kunstnestprojecten in Flevoland
Almere,
Bant,
Biddinghuizen,
Dronten,
Emmeloord,
Dronten,
Ens, Espel,
Lelystad,
Swifterbant, Tollebeek,
Zeewolde
Foxhol
11-11-'25
Aan de 6 kopgevels van drie flatblokken zijn in 2023?
elk 6 neststenen ingemetseld op Eiberlaan 8, 24, 26 en 48 en Gruttostraat
1 en 23.
12 aan Eiberlaan op het zuiden. Ontheffing
Wnb 5-4-'23.
Franeker
8-12-'25
Aan de kopgevel van de Thomas de Grootsgtraat 40 vond ik 6 opbouw nestkasten die er al minstens sinds juni '23 hangen. Achtergrond onbekend.
Fryslân. 44 projecten, 2.316 kasten (excl. deze 866)
Zie Kolonie- en kunstnesttellingen Fryslân 2003-2010. (41 p.)
Provinciale punttellingen In 2011 heeft de BFVW-commissie Broedzorg (Bond Friese Vogelwachten) een provinciale gierzwaluwtelling georganiseerd. Bij elke telling werd op een vast punt rond 21.00 u. het aantal vogels geteld dat gedurende vijf minuten maximaal en tegelijkertijd aanwezig is. Op 130 telpunten is op 1-4 dagen geteld.
Klik voor vergroting
Op het kaartje staan de 130 telpunten. De rode rondjes zijn een maat voor het gemiddelde aantal vogels over de 1, 2, 3 of 4 tellingen. Het grootste aantal van gemiddeld 103 werd in Sloten geteld. Tijdens totaal 388 tellingen werden 6.581 gierzwaluwen geteld. Onderzoeksverslag: Punttellingen en kastbezetting Fryslân 2011.pdf (35 p.).
Pre-SMP 1 november 2023 Na de provincie Utrecht en Overijssel is ook in de provincie Fryslân een speciale regeling vastgesteld voor natuurvriendelijke na-isolatie van een deel van de particuliere woningen, vastgesteld door GS in okt. '23. Op grond van dit PRE-Soortenmanagementplan kunnen gemeenten een generieke ontheffing aanvragen voor de bebouwde kom waar gedurende maximaal 2 jaar maximaal 30% (anders zou de populatie teveel worden aangetast) van oudere particuliere woningen met energielabel C t/m G zonder onderzoek naar aanwezige fauna en zonder ontheffing Wet natuurbescherming geïsoleerd kan worden. Als het dak daarbij b.v. ongeschikt wordt voor huismus of gierzwaluw moeten er vier vogelvoorzieningen (nestkast of neststeen die voor zowel huismus als gierzwaluw geschikt is) worden aangebracht. Als de spouw ongeschikt wordt, moeten er twee vogelvoorzieningen worden aangebracht.
De twee jaar Pre-SMP moet door de gemeente gebruikt worden om een volledig Soortenmanagementplan op te stellen dat meestal voor 10 jaar geldt en voor de gehele bebouwde kom van een gemeente. De Friese regeling is een bijna 100% kopie van die in Utrecht en Overijssel. Ik vond alleen een extra verplichting voor een vogelkast als er bij muurisolatie kieren groter dan 20 mm waren. Er wordt ook een belangrijke fout in de regeling gekopieerd: er mag al gewerkt worden vanaf 1 augustus als er nog volop jonge gierzwaluwen op het nest zijn. De foto boven hoofdstuk zes is een mooi voorbeeld van een locatie waar je een gierzwaluwnestkast NIET moet plaatsen.
De Gemeente Ooststellingwerf kreeg op basis van het Pre-SMP op 11 november 2024 een gebiedsgerichte generieke ontheffing (14 dorpen) voor gierzwaluw, huismus en zeven vleermuissoorten. Ook de gemeenten Weststellingwerf en Opsterland werken sinds februari 2025 aan de opstelling van een SMP.
Kunstnestprojecten in Fryslân Bolsward, Dokkum, Fryslân, Grou, Hallum, Harlingen, Heerenveen, IJlst, Joure, Kollum, Koudum, Leeuwarden, Mûnein, Noordwolde, Oosterwolde, Scharnegoutum, Sint Nicolaasga, Sneek, Terschelling, Tjalleberd, Workum, Woudsend
Gameren
Op nr. 2 aan de kopgevel,
en op nrs. 3 en 5 in het dakoverstek.
Gelderland. 145 projecten, 7.296 kasten
Kunstnestprojecten in Gelderland Aalten, Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Beek-Ubbergen, Bennekom, Culemborg, Didam, Doesburg, Doetinchem, Doornspijk, Druten, Ede, Eerbeek, Elburg, Elst, Ermelo, Gameren, Gorinchem, Groesbeek, Harderwijk, Hattem, Heerde, Millingen aan de Rijn, Neede, Nijmegen, Nunspeet, Ooij, Puiflijk, Putten, Renkum, Tiel, Ulft, Vaassen, Veenendaal, Velp, Vorden, Waardenburg, Wadenoijen, Wageningen, Winssen, Zaltbommel, Zutphen
Geldermalsen
Geldrop
14-10-'25
1.
2.
In sept. 2021 zijn op gebouwen nabij de Sint-Jozefkerk in Geldrop 8 nestkasten geplaatst, p. 18, omdat er bij renovatiewerk een gierzwaluwnest verloren gaat. Op p. 25 staat dat er voor april '22 8 gierzwaluwpannen op het dak werden gelegd. Op G-streetview maart '22 zie ik ze nog? niet. Een tweede nest wordt niet aangetast.
Activiteitenplan bureau Cobra, 18-11-'20, p18 en 25.
Geleen
SMP
De gemeente Sittard-Geleen is in 2025 gestart met
soortenonderzoek huismus, gierzwaluw en vleermuizen voor de opstelling van
een Soortenmanagementplan.
Bericht AD sept.'25.
Gemert
Genemuiden
Door renovatie van 15 woningen aan de Trompstraat e.o. in
2022 door woningcorp. Wetland Wonen gaan volgens onderzoek in 2019 van bureau
Ecogroen 2 gierzwaluwnesten verloren aan de Pr. Marijkestraat 11 en aan
Oranjestraat 24. Het project is de eerste van 4 fasen renovaties in een groter
gebied. De gierzwaluwnesten worden gecompenseerd door het inmetselen van totaal
4 neststenen in de kopgevels van Pr. Marijkestraat en van de Trompstraat. Verder
moeten volgens de
ontheffing Wnb van 15-9- 2021 18
gierzwaluwvoorzieningen worden gemaakt in het dakoverstek en de dakgoten aan Pr.
Marijkestraat en aan de Trompstraat.
Gennep
Door renovatie / sloop van twee / twee flats met drie woonlagen en plat dak gaan
2 nesten verloren door de sloop. In de renovatieflats blijven 28 nesten
waarschijnlijk behouden. Aan deze flats zijn in 2021 tussen de nummers 44 en 150
totaal 22 neststenen onder de dakgoten geplaatst. Er werden 10 tijdelijke kasten
aan de sloopflat geplaatst, die zijn dus nu weg.
Activiteitenplan Bureau Bro, 6-4-2020.
Giessenburg
Bij renovatie van het achterhuis aan Dorpsstraat 46 gaan in 2021
14 nesten verloren. Dat moest volgens de ontheffing gecompenseerd worden met 8
neststenen aan de voorgevel en 42 gierzwaluwdakpannen
met ventilatiepannen op het dak. Op
G-streetview mei '23 is
daarvan (nog?) niets te vinden, ook niet in de omgeving. Het achterhuis is wel
gerenoveerd.
Goes
20-11-'25
Aan Adenauerhof 57 en woningen in de buurt zijn i.v.m.
renovatie in jan. '20 totaal 8 nestkasten aan de gevel gehangen. De
woningcorporatie wilde eerst gierzwaluwdakpannen plaatsen maar adviseur
Marjos Mourmans † ontraadde
dat en zorgde voor de houtbetonnen kasten.
Bericht Omroep Zeeland 21-1-'20, gesprek met Marjos
in beeld.
Goirle
13-12-'23
1.
In 2020 zijn door de gemeente
bij inwoners van de Emmastraat e.o. meer dan 60 gratis nestkasten
opgehangen. Tot en met 2023 waren ze nog niet bezet, zie - Bericht in Brabants Daglad mei 2020. - Filmpje van het ophangen op Youtube. Meestal werkt dit plaatsingsmodel niet (verspreid door een wijk of dorp met hier en daar een/twee kasten). Hier wat resultaten elders in het land: Hier en daar een kast werkt meestal niet.
2.
3.
4.
Elders in het dorp werden in 2023 nog 51 bezette
nesten gevonden onder dakpannen en in hier en daar geplaatste neststenen.
Goor
Werkgroep gierzwaluwen van St. "Hofvogels" in gemeente Hof van Twenthe
deed in 2023 en 2024 onderzoek naar de nesten in Goor. Ze vonden er ruim 75
in 2024. Zie
Gierzwaluwen in gemeente Hof van Twente, 2024.
Gorinchem
1.
Woningcorporatie Poort6 in Gorinchem ondervond
in 2017 flinke
vertraging bij de sloop en nieuwbouw van 89 woningen aan de van Zomerenlaan en de Dirck F. Pauwstraat.
Pas bij de aanvang van de sloop bleek de aanwezigheid van mussen, gierzwaluwen
en vleermuizen en er was alsnog nader onderzoek nodig. Er zijn negen gierzwaluwnesten gevonden aan de
Pauwstraat op de nrs. 13, 14, 26, 27, 36 en 38 en verder de nodige
huismusnesten en verblijfplaatsen van vleermuizen. Sinds december 2017
staan de woningen leeg. In januari 2019 zijn er tijdelijke voorzieningen
getroffen met 30 huismuskasten, 45 gierzwaluwkasten en 32 vleermuiskasten.
Deze aantallen worden ook in de nieuwbouw gerealiseerd.
Zie ook
bericht AD 16-2-'19
Drie van de tijdelijke nestkasten voor de gierzwaluw (type Zeist)
aan de even kant van de van Zomerenlaan. Klik
voor vergroting.
In de ontheffing Wnb werd o.a. bepaald dat er de eerste
drie jaar
lokgeluiden bij de tijdelijke en de definitieve voorzieningen afgespeeld moeten worden. (actief lokken naar tijdelijke
voorzieningen is bewust pesten van gierzwaluwen!)
De tijdelijke en permanente voorzieningen mogen na de monitoring van drie
jaar verwijderd worden als niet-bezetting aantoonbaar niet is toe te
rekenen aan de geschiktheid van de voorzieningen. Als de tijdelijke
voorzieningen bezet raken mogen ze alleen na goedkeuring door de
Omgevingsdienst van 'een zorgvuldig verwijderingsplan' verwijderd worden.
Maar "zorgvuldige"
verwijdering van een bezet nest is niet mogelijk en verboden. Een bezet
nest is jaarrond beschermd en zou alleen na een nieuwe ontheffing verwijderd mogen worden.
In het Nieuwe Kennisdocument Gierzwaluw 2023 is dat geregeld: ook tijdelijke
voorzieningen (ter 'overbrugging') moeten in beginsel permanent
beschikbaar blijven,
bezet of niet bezet.
Op Google Streetview van april 2023 is te zien dat de woningen aan de
oneven
kant van de straat (van Zomerenlaan) en langs de Pauwstraat gesloopt zijn.
Op 3 september 2023 ben ik wezen kijken en vond 60 tijdelijke,
compenserende nestkasten, verspreid over een groot aantal woningen tot in
de wijde omgeving. Twee woningen aan de even kant van de van Zomerenlaan,
nr. 20 en 54 zijn de dichtstbijzijnde met 3 resp. 4 Zeistkasten.
Combi gierzwaluwkast, 5 x (links), vleermuiskast (midden) en dubbele
huismuskast (rechts), Kleine Haarsekade 59.
Een groot aantal betreft '5 in 1' combikasten van Bats & Birds. Niet
alleen hangen ze op tijdelijke locaties, ze zijn ook
waarschijnlijk van tijdelijke
kwaliteit, zie (In het nieuwe Kennisdocument gierzwaluw van juli 2023 zijn eventueel combikasten met maximaal 3 compartimenten toegestaan, maar bij voorkeur enkelvoudige kasten) Daarvan hangen er zes op 200-350 meter afstand in een nieuwbouwwijk van rond 2007 (Jagerslaan 1 en 29, Havikskorf 1, 4, 29, 30). In de ontheffing staat dat op 14 januari 2019 45 houtbetonnen nestkasten voor de gierzwaluw zijn opgehangen. Die heb ik niet kunnen vinden.
In augustus 2023 is uiteindelijk het heien voor de nieuwbouw gestart. Zie Google Streetview april 2023. Op tekeningen van de woningcorporatie zijn ingemetselde neststenen in de kopgevels van de nieuwbouw te zien. Ontheffing Wet natuurbescherming febr. '20. Activiteitenplan Ecoresult, 22-2-2019.
Ook elders blijkt het erg lastig om bij sloop-nieuwbouw de kolonie te behouden, zie b.v. sloop / nieuwbouw Haaksbergen en in 2019 in sloop / nieuwbouw De Kwakel. Ik vond tot nu toe (2025) slechts 1 geslaagd project , zie Echt, Li. (maar meestal is de bezetting nog onbekend). De stadsecoloog van Amersfoort kent geen enkel project waarbij tijdelijke kasten bij een sloopproject bezet zijn geraakt.
3-12-'25
2.
3.
In Haarwijk Oost zijn 130 woningen gesloopt wat ten koste gaat van 19 nesten, vooral aan de De Biestraat en de Spronklaan. Er komen 154 woningen voor in de plaats. In 2024 zijn al 78 "tijdelijke" kasten geplaatst aan de van Zomerenlaan, de A. Kemplaan en Lange Slagenstraat. 50 daarvan in de vorm van Combi 5in1, welke maar voor 30 tellen, en 28 enkele. Er moet ook lokgeluid toegepast worden (zowel bij tijdelijke als bij permanente voorzieningen?). Ontheffing, rood van mij: "Om het ontdekken van deze nieuwe voorzieningen te versnellen is het afspelen van lokgeluiden noodzakelijk. Dit afspelen dient in twee perioden te gebeuren: kort na aankomst uit Afrika en kort nadat de jonge dieren zijn uitgevlogen". Als de jongen uitvliegen gaan ze direct naar Afrika en de ouders zijn soms al eerder weg. De tijdelijke kasten mogen pas verwijderd worden als de permanente in gebruik genomen zijn.
Gouda
27-8-'23
1.
Voor de rubriek "wat kwam er van terecht" ging ik zaterdag 26-8-2023 naar Gouda. Daar werd op het binnenterrein tussen Vrouwenpoort en Turfmarkt in 2018 wegens instortingsgevaar de Turfmarktkerk (1931) gesloopt. Er zaten volgens de dienstdoende ecoloog 12 paartjes gierzwaluw. Ter compensatie moesten in de buurt 60 nestkasten worden opgehangen, volgens de 1 : 5 verhouding uit de Soortenstandaard Gierzwaluw 2014. Er moesten lokgeluiden worden afgespeeld en er moest op bezetting worden gemonitord. Zie bericht in AD. Ik heb nog geen ontheffing Wnb gevonden.
De 60 kasten blijken in april 2019 te zijn opgehangen aan de achterkant van een naburig kantoorpand op Turfmarkt 54. Daar woont ook de eigenaar van de kerk die de kerk een jaar voor de sloop had gekocht (maar de sloop gebeurde in opdracht van de gemeente). In het voorjaar van 2019 is er een koolmees in een kast geweest. Dat staat in een verslag over de moeizame uitvoering van de ontheffing Wnb die door de gemeente werd uitgevoerd.
De buren op nr. 52, die er vanaf de achterkant goed zicht op hebben, meldden dat ze er nog nooit gierzwaluwen in de buurt hebben gezien. Ze missen de giervluchten rond de kerk. Op waarneming.nl worden geen indicaties voor bezetting gemeld. Vogelaar Rob ter Ellen vond wel een pannennest aan de overkant en bleek bij navraag ook op de hoogte van de 60 kasten. Hij heeft ze diverse jaren op bezetting gecontroleerd maar geen activiteit aangetroffen. Volgens hem is er geen lokgeluid toegepast. Hij kent de gierzwaluw goed en heeft zelf een of twee bezette nestkasten aan huis.
'Overcompensatie', om de bezettingskans te vergroten, blijkt zoals zo vaak ook hier zinloos; als ze geen trek hebben in 12 kasten, of ze niet kunnen vinden, komen ze ook niet in 60 van die kasten terecht.
In het nieuwe Kennisdocument Gierzwaluw, juli 2023, p. 37, wordt compensatie 1 : 3 voorgeschreven. Niet verkeerd natuurlijk, als het deugdelijke kasten/stenen in een goede opstelling zijn. Want als ze niet door de verdreven paartjes benut worden (wat vaak / meestal? het geval is) dan misschien wel door elders dakloos geraakten of door nestzoekende pubers, waar geen voorzieningen voor werden getroffen.
Is de herhuisvesting mislukt? Wel voor zover het de bedoeling was dat de verdreven broedvogels in de compenserende kasten een nieuwe broedplaats zouden vinden. Een deel zal uiteindelijk elders wat geschikters gevonden hebben en een ander deel zal niet meer tot broeden zijn gekomen omdat het zoeken naar een nieuwe plek te lang duurde. Maar misschien komen er ooit nog andere vogels in terecht.
5-11-'25
2.
3.
Bij renovatie aan de FW Reitzstraat en IJssellaan gaan 6 nesten verloren. In januari '21 zijn 30 'tijdelijke' kasten geplaatst aan Reitzstraat 14 en 54 en IJssellaan 169, 197, 219 en 223 (type Combi 5 in 1). Die waren okt. '24 verwijderd. De 30 permanente inbouwstenen kwamen (deels) op dezelfde adressen, waar de nesten zijn gevonden. 20 stuks aan de IJssellaan op het westen en zuidwesten. Vijf stuks aan de Reitszstraat kwamen niet op nr. 14 (op oost) maar op nr. 5 (op west). Streetview voor nr. 54 was met 2016 te oud.
Ontheffing Wnb 15-9-'21.
Goudzwaard
27-11-'25
Bij de renovatie van 118 woningen aan de Nicolaas Puttenstraat e.o. worden 9 nestverliezen tijdelijk en permanent gecompenseerd door 45 neststenen. Die worden eerst tegen de gevels geplaatst en daar tijdens de renovatie ingemetseld.
Ontheffing Wnb, 13-4-'24.
's Gravenmoer
6-11-'25
Bij de renovatie van 25 woningen aan
Grutterijstraat, Prinsenstraat en Dr. Koekkoeklaan is bij elke
woning een opening in de dakgootombouw gemaakt. De daken hebben (veel)
zonnepanelen (lekker gefinancierd via "salderen").
Ook dergelijke voorzieningen in Sprang-Capelle, Waalwijk, Waspik, Kaatsheuvel,
Waspik, Loon op Zand en Dongen.
Zie Project Dakenstroom
van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021 de
jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd door
de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie
bericht over de prijs bij de
Zoogdiervereniging.
Grijpskerk
10-12-'25
Op de kopgevels van Doctor S.K. de Waardlaan 1 en 2 en
Burmanniastraat 26 zijn na mei '23 elk vier opbouwkasten geplaatst.
Achtergrond onbekend.
Groede, Ze.
29-11-'25
1. In de Lutherse kerk zijn na de renovatie in ca. 2000 20 nestkasten aangebracht. In 2006 wordt gemeld dat er "meerdere" bezet zijn. 't Duumke, rond 2006. Er zijn ook nog ' natuurlijke' nesten.
Verslagje van bijeenkomst en excursie in 2022 bij en in de kerk.
Groesbeek
4-12-'25
1.
In 2009 zijn aan het appartementengebouw De Weem aan het Dorpsplein t.o. gemeentehuis 19 neststenen geplaatst. In 2012 raakten de eersten bezet.
14-9-'25
2.
Nabij het gevonden nest (Cranenbrugsetraat?, adres wordt in de ontheffing niet genoemd) moeten totaal 5 inbouw neststenen op de kopgevels van Cranenbrugstraat 38 (3) en 42 (2) worden geplaatst maar die zitten er in april '25 niet op streetview. Opmerkelijke voorwaarde: "Alleen indien daadwerkelijk niet in de winterperiode van 2021 gestart kan worden met de werkzaamheden, kan hiervan (niet werken in de broedperiode) worden afgeweken."
21-10-'25
3.
4.
Bij renovatie aan de Generaal Gavinstraat gaan 9 nesten verloren die tijdelijk en permanent worden gemitigeerd/gecompenseerd met 45 kasten, resp. neststenen. Op G-streetview april '25 zien we dat de tijdelijke kasten er nog hangen maar er zijn nog geen neststenen te vinden. Uit de Ontheffing: "De tijdelijk aangebrachte nestkasten voor de huismus en gierzwaluw blijven hangen tot de permanente verblijfplaatsen zijn gerealiseerd en beschikbaar zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de gewenningsperiode. Daarnaast mogen de tijdelijke nestkasten pas verwijderd worden op het moment dat deze niet in gebruik zijn en buiten de broedperiode voor de huismus en gierzwaluw, globaal lopend van 1 maart t/m 31 augustus. De kasten mogen enkel verwijderd worden onder begeleiding van een ecologisch deskundige." Ontheffing Wnb 11-8-'23.
1-11-'25
5.
6.
Stichting Oosterpoort Wonen renoveerde aan de Dasstraat en Hermelijnstraat en compenseerde met 20 tijdelijke (6 stuks op het westen) aan de Dasstraat en 20 permanente kasten aan de Hermelijnstraat. De tijdelijke kasten hangen er nog volgens G-streetview april '25. Ontheffing 11-8-'23.
Groningen, prov.
4-11-'25
1.
2.
3.
Bij renovatiewerk door woningbouwvereniging Acantus in Ter Apel, Scheemda,
Nieuw-Scheemda, Wildervank, Sellingen, Oude Pekela en Vriescheloo in
2021-2022 gaan 50 gierzwaluwnesten verloren. Er worden totaal 345
'tijdelijke' nestkasten opgehangen, 138
permanente neststenen ingemetseld en 234
gierzwaluwdakpannen geplaatst. Ontheffing: "Dit
levert een groene plus op van 77 mogelijke nestlocaties, ook in dorpen
waar geen gierzwaluwen zijn vastgesteld. Dit zorgt ervoor dat de dieren
zich ook op plekken kunnen gaan vestigen waar ze nog niet aanwezig zijn,
waardoor de populatie gierzwaluwen kan groeien."
De meeste neststenen, 78, komen in acht straten in Ter Apel en verder 16
in Oude Pekela, 16 in Vriescheloo en elk 8 in Nieuw-Scheemda, Wildervank
en Sellingen.
Bovendien worden er totaal 234 gierzwaluwdakpannen
geplaatst op alle te renoveren woningen in Ter Apel, Scheemda en
Vriescheloo. Daar moet minimaal 3,5 cm ruimte aangehouden worden tussen
dakbeschot en dakpan.
Alle locaties staan gedetailleerd in de
Ontheffing 27-10-'21.
Ontheffing Wet natuurbescherming voor versterkingsoperatie
In september 2018 werd door provincie Groningen voor 10 jaar een generieke ontheffing verleend
aan toen CVW en nu de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) voor de
versterkingsoperatie in het Groninger aardbevingsgebied.
Drie ecologen gaan elk jaar van april t/m augustus
langs te versterken/slopen woningen en gebouwen in het Groninger
aardbevingsgebied om broed- en verblijfplaatsen van gierzwaluwen, huismussen
en vleermuizen in kaart te brengen. In 2020 was b.v. de gemeente Oldambt aan de
beurt voor renovatie. De gebouwen worden in de winter of het vroege voorjaar dichtgepurd of met netten ontoegankelijk gemaakt voor vleermuizen,
gierzwaluwen en huismussen. In de
versterkte panden en in de nieuwbouw na sloop worden vervangende broed- en
verblijfplaatsen aangelegd: per woning 3 voor de gierzwaluw en de huismus 3, 1 per flatwoning.
Voor
"gebouwen met belangrijke kolonies gierzwaluw" (meer dan 10
nesten) moet afzonderlijk en
aanvullend goedkeuring worden verkregen en gelden aanvullende voorschriften. Mocht blijken dat de
getroffen voorzieningen niet of onvoldoende benut
worden dan worden aanvullende maatregelen getroffen. De locaties worden vijf jaar gemonitord
in jaar 1, 3 en 5 op basis van een steekproef van projecten. Het "leefgebied" van de beschermde soorten moet na de
versterking "beter" zijn dan ervoor.
Meer hierover in de 25 voorschriften in de provinciale ontheffing Wnb welke geldig is t/m 21 december 2027 voor 23.000 woningen en gebouwen.
Er is een catalogus gemaakt (Arcadis) voor de uitvoering van de
maatregelen voor de diverse soorten.
Op de website van NCG is niets te vinden over getroffen
voorzieningen bij projecten of de resultaten van nulmetingen en monitoring.
"Was ik maar een vleermuis".
Blog over
versterkingsoperatie
-
Wijziging monitoringsopdracht naar 3 maal
(was 4 keer) in jaar 1, 3 en 5.
- Catalogus van maatregelen
gebouwbewonende soorten, Arcadis febr. 2019, 211 p.
-
Ontheffing / vergunning met
voorschriften Prov.
Groningen-26-9-2017
-
Dagblad van het Noorden
over dierenonderzoek bij versterking,
9-4-2019 (abonnees)
Extra "Groene Plus"
De provincie streeft naar extra maatregelen bovenop de
landelijke verplichtingen volgens de Wet Natuurbescherming / Omgevingswet. Met de "Groene
Plus" worden bij compensatie van verlies van gierzwaluwnesten bijvoorbeeld
extra nestvoorzieningen verlangd. Zie b.v. het project in
Opende,
waarin de volgende passage:
"Gelet op de provinciale beleidsnotitie "Beleidsnota Fauna en Flora
2018" stimuleren wij initiatiefnemers om extra maatregelen te nemen om
soorten op langere termijn juist te laten profiteren van ruimtelijke
ontwikkelingen. Op deze manier kunnen projecten die zouden kunnen leiden tot
negatieve effecten voor soorten juist gebruikt worden om de staat van
instandhouding van soorten te versterken."
Kunstnestprojecten in provincie Groningen Appingedam, Bedum, Delfzijl, Foxhol, Groningen-prov., Groningen-stad, Harkstede, Hoogezand, Loppersum, Middelstum, Opende, Oude Pekela, Overschild, Roden Scheemda, Siddeburen, Spijk, Stadskanaal, Ten Boer, Ten Post, Ter Apel, Veendam, Warffum, 't Zandt, Zoutkamp
Groningen, stad
1.
2.
Lang niet alle kunstnesten werden gecontroleerd maar in 2014 werden er 62 bezet aangetroffen in de Hortusbuurt/Oranjebuurt/Noorderplantsoen/Helpman. 3 . 0 - ? -
20. Een hoog gebouw van de RUG op het Zernike
terrein werd in
2015 voorzien van de eerste 20 nestkasten voor de gierzwaluw,
model Zeist. Het moeten er 200 worden, ook voor vleermuis maar aandeel
gierzwaluw onbekend. Zie
bericht en filmpje
.
4 . 0 - ? - 17.
Avifauna Groningen installeerde in 2014 o.a. 17 kasten in
de watertoren.
5.
6.
17-10-'25
7.
8.
Na afloop van de werkzaamheden moet gekeken worden of het zinvol is om lege nestkasten te verplaatsen naar gevels waar wel bezette nesten zitten. Er wordt niet vermeld tot wanneer "na afloop" duurt. 7-10-'25
9.
19-10-'25
10.
Tussen Noorderkroonstraat en Grote Beerstraat worden 138 woningen gerenoveerd waardoor 8 gierzwaluwnesten aan kopgevels verdwijnen. Dit werd in maart 2021 gecompenseerd met 50 opbouw nestkasten op kopgevels (4-5 per gevel), inclusief 10 kasten voor de "ecologische plus" van de provincie. Ontheffing Wnb 5-2-'21.
Soortenmanagementplan Voor het onderzoek van het SMP van 2019 voor Groningen Stad is samengewerkt met Avifauna Groningen (diverse jaren van broedplaatsinventarisaties) en Vogelbescherming Nederland. Bureau Altenburg en Wybenga deed / organiseerde de inventarisatie in 2018. De populatie wordt in het SMP-gebied geschat op 795 - 1.058 broedparen. Dat werd berekend op basis van het gemiddeld aantal laag vliegende vogels over drie avondtellingen (1.587). (Hoge verzamelvluchten werden niet in aanmerking genomen). Het aantal broedparen werd gesteld op aantal vogels gedeeld door 2 (795) tot aantal gedeeld door 1,5 (1.058). Stadstellingen 2001 en 2014 en nestkastbezettingen, Grauwe Gors 2016 Filmpje over stadstelling 2014 Beleidskader Natuurinclusief Bouwen, gemeente Groningen, concept jan. 2022 Per type en omvang van een gebouw/project moet een aantal punten behaald worden om natuurinclusief te zijn. De regeling is vergelijkbaar met en overgenomen van die in Den Haag.
Voorschriften SMP Groningen-stad en Hoogkerk
- Nestvoorzieningen dienen tenminste één broedseizoen
voorafgaand aan de werkzaamheden te zijn gerealiseerd. (weinig zinvol,
zolang er niet verbouwd is en de oude nesten beschikbaar zijn zullen ze
niet naar kunstnesten verhuizen, maar goed, het kan geen kwaad, JL)
- In het monitoringsplan (op te stellen voor 1-3-2020, steekproefsgewijs,
in jaar 1, 3 en 5) moet zowel voorzien worden in onderzoek naar de
ontwikkeling van de populatie als naar het functioneren van de getroffen
voorzieningen.
- Bij afwijken van de verwachte monitoringsresultaten dienen aanvullende
maatregelen getroffen te worden die ter goedkeuring voorgelegd moeten
worden aan het bevoegd gezag.
- Voor werkzaamheden in categorie 3 locaties (gebouwen met
veel nesten) moet een apart werkplan op maat worden ingediend en
goedgekeurd.
- Voor de gierzwaluw wordt ingezet op behouden en versterken van bestaande kolonies
en op termijn bevolken van nieuwe broedgebieden.
De filosofie in het SMP "Op de lange termijn komen meer nestplaatsen ter beschikking, zowel op bestaande locaties (behouden én uitbreiden wat je hebt) als op nieuwe locaties die in de loop van jaren pas ontdekt worden. Een negatief effect op de staat van instandhouding van gierzwaluw is hiermee uit te sluiten. Een positief effect wordt op de langere termijn verwacht door een toename van nestplaatsen in combinatie met behoud van bestaande locaties." En welk effect als de (veronderstelde) achteruitgang van de gierzwaluwpopulatie veroorzaakt wordt door (b.v.) vergiftigde insecten of de omstandigheden in het overwinteringsgebied? - Dagblad van het Noorden, 15 oktober 2019 - Ontheffing Wnb 9-7-'19 Stichting Nijestee in SMP-Groningen-Hoogkerk (inclusief SMP en bijlagen) - Ecologisch werkprotocol gierzwaluw-SMP-Groningen-Hoogkerk.pdf
Grou In het Friese Grou liep een deel van een sloop- en nieuwbouwproject aan de Tureluurstraat (fase 1) en rond de Lynbaenstrjitte (fase 2-5) van woningcorporatie Elkien een jaar vertraging op. Onder andere doordat een deel van de nieuwbouw met compenserende voorzieningen niet voor 1 april 2022 kon worden opgeleverd. Een deel van de sloop moest wegens aanwezigheid van gierzwaluwen worden uitgesteld. Het is een langlopend project sinds 2019 waarbij in totaal 151 ! nesten verloren zouden gaan, waarvan 146 in fase 2 en 3. Een zeldzaam hoog aantal, gemiddeld 4,2 nesten per woning, waaronder twee woningen met totaal 11 nesten !
Rijen huifjespannen langs de hele noklengte in de nieuwbouw, 264 stuks in fase 2. Hier op noordoost, maar bij twee andere blokken op noordwest. G-streetview juni '21.
1.
2.
3.
In de ontheffing is voorzien in de 'tijdelijke' plaatsing van 222 nestkasten in 'de directe' omgeving van het plangebied. De definitieve compensatie bestaat uit 381 neststenen in kopgevels van de nieuwbouw, gerealiseerd met 6-10 combikasten van elk 3 nestkasten per kopgevel. Bovendien worden er 480 gierzwaluwdakpannen (totale 'compensatie' dus 1: 5,7) geplaatst. (In het nieuwe Kennisdocument van juli '2023 is 1: 3 voorgeschreven). Ruim 75% van die dakpannen is georiënteerd op het noordwesten. Gierzwaluwdakpannen zijn in feite verboden op nieuwbouw wegens kans op hittestress; ze mogen volgens het huidige Kennisdocument Gierzwaluw alleen op niet geïsoleerde daken tussen noord en oost en als het dak steiler is dan 45 graden. In de ontheffing Wnb van 10-4-2020 wordt vier jaar monitoring vanaf 2020 van de bezetting voorgeschreven.
De 144 neststenen en 264 gierzwaluwdakpannen in fase 1 en 2 zijn in 2020 en 2021 "niet of nauwelijks door de gierzwaluwen gebruikt" (uit verslag van adviserend ecoloog Eco Reest). Daarom werden er van 2022 t/m 2024 alsnog lokgeluiden op een aantal locaties ingezet.
Inmiddels is de monitoring t/m 2024 afgesloten. Er zijn t/m 2023 nergens bezette nesten gevonden. In 2022 werden aan de Nije Djipstrjitte 15 en 39 wel invliegende vogels gezien maar die werden als 'zoekende jongen' geduid. In 2023 geen enkele aanwijzing voor broedgevallen. In 2024 zijn de eerste twee broedgevallen gevonden, ook op Nije Djipstritte 15 en 39. Zie verslag Monitoring 2020-2024.pdf.
Het ziet er al met al niet best uit. Veel verdreven vogels (bijna de helft raakte al in 2020 dakloos) zullen hun heil inmiddels elders hebben gevonden, of niet. Er zijn elders in het dorp ongetwijfeld wel 'natuurlijke' nestplaatsen beschikbaar. Maar uit het onderzoek naar broedgevallen in het hele dorp blijkt dat het totale bestand flink is achteruitgegaan. Het rapport stelt:
"In 2014 zijn door de Fûgelwacht 212 nestlocaties waargenomen. Bij de monitoring van de hotspots in 2024 waren dit er 67. Ondanks dat hierbij moet worden opgemerkt dat er nestlocaties gemist zijn, met name buiten de hotspots, is er wel sprake van een significante afname in tien jaar tijd. Het is daarom niet aannemelijk dat kolonies zich binnen Grou hebben verplaatst."
Maar het is natuurlijk mogelijk dat de twee broedpaartjes op den duur nog liefhebbers gaan aantrekken. Laten we in ieder geval hopen dat ze de gierzwaluwdakpannen links laten liggen want dat zijn doodskistjes. Ze zouden verwijderd moeten worden, zeker die op het noordwesten, want ook eieren en jongen van huismus en spreeuw gaan er dood van de hitte. Bericht in Grousters.nl -21-12-'21. en Herstructureringsplan met bouwfasen en - ecologie.
Haaksbergen
15-9-'25
1.
2.
In Haaksbergen werd vanaf 14 augustus 2021 in drie fasen het wijkje Het Kempke met 96 woningen gesloopt ten behoeve van de nieuwbouw van 40 sociale huurwoningen. De sloop en nieuwbouw door woningstichting Domijn werd wat vertraagd maar het totale project is in december 2024 gereed gekomen.
Er huisde een grote kolonie met 42
In de verleende ontheffing Wnb van juli 2021 staat dat er als compensatie 168 nestkasten binnen 200 meter in de nabije omgeving, binnen 200 meter, gerealiseerd moeten worden, waarbij een viertal lokatiesuggesties worden gedaan, o.a. aan de Dr. Schaepmanstraat. Er is geen sprake van tijdelijke voorzieningen. Het heeft dus heel anders uitgepakt. Er zijn alleen ca. 47 kasten geplaatst aan de Schaepmanstraat, drie op Ambachtsstraat 1 en elk 1 op Padbree 4 en 14 (op 600 m.! van Het Kempke).
In de nieuwbouw zijn 140 kasten / neststenen
geplaatst volgens een mededeling van een plaatselijke gierzwaluwwatcher. Op
de site van bouwer Trebbe vond ik een foto met twee eenzame neststenen op
een kopgevel.
Als de gierzwaluwen de tijdelijke ? kasten al weten te vinden (meestal gebeurt dat niet op nieuwe locaties, of pas na jaren. Ze blijven eerst weken zoeken naar de verdwenen kantpannen aan Het Kempke, en het jaar daarop nogmaals) dan zullen ze daarna nog een keer moeten verkassen naar de definitieve nestvoorzieningen in de nieuwbouw. Of blijven de tijdelijke kasten hangen ? Als ze bezet raken mogen ze niet verwijderd worden, want nesten zijn beschermd, tenzij ontheffing van de verboden wordt verleend. In het nieuwe Kennisdocument Gierzwaluw '23 staat dat tijdelijke kasten niet verwijderd mogen worden, bezet of niet.
- Bericht Tubantia, 21 juli 2021. - Onderzoek bestaande nesten door Natuurbank Overijssel
Op Google Streetview mei 2022 is te zien dat ter weerszijden van de Doctor Schaepmanstraat verspreid over ruim 20 woningen ca. 50 tijdelijke nestkasten zijn opgehangen aan de gevels aan de straatkant en op kopgevels. Aan Het Kempke ligt de grond van de deels gesloopte woningen dan nog braak. Het gespreide plaatsingspatroon en de vrij grote afstand tot de verdwenen nesten (max 200 m.) beloofde mijns inziens weinig goeds voor de kans op bezetting. Maar het gaat om een grote groep dakloos geraakten dus dat maakt de kans groter dat ze door het dorp zwervend ook bij deze kasten terecht komen. Die kans zou nog groter zijn als er natuurlijke nesten aan de kopgevels van de Schaepmanstraat zouden zijn. Maar hopelijk vinden ze de ca. 17 kasten niet die op de veel te zonnige gevels op het zuiden of westen hangen. Een plaatselijke gierzwaluwwaarnemer meldde mij 14-9-'25 dat er "veel" van de 'tijdelijke?' kasten bezet zijn! Woningstichting Domijn wilde niet op mijn vragen antwoorden: "alles is volgens de ontheffingsvoorschriften uitgevoerd".
3.
4.
In mei 2023 verleende de provincie ontheffing Wnb aan woningstichting Domijn voor een deels sloop-nieuwbouw en deels renovatieproject in '24-'25 van 59 woningen aan de Zwarteland, Beatrixstraat en Zienischstraat in Haaksbergen. Er gaan volgens onderzoek van ecologisch adviseur Eelerwoude vier gierzwaluwnesten verloren in vier te slopen woningen.
Haamstede
Betrokken bij de aanleg: Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland
Haarlem
16-10-'25
1.
2.
In verband met renovatie aan Steenbokstraat e.o. werden in 2021 'tijdelijk' 15 nestkasten als mitigatie geplaatst voor het verlies van 5 gierzwaluwnesten. Deze worden na de werkzaamheden verwijderd en ter plaatse vervangen door 15 ingemetselde neststenen. Ontheffing: "Om de ingebruikname van de tijdelijke en permanente alternatieven in de te renoveren woningen te bevorderen, dienen lokgeluiden afgespeeld te worden gedurende het eerstvolgende broedseizoen na realisatie van de alternatieven bij een woning." In september '24 zien we op G-streetview dat de tijdelijke kasten er nog hangen. Ontheffing Wnb 17-11-'21.
Hallum, Fr.
Hardenberg
8-12-'25 SMP
Harderwijk.
13 projecten, 472 kunstnesten
23-9-'25
1.
Sept. 2025
2.
Op 6-9-'25 ben ik wezen kijken en de bewoner op nr. 8 zei dat
de twee neststenen aan de voorkant bezet zijn. Hij ziet ze invliegen en vindt
poepjes eronder. Hij heeft ook een flink postduivenbestand aan huis. Van de drie op nr.
2 is nog niets bekend.
Sept. 2025
3.
In 2024 zijn in de overstekken van vier
4.
De gegevens van onderstaande projecten in Harderwijk werden
bezorgd door plaatselijk gierzwaluwbeschermer en "pensionhouder" Jaap Schröder.
De achtergrond (ontheffingen e.d.) is nog niet bekend maar het gaat vnl om
projecten van corporatie Uwoon overeenkomstig het Soortenmanagementplan.
26-9-'25
5 .
Op 12 okt '20 werd voor de renovatie (o.a.
dakvervanging en isolatie) van 106 woningen in deze wijk een
ontheffing Wnb verleend. Daarin werd vermeld dat er slechts een enkel
gierzwaluwnest verloren gaat en dat dat gecompenseerd moet worden met de inbouw
van vijf neststenen nabij de nestlocatie.
26-9-'25
6.
26-9-'25
7 .
26-9-'25
7 .
26-9-'25
8 .
In 2019 werd voor renovatie van 90 woningen door
Uwoon in de wijk Tinnegieter rond de Bondamlaan, Bosschalaan, Julianalaan en van
Geunslaan een ontheffing Wnb verleend. Bij dat project werden 12
gierzwaluwnesten beschadigd en moesten ter compensatie 18 gierzwaluwkasten
worden opgehangen. Op de kopgevels moest invliegruimte worden vrijgehouden, zie
ontheffing Wnb, 28 mei 2019, p. 7-8.
De hele buurt is ook volgehangen met 85
huismuskasten (G-streetview juni '24), maar ik kon op streetview slechts een enkele
gierzwaluwkast vinden.
26-9-'25
9 .
In de Zeebuurt werden totaal 14 nestkasten
geplaatst aan de
Zeestraat 13, 17, 19, 25 (elke een op kopgevel),
van Meursstraat 9 (3), 30 (3) en 40 (3) en eentje op Laan 40-45 nr. 49
(G-streetview juni '24). Aan de Ir. Lelystraat alleen veel huismuskasten.
26-9-'25
10.
Aan zwembad De Sypel aan de Parkweg zijn 10
neststenen aangebracht.
26-9-'25
11 .
12 .
In 2021/2022 zijn op de kopgevel van Burg. de
Meesterstraat 26 5 neststenen ingemetseld ivm renovatiewerkzaamheden waarbij een
gierzwaluwnest verloren ging.
Ontheffing 18-8-'20.
Geen gierzwaluwen maar groot mussenhotel.
Aan de Wilhelminalaan moest iets voor huismussen
Soortenmanagementplannen
Woningcorporatie Uwoon beschikt over een
soortenmanagementplan. Op grond daarvan verleende de provincie Gelderland in
april 2022 een gebiedsgerichte generieke WNB-ontheffig voor o.a. het
vernielen van gierzwaluwnesten bij renovatie van het woningbezit van Uwoon in de
gemeenten Harderwijk, Elburg, Ermelo en Oldebroek.
Voorwaarde 17 van de ontheffing: "Bij een woning of gebouw
waar een kolonie van meer dan 5 gierzwaluwnesten zijn vastgesteld wordt altijd
buiten de broedperiode van de gierzwaluw gewerkt, die loopt van 15 april tot 15
augustus en blijven de nestplaatsen na de renovatie behouden of
worden alternatieven binnen 1 meter van de oorspronkelijke
nestplaats aangeboden. Bij kolonies van meer dan 10 nesten of sloop is
maatwerk nodig en goedkeuring van bevoegd gezag. Bij een woning of gebouw waar 1
tot maximaal 5 nesten van gierzwaluw zijn vastgesteld wordt bij voorkeur buiten
de broedperiode gewerkt óf dient minimaal 1 jaar van tevoren voldoende
tijdelijke mitigatie te zijn aangebracht binnen 100 meter van de oorspronkelijke
locatie en dienen lokgeluiden afgespeeld te worden; de oorspronkelijke
locaties dienen in dat geval voor 15 april ongeschikt gemaakt te zijn."
Er moeten standaard voorzieningen worden
aangebracht, ongeacht de aanwezigheid van de gierzwaluw. Voor elke grondgebonden
woning is dat 1 gierzwaluwkast, per appartementencomplex van 1-5 woonlagen 6 kasten en per
woontoren van meer dan 5 woonlagen 12 kasten.
Alle getroffen maatregelen worden jaarlijks bijgehouden in
een salderingsboekhouding per gebied. Monitoring vindt plaats in
het 1e, 3e en 5e jaar. Voor de gierzwaluw met het MUS-protocol (tellen van
rondvliegende vogels gedurende 5 minuten op vaste punten). De controle op
bezetting van nestkasten zal dus door anderen gedaan moeten worden.
Generiek
gebiedsgerichte SMP-ontheffing Wnb, UWoon, 12-4-2022
Gemeentelijk SMP
Ook de gemeente Harderwijk werkt aan een soortenmanagementplan. In
2025 is gestart met het ecologisch onderzoek door adviesbureau Ecogroen, zie:
vleermuizen en gierzwaluwen zoeken in Harderwijk.
Hardinxveld-Giessendam
27-10-'25
1.
2.
Door sloop van Buitendams 37 - 43 gaan 6 gierzwaluwnesten
verloren. In aug. 2019 zijn volgens de ontheffing 30 'tijdelijke' kasten aan
Buitendams 23-33 opgehangen. Op
G-streetview aug. '23
vind ik er (nog?) 10 op een zuidwestgevel. We mogen
hopen dat die niet bezet zijn geraakt en dat de daklozen elders een plekje
hebben gevonden. Het bouwterrein ligt dan nog braak. In de nieuwbouw komen ook
30 permanente kasten.
Harkstede
20-10-'25
1.
Bij renovatie aan woningen aan o.a. De Arke werden
drie gierzwaluwnesten gevonden op nr. 12, 15 en 23. Op elk van die adressen zijn
in maart 2021 vijftien tijdelijke gierzwaluwkasten
geplaatst. Ontheffing: "Na afronding van de
werkzaamheden worden de kasten weer weggehaald, maar deze dienen minstens een
halfjaar na de afronding van de werkzaamheden te blijven hangen. Indien mogelijk
blijven een aantal kasten in het plangebied hangen, bij voorkeur de kasten die
reeds in gebruik zijn. Het verwijderen dient plaats te vinden buiten de
kwetsbare periode van de betreffende soort. Bij het weghalen van de kasten
dienen deze eerst geïnspecteerd te worden op aanwezigheid van individuen. Indien
deze niet aanwezig zijn, dienen de kasten pas weggehaald te worden".
Op
G-streetview
juni '24 hangen ze er nog.
Maar gezien de rafelige dakjes van de kasten is de kwaliteit ook
tijdelijk.
Na de renovatie zijn oorspronkelijke broedplaatsen
weer beschikbaar gehouden door een ruimte van 30 mm tussen muur en kantpannen te
handhaven. Er zijn dus geen permanente compensatiekasten nodig. Ook hier is het
de vraag of de geïsoleerde daken ivm kans op hittestress
wel geschikt zijn.
Ontheffing Wnb 13-8-'21.
Harlingen
In de wijk Rode Dorp in Harlingen is Woningcorporatie
De Bouwvereniging
oktober 2012 gestart met de renovatie van 102 woningen. Daarbij gingen minstens
19 gierzwaluwbroedplaatsen verloren. Ze worden gecompenseerd door 95 kunstmatige
nestplaatsen. Het plan was ook een invulling van de wens van veel bewoners die het spektakel van de Gierzwaluwen in de zomer beslist niet
wilden missen. Ik was betrokken bij de planvorming.
In mei 2013 zijn twee schoorstenen met 14 neststenen gerealiseerd, hingen er een
stuk of vier nestkasten tegen dakkapellen en kwam de eerste flat met
40 kasten op een kopgevel beschikbaar. De tweede kwam in de herfst gereed.
De eerste invlieger is ook gezien; niet in een van de kunstnesten maar onder de pannen bij een vorst van een gerenoveerd huis,
vlakbij een oude nestplaats.
't Zijn conservatieve beestjes die alles het
liefst als vanouds doen. Ze weten nog niet wat ze missen met die comfortabele
kunstnesten.
1.
P. Feddestraat 29 met de karakteristieke schoorsteen. Aan de
smalle noordzijde zijn zeven neststenen ingemetseld.
Let op de witte vlekken onder het vlieggat die een
poepje moesten suggereren. Ik had het gerucht gehoord dat dat de gierzwaluw zou
aantrekken. Klik voor vergroting.
Zomer 2023 meldde een buurtbewoner dat "een aantal kasten" gebruikt
wordt. Op 20 juni 2024 meldt een buurtbewoner mij dat de
nestingangen van een schoorsteen met een lange metaalstrip is afgedicht.
2.
"Kajuitkast", lastig in- en langsvliegbaar.
3.
Nestkastenflat
tegen gevel en nestkast model Voordorp aan de dakkapel aan de Baurstraat 19.
(Klik voor vergroting)
Wat ging er mis
Er zijn veel te veel flatnesten gemaakt waardoor
ze erg dicht op elkaar zitten. Het is twijfelachtig of de verschillende vormen
van het vlieggat voldoende zijn om het eigen nest te herkennen. De nestkasten zijn
helaas ook van binnen geverfd. Geeft waarschijnlijk
een te glad oppervlak voor klimoefeningen van de jongen. Hopelijk verdwijnt de geur snel en schrikt het de vogels niet af.
De twee nestkastenflats zouden nog van een
lokgeluiden installatie voorzien moeten worden. De
kasten zijn alleen van binnen te inspecteren door de panelen er voor weg te
halen.
De losse nestkasten aan de dakkapellen lijken bij nader inzien geen goede
oplossing. Lastig in - en langsvliegbaar. Ze zullen waarschijnlijk niet
of pas na zeer lange tijd gevonden worden.
Lees hier de details van mijn
compensatieplan, in samenwerking met Zwaluwen Adviesbureau van Marjos Mourmans
†
en
BügelHajema
(fauna-onderzoek en vergunningtraject):
Rode
Dorp-kunstnestlocaties.pdf .
Ik kon helaas niet meer betrokken zijn bij
de technische uitvoering door verhuizing naar Maarssen.
Nestentellingen
Piet de Bruin heeft in 2007, net als 12 jaar geleden, de Harlinger kolonies
geteld en kwam op 19 stuks met ca. 800 paartjes, zie
Gierzwaluwenbulletin 2007-2 p. 14.
Hattem
Resultaat van nesten zoeken in Hattem door
Henk Schreuders.
Nesten zoeken
In Hattem huist een flinke kolonie
gierzwaluwen. Henk Schreuders had die in 2020-2022 al eens wat in kaart
gebracht maar heeft de zoekinspanning sinds 2023 flink uitgebreid.
In 2023 t/m 2025 werd er systematisch gezocht volgens het BMP-protocol van Sovon
en aanvullen werden veel nesten met lokgeluid gevonden.
In 2025 werden maar
liefst 224 nesten gevonden (198 in 2024) waaronder 17 in de 59 beschikbare
nestkasten en neststenen. In 2024 waren dat er 14 van de 35.
Hij maakte fraaie verslagen van het onderzoek dat een goed beeld
geeft van wat er zoal komt kijken (o.a. heel veel tijd !) bij het vaststellen van een broedbestand.
In 2007 wordt er in
Gierzwaluwenbulletin 2007-2 p. 14 door
een inwoner van de wijk Van Heeckerenkamp opgemerkt dat het daar "miegelt van de
gierzwaluwen, nog nooit zoveel bij elkaar gezien". Maar dat was wel
zowat alles wat er uit het verleden bekend was.
In 2024 werden 198 nesten gevonden.
Behalve in de binnenstad werd in alle wijken een groter aantal nesten
gevonden, waarschijnlijk door meer ervaring, opgedane kennis en meer
zoektijd. Na correcties resulteert van de bruto toename van 38 een netto
toename van 11 bezette nesten.
Er gingen t.o.v. 2023 zeven nestplaatsen zichtbaar verloren
In 2024 waren van 35 beschikbare nestkasten er 14 bezet.
De 198 nesten in Hattem 2024.
Rond half zeven al, voor zijn werk in Zwolle, ging hij vaak al vele dagen op
pad, o.a. met de lokgeluidjes op zijn telefoon.
Lokgeluid bleek
een zeer efficiënte methode om vooral bekende nesten opnieuw bevestigd te
krijgen. In plaats van soms uren posten om een invlieger te treffen, krijg
je direct reactie uit een bezet nest. De methode werkt vooral
goed in het begin van het seizoen tot half juni. Daarna wordt er vaak niet
meer gereageerd op het geluid (inmiddels gewend aan de 'bangers" en minder
bang geworden voor indringers?). Dat is ook mijn
ervaring. Bij zijn eigen nestkasten aan huis zijn geen verstorende effecten
van het lokgeluid opgemerkt.
Bekijk de details en interessante bevindingen in de fraaie
onderzoeksverslagen:
-
Broedbestand Hattem 2023 (.pdf)
-
-
Broedbestand Hattem-2025.pdf
-
Alle nestvondsten 2025 op
waarneming.nl
Henk is op waarneming met 7.211 gierzwaluwwaarnemingen koploper Aart Vink
(6.768) voorbijgestreefd. Zie
Zie ook een gesprek met Henk
op de Sovon-site.
29-9-'25
0 - 0 - 55.
In 2002 zijn op de Clemenskerk bij renovatie
ca. 55
gierzwaluwdakpannen geplaatst op initiatief van een plaatselijke
'liefhebber" i.s.m. met de Vogelwacht. Ze broedden er niet maar wel in de buurt. Omdat ze
niet naar de dakpanhuifjes kwamen is
vanaf 2006 een jaar of zes lokgeluid afgespeeld maar dat heeft niet geholpen. De
pannen liggen er nog steeds maar worden niet gebruikt, meldt Greet Glotzbach van
VWG Uffelte op mijn vragen.
In Havelte broedt een mooie kolonie van ca.
40 paartjes, zie
filmpje.
Het gaat al jaren opwaarts met het aantal
broedparen in de omgeving, zie grafiekje van VW Uffelte in jaarverslag
2024. De
toename in Havelte en Darp is spectaculair.
Of komt de opgaande lijn (deels?) ook
door meer en beter zoeken?
Zie bericht 2018 van
VWG Uffelte.
Hier info over de bezetting van
nestkasten in Uffelte.
13-12-'25
Foute nestvervangingen?
In 2025 is woningbouwvereniging Actium gestart met renoveren
van daken aan de Lagelaan en Dennenlaan waarbij gesloopte nesten worden
vervangen door broedplekken op de gerenoveerde / geïsoleerde daken. De
Vogelwacht volgt het en ik heb ze geïnformeerd dat dit een slecht plan is
als de daken niet op noord of oost zijn georiënteerd. Op andere richtingen
wordt het achter pannen veel te heet. Lagelaan en Dennenlaan lopen beide
ongeveer noord-zuid. Dit betekent dat het alleen kan op de oostelijke of
noordelijke dakkanten.
Mijn artikel daarover:
Hittestress achter dakpannen.
Zie
Bericht van Vogelwacht Uffelte 12-12-'25.
Heemskerk
1.
2.
In
2022/2023 heeft woningcorporatie Woonopmaat op diverse locaties, o.a. aan de
Lessestraat en de Zaalberglaan, als tijdelijke compensatie van
verlies van 14 gierzwaluwnesten door sloop aan de Geelvinckstraat e.o. zeven gierzwaluwtillen geplaatst met totaal 280
nestruimtes. In de nieuwbouw komen minstens 130 neststenen. Bij een aantal
tillen is lokgeluid toegepast. Geen bezetting t/m 2022. In oktober
2025 stonden ze er nog.
Ontheffing Wnb 26-7-'22.
( 2 tillen)
Ontheffing Wnb 21-8-'22 ( 2 tillen)
Ontheffing Wnb 31-1-'23.
(3 tillen)
Ontheffing Wnb 28-8-'23.
( 2 tillen).
Meer op de
tillenpagina - Heemskerk.
3.
In 2019 is een
zelfgebouwde gierzwaluwtil met 18 kasten geplaatst aan de Hogeweg 2. In 2022
voor het eerst gecontroleerd en bezet met ca. 4 nesten. In 2023 een stuk of
zeven. Bij het huis zaten nesten onder de pannen en in nestkasten die
versleten raakten en in 2023 verwijderd werden. Zie:
tillenpagina - Heemskerk-P.
10-11-'25
4.
Op de kopgevels van Griend 2 en 44 zijn elk
negen neststenen ingemetseld. Melding van lokale waarneemster, geen
bezetting. Ze lijken wat laag te zitten maar het voorgeschreven minimum
van 3 meter wordt denk ik wel gehaald.
G-street view juli '24.
De woningen zijn van bouwjaar 2006, dus 'pioniersstenen'.
Heerde
16-9-'25
1.
2.
3.
De gemeente is najaar 2023 aan de Kerkstraat eo
gestart met de sloop van gebouwen waar woningen voor in de plaats moeten komen.
Er gaan daarbij volgens onderzoek van ecologisch adviseur Gras Advies zeven
gierzwaluwnesten verloren op het pand Dorpsstraat 7.
Bovendien is in februari 2023 in de omgeving op
een tijdelijke locatie een faunatoren geplaatst (door de leverancier
"fauna-ark" genoemd) met o.a. 10
De uitvoeringsvoorschriften voor e.e.a. staan in de
ontheffing
Wnb van 18-10-2023.
5 in 1 combikasten is in de voorschriften sinds juli 2023 niet meer toegestaan
('afgeraden') en 'tijdelijke' kasten (ter 'overbrugging van de tijd
tussen sloop en nieuwbouw) moeten blijven hangen, bezet of niet bezet. Het
voorschrift in Kennisdocument gierzwaluw is nu "bij voorkeur" enkelvoudige
kasten en maximaal 3 in 1.
Faunatorens, met
voorzieningen voor meerdere
diersoorten, functioneren zelden goed en in ieder geval nog nooit met bezetting
door gierzwaluwen, zie
bezetting van gierzwaluwtillen
en faunatorens.
In sept. '25
hangen de tijdelijke kasten er nog. De
gemeente kon niet zeggen of ze benut zijn geweest,
Heerenveen
21-10-'25
1.
2.
In de Azaleastraat gaan 5 nesten door sloop
door corporatie Accolade verloren (onderzoek door Altenburg en Wymenga).
In de nabije omgeving werden acht nesten
gevonden.
Er zijn in 2022 (een jaar "gewenningsperiode"
voorafgaand aan de werkzaamheden) 9 tijdelijke combi
3in1 kasten geplaatst in de nabijheid van de slooppanden, o.a. aan de
even kant van de Azaleastraat. (Zolang de nesten beschikbaar zijn verkassen
gierzwaluwen niet naar 'tijdelijke' voorzieningen dus gewenningstijd is
zinloos, tenzij er lokgeluiden worden toegepast maar
dat is dan weer pesterij als die voorzieningen tijdelijk zijn)
Op
G-streetview mei '25 hangen de
tijdelijke kasten er nog.
De permanente voorziening bestaat uit 5 "mitigatieschoorstenen"
met elk 6 gierzwaluwkasten "in verschillende windrichtingen". Er moet drie
jaar gemonitord worden of de voorzieningen 'functioneel' zijn. Uit de
ontheffing:
"Indien uit de monitoring
Er zijn geen voorschriften voor de eventuele
verwijdering van de 'tijdelijke' kasten.
Ontheffing Wnb 24-2-'23.
Dergelijke "migratieschoorstenen' zijn ook
gebruikt in
Wageningen, project nr. 3.
(deels bezet)
Heerhugowaard
22-9-'25
In de Bomenbuurt zijn in 2018 aan de
Sparrenlaan en Elzenlaan e.o. 111 woningen gerenoveerd volgens de gedragscode
NOM-keur.
("Natuurinclusief renoveren"). Per woning zijn drie nestkasten aan voor-
en achterkant onder de dakgoten aangebracht, dus zes per woning: drie voor
de gierzwaluw en drie voor de huismus volgens de keurvoorschriften.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief
renoveren") schreef voor dat per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
Heerlen
2-12-'25
1.
2.
In 2019-2020 is de bebouwing aan Spoorsingel 2 t/m 34 gesloopt waarbij een
nest verloren ging. De twee tijdelijke kasten moesten minimaal een jaar
blijven hangen. In de nieuwbouw vond de provincie het ook voldoende om 2
neststenen aan te brengen (Het Kennisdocument gierzwaluw schreef toen 1: 5
voor). In aug. '24 was er nog geen spoor van de nieuwbouw te bekennen.
Heeze
17-11-'25
Op Warande 3 hangt een eenzame kast hoog aan de kopgevel, in
kader van project
"Natuur
in de Wijk".
Heiloo
17-10-'25
1.
Door renovatiewerk buiten het broedseizoen aan De
Hofstede in 2023 is tijdelijk een gierzwaluwnest onbruikbaar. Na de renovatie
(o.a. dakisolatie aan de binnenkant) is het nest weer beschikbaar. Er is daarom
geen tijdelijke of permanente compensatie nodig.
Additioneel werden er echter toch 5 neststenen op de kopgevels van Vierakkers nr. 46 (2) en
56 (3) geplaatst.
Ontheffing Wnb 28-10-'22.
22-11 -'25
2.
Er wordt buiten het seizoen gewerkt en het werk is voor het
volgende seizoen klaar, dus tijdelijke compensatie voor verlies van 5 nesten is
niet nodig. In april '25 zijn 15 permanente neststenen geplaatst in deelgebied
De Vlei en De Kandelaar.
Omg. verg. Flora en Fauna act. 18-7-'24.
Heinenoord
7-11-'25
Het verlies van 24 nesten door renovatie in de Oranjebuurt werd
in maart 2021 permanent gecompenseerd door 127 neststenen die voor de start van
het werk eerst voorlopig werden opgehangen en na de renovatie definitief werden
ingemetseld op kopgevels en onder dakgoten.
Ontheffing: "Hiermee is er voldoende
gewenningstijd geboden, waardoor de kans dat de gierzwaluwen de nestkasten
ontdekken toeneemt. Na afronding van de renovatiewerkzaamheden én voorafgaand
aan het broedseizoen van de gierzwaluwen worden de tijdelijke kasten op dezelfde
plek ingebouwd als waar deze nu aan de gevels hangen. Met deze maatregelen
worden er na de werkzaamheden voldoende uitwijkmogelijkheden aangeboden ter
compensatie voor hetgeen dat verloren gaat."
Hellendoorn
Bij renovatie van 127 woningen in
wijk de Blenke zijn dankzij actie van bewoners (er was geen onderzoek gedaan
naar gierzwaluwnesten) in 2009 32
neststenen ingemetseld in acht kopgevels van woonblokken, o.a. op Notenhoek
2 en Leerlooierstraat 15. De nesten
zaten vlakbij deze locaties en werden snel gevonden. De steigers werden op 5
mei verwijderd en vrijwel direct wisten de vanaf 29 april aangekomen vogels de kasten te
vinden. Er werd ook lokgeluid afgedraaid. In het eerste jaar raakten 5
neststenen bezet.
Gierzwaluwenbulletin 2011-1 p.8.
Hellevoetsluis
4-10-'25
Bij renovatie in de Wee Weneestraat 1 - 30,
even en oneven, zijn op 18 adressen totaal 90 kunstnesten geplaatst op de
kopgevels van 9 woonblokken. Op de lage nummers zitten 60 neststenen
ingemetseld en aan de hoge nummers hangen vijf opbouwkasten per gevel. De
ontwerpbeschikking dateert van april 2018,
maar geen documenten. Dus onbekend hoeveel nesten verloren gingen; 1:5
compensatie volgens vorige Kennisdocument? De kasten zitten er in ieder
geval al voor mei '21 (streetview). De helft van de
kasten ziet op het noordwesten.
SMP
De gemeente Voorne aan Zee kreeg op grond van een SMP in
januari 2024 een generieke ontheffing voor haar eigen vastgoed en dat van
derden zoals een woningcorporatie in de bebouwde kommen.
Helmond
14-10-'25
In 2013 heeft de gemeente als eigen vrijwillig
initiatief 30 opbouw nestkasten opgehangen aan woningen langs de Minstreel-, 1e
Haag- en Mierloseweg. Ze hangen erg verspreid, 1 per
woning. Op streetview juli '25 vond ik er 15.
Zie bericht
Omroep Brabant maart 2013.
24-10-'25
In 2015 zijn i.v.m. renovatie door de
woningbouwcorporatie kasten opgehangen onder dakgoten in de Annawijk. Ik
vond er met
G-Streetview, juni '25 totaal 55 aan de
Postel-,
Hengelo, Ov.
In 2011 hebben bewoners n.a.v. dreigend verlies van 10-tallen nesten
door renovatie 35 dubbele kasten in de nok van woningen aan Het Kotte,
Ludgeriusstraat en van
In 2024 was er wederom alarm toen de woningen in het broedseizoen geverfd
moesten worden en er hinderlijke steigers voor de kasten verschenen.
Bericht AD, 24-4-'24.
Ik maak uit het bericht op dat er kasten bezet zijn, maar hoeveel is
volstrekt onduidelijk. Ook onduidelijk of er nog op de oude 'natuurlijke'
plekken genesteld wordt.
16-11-'25
SMP
In 2025 is gemeente Hengelo gestart met het
inventarisweren van gierzwaluwen, huismussen en vleermuizen voor het
opstellenen van een soortenmanagementplan.
Herkingen
10-11-'25
Vanwege renovatie door Oost West Wonen gingen in winter '23
aan de Fortstraat 19 en de Oranjestraat 2 twee nesten verloren die met 10
neststenen op de nestlocaties wordt gecompenseerd.
Ontheffing 20-2-'24.
Hillegom
2-11-'25
1.
2.
Bij sloop van 36 woningen, december 2023, aan de Meer-, Emma,
Juliana- en Hofstraat door Woonstichting Stek gaan volgens onderzoek in '19
24 nesten verloren. In april '21 werd binnen 60 meter van het werkgebied
tijdelijk gemitigeerd (volgens ontheffing) met 51 kasten aan Julianastraat
12 en 14 (20) en Pr. Hendrikstraat 82-94 (31). In maart '22 zijn aanvullend
69 kasten geplaatst aan Julianastraat 12-30 (47), Julianastr. 2 t/m 6 en
Meerstraat 24 (9) en Pr. Hendrikstraat 82-92 (13). Op
G-streetview zien we
dat de kasten er in mei '23 (gedeeltelijk?) hangen.
Er wordt buiten het broedseizoen gesloopt. De tijdelijke
kasten moeten een broedseizoen tegelijk met de permanente voorzieningen
beschikbaar zijn.
Na voltooiing van de nieuwbouw met permanente kasten in 2026
moeten deze twee jaar gemonitord worden.
26-11-'25
2.
3.
Door sloop aan de Graaf Janlaan e.o. gaan 2 nesten verloren
dit worden gemitigeerd / gecompenseerd met 'tijdelijke' kasten in de
nabijheid en permanente neststenen in de nieuwbouw.
Nader onderzoek, bureau Tauw, 6-9-'22.
Hilversum
1.
In
1982 ontdekte Jaap Taapken een broedgeval in een spreeuwenkast, aan de rand van
het bos aan de Boslaan 3 in Hilversum.
Binnen 1 km geen andere broedplaatsen. Later
werd het aantal kasten uitgebreid en in 2001 broedden er vijf paartjes, zie
Gierzwaluwenbulletin mei 2002-nr. 0
p. 9.
Taapken meende dat broeden in een boomholte in de
buurt maar een kleine stap verder zou zijn en niet uitgesloten lijkt. En
inderdaad, in 2020 wordt in Hilversum het eerste gierzwaluwboomnest van Nederland, in een spechtennest ontdekt, zie
waarneming.nl
15-8-2020
en een verslagje van de waarnemers in een
nieuwsbericht bij Sovon.
Maar de Boslaan is aan de uiterste NW-rand van Hilversum en het boomnest
zit aan de ZO-rand, daar ca. 6 km vandaan. Een
wonderbaarlijk toeval?
Zie
zijn verslag van de waarnemingen in Het
Vogeljaar 1983.
In 2025 werd het tweede boomnest van NL gemeld in Dalfsen. Er werd ook
hier gebroed (jong
in opening gezien !) in een verlaten nest van een specht in een holte van een
oude plataan.
Melding op
2.
3.
4.
5
6.
17-10-'25
7.
In de wijk Libellenmeent werd ook gerenoveerd in '22-'23.
Volgens de ontheffing zijn er geen kunstnesten nodig omdat de daken geschikt
blijven (dakisolatie van binnenuit en alleen nieuwe pannen). Ontheffing:
"U geeft aan dat de
verstorende werkzaamheden buiten het broedseizoen zullen plaatsvinden. Derhalve
worden er geen tijdelijke nestkasten geplaatst, maar wordt het dak voor het
eerstvolgende broedseizoen weer geschikt gemaakt zoals voor de werkzaamheden". Maar op streetview
zijn op diverse kopgevels toch 12 neststenen te zien.
De vier nesten bevinden zich aan te zonnige kopgevels
dus de daar te handhaven nesten ook.
Compensatie nestverlies in 1979
In 1979 werd "een der oudste en grootste broedplaatsen" in
een KRO-gebouw in Hilversum gesloopt. In het najaar werden 20 houten
nestkasten in de buurt opgehangen, voor de helft gefinancierd door Het Vogeljaar. In 1981 nog geen bezetting. Oproep tot landelijke inventarisatie van broedplaatsen.
Het Vogeljaar jrg. 27 nr. 6 -1979 p.
306.
Ecopunten
Hilversum heeft een puntensysteem ("ecopunten")
voor nieuwbouw, maar er zijn minimum verplichtingen voor een paar soorten.
Per nieuw gebouw moeten b.v. minimaal vier gierzwaluwneststenen worden
ingebouwd. Dat levert 3 ecopunten op. Er is een maximum van 18 punten per
gebouw voor de gierzwaluw om eenzijdige focus op een bepaalde soort te
voorkomen. Zie:
Leidraad natuurinclusief
bouwen Hilversum, 2021.
Broedplaatseninventarisatie,
De Korhaan
1985.
Hippolytushoef
16-10-'25
De neststenen zijn op de kop
geplaatst waardoor het vlieggat mogelijk te hoog zit voor de jongen om
het nest te kunnen verlaten.
Ontheffing Wnb 13-4-'22.
Hoek van Holland
28-10-'25
7.
Door renovatie aan het Tonnemanplein e.o. gaan in fasen
vanaf december 2025 28 nesten verloren. De permanente neststenen van
de eerste fasen komen geleidelijk beschikbaar als mitigatie voor het werk in
volgende fasen. Er wordt bovendien gezorgd dat de
oorspronkelijke nestplaatsen achter kantpannen weer
beschikbaar komen. Zijn die plaatsen wel geschikt na renovatie
(dakisolatie en nieuwe pannen) i.v.m. hittestress?
Gecompliceerde
Ontheffing Wnb 20-5-'25.
Hoenderloo
(ik heb er vanaf 1948 20 jaar gewoond, vandaar even gezocht
naar kasten met streetview)
13-12-'25
1.
Aan de Paalbergweg nr. 15, 35-37 en 65-67 ontdekte ik met
G-streetview mei '25
op acht kopgevels totaal 8 neststenen (1 per kopgevel, van voor 2019) en 14
nestkasten (3 kopgevels met 4 en 1 met 2, van na juni '22). Een neststeen
heeft de poepsporen van een spreeuw. Achtergrond onbekend.
Hoofddorp
15-10-'25
1.
In verband met sloop van gebouwen en
nieuwbouw van woningen aan Venneperweg en Dorpsstraat worden er 6 neststenen
geplaatst in de nieuwbouw.
18-10-'25
2.
3.
Bij renovatie van woningen aan het Bervoetsbos
gaan drie gierzwaluwnesten verloren aan nr. 73 en 87. Er wordt in 2023
gemitigeerd /gecompenseerd met 15 'tijdelijke'
nestkasten. Ontheffing: "De tijdelijke
alternatieve verblijfplaatsen mogen niet verwijderd worden voordat door een
deskundige is vastgesteld dat deze niet (meer) in gebruik zijn. Indien de
kasten in gebruik zijn, dient gewacht te worden met het verwijderen tot deze
zelfstandig verlaten zijn".
De 15 permanente neststenen komen op nr. 73,
87 en 89.
Ontheffing Wnb 19-12-'23.
Hoogerheide
7-10-'25
Op de kopgevels van negen woningen rond de
Suikerbuijkstraat vond ik n.a.v. een bezetmelding totaal 10 'tijdelijke'
(volgens de waarnemer) opbouw nestkasten en vier neststenen (Pastoor v.
Roeselstraat 19 (op zuid) en 21, nieuwbouw 2023).
In 2025 werden er
vijf bezet gezien: v.d. Dilftstr 43, Suikerbuijkstraat 1, 8 en 18 en Past. van
Roeselstr. 19 (2x).
Onder de daklijst van het pand nr. 43 van der
Dilftstraat zit ook nog een 'natuurlijk' nest. Een sloop-nieuwbouwproject met
ongetwijfeld een Wnb ontheffing maar nog niet gevonden. Zie
waarnemingen 2025.
(waarschijnlijk officieel monitoringwerk, waarnemer helaas niet per mail
bereikbaar)
Hoogeveen
18-11-'25
1.
Er is (was?) vanaf 2009 een gierzwaluwwerkgroep van IVN actief
die o.a. in 2010 15 nestkasten ophing in de wijk Krakeel. Daarna elders nog 15.
IVN-Hoogeveen-werkgroep gierzwaluw.
Hoogezand
1-11-'25
1.
2.
Door renovatie van twee galerijflats in 2023 aan de Klompestraat
en Donker Curtiusstraat door corporatie Lefier is het nodig om ter
compensatie van 5 nestverliezen 35 inbouwkasten voor de gierzwaluw te plaatsen
op de kopgevels van de flats, inclusief 10 extra volgens de "Groninger
ecologische plus". Vijf kasten komen op exact dezelfde plaats als de gevonden
nesten.
Ter tijdelijke "overbrugging" werden 40 kasten geplaatst op 250 m.
buiten het werkgebied aan een school en een kerk. Ontheffing:
"De nestlocaties hebben voldoende gewenningstijd gehad. Hierdoor
is ruim voldoende aanbod voor gierzwaluwen voor de mitigatie ten tijde van de
werkzaamheden."
Hoogkarspel
17-10-'25
Na de renovatie buiten het broedseizoen van
woningen aan de Bernhardstraat en Wilhelminalaan zijn drie gierzwaluwnesten niet
meer bruikbaar. Er zijn in voorjaar 2023 elk 8 neststenen geplaatst op de
kopgevels waar de nesten zaten, op Wilhelminalaan 11 en Bernhardstraat 24.
Best
mooi beeld op G-streetview mei '25.
Hoorn
15-11-'25
Op 28-2-'25 zijn in Zwaag de 100 nestkasten uitgedeeld waarvoor
men zich kon aanmelden.
Gratis kasten acties werden ook gehouden in
Heerhugowaard,
De Bilt ('24) en
Alkmaar ('23).
Lees daar waarom het voor de gierzwaluw geen nut heeft. Categorie "goede
bedoelingen, vaak rond dierendag".
Houten
30-8-'25
Vorig jaar had ik al eens een middag gezocht
naar nestkasten voor gierzwaluwen in Houten, maar niets gevonden. Vandaag,
30 augustus 2025 weer op pad. Kris kras door alle wijken, vooral op zoek
naar wat oudere corporatiewoningen die gerenoveerd zijn.
Vijf neststenen, niet achter de boom.
Tenslotte voor een laatste kans naar de jaren
'80-wijk Wernaar ten zuidoosten van het station. Toch nog beet! Op kopgevels
aan Rosmalen ontdekte ik de eerste zichtbaar ingemetselde neststenen en drie
gevels met onzichtbaar ingemetselde stenen. Verderop bleken diverse
kopgevels met nestkasten Voordorp behangen. Op een paar adressen werd nog
gerenoveerd met steigers tegen de kopgevels.
9 kasten aan De Fuik 24.
Totaal vond ik 131 voorzieningen (52
zichtbare en 12 onzichtbare neststenen en 67 nestkasten), verdeeld over 24 kopgevels.
Bij het ecologisch onderzoek door bureau Tauw
bleek dat er een grote kolonie in de wijk huist. Er werden tot wel 100
vogels boven de wijk waargenomen. In de ontheffing Wnb (die gaat over werkzaamheden
aan de bouwblokken aan Smidsgilde, Wernaarseinde, Rosmolen en Achterom)
wordt gemeld dat er 13 nestplaatsen van de gierzwaluw
verloren gaan (en ook 13 huismus). De gierzwaluwnesten bevinden zich allemaal
achter de nok- en kantpannen van de kopgevels. Zie
ontheffing Wnb okt. '23 p.6.
Er is nog gerekend met compensatiefactor 1:5
(is nu 1:3) zodat er 65 gierzwaluwvoorzieningen nodig zijn. Ik heb er 64
gevonden !
De 67 buiten het plangebied geplaatste
Voordorpkasten zijn bedoeld als tijdelijke voorziening voor huismussen
omdat de natuurlijke
broedplaatsen na de renovatie weer beschikbaar komen. Onduidelijk is het
aantal omdat er slechts 26 volgens de compensatiefactor 1:2 vereist zijn.
Waarschijnlijk het resultaat van andere ontheffing(en), o.a. in de wijk
Houten de Velden (10 kasten benodigd).
De kasten zijn opgehangen op locaties waar
bewoners zich voor aangemeld hebben en zijn ook geschikt voor de
gierzwaluw (ovaal vlieggat). De ontheffing schrijft niet voor hoe lang ze moeten blijven
hangen. In het nieuwe Kennisdocument van 2024 staat dat tijdelijke
voorzieningen gierzwaluw niet verwijderd mogen worden. De kasten zijn overigens niet
van het in de ontheffing voorgeschreven type
NK MU 08 van Vivara.
Ondanks het voorschrift in de ontheffing dat
de neststenen voor de gierzwaluw "bij voorkeur" op noordelijk of oostelijk
georiënteerde gevels geplaatst moeten worden zijn er toch
22 op een zuidelijke gerichte gevel geplaatst. 12 daarvan zitten in
twee gevels waar nesten zaten en dat is wel volgens het voorschrift (p. 17).
Maar een natuurlijke nest op het zuiden betekent niet automatisch dat op die
plek met succes gebroed wordt. Maar ook als dat wel het geval is (de
nestplaats kan voldoende beschermd zijn tegen hitte door dikke stenen)
betekent het niet dat een kast aan of in die gevel ook geschikt is.
Kunstnesten moeten nooit zonder extra bescherming op andere richtingen dan
noord of oost geplaatst worden, ook niet als daar 'natuurlijke' nesten
zaten. Hier
meer
over hittestress.
Omdat er sprake is van een belangrijk bolwerk
voor gierzwaluwen (en huismussen) moeten de voorzieningen vanaf het
beschikbaar komen (2023-2024) vijf jaar worden gemonitord
(p.14).
Plangebied met de locaties van de 13 gierzwaluwnesten (rondjes) en 64
geplaatste neststenen.(waar een 2 staat moet het een 3 zijn, Rosmolen
2)
Hieronder staan de neststeenadressen met het aantal
stenen per adres. Op de adressen met een * zijn
gierzwaluwnesten aangetroffen. De andere 6 nesten zitten op Achterom 104, 106 (2 stuks) en 114, Wernaarseind
27.
52 zichtbare neststenen:
Rosmolen 2-3, 16***-6, 18-5, 28-3. Smidsgilde 37*-4,
51*-6, 53-6, 67-3, Achterom 90*-6, 98*-6, 108-4.
12 onzichtbare neststenen:
Smidsgilde 11-4, 13-4,
35*-4
67 nestkasten Voordorp
Deze zijn allemaal buiten het plangebied van de
ontheffing geplaatst.
Timmermansgilde 1-5, 32-5,
48-7. Klompenmakersgilde 105-5. Watermolen 20-7, Bakkersgilde 52-4, de Fuik
18-8, 19-8, 24-9, Snijdersgilde 10-9.
Soortenmanagementplan
Ook Houten werkt aan een soortenmanagementplan en maakte
gebruik van de provinciale regeling voor een PRE-SMP van twee jaar.
Ze kreeg de beschikking voor
de
ontheffing PRE-SMP op 28
augustus 2023. Hier de bijlage 4
met de provinciale
"Handreiking / methodiek /
spelregels van het Natuurvriendelijk isoleren"
volgens Pre-SMP. Een
standaard die voor de meeste Utrechtse gemeenten wordt gehanteerd.
De ontheffing geldt voor de woonkernen van
Houten, Schalkwijk, 't Goy en Tull en 't Waal. Er konden maximaal 1.821
woningen aan de regeling deelnemen en maximaal 30% per CBS-buurt.
Modelmatig is berekend dat in de vier kernen 479 paartjes gierzwaluw
broeden, waarvan 323 in te isoleren woningen volgens de Pre-SMP regeling.
Bij 30% deelname zullen dus maximaal 97 broedplaatsen verloren gaan (en
388 van de huismus). In feite zal dit minder zijn omdat gierzwaluwen
vooral op en rond de daken broeden en de isolatie voornamelijk plaatsvindt
bij vloeren en spouwmuren.
Bij elke woning met een geïsoleerd dak dat niet meer
geschikt is voor gierzwaluwen moet de particulier
vier vogelkasten (geschikt voor gierzwaluw en huismus) aanbrengen, ongeacht of de
soorten aanwezig zijn. Bij elke ongeschikt geworden spouwmuur moeten twee
vogelkasten geplaatst worden als de spouw dieper is dan 8 cm.
Ook in deze PRE-SMP-ontheffing (bijlage 4, p.6 ) mag
al vanaf 1 augustus gewerkt worden (mits vooraf vleermuisvrij gemaakt).
Dat is voor gierzwaluwen veel te vroeg en in strijd met de voorschriften
in het Kennisdocument Gierzwaluw (vanaf 1 september). In augustus zijn er
nog volop jonge gierzwaluwen op het nest, soms tot wel in september. Zie
nestjongen augustus 2023
en hier over
veel nestjongen in september
2021.
Er is een collectieve inkoopactie voor
spouwmuurisolatie die volgens de regeling "natuurvriendelijk isoleren"
wordt uitgevoerd.
Huizen, 7
projecten, 325 kasten
1.
Dit type voorschrift komt in veel
Noord-Hollandse ontheffingen voor en ook hier: "De ontheffinghouder dient
vóór 15 april de toegang tot het dak en de dakruimten van alle woningen binnen
het projectgebied (weer) geschikt te hebben gemaakt. De kantpannen/nokvorst op
elke kopgevel dienen minimaal 3 cm uit te steken zodat er een opening ontstaat
waardoor de gierzwaluw het dakvlak kan bereiken."
Bovendien moeten op de 5 kopgevels van de
woonblokken op nrs. 20-42 van de Narcisstraat elk twee neststenen worden
ingemetseld. Narcisstraat 42 is gericht op het zuiden
en nr. 40 is zwaar begroeid met klimop.
(G-streetview
sept. '22.) .
Ontheffing Wnb 1-11-'23.
16-10-'26
2.
3.
Door renovatiewerk aan Kogge, Korvet, Punter en
Schoener gaat mogelijk een gierzwaluwnest verloren. Er worden maatregelen
genomen om het nest te behouden maar voor de zekerheid
worden er ook tijdelijk 10 nestkasten in de buurt opgehangen en worden er
aan drie kopgevels totaal vijf permanente neststenen ingemetseld (p.10-11). Bij
de tijdelijke kasten moet lokgeluid worden afgespeeld.
Ontheffing 17-10-'23.
4.
(vanwege de gemaakte nestingangen in de stenen beschouw ik deze
voorziening als een kunstnest)
In een aantal straten rond de Rozenstraat werden
58 woningen gerenoveerd. Er werden 18 gierzwaluwnesten in de kopgevels gevonden.
Negen van de achttien nesten bevinden zich op te zonnige
kopgevels. Grote kans dat de daar te handhaven nestruimtes niet geschikt zijn
wegens veel te grote kans op hittestress.
1-11-'25
5.
6.
Bij renovatie (nieuwe isolatie en dakpannen) door Venrooy
Dakbehoud aan woningen aan Stobbe even 106 t/m 134 en oneven Kruin 45 t/m 59
gaan 6 nesten verloren. Op "dezelfde locaties als de huidige verblijfplaatsen"
moeten 30 permanente neststenen worden aangebracht.
Ontheffing: "Opgemerkt moet worden dat in
de nieuwe situatie de ruimte onder de dakpannen toegankelijk blijft net zoals in
de huidige situatie (alleen een stukje hoger). In de nieuwe situatie zouden de
aanwezige soorten dus ook weer onder de dakpannen kunnen verblijven zoals zij nu
ook doen." De vraag is wel of die
nestplaatsen na isolatie en nieuwe dakpannen i.v.m. hittestress nog wel geschikt
zijn.
Op
G-streetview sept. '22
zien we 7 kasten op de kopgevel van Kruin 45. Tijdelijke kasten niet gevonden
wegens streetview te oud.
Ontheffing Wnb 29-11-'21.
7.
Op de Magdaleenweg 31 zijn 3 opbouw nestkasten aan
de kopgevel geplaatst en op nr. 39 zijn vijf neststenen ingemetseld.
Ontheffing Wnb 25-5-'22. (wijziging)
Grootste kolonie van Nederland niet in Huizen
De gemeente Huizen werkt in 2025 aan de opstelling van een
SMP (Soortenmanagementplan). Bij het ecologisch onderzoek naar gierzwaluwen,
huismussen en gierzwaluwen werd in het kantoorverzamelgebouw Lumen aan de Botterstraat
47 een zeer grote kolonie 'ontdekt'. De ecologisch adviseur, Ecogroen in
Amersfoort, c.q de gemeente vermoedt zelfs dat het de grootste van Nederland in
een enkel gebouw zou kunnen zijn. Er zouden maar liefst 96 nesten zitten. Als we
nestkastkolonies meetellen is de zeer goed onderzochte kolonie in kasteel
Waardenburg echter groter. Daar werden al in 2021 minstens 105 broedgevallen
geteld.
Het pand werd voor Philips gebouwd in 1986 en kreeg in 2003
een facelift. In 2025 weigerde de gemeente een vergunning voor ombouw tot
woningen. Zie bericht in
NH-Gooi-22-7-'25
en
een melding van
Ecogroen op hun website.
Dat er veel nesten zitten is wel duidelijk. Lokale
vogelaars meldden regelmatig veel rondvliegende vogels op Waarneming.nl. Maar
gek genoeg was er nog nooit een bezet nest gemeld. Dan wilde ik wel de eerste
zijn en ben er 23 juli '25 gaan kijken. Het broedseizoen liep al op een einde (de gemiddelde
uitvliegdatum van jongen is 21 juli) maar even na aankomst trof ik al een
uitvliegende gierzwaluw. In de loop van de avond vlogen er verzamelvluchten van 30
- 60 vogels boven het gebouw. Pas tegen 21.50 kwamen de eerste wat lager en tussen 22.00 en 22.15 zag ik er minstens zes
invliegen.
Vogelwerkgroep Gooi en omstreken weet er ook van. In 2015 hebben Paul
en Loes van der Poel al eens invliegplekken geteld en noteerden er ca. 20 aan de
op zuid- en oost gerichte gevels 1 en 2. Aan de noordgevels 4 en 5 vermoedden zij
meer nesten. De naar het westen georiënteerde gevel wordt veel minder benut.
Totaal dus toen al een stuk of 50?
De vogels nestelen op de drie of vier bovenste etages, aan
de onderkant van raampartijen, achter spleten ter plaatse van terugwijkende steenkolommen.
Alleen al op de bovenste twee etages zijn totaal ca. 110
terugwijkende kolommen met potentiële nestingangen beschikbaar. Als links en
rechts allebei benut worden dus 220.
We zoeken nog naar
de methode van onderzoek die die 96 heeft opgeleverd want het is een lastige
locatie. Is links en rechts onderscheiden? Wanneer was het eerste broedgeval? Al
snel na de bouw in 1986? Als we 1990 als 1e bezetting nemen moesten in elk jaar
2,7 nieuwe nesten bezet raken om op 96 uit te komen. Dat kan heel goed. De
vergelijkbare nestkastkolonie in kasteel Waardenburg (steeds voldoende kasten
beschikbaar) nam van 2009-2021 toe met gemiddeld 4,1 nieuwe bezettingen per
jaar, van 56 naar 105, zie
ontwikkeling kolonie Waardenburg.
En we zijn benieuwd welke kolonie nu de op twee na grootste
is. Ecogroen en de gemeente reageerden niet op vragen.
Er waren / zijn plannen om het gebouw ingrijpend te
renoveren / moderniseren / verbouwen.
In Utrecht Leidsche Rijn zit een kolonie die precies
hetzelfde type nestingang benut, bovenaan een terugwijkende steenkolom. Daar zit
die spleet onder een dakgoot, zie
Leidsche Rijn- Nachtvlinderplantsoen.
Er zijn daar nog geen 'linkse en rechtse" paartjes
vastgesteld.
Hulst, Ze.
IJlst
IJmuiden,
8 projecten 164 kasten
15-10-'26
1.
2.
Door renovatiewerk aan Plutostraat 2 t/m 28 door
Velison Wonen gaan o.a. 4 gierzwaluwnesten verloren. De broedplaatsen moeten
voor het werk ongeschikt gemaakt worden. Ontheffing:
"Vijf van de tijdelijk geplaatste gierzwaluwkasten hebben
ruimte voor vijf broedlocaties en liggen verder dan 200 meter van het plangebied
vandaan. In deze specifieke zaak gaan we hiermee akkoord, omdat de aanvraag werd
gedaan toen de vorige versie van het kennisdocument van de gierzwaluw nog van
kracht was en er overgecompenseerd wordt door kasten van
eerdere projecten langer te laten hangen." En ook:
".....dat alle alternatieve verblijfplaatsen van de gierzwaluw permanent zijn en
niet na de werkzaamheden mogen worden verwijderd. De gierzwaluw is erg
plaatsgetrouw en vindt het moeilijk om andere verblijfplaatsen te ontdekken."
Bij de 21 permanente neststeenlocaties, waarvan
de helft op een zuidwestelijke kopgevel is gepland,
moet 1 seizoen lokgeluid worden afgespeeld.
16-10-'26
3.
4.
Bij renovatie van woningen aan en bij de
Planetenweg gaan twee gierzwaluwnesten verloren. Dit werd tijdelijk
gecompenseerd in februari 2022 met 10 nestkasten en later permanent op dezelfde
locaties met totaal 10 inbouw neststenen op 4 kopgevels van Zuiderkruisstraat 2
en 36 en Eenhoornstraat 91 en 137.
12-11-'26
5.
6.
Renovatie door Velison Wonen aan de Gulikerstraat,
Warmenhovenstraat e.o. noodzaakte tot 'tijdelijke'
nestkasten die in febr. '22 aan een aantal nabije (kop)gevels werden
gehangen. Op G-streetview
sept. '24 zien we dat ze er dan nog hangen.
Ontheffing Wnb 28-9-'22.
7.
8.
Er zijn 17 nesten slechts tijdelijk niet beschikbaar maar er worden tijdens
de renovatie voor april '25 toch 51 neststenen aangebracht op de kopgevels
en onder dakgoten van zes woonblokken aan de Van Warmenhovenstraat en Van
Leeuwenstraat.
Vergunning: "Met de
geplande renovatie zullen zeventien verblijfplaatsen tijdelijk niet
beschikbaar zijn. Door het realiseren van 51 alternatieve verblijfplaatsen
worden de nestplaatsen gecompenseerd. Daarnaast worden de originele
nestplaatsen na de werkzaamheden weer geschikt gemaakt voor de gierzwaluw.
Hiermee wordt het aantal nestplaatsen voor de gierzwaluw vergroot."
Omg. verg. Flora en Fauna act. 3-10-'24.
Joure
Ter compensatie van het verlies van zeven gierzwaluwbroedplaatsen door de
sloop van
een pand van zorgcomplex Theresia door woningcorporatie Accolade in najaar 2012
werden drie projecten gerealiseerd.
15-9-'25
1.
Op 14 juni 2012 werden aan de gevel van Dr. G.A. Wumkesstraat nr. 17
vijf nestkasten model "Voordorp" opgehangen. Om de vogels te
lokken heeft Claas Frankena uit Franeker een
afspeeleenheid met geluiden van soortgenoten geïnstalleerd. De kasten zijn
door de plaatselijke kolonie mogelijk gevonden want op diverse avonden zagen
we er verkennende vogels vlak
langs vliegen.
Nestkasten
Wumkesstraat 17
Een keer is gezien dat
een
gierzwaluw naar binnen ging en mogelijk heeft een paartje er dus al overnacht.
Toch bleek er in 2013 nog geen bezetting door een gierzwaluw. Wel werd een
kast door een spreeuw gebruikt en een ander waarschijnlijk door een huismus.
In juli 2017 (streetview)
waren de kasten echter verdwenen. Het pand is gerenoveerd. Er zitten nu
drie vleermuiskasten.
2.
3.
De 13 neststenen ter hoogte van de bovenkant van de ramen
Ecologisch Bureau Faunax deed het vergunningentraject en
schrijver dezes (Zwaluwwerk Woudsend) stapte later in met aanvullende adviezen, het zoeken van de
nestkastenlocatie en assistentie bij de praktische uitvoering.
4.
Kaatsheuvel
5-11-'25
Bij 160 gerenoveerde woningen aan 15 straten is per woning een opening in
de dakgootbouw voor gierzwaluwen gemaakt. De daken hebben (veel) zonnepanelen
(lekker gefinancierd via "salderen") of groenvoorziening. Zie voor de
adressenlijst:
Dakenstroomprojecten.
Ook dergelijke voorzieningen in Sprang-Capelle, Waalwijk, Waspik, Loon op Zand,
en Dongen.
Zie Project Dakenstroom
van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021
de jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd
door de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie
bericht over de prijs bij de
Zoogdiervereniging.
Kampen
25-10-'25
In de Kievitstraat, Ooievaarstraat en
Leeuwerikstraat huisde een grote kolonie. "Ze nestelen er massaal" zei iemand
van
Katwijk aan Zee
16-11-'25
1.
Ter compensatie van het verlies van een nest door renovatie van ca. 75 woningen
aan zeven straten worden er in winter '25-26 drie neststenen geplaatst op het
adres Mui 8.
Ontheffing Wnb 6-2-'25.
Kerkrade
6-12-'25
1.
2.
Waarschijnlijk in verband met renovatie van ruim 300 woningen in de wijk Heilust
(voor aug. '22) zijn aan de kopgevels van woningen aan de Spireastraat 31 en 15,
aan de Lupinestraat 109 en 121 en aan de Hyacintstraat 30 elk 5 neststenen
geplaatst. Tegenover Lupine straat 97 hangen 5 opbouwkasten hoog aan de gevel
van een groot pand. Mogelijk als "tijdelijke opvang' tijdens de renovatie?
Achtergronden niet bekend, gevonden met streetview dus aantallen kunnen hoger
zijn.
Klaaswaal
14-11-'25
1.
Stichting HW Wonen gaat woningen renoveren en verduurzamen aan de Marijke- en
Vlietstraat waarbij tijdelijk 35 nestplaatsen verloren gaan. Deze worden echter
voor aanvang van het volgende broedseizoen weer hersteld. Ontheffing p. 15
"Er zijn geen tijdelijke nestplaatsen gerealiseerd en de huidige
nesten worden niet ongeschikt gemaakt. In de permanente situatie worden de daken
van de te renoveren woningen beschikbaar gemaakt voor gierzwaluwen. Dit wordt
gedaan door de kantpannen minimaal 3 tot 3,5 cm uit te laten steken, waardoor de
dakruimte en kantpannen toegankelijk worden voor gierzwaluwen. Deze ruimte moet
op exact dezelfde locatie gerealiseerd worden als waar de huidige nestlocaties
zich bevinden. Daarnaast dient de ondergrond voldoende grip te bieden aan de
gierzwaluw. Dit kan door het isolatie materiaal af te dekken met een laag welke
is voorzien van voldoende structuur."
Daarnaast worden er als extra maatregel 21 neststenen in de
kopgevels geplaatst.
Omgevingsvergunning F. en F.-activiteit 25-9-'25
Klazienaveen
22-9-'25
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief
renoveren") schreef voor dat per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
(t/m 2020) met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
Kollum, Fr.
Bij een sloop- en
nieuwbouwproject in de Julianastraat zijn in 2010 op de 12 nieuwe woningen
totaal 24
dakpanhuifjes geplaatst. In 2011 waren er twee bezet. Op streetview mei '23
zijn geen huifjes (meer?) te vinden, wel vier kopgevels met elk 5
neststenen, 20 nest kasten aan de Beatrixstraat en 8 opbouwkasten aan De Tunen.
Jarenlang werden in Kollum al rondvliegende gierzwaluwen
geteld op een achttal vaste punten in het dorp. Maar dan weet je nog niet waar
ze broeden en hoeveel en dan valt er dus nog weinig te beschermen. De vogelwacht
haalde ervaringsdeskundige Gert de Jong erbij (zoekt al jarenlang nesten in
Asterdam) en werd in 2018 gericht gezocht naar
broedplaatsen.
In het GBN-artikel komt o.a. het verband aan de orde tussen aantallen getelde rondvliegende vogels tijdens een 5-minuten
telling en het aantal gevonden broedplaatsen rond de telposten. In 2018 werden
97 broedplaatsen gevonden en in een artikel in Gierzwaluwenbulletin wordt
aangekondigd dat de komende jaren het onderzoek wordt voortgezet, zie
GBN-bulletin 2019-1,
p. 12.
. Maar info over later jaren ontbreekt nog. In 2024 werden
174 nesten gevonden, blijkens een verslag van de jaarvergadering van de
Vogelwacht. Info bij
https://vogelwachtkollum.nl/zwaluw/
.
Koudekerk aan den Rijn
2-11-'25
1.
Nestverlies door renovatie door Habeko Wonen aan de Pr.
Beatrixstraat e.o. wordt gecompenseerd met 12 neststenen, verdeeld over 8
kopgevels.
Koudum, Fr.
Op 1 mei 2012
zag ik op een fietstochtje dat bij Café Spoorzicht aan de Hoofdweg in Koudum
het dak eraf ging. Geen feest maar vervanging door een nieuw dak. Helaas zat er
een grote kolonie gierzwaluwen. Een flink aantal was net terug uit Afrika en
wanhopig op zoek naar hun verdwenen nesten.
Dakloze broedvogels op 1-5 boven het pand.
Klik voor vergroting
Na de nodige paniektelefoontjes met
de eigenaar, de gemeente Sudwest-Fryslân,
Vogelwacht Koudum en de uitvoerder ging uiteindelijk Bauke de Jong van de
Vogelwacht er mee aan de slag. Het nieuwe dak was ongeschikt omdat het o.a.
zwaar geïsoleerd werd en omdat de pannen te nauw sluiten, maar hij kreeg voor elkaar dat
er negen vervangende nestkasten in de dakgootbekleding werden gerealiseerd.
Het probleem is nu nog dat er volgend jaar lokgeluiden afgespeeld zouden moeten worden,
want de gierzwaluwen zullen de nieuwe broedruimtes met invliegopening aan de
onderkant anders niet weten te vinden. Eind april 2013 gingen ze gewoon weer op zoek naar hun
plekjes achter de pannen. De kasten werden (nog?) niet gevonden.
Krimpen aan den IJssel
2-11-'23
1.
2.
Bij een sloop- en nieuwbouwproject aan de
Boerhaavelaan, Raadhuisplein en A. Schweizerlaan van Stichting Quawonen in de
winter van 2021 gingen elf gierzwaluwbroedplaatsen verloren volgens onderzoek
van Blom Ecologie. In februari 2020 zijn 55 tijdelijke
gierzwaluwkasten in clusters van 2-5 kasten geplaatst aan kopgevels van
de Buys Ballotsingel. De helft van de kasten blijkt op het
te zonnige noordwesten te hangen, en de andere helft op zuidoost, zie
G-streetview van nov. '22.
In de nieuwbouw komen 55 permanente kasten,
Type Vivara IB GZ 03 (2024).
Zowel bij de tijdelijke
(2020) als bij de permanente locaties (2025) van de compenserende voorzieningen
moet lokgeluid worden afgespeeld volgens de voorschriften in de
ontheffing Wnb van 10-5-2019 (p. 8). De
permanente voorzieningen moeten twee jaar op effectiviteit gemonitord
worden.
Ontheffing: "de gierzwaluwen hebben de
mogelijkheid om zo de tijdelijke voorzieningen te verkennen terwijl de huidige
nestplaatsen nog beschikbaar blijven", (p. 9 -10).
Waarom zouden de broedvogels dat doen als er nog
een bekend en lekker nest beschikbaar is ? Maar mede door het toepassen van
lokgeluid is het wel mogelijk dat er een nestzoekende puber in de tijdelijke
kasten terechtkomt. Maar tijdelijke kasten zijn dus GEEN oplossing voor de
dakloos geraakten.
De ontheffing stelt verder dat
de tijdelijke
kasten na een jaar gelijktijdige aanwezigheid met de permanente kasten
verwijderd mogen worden. Het nieuwe Kennisdocument Gierzwaluw schrijft voor dat
tijdelijke kasten niet verwijderd mogen worden, bezet of niet. Maar er moeten
nog steeds wel tijdelijke en evenveel permanente voorzieningen worden getroffen
! De oplossing voor sloop-nieuwbouw, in plaats van bovenstaand gepruts, is dat
er voor gezorgd moet worden dat er altijd en overal permanente alternatieven
beschikbaar zijn. Is echt niet zo moeilijk.
Leuke locatie om eens te bekijken hoe en
waar ze vliegen !
9-11-'25
3.
4.
In juli '23 zijn 4 Combi 5in1 tijdelijke kasten
geplaatst aan "omliggende woningen" bij de te renoveren woningen aan Handboog e.o.
. Ontheffing: "Na inachtneming van een gewenningstijd van drie
maanden waarin zowel de tijdelijke als de permanente voorzieningen aanwezig en
beschikbaar zijn, mogen de tijdelijke kasten alleen verwijderd worden nadat door
de deskundige is vastgesteld dat de kast is verlaten. Indien blijkt dat de
tijdelijke voorziening in gebruik is genomen, mag deze uitsluitend verwijderd
worden buiten de kwetsbare periode van de soort en nadat door de deskundige is
vastgesteld dat de voorziening is verlaten."
9-11-'25
5.
In verband met renovatie aan de Esdoornlaan gingen 5 nesten mogelijk verloren op
kopgevels aan Esdoornlaan 2, 7 en 17. Er wordt buiten het seizoen gewerkt en
permanent gecompenseerd met 10 neststenen op de locaties van de gevonden nesten.
Ontheffing Wnb 19-11-'20.
6.
Iets dergelijks heeft alleen kans van
slagen als er in de naaste omgeving grote aantallen gierzwaluwen dakloos zouden
raken door sloop of renovatie. Als er geen alternatieve 'natuurlijke'
broedplaatsen in de buurt zijn en er lokgeluid wordt ingezet is er kans op bezetting.
In Italië zijn wel een aantal torens met erg veel
bezette kasten bekend. Dat zijn veelal gerestaureerde gierzwaluwtorens uit de
Middeleeuwen die gebruikt werden om de jongen te oogsten, zie
bezette gierzwaluwtorens in Italië.
In
de hoofdstad Bakoe van Azerbeidzjan is een project met 400 kasten op een
kopgevel goed gelukt (drie composities in de vorm van een gierzwaluw).
Omdat er honderden nesten in een gerenoveerde toren uit de 8e eeuw verloren
gingen. De bezetting wordt gecontroleerd vanaf een hoogwerker met een mini
camera aan een snoertje, zie
het filmpje op Youtube.
Uit
dit filmpje
blijkt dat er al flink wat bezet zijn. De verklaring van de bezetting is
natuurlijk dat er honderden daklozen in de buurt zijn.
27-11-'25
7.
Door renovatie aan Vinkenstraat en Putterstraat gingen in ca. 2019 8 nesten
mogelijk verloren. Op streetview vond ik 5 neststenen op de kopgevel van
Vinkenstraat 1. Mogelijk meer in de buurt maar streetview is niet overal
actueel. In eerste instantie werd een ontheffing Wnb afgewezen.
Voorgeschreven maatregelen niet bekend.
Afgewezen ontheffing Wnb 28-3-'19.
Krommenie
18-10-'25
Door sloop van woningen aan de Berkenstraat e.o.
(buiten het broedseizoen) gaan twee gierzwaluwnesten verloren. In de
nieuwbouw wordt er voor gezorgd dat bij alle woningen ingangen komen om op
het dakvlak te kunnen broeden. Op een onderste strook van de isolatie wordt
"gripgaas" aangebracht. Ontheffing:
"De daken
worden geschikt gemaakt door een ruimte van 35 millimeter tussen de
geveldakpan en gevel te creëren, bij alle nieuwbouwwoningen. Tevens wordt er
een ruimte gerealiseerd van 8 centimeter tussen de dakplaat en de onderrand
van de dakpan en dient de ruimte van het dak tot tenminste de derde panlat
toegankelijk gehouden te worden."
Bovendien werden er 6 "tijdelijke alternatieve
nestkasten" aangebracht op Populierenlaan 33 en 43 en op Wilgenlaan 1.
Op
G-streetview sept. '24
hangen ze er nog. Ontheffing
Wnb 7-8-'24.
Kruiningen, Ze.
Door sloop en nieuwbouw van de woningen
Rijksweg 59-77 gingen 10 gierzwaluwnesten verloren. Op
streetview van mei '25 is geen gierzwaluwkast te vinden, wel enkele
huismuskasten op de kopgevel van nr. 77 en zes erg tijdelijk uitziende houten
nestkasten aan de erachter lopende Berghoekstraat.
Kwintsheul
10-11-'25
1.
2.
Stichting Wonen Wateringen verduurzaamde woningen aan een aantal straten rond
Kievitstraat.
In januari '22 zijn 60 tijdelijke kasten geplaatst.
Ontheffing: "In de broedperiode mag een tijdelijke voorziening
alleen verwijderd worden, wanneer de permanente voorzieningen functioneel zijn
en de deskundige heeft vastgesteld dat de tijdelijke voorziening niet in gebruik
is door de gierzwaluw. Het verwijderen van de tijdelijke voorzieningen dient
begeleid te worden door de deskundige en deze dient hiervan verslag te doen in
het logboek.".
Wat 'niet in gebruik" inhoudt wordt niet omschreven.
Op G-streetview okt. '22
zien we nog tijdelijke kasten hangen.
De nesten zaten aan Fuut 15 (2), Kievit 28, Reiger 1(2), 18, 32,
46, Leeuwerik 96 en 106.
De 50 permanente neststenen (5 per gevel) kwamen aan Fuut
1 en 2, Grutto 45, Kievit 2, Reiger 1 en 18, Hoenderparklaan 105, Leeuwerik 96,
Reiger 46 en 30.
Ontheffing Wnb 23-9-'23.
Landgraaf
SMP
In najaar 2025 is bureau Nationaal Soorten Management in in
opdracht van de gemeente gestart met vleermuizen onderzoek voor de opstelling
van een soortenmanagementplan. Eerst wordt nog gebruik gemaakt van de (beperkte)
Pre-staus daarvan. In een later stadium ook voor huismussen en gierzwaluw,
gemeentepagina over
Natuurvriendelijk
isoleren.
Gemeentebericht sept. '25 over SMP-start.
Leek
1.
2.
Bij sloop, renovatie en nieuwbouw van woningen aan de Tolberterstraat 66-72 gaan
vijf nesten verloren. Er wordt 'tijdelijk' gemitigeerd met 15 nestkasten en
permanent met 18 neststenen in de nieuwbouw. Dat is inclusief de Groninger
"Groene plus" van drie neststenen bovenop de wettelijke verplichting.
Omgevingsvergunning F.en F.-act. 22-10-'25.
Leerdam
1.
In de Omgevingsvergunning staat niet op welke wijze het verlies van 5 nesten
door renovatie van het gemeentehuis aan het Dr.
Reilinghplein 1 wordt gecompenseerd / gemitigeerd. Er is slechts sprake van
goedkeuring voor "geplaatste 'tijdelijke' kasten".
Omgevingsverg. Flora en Fauna act. 10-10-'24.
Leersum
Leeuwarden
1.
2.
3.
Woningcorporatie Elkien gaat december 2023-februari 2024 35 woningen slopen aan
de Dahliastraat en Geraniumstraat en vervangen door 32 nieuwbouwwoningen. Er
gaan 4 nesten van de gierzwaluw verloren op Geraniumstraat 41-53. Op 29 maart
2023 zijn er 40 'tijdelijke' opbouwnestkasten
geplaatst (8 stuks combikasten 5in1, type GZT2 dat inmiddels door Uniturea niet
meer geleverd wordt. Dit type is in het gehanteerde Kennisdocument gierzwaluw
van juli 2023 niet toegestaan (maximaal combi 3in1 maar bij voorkeur
enkelvoudige kasten). Tijdelijke kasten mogen niet verwijderd worden, bezet of
niet, tenzij "ecologisch onderbouwd" en moeten dus eigenlijk ook van 'permanente' kwaliteit zijn.
Ze worden geplaatst aan zeven woningen aan de
naburige Azaleastraat nrs. 26, 28, 42, 44, 56, 66 en 68, op 90-175 m. van de
huidige nesten (te ver, worden niet gevonden door de
dakloze broedparen). In juli '24 hingen ze er nog, Streetview.
In de
ontheffing Wnb van 1 september 2023 werd
voorgeschreven dat er minimaal 12 permanente inbouwnestkasten in de nieuwbouw
gerealiseerd moeten worden.
4.
Leiden, 8
projecten 385 kasten
2-11-'25
1.
2.
Bij sloop door St. Gesprekscentrum Leiden van Lammermarkt 15-17 gaat een nest
verloren.
Er zijn 16 'tijdelijke' kasten aan Marktsteeg 1 gehangen
Die hingen er in mei '23 nog, en ook wel langer want waarom weghalen, zo hoog,
dure hoogwerker....
G-streetview mei '23. Er kwamen ook tijdelijk 5 nestkasten aan Lammermarkt 7
en 9.
De vijf permanente neststenen komen aan de nieuwbouw.
3-11-'25
3.
4.
Bij renovatie in diverse straten door Smits Vastgoedzorg gaan 27
gierzwaluwnesten verloren evenals 6 nesten in nestkasten.
In maart 2019 zijn 62 tijdelijke nestkasten
opgehangen aan Havenkade, Minnebroersgracht en Binnenoostsingel (huisnummers in
de ontheffing p. 9.). Ontheffing: " Pas na inachtneming van deze
gewenningsperiode (een jaar gelijktijdig aanwezig zijn van tijdelijke en
permanente kasten) kunnen de tijdelijke voorzieningen worden verwijderd onder
begeleiding van een deskundige op het gebied van gierzwaluwen. Hiervoor dienen
de tijdelijke kasten buiten het broedseizoen te worden gecontroleerd en mogen
deze vervolgens bij afwezigheid van gierzwaluwen worden vrijgegeven en
verwijderd." Op
G-streetview
mei '25 hangen ze er allemaal nog.
Buiten het broedseizoen worden nesten ongeschikt gemaakt en de
zes kasten aan Nieuwe Waardstraat 5 van de gevel gehaald. Er worden 143
neststenen in de gevels ingemetseld maar die zie ik met streetview mei '23 en
'25 (nog?) niet.
Ontheffing Wnb 8-12-'21.
12-11-'25
5.
Het verlies van 4 nesten door renovatie werd
Ontheffing Wnb 27-7-'22 (wijziging).
12-11-'25
6.
7.
In verband met renovatie door Portaal Vastgoed bv aan 142 woningen in de
Havenwijk (Oranjegracht, Waardgracht, Groenesteeg, Langegracht, Minnestraat,
Oosterkerkstraat) zijn in maart '22 27 tijdelijke kasten aan de
Waardgracht opgehangen. Die zijn inmiddels verwijderd. Er werden 54 neststenen
ingemetseld aan de gevels van de gerenoveerde woningen, o.a. een per huisnummer
aan de Waardgracht 2-46 en Langestraat 37 (2), 59-79. In de buurt van de
gevonden nesten zijn ook voldoende 'natuurlijke' broedplaatsen.
23-11-'25
8.
In april '25 zijn n.a.v. renovatie van 30 woningen twee neststenen geplaatst aan
Driftstraat 1 en Borneostraat 2 en drie stenen aan Lage Rijndijk 85 en 97.
Aug. '23
8.
Nestenzoeken
In 2012 zijn er in Leiden
119 nesten gevonden met een totaalschatting van 181 broedplaatsen, zie
Gierzwaluwbulletin 2013-1 p. 10-11.
Leiderdorp
12-11-'25
1.
Het verlies van een nest door renovatie wordt gecompenseerd met 5
neststenen aan de Engelendaal.
SMP
In 2024 is de gemeente gestart met het onderzoek naar vleermuizen
en gierzwaluwen in de bebouwde kom voor het opstellen van een
Soortenmanagementplan.
Leimuiden
21-9-'25
1.
Aan de Drechtlaan zijn in 2020 door BAM Wonen 42
woningen gerenoveerd volgens de gedragscode NOM-keur (Nul Op de Meter). Per woning
zijn daarom drie sleuven in de dakgootbekisting gemaakt voor huismus /
gierzwaluw.
De NOM-regeling is al
enige jaren buiten werking.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief
renoveren") schreef voor dat per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
(t/m 2020) met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
Lekkerkerk
22-11-'25
1.
2.
Sloop van 96 woningen door St. Qua Wonen van 96 woningen aan de
Lorentzweg e.o. vernielt ook 6 nesten. In december '24 zijn de tijdelijke kasten
'in de buurt' geplaatst. In de nieuwbouw komen 18 neststenen.
Omg. verg. Fl. en F. act. 22-9-'25.
Lelystad
8-10-'25
Op de kopgevel van Plantage 32 hangen sinds 2021
drie nestkasten aan het woonhuis. In 2025 raakte de eerste bezet, zie
waarneming 21-6-'25.
De vogel op de foto is denk ik een adult.
Monitoring
De gemeente meldt in het monitoringsverslag 2022 dat het (volgens
de MUS-tellingen van rondvliegende vogels) goed gaat (meer dan verdrievoudiging
sinds 2007!) met de gierzwaluw in de stad. Zie
monitoring
Flora en Fauna Lelystad 2022, p.63. Er wordt niet bij vermeld op basis van
hoeveel telpunten dit beeld gemaakt is.
Nesten zoeken
Bert Zijlstra volgt de gierzwaluw in Lelystad al
20 jaar en constateert dat het aantal broedplaatsen geleidelijk flink toeneemt.
Lees een verslag in
Flevopost van 1 augustus 2024.
Op een kaartje in het artikel, met de locaties van nesten ingevoerd op
waarneming.nl is het onderschrift waarschijnlijk niet juist. Er zouden alleen al
ca. 150 nesten zijn in de wijk Karveel. Maar met de code "bezet nest" (1) en
"waarschijnlijke nestplaats" (27) staan er voor 2024 totaal maar 28 op
waarneming.nl in Karveel (zie
Karveel-waarschijnlijke nestplaatsen 2004-2024).
Welk type waarnemingen Bert onder "waarschijnlijke nestplaats" verstaat is niet
duidelijk.
Lemmer
8-11-'25
Aan de Pampusstraat en van Parkstraat is gesloopt en wordt nieuw
gebouwd. Als laatste stond op Pampusstraat 7 in mei '23 nog een pand met
twee Combinestkasten gierzwaluw met elk vier kasten,
G-streetview juni '23.
In juni '25 was het gesloopt. Op de hoek op Zuiderzeestraat 2 zitten drie
neststenen in de kopgevel van de nieuwbouw (na sloop).
Ontheffing
Wnb 24-2-'22. en
Ontheffing
Wnb 1-3-'24.
Mitigatieplan (concept) bureau Regelink, 20-6-'19.
Leusden
1.
2.
Door renovatie door Woningstichting Leusden van woningen aan Dissel e.o. gaan
volgens onderzoek van bureau LooPlan vier gierzwaluwbroedplaatsen verloren aan
Dissel 12 en 28 (2) en eentje aan Wanmolen 11. Volgens de
ontheffing Wnb van 20 januari 2020 zijn in 2019
20 'tijdelijke' opbouwkasten in de nabijheid van
de huidige verblijfplaatsen geplaatst aan kopgevels op Grasland en Lamoen.
In juli '24 hangen ze er (deels?) nog; een aantal inmiddels verstopt achter
opgaand groen, G-streetview,
juli '24.
Er werden 20 permanente kasten gemaakt in
de overstekken van de woningen. Er wordt gierzwaluwgeluid
afgespeeld totdat deze voorzieningen in gebruik zijn
genomen.
In de bijlage met het activiteitenplan staat dat
er 4 voorzieningen per kopgevel komen (totaal 60), waarvan twee voor de huismus en twee voor de gierzwaluw.
Maar huismus en gierzwaluwvoorzieningen naast elkaar is geen goede voorziening,
de soorten concurreren om de nestplaatsen.
Op de
foto zijn er vier aan Dissel 12 te zien. Op nr. 14 zitten er ook 4. Ze zijn rond
en kleiner dan 5 cm rond zoals voorgeschreven
voor de gierzwaluw, dus voor de huismus bestemd. Op o.a. Ploegschaar 3,
Dissel 28 en Wanmolen 14 zijn ze alle vier ovaal en lijken groot genoeg voor
gierzwaluw. Scheiding der soorten is hier dus gelukt.
2-12-'25
3.
Complexeigenaar NLV b.v. kreeg 28-11-'25 een omgevingsvergunning
voor het vernielen van 9 gierzwaluwnesten door renovatie van 72 woningen aan de
Jonker Bolpoort (2), Watermolen (3) en Zwanenburghof (4). Dit wordt in april '27
gecompenseerd met 21 neststenen in de woningen.
Prima correctie van de provincie op
het activiteitenplan: " U brengt de permanente
alternatieve nestkasten aan op alle locaties van de oorspronkelijke
nestplaatsen. Hierdoor worden dus ook kasten op het westen en zuiden geplaatst:
op deze windrichtingen zitten namelijk de oorspronkelijke nestplaatsen. In het
Kennisdocument Gierzwaluw (BIJ12, 2023) wordt aangegeven dat de nieuwe
nestgelegenheden op een voor de gierzwaluw gunstige, niet te warme plek
aangebracht dus deze dient niet in de volle zon te liggen. We hebben een
voorschrift opgenomen zodat geen overmatige hitte kan ontstaan in de kleine
broedruimte, zie voorschrift 12 in bijlage 1 van dit besluit."
En de nesstenen moeten voor 15 april geplaatst worden in plaats van de
voorgestelde 1 mei.
Belanghebbenden kunnen nog tot 8 januari '26 bezwaar maken tegen het besluit.
Bekendmaking besluit 2-12-'25.
Pre - SMP
In de gemeente Leusden was sinds april 2022 een
ontheffing Wnb volgens de Pre-SMP regeling voor 2 jaar van
kracht. Dat is een generieke ontheffing voor na- isolatie van een deel van oude
particuliere woningen met e-label C of hoger met voorschriften voor de plaatsing
van voorzieningen voor huismus, gierzwaluw en vleermuizen.
Er kwamen maximaal 1.236 woningen
in Leusden en 113 woningen in Achterveld voor de regeling in aanmerking.
De gemeente
meldde me op 2-10-2023 geen aantallen deelnemende woningen te weten. Er is
inmiddels een aanvraag ingediend voor een gebiedsontheffing volgens het
opgestelde SMP voor een periode van tien jaar. Het Pre-SMP vervalt dan.
Info over gang van zaken bij de gemeente.
Ontheffing
Wnb-pre-SMP, 25-4-2022.
Limburg
30-9-'25
1.
Door renovatiewerk aan een groot aantal woningcomplexen in 29 plaatsen/10
gemeenten door corporatie Wonen Limburg gaan 28 ? gierzwaluwnesten verloren.
Dit wordt gecompenseerd door de plaatsing van 142 neststenen (en 292 voor de
huismus). Waar het niet mogelijk is om buiten het broedseizoen te werken
moeten per nest twee tijdelijke nestkasten
geplaatst worden. Tijdens de renovatie moeten bij elke hoekwoning twee
permanente nestkasten geplaatst worden.
30-9-'25
2.
Door renovatiewerk aan 330 woningen in vijf dorpen in de gemeente Roermond
en Echt-Susteren in 2021 gaan 64 gierzwaluwnesten verloren. Per hoekwoning
moeten twee permanente neststenen voor de gierzwaluw worden
aangebracht. Waar het niet mogelijk is om buiten het broedseizoen te werken
moeten per nest twee tijdelijke nestkasten
geplaatst worden.
23-11-'25
3.
In een gemeenschappelijk ontheffing voor renovatie van 35
woningcomplexen in 18 plaatsen in Limburg wordt toestemming verleend voor
vernieling van 54 nesten die door totaal 426 permanente voorzieningen
gecompenseerd moeten worden. Het gaat om projecten in America, Baexem,
Berg aan de Maas, Echt, Eygelshoven, Grubbenvorst, Hunsel, Kerkrade,
Korstenray, Maasbracht, Maasbree, Melderslo, Melick, Paningen,
Posterholt, Tungelroy, Venray en Weert. In de ontheffing staan de
aantallen per dorp.
Op locaties waar binnen het broedseizoen gewerkt moet worden moeten "in de
nabijheid" tijdelijke voorzieningen een jaar blijven hangen. Bij vijf
complexen is twee jaar monitoring van de effectiviteit
voorgeschreven.
Andere kunstnestprojecten in Limburg:
Arcen,
Blerick,
Brunssum,
Echt,
Gennep,
Heerlen, Kerkrade,
Maastricht,
Landgraaf,
Roermond, Sittard, Tegelen, Venray
Lisse
1.
2.
Renovatie aan diverse straten rond het Doormanplein door Woonstichting Stek. In
vijf straten werden totaal 46 gierzwaluwnesten gevonden, op basis van
onderzoeken in 2020 (30) en 2021 (36). De tijdelijke kasten werden febr./mrt.
'21 en '22 binnen 200 meter van het werkgebied geplaatst. Locaties van
tijdelijke en permanente kasten worden in de ontheffing niet genoemd. Streetview
van jan. '22 geeft geen info.
Ontheffing Wnb 10-5-'22.
Lith, Br.
1.
Lobith
7-12-'25
Bij renovatie in 2012-2013 gingen 18 nesten verloren, bleek later door
aanvankelijk achterwege gelaten onderzoek. Bewoners kwamen in actie en zorgden
dat het werk werd stilgelegd. De betrokken Vogelwerkgroep Arnhem meldde in het
verslag niet hoeveel kasten er alsnog werden geplaatst maar op G-streetview van
mei ' 24 vond ik er 36. Twee aan de kopse kant onder dakgoot, voor- en
achterkant van de 9 woonblokken aan Tuinstraat, Kwekerstraat en Bloemenstraat.
Wel werd gesteld dat de kasten 'direct in gebruik werden genomen'. Hoe zou het
nu gaan?
Verslag renovatie 2013 in
Nieuwsbrief
Vlerk, VWA, maart 2014. (ook over kastprojecten in
Westervoort
en Pannerden)
Lochem
7-12-'25
Waarschijnlijk i.v.m. renovatie zijn op de kopgevels van Nassaulaan 58 en Graaf
Lodewijkstraat 13 elk 5 opbouw nestkasten geplaatst. Minstens sinds mei '22,
achtergrond onbekend.
Tellingen
Sinds 1992 werden er gierzwaluwengroepen geteld
vanaf de toren van de Gudulakerk. In het begin ging het om ca. 400 vogels maar
dat nam geleidelijk af tot "minder dan 150" in 2009. Daarna was er een "licht
herstel" tot 2014. Helaas ontbreken de details over de telmethode en
aantallen per jaar. Zie
aantaltelling Lochem 1992-2014.
SMP
Lochem was in 2018 een van de vier Gelderse gemeenten (met
Ede, Nijmegen en Apeldoorn) waar een pilot werd gestart voor het opstellen van
een Soortenmanagement plan (voor vleermuizen).
't Loo, Gld.
30-11-'25
Aan een kopgevel (achterkant) op Harm Aartsweg 7 heeft Jan Wolf sinds
2024 drie nestkasten hangen, maar nog geen bezetting. Er nestelt wel een
paartje 'natuurlijk' achter de kantpannen.
Loon op Zand
5-11-'25
Bij 20 gerenoveerde woningen aan de Collinsstraat is per woning een
opening in de dakgootombouw voor gierzwaluwen gemaakt. De daken hebben veel
zonnepanelen (lekker gefinancierd via "salderen").
Ook dergelijke voorzieningen in Sprang-Capelle, Waalwijk, Waspik, Kaatsheuvel,
's Gravenmoer en Dongen.
Zie Project Dakenstroom
van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021 de
jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd door
de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie
bericht over de prijs bij de
Zoogdiervereniging.
Lopik, gemeente
22-11-'25
SMP
In november '24 kreeg de gemeente een gebiedsgerichte
omgevingsvergunning voor de bebouwde kommen op basis van een Pre-SMP.
Omgevingsverg. Flora en Fauna act. 11-11-'24.
Loppersum
20-9-'25
1.
Aan de Fivelstraat werd het een gespreid model: 14
woningen (twee onder 1 kap) kregen elk een vleermuiskast en een
gierzwaluwneststeen en op drie woningen kwamen twee gierzwaluwstenen. De rest
kreeg alleen een vleermuiskast.
Zie
G-streetview, april '24. Nog geen
documenten gevonden met faunaonderzoek en compensatieplan. Het schijnt dat er
voor de sloop ook nog heel veel tijdelijke voorzieningen zijn getroffen.
Compensatie voor vogelnesten in het kader van de
versterkingsoperatie wordt geregeld in een ontheffing Wnb op basis van een
Gedragscode, zie hiervoor bij
Groningen-versterking.
2.
20-9-'25
Aan de noordwestkant van Loppersum is een
nieuwbouwwijk verrezen aan de
Badweg, Pomonaweg en Dursumerweg.
Maarssen
In Maarssen zijn in korte tijd drie aangrenzende
wijken met vrij veel gierzwaluwnesten gerenoveerd. De gierzwaluwen in de
Dichterswijk werden na een eerste weggestemde renovatie zelfs voor een tweede
keer van hun nesten verdreven. Het compensatiewerk van de tweede maal was zo
slecht, en in strijd met de voorschriften, dat ik in maart 2023 een handhavingsverzoek
heb ingediend bij RUD Utrecht. Dat heeft niets opgeleverd. De nestkasten
vertonen door de slechte kwaliteit inmiddels (aug. '25) de eerste
verrottingsverschijnselen.
Zie gedetailleerde info over de drie projecten op
renovaties,
nestentellingen en nestkastbezetting Maarssen.
1.
2.
3.
Maasdam
1.
Aan zeven
woonblokken op de Noordstraat en de Burgemeester Groeneveld de Katerstraat zijn
vanaf najaar 2019 de huizen gerenoveerd.
Er zijn door Blom Ecologie in 2017 25
gierzwaluwnesten aangetroffen, voornamelijk met de ingang achter de
dakgoten. In november 2018 is ontheffing verleend voor o.a. het vernielen van de
gierzwaluwnesten door dakrenovaties. De opdracht was om 70 neststenen te
plaatsen op kopgevels en 72 onder dakgoten. Op Google streetview (mei 2023) vond
ik er 114. Bovendien zitten er nog 21 niet zichtbaar aan de achterkanten van de Burg. Gr. de Katerstraat. Dus totaal
135.
De 60 neststenen op tien kopgevels werden al voor
seizoen 2018 geplaatst en voor seizoen 2019 werden op 25 adressen elk drie
stenen onder de dakgoten geplaatst. Dit om de broedvogels alvast "te laten
wennen aan de nieuwe voorzieningen". Maar zolang de oude beschikbaar zijn zullen
ze de nieuwe natuurlijk niet benutten. Wel zou lokgeluid een niet-broedvogel
kunnen verleiden.
30 neststenen werden op de
veel te zonnige noordwestelijk georiënteerde kopgevels geplaatst en 54
neststenen zitten te laag onder vrij smalle dakgoten op
het zuidwesten, dus waarschijnlijk onvoldoende beschermd.
De
renovatie startte in augustus 2019 waarbij de voorlopig opgehangen kasten definitief werden
ingemetseld op dezelfde locaties.
Er moest twee jaar lokgeluid bij de
neststenen afgespeeld worden en de kasten moesten twee jaar op gebruik gemonitord
worden. Zie
ontheffing Wnb Omgevingsdienst Haaglanden, nov. '18.
Bij de monitoring in 2019 (ook door planmaker Blom
Ecologie) bleek inderdaad dat de neststenen niet gebruikt zijn. Er werden
uitsluitend 40 nesten bezet gevonden op 'natuurlijke' locaties die nog
beschikbaar waren.
De monitoring in 2020, na de renovatie, kwam op totaal 30
benutte neststenen, vooral aan voor- en achterkant van de oneven nummers aan de
Burgemeester Katerstraat. (11 op 16 mei, 25 op 22 juni en 5 op 12 juli). Het
lage gevonden aantal op 12 juli wordt verondersteld te kunnen worden verklaard
doordat er al veel jongen zijn uitgevlogen. Maar dat verklaart maar een zeer
klein deel. Rond die dag is nog geen 5% uitgevlogen.
Verder wordt gesteld dat de "voorzieningen
goed functioneren ...... en voldoende functioneel zijn", maar hoe dat is vastgesteld wordt niet vermeld. Een invlieger is zeker bij een nieuwe kolonie zoals hier nog lang niet hetzelfde als
een bezette kast en al helemaal nog geen succesvol broedgeval. Het is eerst een
jaar chaos want er moeten nieuwe nesten gevonden worden en nieuwe paartjes gevormd. Er werden
weliswaar invliegers op alle oriëntaties waargenomen maar terecht wordt gesteld
dat "de temperatuur een aandachtspunt blijft". Maar van
aandacht wordt het niet koeler. Veel kasten zitten op foute plekken waar eieren
en jongen dood gaan in een hittegolf, of eerder al.
Gierzwaluwliefhebster Karin van de Berg (ze heeft
zelf bezette kasten met camerabewaking aan huis, zie hieronder) hield voorjaar
'21 en '22 de kasten in de gaten en ontdekte begin mei dat bij drie woningen de
9 neststenen nog steeds ontoegankelijk waren door
de kerstversiering. Een andere bewoner had een ingang met
een prop textiel afgedekt. Ze meldde het bij provincie en woningbouwvereniging.
Na een paar weken was het opgelost.
Op 1 mei 2024 vond ze een bezette neststeen op de
Katerstraat nr. 31, zie
Waarneming.nl. en
op nr. 37 eentje op 18-6-2024.
2.
Aan de Merwedestraat 37 hangen sinds 2020 zes houten kasten aan een woning. De
eerste was direct bezet en in 2023 al drie. In 2024 waren ze alle zes bezet
volgens waarneming Karin vd Berg op
18-6-2024.
Maastricht
1.
2.
In juli 2020 moesten twee panden op Akerstraat 16 wegens verval
dringend gesloopt worden. Er was 'geen tijd' meer voor
faunaonderzoek. Daarom is geschat dat het maximaal mogelijke aantal
aanwezig is, te weten 2 gierzwaluwnesten (en 1 verblijfplaats vleermuis). Een
dergelijke procedure is mogelijk volgens art. 4.4 van de "beleidsregels
passieve soortenbescherming" van de provincie Limburg. De provincie Utrecht
heeft die mogelijkheid verboden, daar moet altijd onderzoek worden gedaan omdat
anders teveel kan worden gemist.
Volgens de
ontheffing Wnb van 3 juni 2020 moeten uiterlijk
half april 2021 10 tijdelijke nestkasten op
maximaal 200 m. van het slooppand geplaatst worden en later 10 neststenen in de
nieuwbouw. De tijdelijke kasten mogen na twee jaar verwijderd worden als ze niet
bezet zijn. Er moet twee jaar op bezetting gemonitord worden. De
nieuwbouw is inmiddels gerealiseerd maar aan de voorkant (op zuid gericht) en
de zijkant (oost) van het pand zijn
geen neststenen of kasten te zien op G-streetview van sept. 2023 en aug.
'24.
2.
Een verdwenen
gierzwaluwnest door de sloop in 2014 van het al lang leegstaande hotel
De Ossekop op Boschstraat 1. Aan het leegstaande pand van het voormalige Sphinx
ertegenover werden twee nestkasten ter compensatie opgehangen.
SMP
De gemeente is in 2025 gestart met het soortenonderzoek voor het
opstellen van een Soortenmanagementplan.
Bericht AD, 6-6-'25.
Medemblik
SMP
De gemeente is in 2025 gestart met het ecologisch onderzoek naar
voorkomen van gierzwaluw, huismus en vleermuissoorten. Op een van de zoektochten
was de wethouder er bij en de plaatselijke nieuwsbode meldde dat er een "woeste
dwergvleermuis" was gehoord. In 2017 moet het SMP klaar zijn.
Bericht Rode.nl van 14 oktober 2025.
Menaam
Op de kopgevel van Sibrandus Leostrjitte 1 hangen 5 opbouw nestkasten; als enige
in de buurt. Nieuwbouwhuis van 2017. Een liefhebber of ging er bij de sloop een
nest verloren?
Meppel
In de parkeergarage aan de Noteboomstraat zijn in 2022? twee groepen van 8 resp.
12 neststenen aangebracht.
Middelburg,
4
projecten, 74 kasten.
1.
Door renovatie aan Buitenhove en
Meanderhof gaan volgens ontheffing Wnb van 7-12-'20 tien gierzwaluwnesten
verloren. Er zijn nestkasten op de kopgevels en onder dakgoten geplaatst.
2-12-'25
2.
3.
Door sloop aan de Oosterscheldestraat 156-198 gaan drie nesten
verloren. Er wordt voor mitigatie gezorgd door totaal 15 opbouwkasten in de
buurt waarvan er 9 permanent moeten blijven. Vergunning:
"Een vervangende nestplaats heeft nooit exact dezelfde eigenschappen als de
oorspronkelijke, waardoor deze zowel wat betreft eigenschappen als locatie
minder geschikt kan zijn. Dit wordt ondervangen door voor iedere verloren
nestplaats minimaal drie alternatieve nestplaatsen te realiseren".
Helaas werkt dat "ondervangen" bijna nooit.
Als drie kasten niet benut worden worden negen kasten dat ook niet. Er zijn
nauwelijks projecten bekend waar 'tijdelijke' kasten tijdens sloop benut worden.
Hoogstens, toevallig, na zeer lange tijd. Dus kwaad kan het natuurlijk niet.
In de nieuwbouw worden ook 9 opbouwkasten gerealiseerd.
Inbouwstenen zijn niet mogelijk omdat het om prefab bouw gaat met
standaard muurdelen waar geen kasten meer ingebouwd kunnen worden.
Omgevingsvergunning Flora en Fauna act. 21-10-'25.
Middelstum
In twee nieuwbouwblokken aan de Boerdamsterweg zijn in 2023 op nr . 39, 45 en 49
elk 9 neststenen in de kopgevel geplaatst. Om de hoek aan de Vlaslaan nr. 22
zitten er 6 en 9 aan Ploegersweg 3. Situatie
G-streetview april '24 ,
sloop aan Korenlaan nog gaande. Achtergrond
niet bekend.
Middenmeer
1.
2.
Door sloop Van Torenstraat 11-49 en 6-52 buiten het broedseizoen gaan 18 nesten
verloren. Er werd in juni 2025 gecompenseerd met 54 kasten in de omgeving, vnl.
aan de Havenstraat en Schoolpad. Vergunning: "Omdat de
werkzaamheden niet volledig kunnen worden afgerond buiten de kwetsbare
broedperiode van de gierzwaluw, worden er 54 overbruggende alternatieven met
permanente aard gerealiseerd binnen 200 meter van de originele nestplaatsen".
In de nieuwbouw worden 54 neststenen, verdeeld over 9 kopgevels ingemetseld
waarbij in het eerste seizoen lokgeluid moet worden toegepast.
Omgevingsverg. Flora en Fauna act. 23-9-'25.
Midwoud
Door renovatie door de Woonschakel aan Kerkelaantje en de Yvo Janszlaan
gaat een gierzwaluwnest op nr. 25 aan de Yvo Janszstraat verloren. In de
ontheffing staat dat er ter compensatie 20 nestkasten (10 inbouw en 10 opbouw)
Mierlo
5-12-'25
1.
In verband met renovatie van 87 woningen zijn in 2022 in een wijkje rond
de Kersenstraat totaal 81 neststenen op negen kopgevels aangebracht (en
ongeveer evenveel huismuskasten). Ze kwamen aan Kersenstraat 9, 13, 24,
96, 112 en 128 en aan Rivershof 1 en 14 en aan Morellenhof 1. Achtergrond
en aantal verloren nesten niet bekend. Gevonden met
G-streetview juni '25.
(links gierzwaluw en rechts de witte huismuskasten).
Bericht van renoveerder BAM Wonen, i.o.v. woningstichting Compaen.
5-12-'25
2.
Aan de kopgevels van Lijndje 11, 13, 23, 52 en 64 en Willigstraat 9 zijn
door corporatie Compaen elk 8 neststenen geplaatst. In de dakoverstekken
en aan het einde van de dakgoten zitten per kopgevel 7 openingen. Lijken
te klein voor gierzwaluw , dus bedoeld voor huismussen? Aan de nabije
straten Saal en Postel "stikt het ook" van de huismuskasten en tevens 8
gaten per kopgevel in dakoverstekken en einde dakgoot. Te klein voor
gierzwaluw, zie:
G-streetview mei '24. Achtergrond en aantal verloren nesten niet
bekend.
Bericht van Woningstichting Compaen.
Mijdrecht,
4 projecten, 126 kasten
1.
De nestkastkolonie van Ad van Uchelen in Mijdrecht
hinkt al een aantal jaren tegen de 100% bezetting aan.
22-11-'23
2.
In 2012
werden in een nieuw appartementencomplex 9 neststenen ingemetseld op Dorpsstraat 39, zie bericht
IVN-Ronde Venen-Uithoorn.
Er zat een kolonie gierzwaluwen in het gesloopte winkelpand op die plek.
De
sloop moest door het ontbreken van een compensatieplan een jaar worden uitgesteld.
De vogelwerkgroep van IVN meldde 22-11-'23 dat de stenen nooit bezet zijn
geraakt. Er zit wel een 'natuurlijk' nest op een hoek bij de regenpijp.
3.
In 2019 gingen door renovatie aan een groot aantal woningen rond de Bisschop Koenraadstraat volgens onderzoek door bureau LooPlan tien gierzwaluwnesten
verloren. Er werd in april 2019 gecompenseerd met 37 zichtbare inbouw neststenen onder
dakgoten en op kopgevels buiten het
werkgebied aan de Midrethstraat 2-18 en de Anselmusstraat 1-15 (w.v.
3 op zuidwest), op 120-200 m. van de gevonden nesten.
Dat mag volgens het hier gehanteerde Kennisdocument 2017, maar het is niet "bij
voorkeur zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke locatie").
Drie op zuidwest en 6 op zuidoost
Ze zullen niet gevonden worden is mijn voorspelling, want veel te ver, en zeker
niet door de jonge uitgevlogen vogels uit de bestaande nesten, zoals in de
ontheffing verondersteld wordt : "Deze
permanente alternatieve nestkasten zijn gedurende het broedseizoen van 2019
gelijktijdig aanwezig geweest met de aangetroffen verblijfplaatsen zodat
gierzwaluwen uit de bestaande populatie de nieuwe nestlocaties hebben kunnen
ontdekken. Gedoeld is op de jonge gierzwaluwen die dit jaar zijn uitgevlogen en
hier een nieuwe kolonie kunnen stichten."
Jongen belanden zeer zelden in de kolonie van
geboorte maar in "Harlingen of Berlijn".
Bovendien worden er totaal 36
"maatwerkvoorzieningen" getroffen (2 per kopgevel) vlakbij de gevonden nesten
d.m.v. openingen in het dakoverstek.
Ontheffing Wnb van september 2019 ( en wijziging in okt.)
30-10-'25
4.
Er gingen door renovatie van Stichting GroenWest aan de Borsaliastraat e.o. 10
nesten verloren. Er is gecompenseerd met 37 inbouw neststenen op ca. 100 m.
buiten het werkgebied aan o.a. de Anselmusstraat 1 (3), 15 (6) en
Midrethstraat 18 (3) en 22 (6). Ik kon de rest niet vinden, andere locaties
staan niet in de ontheffingskaart.
Ontheffing: "Voorafgaand aan het broedseizoen zijn in april 2019
in totaal 37 permanente inbouwvoorzieningen voor de gierzwaluw aangebracht in
een bouwblok op circa 100 meter ten noordoosten van de planlocatie. Deze
permanente alternatieve nestkasten zijn gedurende het broedseizoen van 2019
gelijktijdig aanwezig geweest met de aangetroffen verblijfplaatsen zodat
gierzwaluwen uit de bestaande populatie de nieuwe nestlocaties hebben kunnen
ontdekken. Gedoeld is op de jonge gierzwaluwen die dit jaar zijn uitgevlogen en
hier een nieuwe kolonie kunnen stichten."
Zo werkt het dus niet. Zolang de
broedplaatsen beschikbaar zijn verkassen ze niet naar andere locaties. En
uitgevlogen jongen keren niet terug naar de geboortekolonie maar belanden in "Harlingen
of Maastricht".
Aan 18 kopgevels komen 37 openingen naar nestruimte in het dakoverstek.
Ontheffing Wnb 20-9-'19.
SMP
In maart '25 kreeg de gemeente Ronde Venen (Mijdrecht, Wilnis,
Vinkeveen) een generieke gebiedsgerichte Omgevingsvergunning voor bebouwde
kommen op basis van een vastgesteld Soortenmanagementplan.
Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit 4-3-'25.
Mijnsheerenland, 5 projecten, 394 kasten
7-11-'25
1.
In
een sloop-nieuwbouwproject zijn in 2015 ter compensatie o.a. twee gierzwaluwtillen met elk 40
nestkasten geplaatst. Omdat dit geen bewezen effectieve voorziening is tellen
die maar voor de helft mee voor de ontheffingsopdracht van 70 kasten. Tot en met 2023 was er geen bezetting.
Zie ook:
tillenpagina - Mijnsheerenland.
6-11-'15
2.
Stichting HW Wonen heeft woningen gerenoveerd aan de Eendrachtstraat en de
Lodewijk van Praetstraat waarbij 36 nesten verloren gingen. De compenserende
neststenen zijn eerst in 2021 als tijdelijke voorzieningen opgehangen en daarna
op dezelfde locaties op kopgevels en onder dakgoten ingebouwd als permanente
voorziening.
Ontheffing: "Vóór 28 februari 2021 zijn 182 gierzwaluw neststenen
van het type IB GZ 05 van Vivara Pro opgehangen aan de gevels van de woonblokken
in het plangebied. Deze zijn op verschillende oriëntaties opgehangen, op
voldoende hoogte en vrij van obstakels. De nestkasten zijn in het broedseizoen
van 2021 beschikbaar voor de gierzwaluwen om aan te wennen, zonder de huidige
nestplaatsen te belemmeren. Hiermee is er voldoende gewenningstijd geboden,
waardoor de kans dat de gierzwaluwen de nestkasten ontdekken toeneemt. Na
afronding van de renovatiewerkzaamheden én voorafgaand aan het broedseizoen van
de gierzwaluwen in 2022, worden de tijdelijke kasten op dezelfde plek ingebouwd
als waar deze nu aan de gevels hangen. Met deze maatregelen worden na de
werkzaamheden voldoende uitwijkmogelijkheden aangeboden ter compensatie voor
hetgeen dat verloren gaat."
De bezetting moet vanaf het gereed komen twee jaar gemonitord
worden, in 2025 en 2027. Het resultaat van 2025 is me bekend maar mag ik van
de provincie niet publiceren.
Ontheffing Wnb 20-7-'21.
3.
4.
5.
Door sloop en nieuwbouw aan de v.d. Waalstraat 2-12 en Ter Kuilestraat 17-23
moeten totaal 132 tijdelijke en 70 permanente voorzieningen worden gerealiseerd.
Voor de 35 permanente kasten mag gekozen worden voor kasten onder dakgoten of
gierzwaluwtillen. Omdat tillen niet bewezen effectief zijn telt het aantal
kasten daarbij maar voor de helft. Niet bekend wat het geworden is.
De neststenen kwamen o.a. aan de achterkant van de van der Waalstraat. Er hangen
op G-streetview maart '25
nog 12 tijdelijke kasten aan Binnenbans 53 en 4 aan de v.d. Waalstraat en 18 aan
de Tiggelmanstraat,
streetview., die maart '21 werden geplaatst.
Omdat het een vrij grote populatie betreft is monitoring voorgeschreven.
Ontheffing 27-5-'21.
Millingen aan de Rijn
10-11-'25
1.
Bij renovatie door corp. WaardWonen aan de Burg. Hermsenstraat gaan 4 nesten
tijdelijk verloren maar deze broedgelegenheden worden weer hersteld. Er zijn
toch elk vier permanente neststenen in de kopgevels van nr. 73 en 101 geplaatst,
want dat werd als alternatief voor herstel in de ontheffing ook toegestaan.
Ontheffing Wnb 24-3-'23.
Moerdijk
20-11-'25
1.
2.
3.
In de Klaverstraat en Koning Haakonstraat vond ik met
G-streetview maar
liefst 15 Combi 5in1 gierzwaluwkasten aan een kopgevel en onder de
dakgoten. Hingen er al minstens sinds mei '22. Zien er uit als
'tijdelijke' kasten van Unitura.
Achtergrond nog onbekend maar waarschijnlijk dus 'tijdelijke opvang' in
kader van renovatie elders. De overkant is duidelijk gerenoveerd en daar
zijn 16 sleufgaten in het dakoverstek gemaakt. En in de nabije
gerenoveerde Pastoor Lombartstraat zitten 11 neststenen onder de dakgoten
en 16 sleufgaten in het dakoverstek. Aan de Weth. Matheestraat
zitten 6 neststenen aan de achterkant onder de dakgoot, plus 8 sleufgaten
in het dakoverstek.
Het totaal van 132 kasten betekent een kast per 8 inwoners.
SMP
De gemeente Moerdijk is voorjaar 2023 gestart met het ecologisch
onderzoek naar het voorkomen van gierzwaluw, huismus en vleermuissoorten voor
het opstellen van een soortenmagementplan.
Zuidwestupdate april '23. Op grond van het opgestelde SMP werd in
april 2024 een Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit verleend.
Raadsbericht over vergunning.
In de hele gemeente werden 752 gierzwaluwnesten gevonden. Op basis van
nestindicerend gedrag bovendien nog mogelijk 1.012 nesten (SMP p. 28). In het dorp Moerdijk
zijn een viertal
kleine kolonies ("hot spots") gevonden en ca. 35 nesten.
Zie
Flora- en Fauna
check-Moerdijk.
Voor de monitoring en werkzaamheden voor vergunningen loopt
tot 1 december 2025 een tender:
Tender SMP-monitoring-uitvoering.
Voor bouwers en slopers staat op
deze
gemeentepagina hoe men van de SMP-vergunning
gebruik kan maken. Op de kaart (GIS-viewer) van SMP-onderzoeker bureau Regelink
kun je nagaan of er beschermde dieren (huismus, gierzwaluw, vleermuizen) in je
pand voorkomen. Nog best ingewikkeld, ik had toch wel een half uur nodig om te
ontdekken hoe dat werkt. Bel vooral de gemeente want dat moet toch om te horen
welke maatregelen men moet nemen bij renovatie, sloop en ander werk aan
gebouwen, vast te leggen in een ecologisch werkprotocol.
- SMP-Moerdijk.pdf (markeringen
van mij)
Het project "Natuur in de Wijk" dat al in vele Brabantse
gemeenten heel veel gratis gierzwaluwkasten uitdeelde is momenteel ook actief in
het dorp Moerdijk. Liefhebbers kunnen zich aanmelden voor kasten huismus,
gierzwaluw, insectenhotels en groenvoorzieningen.
Zie:
Natuur in de Wijk - Moerdijk 2.0
.
Filmpje
over de gang van zaken bij het vinden van geschikte locaties:
langs de deuren in Moerdijk, sept. '25.
Zal alles al over 10 jaar moeten verkassen?
Moergestel
1.
1-12-'25
2.
Aan de Burgemeester Maeijerstraat 15 hangen 6 nestkasten aan de kopgevel,
waarvan eentje (grijs vlakje links op foto) minstens sinds 2008 onder het
dakoverstek aan de zijkant (G-streetview,
okt. '08., recenter niet beschikbaar).
Bij regulier monitoringsonderzoek in het kader van het SMP van corporatie
Leystromen bleken alle kasten bezet. In de buurt wordt gerenoveerd door
Leystromen De overstekkast wordt verwijderd en de rest wordt aangevuld met 5
extra kasten (groene vlakjes op foto) in het kader van "bijzondere
verblijfsfunctie" waarvoor een extra goedkeuring vereist was (bovenop reguliere
voorschriften volgens SMP-ontheffing).
Goedkeuringsbesluit 15-10-'24.
Zie ook mijn bespreking van de evaluatie van het SMP van
corporatie Leystromen:
Evaluatie SMP
Leystromen.
Moordrecht
14-11-'25
1.
Door sloop en nieuwbouw aan de Julianastraat gaan 4 nesten
verloren die door 21 neststenen worden gecompenseerd.
Omgevingsvergunning F.- en F.-activiteit 15-9-'25
Muiden
28-11-'25
1.
2.
Door renovatie aan de Weesperstraat 117 - 179 gaan mogelijk 4 nesten verloren
die tijdelijk worden gecompenseerd met drie nestkasten en permanent met 12
neststenen.
Omgevingsverg. Flora en Fauna act.
10-3-'25.
Mûnein, Frl.
10-11-'25
1.
2.
In verband met sloop-nieuwbouw door St. WoonFriesland aan de Dokter
Kijlstraweg 15-45 zijn maart '21 "in de directe omgeving van het plangebied"
vier tijdelijke Combi 3in1 kasten geplaatst.
Ontheffing: "Doordat de sloop van de woningen vanaf het najaar
2021 zal worden uitgevoerd , is er voor de gierzwaluw voldoende gewenningstijd
in acht genomen waarbij zowel de huidige nestplaatsen als de tijdelijke
nestkasten beschikbaar zijn."
Op
G-streetview
juli '24 (voorkant) en
idem, achterkant zien we
een deel van de uitvoering. Er zijn in 9 schoorstenen als
kastingang aan voor - en achterkant (noord en zuid) elk twee sleuven (formaat
voor vleermuis) onderaan de schoorstenen gemaakt, deels pal achter
uitlaatpijpjes. Onbruikbaar voor gierzwaluwen. Maar
aan de achterkant op west, en waarschijnlijk ook op noord maar nauwelijks
zichtbaar, zien we wel kleine zwarte plekjes, twee per schoorsteen (totaal 18
kasten ?), wat de kleinere ingangen naar gierzwaluwkasten zijn
('onzichtbare inbouw') . Ontheffing
Wnb 19-11-'21.
Naaldwijk
1.
In 2005 zijn totaal 56 neststenen aan nieuwbouw geplaatst aan de Dommel
(26), De Gouwe (14) en De Schie (16).
2.
Aan het gemeentehuis aan de
Verdilaan hangen 17 houten nestkasten sinds 2017.
3.
Door renovatie aan de van Heemskerkstraat 3-58 gaan werkend buiten het
broedseizoen 6 nesten verloren die met 18 neststenen worden gecompenseerd.
Omgevingsvergunning F.- en F.-activiteit 7-7-'25.
Neede
1.
In 2015 is
bij de kerk in Neede door 'een liefhebber' een gierzwaluwtil met 48
nestkasten in gebruik genomen. In 2017 is deze wegens burenprotest naar een
wat andere locatie verplaatst en in 2018 raakte daar een nestkast bezet.
Maar daar bleef het bij t/m 2023. Volgens de beheerder Geert Heetebrij zijn
er voldoende 'natuurlijke' nestplaatsen in de buurt beschikbaar.
Zie
tillenpagina - Neede en een
Filmpje met Geert op Youtube
2.
In 2025 is een tweede gierzwaluwtil geplaatst in
het Centrumpark.
3.
4 .
Door renovatie in 2022 van 34 woningen door
ProWonen in de Beatrixstraat gaat een gierzwaluwnest verloren. Ter
compensatie werden er 5 tijdelijke nestkasten (5in1 combikast)
en daarna elk 2 permanente neststenen geplaatst op de kopgevels van Beatrixstraat
20, 31 en 33.
"Indien de tijdelijke kasten verwijderd
worden, dient dit uitgevoerd te worden buiten de broedperiode van de
gierzwaluw en nadat een ecologisch deskundige heeft vastgesteld dat de kast
niet in gebruik is", aldus de voorschriften in de
ontheffing Wnb 1-11-2021.
Nieuw-Beyerland
6-11-'25
1.
2.
In verband met renovatie door HW Wonen van 28 woningen en sloop van 12 woningen
aan en nabij de Julianastraat zijn in maart 2019 35
tijdelijke nestkasten in de naaste omgeving, binnen 200 m. van de
gevonden 22 nesten die verloren gaan, opgehangen. Tevens werden al 85 neststenen
aangebracht die na de renovatie aan de gevels worden ingemetseld. Er werd buiten
het broedseizoen gewerkt. De effectiviteit van de permanente stenen moet in het
1e, 3e, en 5e jaar onderzocht worden. Ontheffing: "De tijdelijke
alternatieven mogen pas verwijderd worden als tenminste één van de permanente
alternatieven aantoonbaar functioneel is voor de gierzwaluw. Dit betekent dat
uit monitoring moet blijken dat deze in gebruik is genomen door de gierzwaluw
voordat de tijdelijke alternatieven weggehaald kunnen worden. Daarbij geldt ook
dat tijdelijke alternatieven op zijn vroegst na het broedseizoen van 2024 mogen
worden verwijderd, gelet op het feit dat de tijdelijke én permanente
voorzieningen gedurende één broedseizoen aanwezig moeten zijn."
Er is waarschijnlijk een kink in de kabel gekomen want op streetview mei '25 is
in de hele Oranjebuurt geen neststeen of nestkast te vinden. Nog
niet eerder zoiets meegemaakt.
Ontheffing Wnb 14-7-'21.
Nieuw- en St. Joosland, Ze.
Door renovatie van woningen aan
o.a. de van Akenstraat gaat een gierzwaluwnest verloren volgens ontheffing
Wnb 29-7-'21.
Nieuwkoop
3-11-'25
1.
2.
Door renovatie in 2022-2023 buiten het broedseizoen in de wijk Ronde Bonk (De
Brak, De Halve Roe, Joris Zudde, Ronde Bonk en de Churchilllaan) door
woonstichting Nieuwkoop is het nodig om op 10 kopgevels 50
permanente neststenen te plaatsen, zo dicht mogelijk bij de originele
nestplaatsen. Als tijdelijke maatregel zijn ook nog 10 kasten (2 stuks Combi
5in1) geplaatst aan o.a. Joris Zudde,
G-streetview maart '23.
In maart '23 was renovatiewerk nog gaande. Nog nergens neststenen te zien.
Ontheffing Wnb 9-2-'22.
7-11-'25
3.
Door renovatie gaan winter 2021 aan Kastanjelaan 19, Larixstraat 15 en
Hagedoornstraat totaal drie nesten verloren. Dit wordt gecompenseerd
met 15 neststenen op en dichtbij de adressen met gevonden nesten. Op de foto
drie stenen op Larixstraat 14, samen met 4 huismuskasten (streetview juni
'22). Dat wordt ruzie!
Ontheffing Wnb 28-4-'21.
Nieuw Vennep
14-10-'25
1.
Door renovatie aan zeven straten rond de
Kamillestraat gaan twee gierzwaluwnesten verloren. Dit werd begin mei 2022, een broedseizoen voor de werkzaamheden,
gecompenseerd met 5 kasten op de
kopgevels van Kerkstraat 61 en Pinksterbloem 26, waar de twee nesten zitten.
Ontheffing p. 8 :
"Hiermee wordt gezorgd dat de alternatieve verblijfplaatsen
een volledig broedseizoen gelijktijdig met de te verwijderen verblijfplaatsen
aanwezig zijn."
Ontheffing Wnb 10-8-'22.
21-10-'25
2.
3.
Bij sloop en nieuwbouw door Meer Vastgoed bv
aan de Venneperweg en Dorpsstraat wordt het verlies van twee nesten
gemitigeerd/gecompenseerd met 6 tijdelijke nestkasten
(februari '24) en 6 permanente neststenen.
Nijkerk
3-12-'25
1.
2.
Door sloop van een aantal panden aan het Kerkplein, Torenstraat en
Holkestraat gaan 9 nesten verloren. Als "tijdelijke opvang" werden in 2022
totaal 8 Combi 5in1 kasten op een rijtje geplaatst aan vier gevels aan de
Torenstraat. In Op
G-streetview juli '24 zien we dat ze er nog hangen. Er moest volgens
het activiteitenplan nog een 9e zijn maar die kon ik niet vinden.
Ontheffing Wnb ook niet gevonden. Het bouwterrein ligt in juli '24 nog
braak.
In de nieuwbouw komen 45 neststenen.
Activiteitenplan Ecogroen, 16-6-'20.
Nijmegen,
17 projecten, 606 kunstnesten
5-10-'25
1.
2.
Door renovatie van woningen eind '23 aan De
Wit-, De Ruyter- en de Vondelstraat door Stichting Talis gaan volgens
onderzoek door Arcadis 2 gierzwaluwnesten verloren.
In voorjaar '23 zijn
10 tijdelijke opbouwkasten geplaatst aan Schoolstraat 22 en
28 (elk 3) en aan Barentzstraat 23 (4), binnen de voorgeschreven 200m. van
de renovatiewoningen.
Ontheffing: "De tijdelijke kasten mogen
pas verwijderd worden op het moment dat deze niet in gebruik zijn door
gierzwaluwen." Geen omschrijving van "in gebruik". De 10 permanente
kasten of neststenen komen "binnen het plangebied". Ze zijn maart '25
(G-streetview) niet aan de renovatiewoningen te vinden.
Ontheffing Wnb 15-8-'23.
5-10-'25
3.
Bij sloop en nieuwbouw van Ahornstraat 31-45
door
Er is niet voldaan aan
het voorschrift in de ontheffing dat de neststenen 50 cm onder de
dakrand moeten worden aangebracht.
Ontheffing Wnb 14-10-'22.
5-10-'25
4.
Door sloop van panden van de Nationale
Politie aan de Coehoornstraat 7 en 13 in 2022 gaan volgens onderzoek in
2021 5 gierzwaluwnesten verloren.
Er wordt in 2022
tijdelijk gecompenseerd met 25 kasten elders in de buurt aan Fort
Kijk in de Potstraat 17 en 39 (elk 3), Groesbeeksedwarsweg 158 (3) en 230
(3), Gorisstraat 43 (4), 69 (2) en 75 (2) en Coehoornstraat 19-23 (5) aan
de achterkant. Ontheffing: "Er
zijn voor de tijdelijke situatie voldoende tijdelijke nestkasten
opgehangen in de omgeving. In de nieuwbouw worden permanente voorzieningen
opgenomen voor de gierzwaluw. Hiermee zijn er te allen tijde voldoende
nestlocaties voor de soort beschikbaar. Door daarnaast rekening te houden
met de kwetsbare periode van de gierzwaluw wordt een negatief effect op de
staat van instandhouding voorkomen."
Helaas, de daklozen zullen die tijdelijke
kasten niet vinden en terecht komen bij bestaande kolonies elders in de
wijk (die ze wel kennen) of van broeden moeten afzien.
Permanent komen er 25 nestkasten in de
nieuwbouw. In okt. '24 (G-streetview)
ligt het terrein nog braak.
5-10-'25
5.
Door renovatie van woningen van de VvE aan
de Zonnebloemstraat 26-48 gaan 2 nesten verloren. Dit wordt gecompenseerd
met 5 neststenen op de kopgevels van nr. 26 en 48.
Ontheffing Wnb 13-7-'22.
5-10-'25
6.
Door renovatie aan ca. 200 woningen tussen
Floraweg en Bosbesstraat gaan 29 gierzwaluwnesten verloren. De 145
permanente neststenen komen aan 23 kopgevels van de woonblokken, meestal 7
per gevel (zoals op Floraweg 10, 24, 34 en 54 en Mirtheweg 25) maar soms
ook maar een enkele (Klaverstraat 28). Voor het geval niet buiten het
broedseizoen gewerkt kon worden moesten er tijdelijke kasten worden
opgehangen. Drie daarvan vond ik nog op Bosbesstraat 2.
Ontheffing 20-10-'21.
5-10-'25
7.
8.
Door renovatie aan woningen door Stichting
Portaal rond de Lingestraat gaan 5 gierzwaluwnesten verloren. In 2021 zijn
10 tijdelijke kasten opgehangen aan vijf kopgevels in het blok
naast de renovatiewijk. In maart '25 (G-streetview) hangen ze er nog. De
10 permanente neststenen zijn verdeeld over 9 kopgevels, o.a. Lingestraat
1 (2 stuks), 2, 39, 40 en Rijnstraat 1 en 2. Ontheffing:
"Op elk woonhuis met een vastgestelde nestplaats
van de gierzwaluw dient een gierzwaluwkast in dezelfde gevel ingebouwd te
worden ter plekke van de huidige invliegopening (dus in kopgevels van
Lingestraat 39 en Rijnstraat 1). De resterende nestkasten worden
verspreid over het projectgebied in andere
kopgevels van woningen ingebouwd".
Ontheffing
Wnb 8-10-'21.
5-10-'25
9.
Door renovatie aan woningen door
woningcorporatie Talis aan zeven straten in de binnenstad-West gaan
volgens onderzoek door Arcadis in 2019 11 gierzwaluwnesten verloren. Er
zijn in 2021 35 tijdelijke nestkasten aangebracht en 55 permanente
neststenen ingemetseld, o.a. aan Nieuwe Markt 19-29 (12), Rode Toren (18)
en Kromme Elleboog 32 en 50 (2). Ik kwam op streetview nog twee van de 35
vereiste tijdelijke opbouwkasten tegen op
Nieuwe Markt 23.
Ontheffing:
"35 tijdelijke nestvoorzieningen worden aangebracht om gewenning alvast
mogelijk te maken."
Ontheffng Wnb 25-2-'21.
6-10-'25
10.
Bij renovatie van 187 woningen met plat dak
door Stichting Talis in '20-'21 aan o.a. Oud Grootstal ,
Marconistraat-Gausstraat en Van Peltlaan werden op 8 kopgevels totaal 20
neststenen aangebracht die geschikt zijn voor gierzwaluw en huismus. Er
was geen ecologisch onderzoek gedaan door Adviseur Arcadis. De provincie
heeft deze voorziening als "worst case" compensatie bovenop het voorstel
van de aanvrager opgelegd.
Ontheffing Wnb 9-9-'20.
6-10-'25
11.
Bij renovatie door Stichting Talis in de
wijk Aldenhof (alle straten heten Aldenhof!) gaan 7 gierzwaluwnesten
verloren volgens onderzoek van Arcadis in 2017-2020. Dit wordt
gecompenseerd met 50 permanente neststenen op kopgevels, o.a. op locaties
waar de nesten zaten. De stenen moeten op maximaal 50 cm afstand van de
verdwenen nestplaatsen geplaatst worden. Prima
voorwaarde die we niet vaak tegenkomen! Kasten worden per 2 tot max
5 geclusterd.
Ontheffing Wnb 5-8-'20.
12.
13.
14.
15.
16.
Bij totaal 7 locaties is (meer of minder) lokgeluid toegepast.
Niet ver van de kastlocaties komen ook nu nog 'natuurlijke' broedplaatsen
voor. In de loop der jaren nam het aantal gierzwaluwen in giervluchten toe
van 4 tot 15 en in 2023 wel 50 in verzamelvluchten boven de wijk.
Gegevens op 16-12-2023 van initiatiefnemer Rick Wortelboer.
Hier dus (dankzij veel inspanning) redelijk wat succes geboekt met
tamelijk verspreid hangende kasten aan woningen.
Elders is dit plaatsingsmodel vaak veel minder succesvol gebleken,
zie
een aantal resultaten met verspreid hangende kasten in
een wijk.
17.
Nestenkaart
Er is ook een kaart van de stad e.o. met gevonden nesten
vanaf ca. 2017 t/m april 2023. Gemaakt door Jochem Kühnen, die aan eigen
huis een flinke kolonie heeft in
Beek-Ubbergen.
Puntensysteem voor verplicht natuurinclusief bouwen
en renoveren
De gemeente Nijmegen
heeft voor woningen in de nieuwbouwwijk Nijmegen-Noord aan
Inmiddels is besloten dit voor de hele stad te doen.
De gemeente maakt een "toolbox" voor natuurinclusief bouwen en
renoveren. Daarin staan allerlei te nemen maatregelen, zoals het
aanleggen van een vlindertuin of het ophangen van nestkasten, die men kan
nemen om de biodiversiteit te verbeteren. Met de toolbox kun je
uitzoeken welke maatregelen bij jouw project passen en er staat hoeveel je
moet doen. Dat gaat met een puntensysteem zoals ook in
Arnhem,
Ede,
Den Haag, Leiden,
Tilburg,
Amersfoort,
Groningen
en
Barneveld.
Het systeem functioneert nu al voor nieuwbouw waar de gemeente wat
over te zeggen heeft, volgend jaar ook voor andere ontwikkelaars en in 2026
is het voor iedereen verplicht, ook voor particulieren, zowel in de nieuwbouw als bij verbouw
en het geldt voor de hele stad.
Bericht De Gelderlander, 8-12-2023
Gemeentebericht over de toolbox en de invoerplanning
Nijverdal
Noord-Brabant
1.
Al sinds 2017 loopt de financiering van een stadsvogelproject
in vijf Brabantse gemeenten (de "B5": Den Bosch, Eindhoven, Tilburg,
Breda en Helmond). Er zijn al meer dan 1.800 (2023) nest- en verblijfplaatsen voor
huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen opgehangen bij bewoners. Er is ook monitoring
van de resultaten aan verbonden. Er werd alvast gemeld dat zes paartjes huismus, wat mezen, spreeuwen en een enkele gekraagde roodstaart neststenen wisten te benutten.
Tot en met 2020 zijn
er nog geen bezettingen van neststenen door gierzwaluwen gevonden. "In Helmond werden gierzwaluwen dicht bij de neststenen gezien en mogelijk is
er al eentje in gebruik", meldt Vogelbescherming op de site
Bouwnatuurinclusief.nl.
Over 2021 wordt in de nieuwsbrief van september, in
afwachting van de resultaten van de monitoringevaluatie, gesteld: "Eén
ding is alvast zeker: op meerdere plaatsen werden de inbouwvoorzieningen
goed door vogels gevonden. Was het niet door de doelsoort, dan wel door een
slimme mees of zelfs een zwarte roodstaart. Niet minder mooi, al zeggen wij
zelf."
In september 2022 bericht Vogelbescherming
mij dat "het nog niet erg hard gaat met de bezetting door gierzwaluwen".
En eind oktober 2025 dat "op verschillende plaatsen al neststenen worden
gebruikt". Het is me nog niet gelukt om monitoringsverslagen te pakken te
krijgen.
Ik maak uit e.e.a. op dat er ook in 2025
nog nauwelijks nestelende gierzwaluwen zijn aangetroffen.
Zie overzicht van nieuwsbrieven (mei '23 was de laatste) bij projectleider
Vogelbescherming Nederland.
Natuur in de Wijk en Natuur in het Dorp
(De twee projecten lijken te zijn
samengevoegd, er is geen aparte website meer,
zie:
https://www.natuurindewijk.nl/
2.
Totaal van project "Natuur in de Wijk" in 20 gemeenten.
3.
Totaal van project "Natuur in het dorp" in
gemeenten met minder dan 25.000 inwoners.
De projecten "Natuur in de
Wijk" en "Natuur in het Dorp" (zie
de initiatiefnemers)
is een particulier initiatief en wordt gesubsidieerd door de provincie Noord-Brabant en gemeenten.
Er worden
natuurvoorzieningen bij mensen aan huis en in de buurt geplaatst die daar belangstelling voor hebben
getoond. Het gaat om groenvoorzieningen, nestkasten voor diverse
vogelsoorten en vleermuiskasten.
De uitvoerders van Orbis Natuurversnellers gaan huis aan huis langs om te
noteren voor welke voorzieningen het geschikt is en doen dan een folder in
de bus voor aanmelding. Samen met
Blom Ecologie , die
ook de monitoring verzorgt, wordt het project ook in andere provincie
aangeprezen. Alle voorzieningen zijn gratis en voor de
gierzwaluwkasten is er zelfs een gratis ophangservice.
Beide projecten waren sinds
2015 (zie
start en afgeronde gemeenten)
goed voor meer dan 2.000 nestkasten voor de gierzwaluw. In 19 Brabantse gemeenten zijn de projecten afgerond en start de monitoring.
Die bestaat uit een "nulmeting" vooraf en een resultaatmeting na vijf jaar,
zie
het onderzoek.
Er worden nog steeds nieuwe projecten opgestart; najaar 2025 wordt gestart
in Boxtel, Drimmelen, Moerdijk en Boekel, zie
nieuwe
projectgemeenten. . Hier staat een overzicht van
afgeronde en lopende projectgemeenten. In
Gelderland is een project opgestart in Zaltbommel en in Zuid-Holland in
Maassluis.
In o.a. Boxtel (75 gierzwaluwkasten, maar nog niets bezet gemeld) en Oirschot
(106 gierzwaluwkasten, nog geen bezetting gemeld) is het stadium van "de ecologische
eindmonitoring" bereikt. Over de bezetting kon ik verder alleen nog de opmerking
vinden dat
"de meeste kastjes nog niet in gebruik genomen zijn".
In maart 2024 was de gemeente Zundert aan de
beurt. Daar werden o.a. 67 gierzwaluwkasten geplaatst, zie als voorbeeld van
de gang van zaken:
Natuur in de Wijk - Zundert.
Bekijk een filmpje
over de gang van zaken bij het vinden van geschikte locaties:
langs de deuren in Moerdijk, sept. '25.
Het resultaat is veelal een erg gespreide
plaatsing van kasten door een wijk of dorp, maar inmiddels wordt wel meer
naar geconcentreerde plaatsing gestreefd. Info
en resultaten over dit model elders:
Hier
en daar een kast werkt meestal niet.
4.
Totaal van renovatieprojecten aan ca. 10.000 woningen Noord-Brabant. Het
aantal bezette kasten (uitzonderlijk hoog !) is een minimum en geschat op
basis van informatie uit de projectevaluatie.
De projecten in o.a. Gilze, Rijen,
Hilvarenbeek, Goirle en Oisterwijk werden uitgevoerd op basis van de
regelgeving in het Soortenmanagementplan van Woningcorporatie Leystromen.
De werkzaamheden liepen van 2018 t/m 2024 en de adviserend ecoloog Arcadis,
die het SMP maakte en evalueerde, publiceerde in 2025 een evaluatie van een
deel van de projecten (9% van de woningen met 30 % (702) van de geplaatste
kasten). In deze projecten nam het broedbestand toe van 43 bij de
nulmetingen in 2018/2019 naar 208 in 2023/2024 ('natuurlijke' plus
kastnesten), waarvan minimaal 157 in kasten. Meer details en
brondocumenten in mijn bespreking van de evaluatie:
Resultaten
SMP Leystromen in Brabant.
SMP's
Provincie Noord-Brabant (via het Rijk) subsidieert de
opstelling van gemeentelijk soortenmanagementplannen door gemeenten. De
grootste maximale bijdrage is 680.000 Euro voor Eindhoven en de kleinste is
73.000 Euro voor Baarle-Nassau.
Provinciale regeling met bijdragen per gemeente, jan. 2024.
Andere kunstnestprojecten in Noord-Brabant
Bakel,
Beek en Donk,
Bergen op Zoom,
Boxmeer,
Bergeijk,
Best,
Boxtel,
Breda,
Den Bosch,
Dongen,
Drunen, Dussen,
Eindhoven,
Etten-Leur, Gemert, Geldrop,
Goirle,
Helmond, Hoogerheide,
Lith,
Loon op Zand,
Moergestel,
Noord Brabant, Prov.,
Oirschot, Oisterwijk,
Rijen,
Sambeek, Sprundel,
Sprang Capelle ,
Sprundel,
Stampersgat,
Standaardbuiten, Tilburg,
Valkenswaard,
Veghel,
Vught,
Waalwijk,
Weert
Noorden
12-11-'25
1.
Door renovatie aan de Irisstraat 1 t/m 8 gaan winter '22-'23 5
nesten verloren. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt en de neststenen
worden tijdens het werk direct als permanente voorziening geplaatst. Dus
geen tijdelijke kasten nodig.
Ontheffing Wnb 1-9-'25.
Noord-Holland. 111
projecten, 4.372
kasten
Nestbehoud op hittestresslocaties
Het valt op dat veel renovatieprojecten volgens een ontheffing Wnb van
Omgevingsdienst Noord-Holland Noord werden uitgevoerd met het voorschrift dat de oorspronkelijke
broedplaatsen na de renovatie behouden blijven, zonder compensatie met
permanente kunstnesten. Maar ook elders wordt het wel gedaan ,
In 2022 deed Blom Ecologie met 40 loggers, verdeeld over een wel en een
niet geïsoleerd complex woningen, onderzoek om deze oplossing voor de
provincie te onderbouwen voor een ontheffingsaanvraag.
Er bleek weinig verschil, op zuidwest werd het zelfs 4 graden minder warm
op geïsoleerd dak. Maar op alle daken werd het ca. 10 graden warmer dan de
buitentemperatuur.
Temperatuurmetingen Blom Ecologie in Mierlo.
(Je moet misschien het beeld vergroten om de y-as af te kunnen lezen, maar
er zit 5 graden tussen de lijntjes)
Er wordt dus regelmatig (en steeds vaker) meer dan 45
graden bereikt en in hittegolven nog meer. Een paar uur van die
temperaturen wordt algemeen als dodelijk voor jongen op het nest beoordeeld. Maar ook bij lagere waarden zijn er al grote zorgen.
Bij de provincie begrijpen ze het blijkbaar ook niet altijd want in
De 'oplossing' heeft bovendien nog andere problematische kanten. Vaak zit er een spekgladde plank
onder de kantpannen. Soms wordt voorgeschreven dat daar "gripgaas" op moet,
ook op de onderste meter(s) van het schuine dakvlak als daar blijvende toegang
is gemaakt. Zie bijvoorbeeld deze
Ontheffing Wnb, 15-8-'22, p. 3 en 8
voor een renovatieproject in Rijsenhout (dakisolatie
en nieuwe pannen). Drie nesten zitten op zuidwest
gerichte kopgevels en eentje op noordwest (ook te zonnig).
"De nestplaatsen gaan door de beoogde werkzaamheden
verloren. Met de werkzaamheden worden de (zeven) nestplaatsen weer geschikt
gemaakt. De daken van alle kopgevels blijven toegankelijk voor de
gierzwaluw, door hier geen vogelschroten te plaatsen. Met de werkzaamheden
blijft de ruimte onder de pannen nagenoeg gelijk als in de huidige
situatie, waardoor deze gebruikt kan worden voor de gierzwaluw. Alle
kopgevels waaraan werkzaamheden plaatsvinden zullen geschikt raken voor de
gierzwaluw."
Bij
een project in Huizen, nr. 4
werden voor toegangsverzekering
zelfs gaten in de steen onder de kantpan gemaakt, 6 per gevel, zie foto.
9 van de 18 verloren nesten bevonden zich op te
zonnige kopgevels (ZW, W en NW) en de daar gehandhaafde plekken dus
ook.
In
Hilversum, project nr. 7.
ook kantpaningangen vrijgehouden naar nestruimtes,
maar vier nesten zaten op te zonnige gevels tussen
zuid en noordwest op geïsoleerd dak met nieuwe pannen. Hier echter
ook wat neststenen als "extraatje" of "voor de zekerheid" zoals het elders
ook wel wordt aangeduid.
In de
Ontheffing 5-5-'24-Muiderberg
is men bezorgd dat de daknesten niet gevonden zullen worden, hoewel er
volop gebroed werd. In
een groot complex waar 44 gierzwaluwnesten tijdelijk, buiten het
broedseizoen, niet beschikbaar zijn, blijven de oorspronkelijk broedplaatsen
behouden, dus ook op de
(vele) kop- en zijgevels die op de veel te zonnige richtingen zijn
georiënteerd. Gierzwaluwen komen altijd terug naar hun broedplaats
dus ook naar de plekken die ondanks de renovatie behouden blijven, maar er moet
toch lokgeluid (p. 4) worden toegepast. Ontheffing:
"Als permanente alternatieve verblijfplaatsen voor de gierzwaluw dienen
alle dakvlakken binnen het projectgebied, zoals weergegeven in bijlage 1
bij dit besluit, toegankelijk gemaakt te worden voor de gierzwaluw.
Hiervoor dient een ruimte van minimaal 3,5 centimeter tussen de dakpannen
(kantpannen en eindvorsten) en de zijgevels te worden gecreëerd. Tevens
dient de ruimte tussen de dakplaat en de onderrand van de dakpannen
minimaal 8 centimeter te zijn. 26. Om de ingebruikname van de permanente
alternatieven te bevorderen, dienen lokgeluiden afgespeeld te worden
gedurende het eerstvolgende broedseizoen na realisatie van de permanente
alternatieven. De lokgeluiden dienen gedurende minimaal één broedseizoen
afgespeeld te worden."
Voorzover de nesten op te zonnige gevels zitten/komen is het dus lokken
naar potentiële doodskistjes.
En hier in
Ontheffing Wormerveer 14-10-'22 een geval
van nestbehoud na isolatie van binnenuit met nieuwe dakpannen en
geen compenserende kunstnesten. Ontheffing:"Na afronding van
de werkzaamheden dienen de ruimtes onder de nokpan en de gevelpannen op
kopse kanten van alle woningen weer beschikbaar te zijn voor de gierzwaluw.
De ruimtes dienen voor de start van het eerstvolgende broedseizoen (15
april) gereed te zijn." Dus ook behoud van de
broedplaats op de veel te hete naar het zuidwesten
gerichte kopgevel op Westerstraat 47
waar het enige gevonden nest zit.
In
Den Oever wordt
zelfs bij sloop- nieuwbouw getracht het oorspronkelijke type nestplaats op
het dak van de nieuwbouw voort te zetten. Wel 60 tijdelijke kasten,
Compenseren met kunstnesten kan ook goed fout gaan
Een foute variant van de hierboven besproken maatregel is het
aanbrengen van compenserende kunstnesten op te zonnige broedplaatsen (zuid,
west, noordwest). Ook dat komt veelvuldig voor; het vloeit
direct voort uit het voorschrift in het
Ik zag begin december '25 dat provincie Utrecht zich in ieder geval
bewust is van het probleem.
I
Toename in Noord-Holland?
"Meer gierzwaluwen in Noord-Hollandse
verzamelvluchten" was de (toch wel wat verrassende) conclusie
van een vijfjarig telproject van Landschap Noord-Holland. Aanleiding voor het onderzoek was bezorgdheid over de
veronderstelling dat het slecht zou gaan met de gierzwaluw. Maar dat
is erg lastig of eigenlijk niet vast te stellen met broedplaatsenonderzoek,
hoogstens alleen lokaal. Er is een methode bedacht om een
"beeld van de populatie" in een groter gebied te krijgen. Van 2012 t/m
2016 werden avondtellingen van vliegende vogels, de zgn. "verzamelvluchten", vanaf hoge punten in steden
georganiseerd. 67 vrijwilligers hebben op 15 uitkijkpunten (op 8 punten in alle
vijf jaren) drie keer per jaar tussen 15 juni en 15 juli en minimaal drie maal
per avond met een tussenpauze van 15 minuten geteld. De methode lijkt wat op de 388
puntentelling van 2011 in Friesland. Daar werd het maximum aantal tegelijkertijd
aanwezige vogels tijdens 5 minuten rond 21.00 geteld, zie
hierboven bij Friese
gierzwaluwtellingen. Daarnaast werden
rond de telpunten 18 routes gelopen om broedlocaties / kolonies te ontdekken.
Verwacht werd dat daarmee mogelijk verklaringen voor een gevonden trend in de
getelde aantallen op de uitkijkpunten gevonden konden worden.
Diverse aspecten bemoeilijkten de tellingen. De
aanwezige aantallen zijn o.a. sterk afhankelijk van het weer. Slecht weer gooide regelmatig roet in
het eten. Ook de personele bezetting zorgde voor uitval van tellingen (er
overleden b.v. drie tellers in de periode). Aantallen tellen is bovendien erg
lastig (soms wel 600 vogels) en vijf jaar is eigenlijk toch nog te kort voor het
vaststellen van een trend. Toch spreken de onderzoekers op basis van de
analyses van de aantallen over een "opvallende stabiele tot licht toenemende
eensgezinde trend die op de meeste locaties is vastgesteld". Opgemerkt wordt
verder dat het gevonden patroon grotendeels in overeenstemming is met de
landelijke MUS-telling van aantallen in avondvluchten. De conclusie is dan dat "we gezien het coherente
beeld dat uit vrijwel alle locaties naar voren komt en de overeenstemming met
het MUS-onderzoek,
met vertrouwen kunnen stellen dat de resultaten van het telproject de huidige
ontwikkeling van de populatie gierzwaluwen in Noord-Holland goed weergeeft".
Of die trend ook geldt voor het aantal broedvogels
/ nesten blijft echter onduidelijk. Er wordt gesproken over de trend van "de
populatie", maar onduidelijk is of hiermee (ook) het aantal broedvogels wordt
bedoeld. Vogels in verzamelvluchten bestaan uit een mengsel van broeders en niet-broeders, in wisselende en onbekende verhouding.
Er worden verder interessante achtergronden
geschetst van mogelijke oorzaken van achteruitgang en verschuiving van het
broedbestand en aanzetten gegeven om de ontwikkeling daarvan beter in beeld te
krijgen. Op een aantal locaties worden de tellingen voortgezet voor meer inzicht
in de trend maar daarover is helaas nog steeds geen verslag gepubliceerd (okt '25).
In het
Gierzwaluwbulletin van 2011-2 p.
10-11 staat een interessante
beschrijving van een proeftelling die met het systeem is gedaan in Purmerend.
Met commentaar van Evert Pellenkoft, de ontwerper van het systeem, die een
inschatting maakt van de betrouwbaarheid van de aantallen.
-
Noord-Holland, 5 en toen 10 jaar tellingen
- bericht bij Landschapsbeheer
SMP
De provincie Noord Holland heeft in juni 2024 een Pre-SMP-methodiek vastgesteld
waar gemeenten gebruik van kunnen maken om efficiënter om te gaan met de
verboden voor vleermuizen en vogels bij renovatie / isolatie door particulieren. Veel info is
op deze pagina te vinden.
Kunstnestprojecten in Noord-Holland
Abcoude,
Alkmaar,
Amstelveen,
Amsterdam,
Anna Paulowna, Assendelft,
Avenhorn,
Badhoevedorp,
Bennebroek,
Bergen,
Bunschoten,
Bussum,
Castricum,
De
Kwakel,
Den Oever,
Den Helder,
Egmond-Binnen,
Haarlem,
Heemskerk,
Heiloo,
Heerhugowaard,
Heiloo,
Hippolytushoef,
Hoofddorp,
Hoogkarspel,
Hoorn,
Huizen,
IJmuiden,
Krommenie,
Medemblik,
Midwoud, Krommenie,
Muiden,
Middenmeer,
Nieuw
Vennep,
Noord-Holland,
Noordwijk,
Oosthuizen,
Oudkarspel,
Purmerend,
Rijsenhout,
Schagen,
Schermerhorn,
Sint
Maartensbrug,
Velsen-N.,
Zaandam,
Zaandijk,
Zaanstad,
Zandvoort
Noordwijk-Binnen
1.
In Noordwijk-Binnen wordt al sinds 1993 een uniek onderzoek gedaan naar het aantal
broedplaatsen. Elke vijf jaar wordt het
broedbestand aan de hand van het aantal invliegplaatsen volledig in kaart
gebracht. In 2023 voor de zevende keer. In 2015 werd ook Noordwijk aan Zee
onderzocht.
In 1993 waren er 10 kunstnesten (4 neststenen
en 6 dakpannen) beschikbaar in Noordwijk-Binnen, waarvan 1 neststeen bezet
was. In 2023 werden 133 kunstnesten (nestkasten, neststenen,
gierzwaluwdakpannen) op bezetting onderzocht. Daarvan waren er 44 bezet.
Opmerkelijk is dat
tot ca. 2018 geen enkel bouwproject werd uitgevoerd volgens ontheffingen en voorschriften van flora-
en faunawet of Wet natuurbescherming. Soms kon door het
aanspreken van uitvoerders of opdrachtgevers een kolonie gered worden, vaak ook
niet.
In 2023 broedden 44 van de 197 paartjes (22%) in een kunstnest.
In 2018 waren dat er 26 van de 178 (15%). Er verdwenen nogal wat kunstnesten
(pannen en kasten), maar er zijn veel vrijwillige initiatieven met nieuwe
neststenen die langer meegaan. Het totaal beschikbare aantal kunstnesten is
niet bekend.
Onderzoek totaal broedbestand
Van de vaak veronderstelde achteruitgang van
het broedbestand blijkt in Noordwijk-Binnen geen sprake. Er is zelfs een
lichte toename te zien, met vrij kleine jaarlijkse variaties van minimaal
148 in 2008 tot maximaal 197 in 2023.
Behalve het aantal broedparen is bijna alles
erg veranderd. De broedplaatsen zijn bijna allemaal verhuisd, van het
oude dorp naar de schil daaromheen en nog verder naar de
naoorlogse nieuwbouwwijken. Daar broedt nu ruim de helft, in 1993 nog niets.
Er zijn daar regelmatig wel conflicten met huismus en spreeuw.
De kolonies per pand zijn veel kleiner geworden en veel meer verspreid.
Het aantal bewoonde panden verdubbelde sinds 1993 naar 120. Het
aantal invliegplaatsen per pand daalde van 2,74 naar 1,64. Dit betekent
waarschijnlijk dat ze kwetsbaarder zijn geworden.
In 1993 broedde nog 75% achter Oudhollandse
holle dakpannen, in 2023 nog maar 10%. Nu wordt meer
gebroed achter andere pantypen (23% achter sneldekkers) en verder vooral
achter kantpan en dakgoten en ook geleidelijk meer in kunstnesten.
Opvallend is verder dat er erg veel
broedplaatsen verlaten zijn zonder dat er iets zichtbaar aan de panden was
gewijzigd. Van 2013 op 2018 rond de 30%. Er wordt veel verhuisd en het
waarom is vaak nog niet helemaal duidelijk. In 2023 was de plaatstrouw
overigens wel flink groter met 71%. 20% van de nesten werd verlaten en 9%
verdween.
Een algemene indruk van de ontwikkelingen is
in ieder geval dat de gierzwaluw zich ondanks tegenslag door sloop en
renovatie wel redt. Ze zoeken overal naar geschikte broedplaatsen en lijken
(in tegenstelling tot de algemene indruk bij velen elders) in Noordwijk toch vrij creatief in de ontdekking van nieuwe typen.
Voor de toekomst komen de tellers tot ongeveer
een zelfde type conclusie als ik naar aanleiding van mijn kastenonderzoek in
Utrecht (zie
kan het beter?):
tref standaard voorzieningen in nieuwbouw (en bij renovaties) en stop met de
wetgeving voor compensatie bij sloop en renovatie (dat vereist opheffing van
de status van jaarrond beschermd nest). Als er overal voldoende kasten
beschikbaar zijn weten ze die (op den duur) wel te vinden. De
bureaucratische ellende, hoge kosten en vaak slechte resultaten van
compensatieprojecten kunnen vermeden worden.
In Utrecht waren van 11 wettelijke
voorgeschreven compensatieprojecten met totaal 875 kasten slechts 4
projecten bezet en totaal 63 kasten (7%).
In een ingezonden brief in Trouw van 9-12-'24
doet gedeputeerde Tijs de Bree van provincie Overijssel ook een oproep in
die richting: nu moet elke gemeente onderzoek doen naar de locale populatie
en een plan maken voor een algemene ontheffing in het kader van
natuurinclusief bouwen. Maak er een landelijke standaard regeling van ! Zie:
Kafka in de spouwmuur, Trouw 9-12-2024.
Tellingen uit 1967-1968 gevonden
De inventariseerders ontdekten n.a.v. een
klein bericht in de eerste aflevering van verenigingsblad De Strandloper
(1969) een oude dorpstelling door een aantal jeugdleden in 1967-1968 in
Noordwijk aan Zee en Noordwijk-Binnen. Er werden uiteindelijk zes
aantekeningenschriftjes boven water gehaald die heel precies aangaven hoe en
waar er vliegende vogels geteld werden, met onderscheid tussen laag en hoog
vliegend. Er werden 30 broedplaatsen gevonden (wrs. aan Zee + Binnen)
waarbij wordt opgemerkt dat "dat er wel eens dubbel zoveel zouden kunnen
zijn". Al met al kon uit de interpretatie van de aantallen getelde
rondvliegende vogels opgemaakt worden dat er totaal ca. 175 nesten in
Noordwijk-Binnen moeten zijn geweest, dus nagenoeg evenveel of iets minder
dan tegenwoordig.
In Noordwijk aan Zee kwam het aantal op 171 in
1968 en dat was bij de telling in 2015 nog maar 114. De oorzaak is
veel sloop en weinig nieuwbouw.
Telcoördinator Hein Verkade hield er op de
landelijke Sovondag in december 2024 een lezing van ca. 20 minuten over.
Daaruit werd mij niet duidelijk hoe het aantal vliegende vogels werd
omgerekend naar aantal broedplaatsen. De lezing is te zien op Youtube.
Scroll daarvoor naar 4 u. 20 in de file van totaal 6 uur:
Lezingen
Sovon landelijke dag 2024.
Uit: De Strandloper, maart 2024
Strandloper 1969 nr. 1, p. 3 Gierzwaluwtelling
Gierzwaluwspecial, tellingen '93-'03, Strandloper april-2005, p.11-39 (pdf)
5-jaars tellingen '93-'05, Strandloper dec. 2009, p. 15-26 (.pdf)
5e 5-jaars telling 2013, Limosa 88 (2015) p.164-172(.pdf)
6e 5-jaarstelling 2018, Strandloper maart
2020, p. 43-49 (.pdf)
7e 5-jaarstelling 2023, Strandloper maart
2024, p. 20-27 (.pdf)
Lezing
op Sovon landelijke dag, Hein Verkade 20 nov. 2024 ( start 4 u. 20)
9-11-'25
2.
Na renovatie door Woonstichting Stek aan de Gladiolusstraat e.o. worden zes
compenserende neststenen aangebracht voor het mogelijke verlies van twee nesten
aan de Crocusstraat.
Ontheffing Wnb 18-10-'24.
Noordwolde
8-11-'25
1.
Aan de Nieuwstraat 56 - 78 zijn na sloop in de nieuwbouw op drie kopgevels elk 3
'onzichtbare' neststenen geplaatst.
G-streetview, aug. '25 - 3 gaatjes.
10-11-'25
2.
Aan de Pitrietstraat (naast de Nieuwstraat van hierboven) 2 - 28 zijn op drie
kopgevels in de nieuwbouw na sloop elk 4 neststenen geplaatst. Aan de overkant
zitten 12 huismuskasten onder de dakgoten.
Ontheffing
Wnb 15-1-'21.
Numansdorp
4-11-'25
1.
In maart '21 zijn voorafgaand aan de renovatie door corporatie HW Wonen in
de Oranjebuurt e.o. 240 neststenen aan de gevels geplaatst die later
tijdens het werk in de muren werden ingebouwd. Bureau Blom ecologie vond
er 48 nesten.
Ontheffing: "Zodoende is er sprake van een
gewenningsperiode van een geheel broedseizoen in 2021. Gedurende de
werkzaamheden worden deze kasten geïntegreerd in de gevels. Hiermee worden
er gedurende en na de werkzaamheden voldoende uitwijkmogelijkheden
aangeboden ter compensatie voor hetgeen dat verloren gaat".
Op
Streetview mei '22 zien we in de Irenestraat dat
de kasten inderdaad eerst tegen de muur hingen.
Op
G-streetview mei '25
is aan de Julianastraat mooi te zien hoe het er nu uitziet.
De hele wijk
hangt vol !
Omdat het om een belangrijke op zichzelf staande populatie
gaat wordt er na voltooiing van het werk twee jaar monitoring
voorgeschreven.
Ontheffing Wnb 30-9-'21.
9-11-'25
2.
Voorafgaand aan de renovatie aan de Nassaustraat 4 t/m 66 zijn er 54
neststenen aan de te renoveren woningen opgehangen. Deze worden gedurende
de werkzaamheden in de muren ingemetseld. Zelfde principe als hierboven en
monitoring op effectiviteit in 1e en 3e jaar. Deze aanpak werd ook
gekozen in
Piershil.
Op G-streetview mei
'25 is het blok 66-56 klaar met twee maal drie neststenen in de
kopgevels. De blokken met nrs. 22- 54 staan dan
volledig in de steigers met steigerdoek. De daar geplaatste stenen zijn niet bruikbaar
en zes paartjes
kunnen niet bij hun nest. Nrs. 4 t/m 20, zonder kasten op de 4 kopgevels
en 'natuurvrij' gemaakt, moet dan nog. Navraag bij de adviserend ecoloog
leverde op dat de datering van streetview klopt. Het werk raakte
vertraagd.
Ontheffing Wnb 7-3-'24.
Nunspeet
Ochten
27-11-'25
1.
In verband met sloop aan de Oranjestraat en de Verlengde Schoolstraat zijn
in 2014 totaal 45 kasten opgehangen aan
Mitigatieplan bureau Ekoza, 31-10-2012.
Oirschot
3-11-'25
1.
In de nieuwbouwwijk Barcelona zijn in 2018 bij 21 van de 47 woningen elk
drie neststenen aangebracht.
Bericht Natuur in de Wijk jan. 2019.
Oisterwijk
1.
Bevindingen in 2022
In de Joanneskerk waren in 2022 alle 24
nestkasten bezet en voorzien van camera's met opnameapparatuur. De uitbreiding
met camera's bij de laatste 8 kasten was het werk van Gerard die ook heel veel
uurtjes besteedde aan kijken en noteren. Er passeerden vele vechtpartijen
waarvan drie met dodelijke afloop, vooral na sloop van nesten in de buurt. En
drie uit het nest geraakte jongen (per ongeluk maar zeker eenmaal ook doelbewust
!) die vervolgens werden genegeerd (zoals gebruikelijk) maar ook een heel klein
jong dat uit het nest was geraakt en door een ouder weer in het nest werd
geslingerd. Ik geloof niet dat dit laatste ooit eerder is waargenomen.
Rampzalige hittegolf
In alle 24 kasten werd in 2022 gebroed, er werden 74
eitjes gelegd en van de 68 jongen vlogen er 63 uit. Dat gemiddelde van 2,6
uitgevlogen jongen per nest is erg hoog. Maar de vraag is hoeveel van die
uitgevlogen jongen volgroeid waren en Afrika zullen halen. Want ongeveer 2/3
vloog uit tijdens drie dagen hittegolf rond 18 juli met ca. 40 graden. Velen
waren jonger dan de vereiste 41 dagen, sommigen slechts 33. En ze vlogen niet 's
avonds uit zoals gebruikelijk, maar allemaal overdag tussen 12 en 15 uur. Dat
wijst allemaal op voortijdig vluchten voor ondraaglijke hitte op het nest.
Ook in 2019 waren er veel slachtoffers van een
hittegolf, "het was niet om aan te zien" stond in het jaarverslag.
Verder viel op dat na een late aankomst (werd ook
elders geconstateerd) er vrij snel eitjes werden gelegd waardoor tijd werd
"ingehaald". Dat kon ook bij de broedsels in Mijdrecht vastgesteld worden, zie:
broedseizoen kolonie Mijdrecht.
Beroerd seizoen 2024
Het broedseizoen 2024 was niet best.
Kauwen en het usutovirus maakten veel slachtoffers.
In de 24 broedsels
werden 67 eitjes gelegd waarvan er maar 40 uitvlogen. Zes jongen gingen
dood. Een gemiddeld broedsucces van slechts 1,5 uitvliegers per broedsel. In
slechts 7 van de 24 kasten waren er geen problemen. In het verslag ook de
details per kast en links naar filmpjes op Youtube.
Broedsucces Joanneskerk 2005 - 2024
In 2018 waren voor het eerst
alle 16 kasten in de noordtoren bezet met 15 succesvolle broedgevallen. De slechte resultaten in 2013 hadden te maken met
extreem weer, zoals een zeer koude meimaand en hittegolven in juli-augustus.
Acht andere kasten sinds 2005 in de
Joanneskerk worden niet met de camera's bewaakt maar wel gedetailleerd
gemonitord. De bezetting nam toe van 1 kast in 2005 tot alle acht in 2020 en
2021.
2.
- Verslag
Gierzwaluwen Oisterwijk - 2018
- Verslag Oisterwijk - 2019
- Jaarverslag
Oisterwijk 2020-2021.
Een aanrader !
Meer verslagen t/m 2023 staan ook op deze
pagina van
Vogelwerkgroep Midden Brabant.
Oldehove
10-12-'25
Op 10 kopgevels aan de Johan Westrastraat (8 stuks op nr. 13
(op het zuiden), 15 en 18 en 5 stuks op nr.
1, 21, 27, 32 en 35) en de Hofmastraat (5 stuks op nr. 19 en 25) vond ik
met streetview totaal 59 opbouw nestkasten, geplaatst voor nov. '22.
Geen zichtbare renovatie, achtergrond onbekend.
Ooij, bij Nijmegen
1.
2.
In verband met broedplaatsverliezen door renovatie aan een groot aantal
panden zijn 45 'tijdelijke' nestkasten type Voordorp
geplaatst onder de dakgoten aan de voorzijden en op de kopgevels van de
woonblokken (o.a. Prins Hendrikstraat, dr. Kochlaan). Op
G-streetview maart '25
zien we dat ze er nog hangen. Of betreft het hier de geplande permanente
kasten, maar dat moesten neststenen worden.
De ontheffing vraagt om 45 permanente neststenen maar op
streetview maart ' 25 vond ik er slechts 12 aan de Prins
Mauritsstraat. Een bewoner
meldde me tijdens bezoek op 14-3-2024 dat "een aantal" bezet is.
Ontheffing Wnb 11-8-'23.
In de Prins Mauritsstraat zijn in april 2017 twee
Ooltgensplaat
11-11-'25
1.
Aan de Irenestraat, Langeweg en Prunuslaan gaan door
renovatie maar liefst 32 nesten verloren. In naburige woningen zijn nog
eens 21 nesten gevonden. In maart 2022 zijn 160 neststenen als tijdelijke
voorzieningen opgehangen aan kopgevels en straatkanten (voor en achter)
van de Irenestraat en Prunuslaan, deels op het
zuidwesten en mogelijk te ver onder de dakgoot om hittestress te
voorkomen, zie Irenestraat
G-streetview april
'24.
In maart '23 zijn nog eens 35 extra tijdelijken "in de
omgeving" geplaatst, maar die kon ik niet (meer?) vinden.
De neststenen worden tijdens en na het werk op dezelfde
locaties in de gevels ingemetseld. Ingewikkelde klus met fasering en
tijdelijk ongeschikt maken van kasten, zie de ontheffing p. 10-11.
Deze aanpak (geen aparte tijdelijke kasten op locaties
buiten het werkgebied) werd ook toegepast in o.a.
Numansdorp
en Piershil.
In Numansdorp mislukte dat deels doordat het
werk vertraging opliep tot in het broedseizoen.
Oostburg, Ze.
2-10-'25
1.
Oosterhout
17-11-'25
1.
Aan het schooltje op Nieuwe Bouwlingstraat 53 hangen sinds 2023 op de
kopgevel 7 nestkasten van het project
"Natuur
in de Wijk". Te zien op
G-streetview sept.
'23. Op Drossaardstraat 22 hangen er drie, zie
G-streetview mei '23.
Zie ook de
projectpagina van Oosterhout met geregistreerde kastlocaties (bijna
niemand doet dat)
Oosterwolde
31-10-'25
1.
Bij de sloop in 2020-2021 van 219 woningen door corporatie Actium gingen
23 nesten verloren. In de nieuwe wijk Haerenkwartier zijn vanaf 2019 tussen Venekoterweg en
Dwarshaer op 27 kopgevels elk 12 neststenen voor de gierzwaluw
ingemetseld. Vooraf waren er in de zomer van 2018 al 100
tijdelijke kasten in en nabij de wijk
geplaatst die voor gierzwaluw en huismus geschikt zijn. De kasten in de
wijk zijn al in december 2020 verwijderd en die buiten de wijk niet voor
december 2022.
Ontheffing: "Om nieuwe nestlocaties in gebruik te nemen ,
hebben gierzwaluwen vaak tijd nodig. Alle tijdelijke voorzieningen zijn in
maart 2019 gereed gekomen, zodat er minimaal één broedseizoen overlap is
met de tijdelijke nestlocaties. Pas nadat de permanente nestlocaties
aantoonbaar gebruikt worden kunnen de tijdelijke nestlocaties worden
verwijderd. Door de fasering en het continu aanbieden van geschikte
nestlocaties is het niet te verwachten dat de gunstige staat van
instandhouding van de gierzwaluw in het geding zal komen".
Bij sommige neststenen zit nogal wat poep onder het vlieggat wat volgens mij
wijst op spreeuwenbezetting. Maar er zullen ook gierzwaluwen nestelen want
we zien ze hier en daar langsscheuren op
G-streetview juni '25.
Oosthuizen, NH
18-10-'25
Door sloop van de villa op Raadhuisstraat 52
gaan 16 gierzwaluwnesten verloren. In de nieuwbouw woningen achter het
pand aan het Regthuispad komen voor broedseizoen 2026 minimaal 49
neststenen beschikbaar. Gedurende dat seizoen zijn ook de nesten in het
slooppand nog beschikbaar ("gewenningsperiode").
Maar er staat ook op p. 11 dat de nesten in de villa najaar 2024
ongeschikt worden gemaakt, dus ik snap het niet. In de nieuwbouw moeten
lokgeluiden worden toegepast. Op
G-streetview mei '25 staat de villa er nog.
Ontheffing Wnb 11-3-'24
Oost Souburg, Ze.
7-10-'25
1.
Op de Willem Alexanderstraat 18, 20, 21 en
22 werden in 2025 vier bezette gierzwaluwdakpannen gemeld. Ik vond
er 6 op het dak van nr. 18-22 en 5 op nr. 21 (3 op
voorkant op het westen en 2 achter). Het lijkt een renovatieproject
(zonnepanelen), ze zitten er minstens sinds 2009,
streetview maart '25 en de meldingen op
waarneming 1-7-'25.
Oostvoorne
Aan de Middellandweg e.o. zijn al in 2011
ca. 180 nestkasten onder dakgoten gehangen, nadat bewoners in actie
waren gekomen bij renovatiewerk waarbij veel nesten ongecompenseerd
verloren dreigden te gaan. Het is onduidelijk hoeveel daar nog van over is.
Ik vond er 98 met streetview april '25 aan drie straten, zie hieronder.
Er werden grote aantallen nesten onder de
daken gevonden. Zie
lokaal bericht april 2011 met foto van de
1e generatie kasten (type Schwegler) aan de Dirk van Leydenweg (in middels
gerenoveerd en geen kasten meer). Eerst was er nog sprake van gierzwaluwdakpannen als compensatie maar 'hittestress' was ook toen al
bekend. Zie hier een gedetailleerd verslag van de
bevindingen en mogelijke oplossingen
en onderzoeksresultaat van de eerste
nestkastbezettingen. Wat later
werd het kastmodel Westvoorne (de gemeente waar Oostvoorne in ligt), naar
een concept van Harm Peeters in Arcen uit 2004 speciaal voor onder dakgoten,
voor deze locatie gemaakt. Al vrij snel na plaatsing bleken de
kasten goed bezet omdat ze pal naast de ingangen van de 'natuurlijke'
nesten waren geplaatst. In diverse kasten kwamen ook dakloos geraakte
huiszwaluwen terecht , zie
gierzwaluwenbulletin 2012-2 p. 12. In 2012
was ca. 80% van de kasten bezet en werden er 130 jongen geringd. Een bewoner
publiceerde rond 2011-2012
foto's van kasten, vogels en onderzoek.
Opende, Gr.
19-10-'25
1.
Door renovatiewerk door Woningcorporatie Woon & Waard aan de Bensmastraat
gaat volgens onderzoek door adviseur Bureau Biota een gierzwaluwnest verloren op
nr. 19. Compensatie werd in februari 2021 uitgevoerd met 5 neststenen op de
nestlocatie en tien extra neststenen in de directe omgeving. G-streetview was er
in 2011 voor het laatst.
Ontheffing Wnb 21-12-'20.
2-10-'25
2.
Rond 2018 was er sprake van
hernieuwde renovatie volgens NOM-keur in een viertal straten (Middellandweg,
Bethlehemweg, Schoutweg, van Leydenweg). Bij de nul-meting in 2018,
volgens de voorschriften in de Gedragscode Natuurvriendelijk Renoveren,
werden door bureau Ecoresult 22 nesten van de gierzwaluw in het
gebied gevonden, "overwegend onder dakgoten en dakranden aan de voor-,
zij- en achtergevels", zie onderzoeksverslag
Aveco de Bondt, 17-5-2019 p.35. Het
project staat niet in de lijst van 24 NOM-keur projecten, maar gezien het
aantal van drie per woning lijkt het wel waarschijnlijk.
Onder
dakgoten aan de Middellandweg zijn op G-streetview april '25 50 nestkasten te zien, 28 aan de G. v. Voorneweg
en 20 aan de Gijzenhoekweg Allemaal van het 'oude"type Oostvoorne, foto
hierboven.
De rest hieronder allemaal nieuw type
Voordorp en ook onder dakgoten. Aan gerenoveerde woningen Gijzenhoekweg
29-37 hangen 3 nestkasten aan elke woning. Aan de even kant hangen er
verspreid ook nog 9.
Aan het blok nr. 39-47 hangen 3
huismuskasten per woning (klein rond vlieggat). Tegenwoordig wordt voor
beide soorten veelal dezelfde kast met ovaal vlieggat gebruikt.
Biotoopscheiding is beter i.v.m. concurrentie om
kasten tussen huismus en gierzwaluw.
Aan de Dirk van Leydenweg 3-19 was renovatie
in april '23 gaande. Geen sleuven in dakgootkasten of overstekken te zien
met streetview april '25, alleen twee opbouwkasten op nr. 19 aan de
achterkant. (de voorkant aan straatzijde ziet op het zuidwesten). Aan de
Bethlehemweg ook nog 6.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief
renoveren") schreef voor dat per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
(t/m 2020) met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
Oss
6-12-'25
1.
Waarschijnlijk ivm renovatie zijn aan de Rootstraat 2, 7 en 23 en aan de Burg.
Ploegmakerslaan 45 en 72 elk 5 neststenen in de kopgevel geplaatst. Achtergrond
en mogelijk verlies van nesten niet bekend, gevonden met streetview.
Oud Alblas
In 2018 is op 500 meter buiten het dorp een gierzwaluwtil met 44 nestkasten
geplaatst. Tot en met 2022 was er geen bezetting. Zie:
Tillenpagina - Oud Alblas
Oud Beyerland
5-11-'25
1.
Het nestverlies door renovatie aan de Azaleastraat en Ribesstraat werd
gecompenseerd met 90 neststenen aan de straatkanten onder de dakgoot. Aan de
Ribesstraat 16-24 zitten er 8 aan de achterkant. De stenen werden eerder in
maart '21 tijdelijk tegen de gevel opgehangen en zijn later ingebouwd.
27-11-'25
2.
Door renovatie aan Seringenstraat, Hazelaarstraat en Larixplantsoen gaan 12
nesten verloren. Voorjaar '20 zijn 60 neststenen tijdelijk verspreid door de
buurt opgehangen en na de renovatie permanent ingemetseld in de gevels.
Ontheffing: "Als gevolg van de werkzaamheden aan de daken gaan de
twaalf aanwezige nestlocaties van de gierzwaluw verloren. Voor het broedseizoen
van 2019 zijn zestig inbouwstenen opgehangen tegen de gevels om de aanwezige
individuen van de gierzwaluw te laten wennen aan de alternatieve voorzieningen.
Hierbij is erop gelet dat de huidige nestlocaties of aanvliegroutes niet worden
geblokkeerd. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden worden de inbouwstenen
geïntegreerd in de gevel, waarmee ze beschikbaar zijn voor het broedseizoen van
2020. De inbouwstenen worden verspreid over de verschillende gevels in het
plangebied geïntegreerd. Het is waarschijnlijk dat de inbouwstenen die worden
gerealiseerd op de zuidelijke kopgevels niet kunnen fungeren als nestlocatie
doordat de gevels teveel opwarmen in de zon. Er blijven echter nog voldoende
kopgevels over die met voldoende zekerheid kunnen fungeren als nestlocatie voor
de gierzwaluw. " Ondanks deze
kennis omtrent hittestress zijn er toch 10 stenen op naar het Westen
georiënteerde kopgevels geplaatst (Seringenstraat 41 en 42)
Helaas weten gierzwaluwen niet dat dat geen goede plek is.
Ook niet voor huismus en spreeuw.
Oudelande, Ze.
27-11-'25
1.
Door sloop van panden (zonder nieuwbouw) aan Doelweg 1-3 gaat een nest verloren
dat voorjaar 2022 permanent werd
Mitigatieplan bureau Melk en Honingh, 10-11-'21.
Oude Pekela
25-10-'25
1.
Door renovatie en isolatie van een woonwijk aan en rond de Johan van
Oldebarneveldstraat door woningcorporatie Acantus gaan van juli 2021 tot
december 2022 volgens onderzoek van bureau Eco Reest 12
gierzwaluwbroedplaatsen verloren.
Ter compensatie moeten op de
kopgevels van de panden met broedplaatsen elk 5 neststenen worden
ingemetseld, totaal 70 stuks. Indien technisch niet mogelijk mogen het ook
opbouwkasten zijn. Op
G - streetview juli '23,
is te zien dat het neststenen zijn geworden. Vier
gevels zien op het zuidwesten.
Bovendien moeten de
kantpannen en nokvorsten op deze gevels 3 cm overhangen. Waarom dubbelop?
De neststenen zijn toch stukken comfortabeler (en overvloedig aanwezig)
dan het gepruts achter de kantpannen? De gladde
plank onder de kantpannen heeft geen grip.
Ouderkerk aan den IJssel
10-11-'25
1.
Wegens renovatie was het nodig om in 2023 21 permanente
neststenen te plaatsen aan woningen aan de Wilhelminastraat 9 t/m 19.
Oude Tonge
2-11-'25
1.
2.
Door sloop van een bedrijfsloods aan Oostdijk 15-17 gaan
twee gierzwaluwnesten verloren. In maart '22 zijn 8 tijdelijke
voorzieningen geplaatst.
In de nieuwbouwappartementen werden 16 neststenen
geplaatst. Ontheffing: "De gierzwaluw broedt in de
directe omgeving van het plangebied en in de nabije omgeving van de
Oostdijk te OudeTonge. Dit heeft een aantrekkende werking op andere
individuen van de gierzwaluw en stimuleert deze om het plangebied in
gebruik te nemen als broedlocatie."
Oudewater
Op 23 februari 2023 kreeg de gemeente
Oudewater een ontheffing Wnb op basis van een PRE-SMP voor haar particuliere woningbestand in Oudewater,
Papekop en Hekendorp.
Het broedbestand wordt in het gebied geschat op 95 (en
397 paar huismus), waarvan 62 in particuliere woningen (grondgebonden en
e-label C t/m G). Het gaat om isolatie van potentieel 517 woningen (max
30% van het totaal van 1.624) waarbij theoretisch 19 (30% van 62)
gierzwaluwnesten verloren gaan. In de praktijk wordt verwacht dat ca. 10%
daadwerkelijk geïsoleerd zal worden. Als al die 52 woningen zodanig
gerenoveerd worden (buitendakisolatie en volle spouwmuur) dat er 4
kunstnesten geplaatst moeten worden levert dat dus 208 nestkasten voor
gierzwaluw en huismus op (maar
in de praktijk dus veel minder omdat buitendakrenovatie veel minder voorkomt).
Op
deze
pagina van de gemeente
staan wat links naar informatie over natuurvriendelijk isoleren en
info-pagina's van de provincie over het Pre-SMP systeem.
Tot en met 14 augustus 2023 hadden nog geen
woningeigenaren van de regeling gebruik gemaakt en waren er "voor zover
bekend" nog geen vogelkasten geplaatst.
Ontheffing Wnb - Pre-SMP,
gemeente Oudewater.
Oudkarspel
31-10-'25
Door sloop van enkele woningen aan de Lourens Bogtmanstraat gaat minstens een
nest verloren dat tijdelijk buiten het gebied in april '23 werd gecompenseerd
met 5 nestkasten. In de nieuwbouwwoningen worden 5 permanente kasten geplaatst
volgens het ecologisch werkprotocol van
Gras Advies, 11-3-2022.
Op G-streetview van maart
'25 ligt het terrein nog braak dus de geplande plaatsing van 5 permanente
kasten in maart '24 is niet gehaald.
De aanpak is gemaakt volgens de voorschriften van de gedragscode Stadswerk
Soortenbescherming van de gemeente Dijk en Waard.
SMP
Oudkarspel hoort bij gemeente Dijk en Waard. Deze gemeente
werkte in 2024 en 2025 aan het ecologisch onderzoek voor het opstellen van
een SMP, zie
Gemeentebericht.
Gratis kasten
In september 2024 nodigde de gemeente haar inwoners uit om
zich aan te melden voor een van de 50 gratis nestkasten voor
gierzwaluw/huismus. Zelf af te halen en op te hangen.
Overijssel. 28 projecten, 1.328
kasten
Kunstnestprojecten in Overijssel
Almelo, Dedemsvaart,
Deventer,
Den Nul,
Enschede,
Haaksbergen,
Hellendoorn, Kampen, Nijverdal, Vollenhove,
Wijhe,
Zwolle
Overschild, Gr.
12-9-2025
1.
Aan de Graauwedijk 53 zitten minimaal sinds 2009 (G-streetview) twee nestkasten
op een plank in de nok. In 2016 was er een 3e kast bij gekomen. Z e
waren in 2017 bezet volgens Arcadisrapport en mogelijk al eerder.
In aug. 2021 waren ze (heel kort?) weg en zat er alleen nog een
huiszwaluwnest. In nov. '22 waren de drie kasten weer terug.
Maar in mei '24 was het pand zwaar gerenoveerd (of vervangen door
nieuwbouw?) en waren er geen gierzwaluwkasten meer. Wel weer vier
kunstnesten voor de huiszwaluw.
(Alles uit G-streetview-oude data).
Moesten de drie kasten nog terugkomen of moeten de gierzwaluwen verhuizen
naar kasten achter drie gemaakte gaten in het dakoverstek, links ter
hoogte van de plank? Ben erg benieuwd of ze die
hebben gevonden ! Een nieuwe plank waar de kasten op stonden zit er
nog wel, zie
streetview-mei 2024, en eerdere data.
Mitigatieplan -faunaonderzoek
Overschild, Arcadis,
p. 21-22.
Onderzoek in kader van versterkingsoperatie.
2.
16-10-'25
3.
Aan Graauwedijk 23 en ca. 15 zijn in 2021-2022
resp. 3 en 4 neststenen in de voorgevel van de nieuwbouwwoningen
aangebracht.
24-10-'25
4.
Aan Graauwedijk 16 worden drie
gierzwaluwdakpannen geplaatst plus twee extra
ventilatiepannen i.v.m. mogelijke hittestress.
Ontheffing: "Voor gierzwaluwen en
vleermuizen dienen op het dak (noord/ noordoostzijde) drie opengemaakte
ventilatiedakpannen (opening 3 cm hoog x 7 cm breed) , zo hoog mogelijk
geplaatst te worden , met tussenruimtes van 50 cm. Daarnaast dienen twee
extra open ventilatiepannen op het dak aangebracht te worden in verband met
klimatologische omstandigheden (tegen oververhitting et cetera). Op het
gehele dakvlak , boven op de dampopen folie, dient gripgaas aangebracht te
worden."
Goedkeuring Ecologisch plan 13-10-'25.
Pannerden
7-12-'25
1.
In verband met dakvervanging en isolatie zijn in 2013 aan De Tuin 6 en 10
elk 3 nestkasten op de kopgevel geplaatst . Op G-streetview van april '25
zien we ze nog hangen. Bezetting niet bekend. Verslag
renovatie 2013 in
Nieuwsbrief Vlerk, VWA, maart 2014. (ook over
kastprojecten in
Westervoort
en Lobith)
Papendrecht
11-11-'25
1.
2.
In het sloop (aug. '23) en nieuwbouwproject Kraaihoek fase 1
van St. Woonkracht10 gaan twee gierzwaluwnesten verloren, die door ecoloog Ecoresult in
2021 waren gevonden op Badhuisstraat 1 en 9. Die werdenin okt. '22
'gecompenseerd' met 10 tijdelijke nestkasten type
Combi 5in1
op Gerrit van Dalenstraat 12 en 36. Op
G-streetview sept. '24
hangen ze er nog.
Als permanente voorziening werden 10 neststenen op de kopgevels aangebracht.
Volgens de voorschriften in de
ontheffing Wnb van 27-2-2023 moet de
functionaliteit van de kasten jaarlijks worden gecontroleerd. Als tijdelijke
kasten bezet zijn (er moet dus gemonitord worden) mogen deze pas verwijderd
worden nadat is vastgesteld dat de kast 'verlaten' is.
Dus, als er gebroed werd, dat het paar een seizoen later niet is teruggekomen? Om (o.a.) dit soort
idiote voorschriften te voorkomen is in het nieuwe Kennisdocument Gierzwaluw '23
vastgelegd dat tijdelijke kasten niet verwijderd mogen worden, bezet of niet.
Peize, Dr.
Pernis
12-11-'25
1.
2.
In verband met renovatie van 133 woningen aan de Beyenstraat, Pollux en
Lekkerkerkstraat zijn febr. '22 20 'tijdelijke' nestkasten
opgehangen in het hoekpand aan de Polluxstraat en aan Corneliahof. Ze hangen er
nog in april '25 op
G-streetview.
Er werd maar een nest gevonden maar omdat het onderzoek mogelijk niet volledig
genoeg was wordt er wat 'overgecompenseerd met 25 permanente neststenen.
Piershil
11-11-'25
1.
Door renovatie aan Juliana-, Margriet- en Alexanderstraat gaan 6 nesten verloren
Er wordt buiten het broedseizoen en de nesten vooraf ongeschikt gemaakt.
De neststenen werden eerst op 4 mei '22 als tijdelijke voorziening op de gevels
geplaatst en later als permanent op dezelfde locaties ingemetseld. Ontheffing:
" Door deze manier van werken hoeven de gierzwaluwen maar één
keer aan de voorzieningen te wennen."
Op G-streetview okt. '24
ziet er allemaal weer prachtig uit.
Deze aanpak werd ook toegepast bij twee projecten in
Numansdorp
en in
Ooltgensplaat.
In Numansdorp mislukte het deels door vertraging
van het werk tot in het broedseizoen.
Puiflijk
2-5-2025
1.
2.
Op 20 maart 2025 werd aan woningstichting
Woonwaards voor de renovatie van woonwijk Hosterd in Puiflijk (onder Druten,
Gld.) met ca. 38 woningen een omgevingsvergunning verleend voor een flora- en
fauna activiteit.
Daar konden belanghebbenden nog tot 14 juni
bezwaar tegen maken.
Bij het ecologisch onderzoek zomer 2024 is een
gierzwaluwnest aangetroffen op Hosterd 18. Volgens de voorschriften in de
vergunning moeten ter compensatie vijf tijdelijke
nestkasten binnen 200 m. van deze locatie geplaatst worden. Als definitieve
compensatie moeten vijf nestkasten of neststenen worden aangebracht binnen het
plangebied.
Inmiddels is eind april 2025 een deel van de
kastplaatsing al uitgevoerd, namelijk 13 (tijdelijke) kasten bij het huis van
Jolande en Andy die daar volledig door verrast werden toen de steigers opeens
onaangekondigd voor het huis stonden.
Ecologen en woningcorporatie moeten nog veel
leren, blijkt ook weer bij dit project. Minstens drie kasten hangen naast een
opengaand raam (zie foto in AD), hetgeen niet is
toegestaan omdat de vogels er tegenaan kunnen vliegen als het raam open staat.
Tijdelijke kasten zijn niet toegestaan; ze moeten
altijd blijven hangen. En hier moeten ze een jaar voor de renovatie opgehangen
worden. Maar dat is zinloos want zolang het gevonden nest beschikbaar is
verkassen ze niet naar een ander adres.
En de bewoners voorlichten
op de komst van de kasten zou een goede zaak zijn die veel vragen en problemen
kan voorkomen. Ik hoor het heel vaak dat bewoners nergens van weten.
Er moeten volgens de vergunning ook 28
kasten van het type NK GZ 10 van Vivara voor huismussen worden geplaatst. Die
zijn ook geschikt voor de gierzwaluw dus misschien ontstaat er toch ooit nog een
mooie kolonie gierzwaluw. Een aantal is gepland tegenover het adres van het
gevonden nest. Dus misschien dat een kast gevonden wordt door dat bedreigde
paar. In de vergunning staat geen voorgeschreven locatie voor de vijf
compenserende gierzwaluwkasten. De acht geplaatste kasten aan de gevel van het
huis van Jolande en Andy hangen te dicht op elkaar ,
(tenzij die niet zijn bedoeld voor de gierzwaluw maar voor de huismus,
foto AD): het voorschrift voor gierwaluwen is minstens 50 cm uit elkaar.
Het ecologisch onderzoek is uitgevoerd door
Econsultancy (28 januari 2025). Daarin is sprake van een advies voor
5 tijdelijke gierzwaluwkasten op adres Middelveld
25 en twee definitieve op Hosterd 18 en 20. Totaal komt het advies op 21
definitieve kasten voor gierzwaluw en huismus.
In de Gelderlander en het AD werd eind april
verslag gedaan van de ervaringen van Jolande en Andy . In De Gelderlander geeft Jochem
Kühnen
antwoord op vragen van de bewoners over mogelijke overlast en het gedrag van de
vogels.
-
Gelderlander 30-4-'25 met Jolande, Andy en Jochem
-
AD 30-4-'25 met Jolande en Andy
- Omgevingsvergunning 20-3-2025
- Ecologisch activiteitenplan, Econsultancy 28-1-2025
Poortugaal
22-10-'25
1.
Aan de Lijnstraat 2, Rootstraat 2 en Vlasstraat
10? vond ik elk 5 nestkasten aan de kopgevel (streetview april '25). Ze lijken
op de tijdelijke kasten van Unitura en hebben mogelijk te maken met dit project
in de nabijheid:
Ontheffing Wnb 15-8-'24.
Geen details bekend gemaakt. Aan die straten
nog? geen voorzieningen te zien.
Purmerend
16-5-'25
Door renovatie aan Vlasleeuwenbek 1-61 gaan mogelijk 7 gierzwaluwnesten
verloren achter kantpannen op nrs. 9, 19, 27, 41, 43
en 47 (2).
Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt en er wordt geprobeerd de nesten
te behouden
Ontheffing, voorschrift 21: "In
het eerstvolgende broedseizoen na de start van de werkzaamheden dienen de daken
weer geschikt en beschikbaar te zijn voor de gierzwaluw. Hiervoor dient gripgaas
aangebracht te zijn op de boeidelen onder de daknokken en dient onder de
nokvorsten een opening van minimaal 3,5 cm te bestaan op de locaties."
Vier van de tien kopgevels zijn echter op zuid-noordwest georiënteerd en dus
niet geschikt als broedplaats i.v.m. teveel kans op hittestress.
Voor de zekerheid worden er ook 35 permanente neststenen ingebouwd. Op
streetview van mei '25 zijn op de nestadresgevels alleen vleermuiskasten te
zien.
SMP
In september 2024 kreeg de gemeente een gebiedsgerichte
ontheffing voor o.a. gierzwaluwverstoringen voor de gehele gemeente op basis van
het soortenmanagementplan.
-
SMP Purmerend, Bureau Regelink, febr. 2023.
Putten
8-10-'25
1.
2.
3.
Aan de Garderenseweg / Da Costastraat /
van Damstraat in Putten werd door Woningstichting Putten najaar 2015 een blok huizen gesloopt waar gierzwaluwen en huismussen broedden en
vleermuizen verbleven. Dat was nog in de tijd van de Flora- en Faunawet (nu
Omgevingswet) en de Soortenstandaard gierzwaluw van 2014 (nu
Kennisdocument v. 2.0 van juli 2023).
In 2012 is het gebied onderzocht op
aanwezigheid van o.a gierzwaluwen. Ecoloog Regelink zag
groepen van 80
individuen in het plangebied vliegen maar vond slechts 2 nesten in de te
slopen huizen. In de nabijheid, ook aan de Da Costastraat, zaten ook 8
nesten.
De nieuwbouw kwam eind 2016 gereed en bestaat
uit zes huizenblokken waar ca. 85 dakpanhuifjes (2 typen
"gierzwaluwdakpannen") sterk verspreid aan zowel de straatkant als aan de
zijde van het binnenterrein zijn geplaatst. In een stuk verhoogde muur langs
de grens van het blok zijn neststenen voor gierzwaluw (24), huismus (16) en
verblijfsruimtes voor vleermuizen (24) geplaatst, verdeeld over voor- en
achterzijde van de muur. Volgens een onderzoeksverslag van een
vleermuizenwerkgroep is er in 2016 lokgeluid voor gierzwaluwen afgespeeld
bij de kastenmuur. Ze troffen vleermuizenkeutels in vier kasten aan. Ik
maakte indertijd een nieuwsbericht over het project en ben oktober
2023 wezen kijken wat er van geworden is.
Ik sprak oktober 2023 vier bewoners en omwonenden die de
gierzwaluwen wel kennen en
Huifje, type 1
Huifje, type 2
vertelden dat ze zo nu en dan wel gierzwaluwen
wat hoger boven de panden zien vliegen maar niemand zag er ooit eentje een
huifje invliegen, ook geen spreeuwen of huismussen. Er zijn nergens
poepsporen onder de huifjesingangen te zien. Men denkt dat de gierzwaluwen
in de aangrenzende oudere woonblokken aan de Da Costastraat nestelen. Daar
zien ze ook de bekende "giervluchten" langs de dakranden.
Ik maak er uit op dat de huifjes niet benut
worden. En dat is maar goed ook want het zijn voornamelijk "doodskistjes"
vanwege oververhitting door teveel zonbestraling en ontbrekende ventilatie.
De daken zijn geïsoleerd, de pannen zijn strak sluitend en het dak is niet
erg steil. Bovendien zit meer dan de helft van de huifjes op de
zuidwestelijke en noordwestelijke zijde van de panden met veel te veel
zonuren. De overigen oriënteren op noordoost.
De bedenkers van het plan hebben de
Soortenstandaard niet bestudeerd want ook toen al was het voorschrift dat
gierzwaluwpannen uitsluitend op noordelijk of oostelijke gerichte daken
geplaatst mogen worden (en alleen op daken steiler dan 45 graden, wat hier
maar net of net niet wordt gehaald).
Muurkasten
De buurvrouw van de muurkasten ziet er wel zo
en dan een vleermuis naar binnen gaan maar geen vogels.
De kastenmuur met opkomende begroeiing.
De kastingangen zijn
inmiddels aan beide kanten voor een flink deel ontoegankelijk geworden door
bomen en struiken. In de
jaren 2016 t/m 2018 is de bezetting van de kasten op verzoek van
Vogelbescherming Nederland gemonitord (3-4 avonden per seizoen) door
vogelaar Gert van Veldhuizen uit Putten. De lokgeluideninstallatie heeft
waarschijnlijk nooit gewerkt want hij heeft niets gehoord (mededeling
Vogelbeschermingswacht Veluwe - Noord).
Zoals zo vaak (meestal ? altijd?, onderzoek
ontbreekt) is ook hier de tijdelijke voorziening
mislukt. Opvang van daklozen na sloop moet van de wet omdat de staat
van instandhouding ook niet tijdelijk achteruit mag gaan.
Maar de dakloos geraakte broeders kennen de muurkasten niet als
broedplaats en zullen hun heil elders hebben gezocht. Ze komen zeer
waarschijnlijk in andere, voor hen ook bekende kolonies terecht waar nog
plaats is. Om ze te helpen is het meestsl zinloos om
nieuwe voorzieningen beschikbaar te stellen, behalve als die pal naast de
verdwenen nesten kunnen komen. Bijvoorbeeld nestkasten op een
kopgevel waar nesten achter kantpannen verloren gingen.
Artikel in Gierzwaluwbulletin
2015-1 p. 9.
Huifjes te zien op
Google-streetview-juni 2021
Onderzoek Flora en Fauna,
Bureau Regelink, 2012
Problemen met
gierzwaluwdakpannen
Puttershoek
1.
Bij de sloop van een woonwijkje gingen in 2020
minstens 5 gierzwaluwnesten verloren
die werden gecompenseerd met een gierzwaluwtil met 45 kasten en
voorzieningen voor vleermuizen. Van 2020 t/m 2022 waren er 4-5
gierzwaluwkasten bezet. De monitoring is nu gestopt.
4-11-'25
2.
3.
Door renovatie van woningen gaan 42 nesten verloren achter de dakgoten aan de
van Drielstraat, de van Boelenstraat en de van Slingelandtstraat. In maart 2021
zijn buiten het werkgebied 94 nestkasten aan o.a. de Oranjelaan geplaatst en 78
neststenen aan o.a. Frans Halsstraat en Nieuw Weverseinde ingemetseld.
Aan de gerenoveerde woningen werden 15 nestkasten gehangen, o.a. aan de Arie van
Drielstraat, zie
G-streetview mei '25 en 50 neststenen ingemetseld op kopgevels en onder
dakgoten aan de straatkant.
13-11-'25
4.
6.
De drie nesten gaan verloren door sloop van een boerderij en werden maart '22
tijdelijk gemitigeerd met 15 nestkasten aan de
Arent van Lierstraat 26 en 27.
Op G-streetview van mei '25
zien we twee opbouwkasten op een kopgevel en 13 onder de rechter dakgoot.
In de ontheffing is sprake van 22-34 inbouw neststenen in de nieuwbouw op nr. 24
maar die kon ik niet vinden.
Raalte
30-11-'25
1.
De werkgroep gierzwaluwen van de plaatselijke IVN-groep plaatste in
'21-'23 een stuk of 25 nestkasten bij mensen aan huis. Ook in de jaren daarvoor
werden er al enige geplaatst. Nu totaal ca. 40. De bezetting "valt tegen" en "we
wachten verdere resultaten af voordat we meer kasten gaan plaatsen." Volgend
jaar wordt geprobeerd om bij de bewoners gegevens over de bezetting te
verkrijgen.
Bericht Salland Nieuws 26-6-'21.
2.
In Raalte Noord zijn door woningcorporatie Salland Wonen 12 neststenen
geplaatst in nieuwbouw van 2021. Daarvan zijn er volgens IVN Raalte "zeker 2 bezet". De corporatie beschikt sinds 2021 over een Soortenmanagementplan voor haar bezit in Raalte, Olst, Wijhe en Heino, zie
SMP SallandWonen.
Excursieverslag mrt-'24 over de SMP-praktijk in Raalte.
3.
In de nieuwbouw aan de Rozenstraat werden op 12 kopgevels in 2013 elk twee
neststenen geplaatst. Streetview mei '22. Achtergrond nog onbekend. De IVN-groep
meldde dat deze "ook succesvol" zijn.
Renkum
21-10-'25
1.
Aan de Dominee Gewinweg 21-49 en Hankweg 26 hangen
aan de kopgevels sinds 2018 totaal 25 nestkasten (3 per gevel). Bij onderzoek
i.v.m. voorgenomen renovatie (zie project 2-3 hieronder) bleek dat in 2021 er
daarvan 7 bezet waren. Achtergrond verder onbekend.
21-10-'25
2.
3.
In het gebied gaan 11 nesten bij de renovatie
tijdelijk verloren. Er zijn verder 7 (van de 250) bezette nestkasten uit een
eerder project in het renovatiegebied.
Woningstichting Vivare renoveerde 46 woningen aan
de Ds. Gewinweg, Hankweg, Waterweg en Zij Waterweg.
Er worden 55 tijdelijke
kasten beschikbaar gemaakt (waarvan 46 al bestaand uit een nabijgelegen
project uit 2018 en 9 nieuwe in febr. 2023).
Ontheffing: "De
tijdelijk aangebrachte kasten blijven hangen tot de permanente verblijfplaatsen
zijn gerealiseerd en beschikbaar zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de
gewenningsperiode. De kasten moeten duurzaam in stand gehouden worden. Daarnaast
mogen de tijdelijke kasten pas verwijderd worden op het moment dat deze niet in
gebruik zijn door huismussen en/of gierzwaluwen en buiten de meest kwetsbare
broedperiode van de huismus (1 maart tot 1 september) en gierzwaluw (15 april
tot 1 september). De kasten mogen enkel verwijderd worden onder begeleiding van
een ecologisch deskundige."
Voor de werkzaamheden worden de nesten en ook de
nestkasten ontoegankelijk gemaakt. Op
G-Streetview
maart '25 zijn de dichtgestopte
vlieggaten op Ds. Gewinweg 21 te zien.
Op alle 26 kopgevels wordt 3 cm. ruimte
aangehouden tussen muur en kantpan zodat de nestelmogelijkheden behouden
blijven. Op 17 kopgevels wordt/is bovendien een inmetselsteen geplaatst,
waarvan 7 op het westen. Op streetview mrt '25 nog
niet te zien.
Ontheffing Wnb, 19-3-'23.
Renswoude
31-5-'25
1.
De vijf 'tijdelijke' kasten hingen er augustus 2024 nog, zie
G-streetview, maar 31 mei '25 kon ik ze niet
vinden, maar mogelijk over het hoofd gezien.
Op 31 mei 2025 in de avond
van bezetting geen spoor. Geen reacties op lokgeluid, geen gierzwaluwen
in de buurt of boven de wijk en geen nestmateriaal (van mussen) uit de
openingen.
2.
Aan de Taets van Amerongenweg is fase 1 in 2022
gerenoveerd waarbij een gierzwaluwnest verloren ging. Er zijn 15 nestkasten
geplaatst. In fase twee zijn nog eens 12 kasten geplaatst maar daarbij gingen
geen nesten verloren.
3.
Elders in het dorp is een wijkje gerenoveerd
waarbij vier gierzwaluwnesten aan kopgevels aan de van Reedeweg verloren gingen
volgens onderzoek van bureau Ecoresult.
Er moeten 20 vervangende kasten
worden geplaatst maar omdat er zes kasten teveel zijn geplaatst bij het naburig
project aan de T. van Amerongenweg worden er aanvullend nog 16 geplaatst.
Renovatie van de wijk is nog gaande tijdens mijn
bezoek op 31 mei 2025. Ik zag gierzwaluwactiviteit bij twee kasten aan de van Deylweg 11,
waarvan 1 bezet (reactie op lokgeluid en invliegpogingen gezien).Bezetting van
drie kasten op van Reedeweg 47 onzeker, geen reactie
op lokgeluid. Drie kasten op Kerkstraat 97, sinds 2021 zijn volgens de
bewoner niet bezet. Geen reactie op gierzwaluw lokgeluid. Zie
ontheffing Wnb mei 2022.
Rhenen, Utr.
Er werd in 2021 wel een
ontheffing Wnb verleend voor aantasting gewone
dwergvleermuis door het vervangen van asbesthoudende ventilatieopeningen maar er
werd niets voor gierzwaluwen geregeld. Die werkzaamheden vonden voorjaar 2022
plaats.
SMP
Ook in Rhenen is een Pre-SMP van kracht,
maar geen details bekend,
zie krantenbericht
over de start mei 2023.
Rhoon
12-11-'25
1.
2.
Door sloop van 33 woningen in winter '22-'23 aan o.a de Dorpsdijk 171-189
gaan 3 nesten op nrs. 171, 181 en 183 verloren die eerst tijdelijk worden
gemitigeerd met drie Combi 5in1 kasten en in de nieuwbouw met 15
permanente neststenen. Op
G-streetview april '25
zien we dat de tijdelijke kasten er nog hangen. Gezien de staat van het
dak ervan is de kwaliteit van deze kasten ook
tijdelijk. De nieuwbouw is dan nog gaande. Ontheffing:
"Tijdens de periodieke onderhoudscontrole van de woningen
dienen de aangebrachte tijdelijke en permanente nestkasten meegenomen te
worden en beoordeeld te worden op hun functionaliteit. Indien blijkt dat
de voorziening niet meer functioneel is, dient er voor gezorgd te worden
dat deze voor het broedseizoen weer functioneel is."
Ridderkerk
Wegens renovatie door St. Woonkompas van 158 woningen aan zeven straten in
de Bloemenbuurt worden op 30 kopgevels totaal 60 nesstenen ingebouwd, dus
slechts twee per gevel. Er gaan 8 nesten
verloren aan Dahliastraat 12, Fresiastraat 38, Kamperfoelistraat 4, 6 (2),
8, 12 en 35.
Rijen, Br.
2-11-'25
1.
22-11-'25
2.
Vijf neststenen aan Nassaulaan 3, twee op nr. 22, zeventien onder
de dakgoten van nr. 20-60 en zeven aan de van Duivenvoordestraat, minstens sinds
okt. '23. Vondst met streetview. Geen achtergrond gevonden. Waarschijnlijk ook
een project van corporatie Leystromen, zoals hieronder.
30-11-'25
3.
Omdat er een relatief grote kolonie aanwezig is in de
renovatiewoningen van corporatie Leystromen was er een apart goedkeuringsbesluit
nodig voor de te nemen maatregelen (bovenop de standaard voorzieningen volgens
de ontheffing op grond van het SMP van Leystromen). Er gaan mogelijk 9 nesten
verloren hetgeen een "bijzondere verblijfsfunctie' is. Volgens de standaard
voorzieningen komen er 18 neststenen en daarbovenop 6 stuks als maatwerk
voorziening. Voor de administratie:
"De 6 extra voorzieningen worden niet opgenomen in de salderingsboekhouding en
blijven dus als plus bovenop de generieke taakstelling bestaan."
Goedkeuringsbesluit in kader van maatwerk SMP, 7-10-'24.
Zie ook mijn bespreking van de evaluatie van het SMP van
corporatie Leystromen:
Evaluatie SMP
Leystromen.
Rijsenhout
Door renovatie aan de Bennebroekerweg door
corporatie Ymere gaat een
gierzwaluwnest verloren. Dit werd in maart 2022 of eerder opgevangen met vijf
neststenen in de kopgevel van nr. 25. Het nest zat daar aan de achterkant van de
woning. Dat werd pas na 1-10-'22 ontoegankelijk gemaakt zodat er een heel
broedeizoen is om de nieuwe plek te vinden, denkt de provincie ("gewenning").
Maar dat gaat natuurlijk niet gebeuren. In '22 broedt ie lekker op zijn
vertrouwde plek en in '23 komt ie uiteindelijk, na lang geprobeerd te hebben om
in zijn vertrouwde plek binnen te komen, bij een kolonie elders in het dorp. Erg kleine kans dat ze de neststenen gaan benutten.
Rijswijk
8-10-'25
Aan de Ieplaan 54 hangen twee nestkasten op de
hoek waarvan er eentje in 2025 bezet werd gemeld, zie
waarneming 15 -5- '25.
SMP
De gemeente Rijswijk is in 2025 gestart met het ecologisch
onderzoek voor de
opstelling van een SMP.
Rilland, Ze.
4-10-'25
Bij de 'buren' zijn aan drie woningen,
Valckenisseweg 34, 36 en 46, wel 10 nestkasten aan de kopgevels gehangen maar
die zijn voor de huismus (klein, rond vlieggat), kennelijk i.v.m. renovatie in
dat wijkje.
Roden, Dr.
3-12-'25
"Bij de restauratie van de kerk in Roden gingen
mogelijk 100 nesten verloren". Dat stond hier maar ik weet niet meer waar ik die
tekst vond. Inmiddels lijkt het erop dat het meeviel.
Ruim 25 jaar geleden werd de Catharinakerk
gerenoveerd, ook het dak. In een lang document over de 900 jaar kerkgeschiedenis
vond ik een tekst die er op wijst dat er in ieder geval rekening is gehouden met
de gierzwaluwen. Ze broedden er en doen dat nog steeds blijkens een bericht in
De Krant van 4-12-2025. Verder maar een paar paartjes in het dorp volgens de
waarnemers. Maar op waarneming.nl meldde adviesbureau Eco Reest 10 bezette
nesten aan en rond de Plataanweg, wrs. in kader van renovatieplannen, zie
bezette nesten Roden juli 2019.
Roermond
1.
2.
In verband met twee nestverliezen door sloop aan de
Sweelinckstraat zijn voorafgaand twee nestkasten in de buurt geplaatst. In de
nieuwbouw moesten op twee kopgevels totaal 6 neststenen worden geplaatst. Op
streetview blijkt dat het zes stuks 'onzichtbaar' ingemetselde stenen op de
kopgevel van nr. 7 zijn geworden.
Ontheffing Wnb 20-7-'21.
SMP
"Na een uitgebreid traject" heeft de gemeente een overeenkomst
gesloten met Nationaal Soorten Management (NSM) voor de opstelling van een
Soortenmanagementplan (SMP). In oktober 2025 is gestart met een nul-meting
ecologisch onderzoek naar huismus, gierzwaluw en vleermuizen. Het plan zou eind
2026 gereed kunnen zijn.
Raadsbrief 31-3-'25.
Roosendaal
23-11-'25
1.
Op de kopgevel van Burgemeester Freyterslaan 320 en 338 zijn elk 10 neststenen
ingemetseld (foto). Ook 10 aan Jac. v. Ruysdaelstraat 1 (achter bomen) en
17. Minstens al sinds mei 2009. Ook vleermuiskasten in de buurt. Achtergrond
onbekend.
Rotterdam,
16 projecten, 580 kasten
8-10-'25
1.
2.
3.
4.
Stichting Havensteder kreeg 10-11-2022
ontheffing Wnb voor het vernielen van een gierzwaluwnest op Veldstraat 50 als
gevolg van de sloop van de woningen. Als
tijdelijke voorziening werden april 2022 vijf
nestkasten geplaatst op het hoekpand Reepstraat - Dordtsestraatweg, op ca. 150
meter van het verdwenen nest. Een tamelijk overbodige voorziening omdat er
al sinds 2014 19 prima neststenen aan de overkant van de straat (zie nr. 2) beschikbaar
zijn, maar goed, het kan geen kwaad. De tijdelijke kasten mogen buiten het
broedseizoen verwijderd worden. Ze hingen er in maart '25 nog:
G-streetview.
In maart '25 was de nieuwbouw bijna voltooid:
Daar worden vijf inbouwstenen op de noordgevel geplaatst en eventueel
gierzwaluwdakpannen als inbouwstenen niet mogelijk
zijn. Een en ander volgens het activiteitenplan opgesteld door ecologisch
bureau van der Goes en Groot.
14-8- '25
5.
Op 14-8-'25 meldt hij dat de kasten in 2024 en
2025 niet benut zijn, ondanks afdraaien van lokgeluid in 2025. In 2024 kon
door ziekte niet gecontroleerd worden hoe de vogels bij aankomst reageerden. Het is
opmerkelijk dat de kasten niet zijn gevonden. Mijn speculatie is dat de
broedvogels op ca. 200 meter afstand in een kolonie terecht zijn gekomen.
5-11-'25
6.
7.
Voor de verbouwing werden in april 21 30
tijdelijke nestkasten opgehangen in de buurt
van de school aan Haverlandstraat 12 die tot woningen werd omgebouwd.
Op
G-streetview okt. '24 zien we dat de tijdelijke kasten er nog hangen.
Als permanente compensatie werden er 60 openingen naar nestruimtes in de
dakgootbekisting aangebracht.
Ontheffing Wnb 19-8-'21.
7-11-'25
7.
8.
Door sloop en nieuwbouw door Woonstad Rotterdam aan en rond
de Polslndstraat-Spruytstraat werden in februari 2021 buiten het sloopgebied
100 tijdelijke nestkasten geplaatst aan Bas Jongeriusstraat , de Boelstraat,
Voetjesstraat en Blankenburgstraat. Aan de Boelstraat en de Voetjesstraat
stonden in mrt '25 de woningen in de renovatiesteigers dus daar zijn de
tijdelijke kasten weg of onbruikbaar. Aan de Blankenburgerstraat (12 op nr.
37 en 9 op nr. 93) en Jungeriusstraat (groepjes van 5 op nrs. 18, 26, 28,
30, 36, 40, 44, 50, 56, 134, 136, 138 en 140) hangen ze dan nog,
G-streetview mrt-'25.
In de nieuwbouw komen 100 neststenen. Gezien de vrij grote
populatie moet in 2022 de bezetting van de tijdelijke kasten onderzocht
worden en in de nieuwbouw in de 1e drie jaar na gereedkomen. Ik kreeg het
resultaat van de monitoring in 2022 maar mag dat niet publiceren van de
provincie.
Op
G-streetview maart '25 is de nieuwbouw nog deels gaande.
Ontheffing Wnb 13-8-'21.
10-11-'25
9.
In 2021-2022 gaan aan Nijenrodeweg 28 - 87, Lunenburgdam 4 en Biljoenstraat
10 tijdelijk 10 nesten verloren door renovatiewerk aan o.a. het dak. Er
wordt in de winter gewerkt en na de renovatie zijn de
oorspronkelijke broedplaatsen weer beschikbaar. Ontheffing p. 10: "
De dakpannen van deze blokken worden verwijderd, waarna isolatie wordt
aangebracht en nieuwe dakpannen worden gelegd van hetzelfde type. De
tussenliggende ruimte tussen het dakvlak en de dakpannen bedraagt tussen de
3,5 cm en 6 cm en is daarmee gelijk aan de oorspronkelijke situatie. De
ruimte onder het nieuwe dakvlak kan daarmee fungeren als nestlocatie voor de
gierzwaluw. Elk woonblok zal na de werkzaamheden weer beschikbaar zijn voor
de gierzwaluw waardoor er minimaal 50 verblijfplaatsen zijn gecreëerd. "
Ben erg benieuwd of de gierzwaluwen zich op dat geïsoleerde dak 'thuisvoelen'.
15-11-'25
10.
11.
Door sloop en nieuwbouw aan Verboomstraat, Struitenweg en Nieuwenhoornstraat
gaan drie nesten verloren.
In mei '25 zijn 9 'tijdelijke' kasten
aan een gevel aan de Verboomstraat gehangen. In de nieuwbouw worden 9
neststenen geplaatst.
Omgevingsvergunning F.- en F.-activiteit 22-9-'25.
21-11-'25
12.
13.
St. Woonstad Rotterdam sloopt 12 nesten aan de Gerdesiaweg, Stoepstraat en
Van de Leckestraat. Vergunning: "Hierbij is van belang dat de
permanente alternatieve voorzieningen in de nieuwbouw zo dicht mogelijk bij
de oorspronkelijke nestplaatsen gerealiseerd worden."
Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit 26-5-'25.
21-11-'25
14.
15.
St. Hef Wonen sloopt naast woningen ook twee nesten aan Pioen en Bloemhof.
Als tijdelijke en permanente compensatie worden 10 kasten in de nabijheid en
10 neststenen in de nieuwbouw geplaatst.
Vergunning: "In dit geval mogen de tijdelijke
gierzwaluwkasten worden verwijderd omdat deze zijn geplaatst toen het vorige
Kennisdocument Gierzwaluw (BIJ12, 2017) nog van kracht was. Daarnaast is het
materiaal van de tijdelijke gierzwaluwkast niet geschikt als permanente
verblijfplaats." Gedoeld wordt op de voorgeschreven
Combi 5in1 kast Jort 5 van Bats and Birds (niet meer leverbaar).
Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit 14-3--'25.
21-11-'25
16.
Door renovatie aan de Kruisnetlaan e.o. door corporatie Hef Wonen gaan in
2026 7 nesten verloren die met 21 permanente neststenen in de gerenoveerde
woningen worden gecompenseerd. Belanghebbenden kunnen nog tot 7-1-'26
bezwaar maken.
Omgevingsverg. Flora en Fauna act. 28-11-'25.
Rozenburg
10-11-'25
1.
2.
De voorzieningen zijn nodig door renovatie van 87 woningen in
winter '20-'21 in de wijk Reigerhof, waarbij drie nesten verloren gaan. In het
voorjaar werden 15 tijdelijke kasten geplaatst.
Ontheffing: "De tijdelijke voorzieningen zijn hiermee een
volledig broedseizoen aanwezig samen met de oorspronkelijke nestlocaties zodat
de gierzwaluwen kunnen wennen aan de alternatieven." En
"Door een overcompensatie aan voorzieningen aan te bieden neemt de kans op
ingebruikname toe. "
Sambeek
Sassenheim
5-11-'25
1.
Door de renovatie gaat een nest verloren dat werd gecompenseerd met negen
neststenen, verspreid door de straat. Een steen per kopgevel. In januari '21
geplaatste 7 tijdelijke kasten zijn inmiddels verwijderd.
9-11-'25
2.
3.
Door sloop aan de Arend Verkleystraat e.o. gaan twee nesten verloren.
Ontheffing: "Op 22 maart 2021 zijn drie
vijfvoudige tijdelijke nestkasten van het type Unitura GZT2
gerealiseerd. Aangezien broedparen territoriaal zijn, de afstand tussen de
invliegopeningen klein is, en kasten met meer dan drie kamers tot verwarring
leidt bij de vogels, achten wij elke kast geschikt voor maximaal drie
broedparen. In de permanente situatie worden tien inmetselvoorzieningen van
het type Vivara Pro IB GZ 05 ingebouwd in de gevels van de
nieuwbouwwoningen. Hiermee worden er gedurende en na de werkzaamheden
voldoende uitwijkmogelijkheden aangeboden ter compensatie voor hetgeen dat
verloren gaat".
Men maakt zich voor niets zorgen,
er is natuurlijk geen schijn van kans dat die tijdelijke kasten, op
ruim 200 meter van de gesloopte broedplaatsen, gevonden worden. Voordat de
neststenen in de nieuwbouw beschikbaar zijn hebben de daklozen al lang
elders een plekje bij een bestaande kolonie gevonden. Die kennen ze namelijk
ook, voor het geval dat hun nest verloren gaat.
Op
G-streetview mei '22 zien we dat de tijdelijke
kasten er nog hangen aan een flat aan de Platanenstraat.
In het nieuwe Kennisdocument Gierzwaluw zijn 5-voudige combikasten niet meer
toegestaan; nu maximaal 3-voudig maar "bij voorkeur" enkelvoudig.
Ontheffing Wnb 16-10-'24.
Schagen
7-12-'25
SMP
In een
bericht van Smit Groenadvies wordt
verteld dat in '24 in opdracht van de gemeente is gestart met onderzoek naar
huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen voor de opstelling van een
Soortenmanagementplan.
Scharnegoutum
3-11-'25
Door renovatie buiten het broedseizoen gaat een nest achter
het leien dak van de Martenskerk verloren. Dit werd in april 2020
gecompenseerd met vijf nestkasten. Ontheffing: "Het
betreft één locatie zodat de gunstige staat van instandhouding niet in het
geding komt. Door daarnaast te zorgen voor vervangende nestlocaties aan de
torenspits voor het volgende broedseizoen 2020 is een negatief effect uit te
sluiten voor de gierzwaluw". En: "Doordat de vervangende nestlocaties nabij
de locatie waar de verblijfplaats is aangetroffen worden aangebracht , is
het aannemelijk dat de gierzwaluw de vervangende locaties vind en in gebruik
zal nemen".
Ik zie op
G-streetview maart '24 dat op beide zijden van het dak een stuk of 18
gierzwaluwdakpannen liggen, of zijn het
ventilatiepannen? Geen kasten te zien, maar deels is het beeld van 2010.
Ontheffing
Wnb 23-8-'19.
Scheemda
20-10-'25
In de Narcisstraat hangen op 4 kopgevels sinds
ca. 2022
elk 3 nestkasten onder de nokpan. Achtergrond
niet bekend.
Schermerhorn
10-10-'25
Aan een pand aan Westeinde zijn voorjaar '25
door de wethouder van Alkmaar 16 kasten opgehangen. Het waren de laatste van
een uitdeelproject van de gemeente met 100 gratis
kasten voor bewoners die daar belangstelling voor hadden.
Hier bij Alkmaar meer info.
Scheveningen
8 - 10 - '25
Bij renovatie zijn in het dakoverstek van een groot pand aan de Weststraat totaal 22 sleuven aangebracht voor
gierzwaluwen. Zie
G-streetview sept. '24.
Ze zijn erg breed maar worden toch benut. In 2025 werden er bij
twee gaten invliegers gezien en er vliegen flink wat vogels boven de wijk. Mogelijk meer dan twee bezet.
Zie
waarneming 18-6-'25.
Schoonhoven
27-10-'25
1.
2.
Bij renovatie door Qua Wonen Energie bv (o.a. vervanging van pannen en
dakisolatie aan buitenkant) in '23-'24 van 7 woningblokken rond het Olivier
van Noortplein gaan twee gierzwaluwnesten verloren die voorjaar '23 eerst
'tijdelijk' worden gemitigeerd met drie kasten van het type Unitura
Combi 5in1 (dus 15 kasten) op Bij de Watertoren 2 en Groene Singel 23. (Op
Streetview april '23
zien we denk ik de hoogwerker staan die op nr. 23 de kasten gaat ophangen,
bij Watertoren hangt ie dan al.). Als permanente voorziening laat de
ontheffing de keuze uit minimaal zes ruimtes onder dakoverstekken of
ingemetselde neststenen.
Ontheffing p. 4:
"De alternatieve voorzieningen moeten functioneel zijn
gedurende de periode waarvoor deze worden ingezet. Dit houdt in dat de
voorzieningen minimaal één keer per jaar gecontroleerd dienen te worden op
functionaliteit en dat – indien nodig –de functionaliteit van de voorziening
op zo kort mogelijke termijn weer hersteld wordt. Het controleren op
functionaliteit dient uitgevoerd te worden buiten de broedperiode van de
huismus en de gierzwaluw."
In de ontheffing zijn veel woorden nodig om te dealen met het begrip
'tijdelijke' voorzieningen. En wat wordt bedoeld met "niet in gebruik"? Als
de kast na het broedseizoen leeg wordt aangetroffen of als in het daarop
volgend broedseizoen is vastgesteld dat de broeders niet zijn terug gekomen?
"Indien mogelijk dienen de tijdelijke verblijfplaatsen
permanent te blijven hangen. Enkel indien dit niet mogelijk blijkt, mogen ze
pas verwijderd worden wanneer de permanente voorzieningen functioneel zijn.
De ecologisch deskundige dient de functionaliteit van de permanente
voorzieningen vast te stellen. Wanneer de permanente voorzieningen
functioneel zijn, mogen de tijdelijke voorzieningen enkel buiten de
broedperiode van de gierzwaluw worden verwijderd en nadat de deskundige
heeft vastgesteld dat de tijdelijke voorzieningen niet in gebruik zijn. Het
verwijderen van de tijdelijke voorzieningen dient begeleid te worden door de
deskundige en deze dient hiervan verslag te doen in het logboek (zie
voorschrift 2)." (p.5).
Siddeburen
19-10-'25
1.
Door renovatie van woningen aan en nabij de
Noorderweg gaan 8 nesten verloren. Dit werd in ca. maart 2021 gecompenseerd
met totaal 45 opbouw nestkasten (inclusief 10 stuks in kader van de
Groningse "groene plus") aan o.a. Meidoornlaan 22 en Noorderweg 43-45.
G-streetview mei
'24
. Ontheffing Wnb 18-3-'21.
22-10-'25
2.
In mei '24 is het pand aan Hoofdweg 55
gesloopt. Er zaten gierzwaluwnest(en?) en er is een ontheffing verleend in
kader van de Generieke Ontheffing Versterkingsoperatie. Details zijn niet
meer beschikbaar bij de kennisgeving van het
Goedkeuringsbesluit van 3-4-'24.
10-12-'25
3.
In een te slopen woonboerderij op Oostwoldjerweg 4 zijn geen
gierzwaluwnesten aanwezig maar het pand is een "bijzonder gebouw" in termen
van de voorschriften voor werkzaamheden in het kader van de Groninger
versterkingsoperatie. Er is dan maatwerk nodig waarbij geldt dat er
standaard voorzieningen voor veel soorten moeten komen en er is een apart
goedkeuringsbesluit nodig voor de werkzaamheden. In dit geval moeten in de
nieuwbouw (o.a.) vijf neststenen voor gierzwaluw (en huismus) worden
ingebouwd.
Goedkeuringsbesluit 24-11-'25.
Sint Annaparochie
9-12-'25
1.
Aan de Saskiastraat 5, 9, 13 en 17 en Steven Huygenstraat 11
en 13 vond ik totaal 28 opbouw nestkasten aan de kopgevels, minstens sinds
juli '23. Achtergrond onbekend.
Sint Maartensvlotbrug
18-9-'25
Het blijkt dat het nieuwe dak is voorzien van 42 "gierzwaluwdakpannen".
De vogelwerkgroep heeft de kerk vervolgens gecontroleerd op
broedende gierzwaluwen.
In 2020 vlogen er nog wel gierzwaluwen rond de kerk, zie foto
Zie ook bericht in
Foto's Hans Dijkstra, voorzitter Tringa.
Sint Maartensdijk, Ze.
16-9-'25
Sint Nicolaasga
Typische spreeuwenpoep onder de bezette linker neststeen in 2013. In 2015 was
een andere steen (de 2e van rechts) bezet door een spreeuw.
(Klik voor vergroting)
Sittard
1.
2.
3.
Door sloop van ca. 60 woningen door Zowonen in 2019 aan
de Rembrandtstraat 2-54 en 61 t/m 125 gingen 15 gierzwaluwnesten op
kopgevels en achter dakgoten verloren. Ook in de aangrenzende wijk zitten 15
nesten. Dit werd gemitigeerd/gecompenseerd door 30
tijdelijke nestkasten binnen 200 meter van de gevonden broedplaatsen
en daarna 30 permanente neststenen in de nieuwbouw van 2019/2020.
In het advies van Arcadis werd nog de compensatiefactor 1: 5 volgens
het toen geldende Kennisdocument voorgesteld. Dat is nu in de versie van
2023 1:3.
Op streetview juli '24 vind ik 35 neststenen onder de dakgoten aan de oneven
zijde van de straat. De nieuwbouw aan de even zijde met plat dak is te laag
voor gierzwaluwen. Buiten de sloopwijk hangen de tijdelijke kasten ook nog.
Natuurtoets Flora en Fauna, Arcadis 21-12-'18.
SMP
De gemeente Sittard-Geleen is in 2025 gestart met
soortenonderzoek huismus, gierzwaluw en vleermuizen voor de opstelling van
een Soortenmanagementplan.
Sliedrecht
7-11-'25
1.
2.
Bij het onderzoek naar de schade door renovatiewerk door Stichting Tablis
Wonen werden 40 nesten gevonden aan de Leeuwenhoek-, Huygens- en van 't
Hoffstraat. Van de tijdelijke kasten sinds maart 2020 vond ik er nog 30 aan
de Prof. Lorentzlaan. De gootkastingangen zijn op streetview (nog?) niet te
zien.
Ontheffing Wnb 15-2-'21.
19-11-'25
3.
Door renovatie aan de Merelstraat 30-48 gaan twee nesten verloren die door
10 neststenen worden gecompenseerd, o.a. 4 stuks op nr. 30 waar een van de
twee nesten zat.
4-12-'25
4.
Bij renovatie aan De Horst 44-116 gaan 2 nesten verloren.
Omgevingsvergunning: "Als gevolg van de werkzaamheden gaan
twee nesten van de gierzwaluw verloren. Voor terugkeer van gierzwaluwen naar
Nederland worden zes gierzwaluwkasten van het type NK GZ 10 gerealiseerd
buiten het plangebied. In de permanente situatie worden openingen langs
dakbinten geschikt gehouden in het plangebied om extra mogelijkheden te
bieden voor de gierzwaluw. Hiermee worden er gedurende en na de
werkzaamheden voldoende uitwijkmogelijkheden aangeboden ter compensatie voor
hetgeen dat verloren gaat."
Omgevingsverg. Flora en Fauna activ. 26-8-'25.
Sneek
3-11-'25
1.
2.
Bij renovatie (o.a. dakpannen vervangen en dakisolatie aan buitenkant) in 2
fasen aan 338 woningen door woningcorporatie Elkien in de wijk Noorderhoek
gaan 33 gierzwaluwnesten verloren.
In april '22 zijn 100 tijdelijke nestkasten "in
de directe omgeving" geplaatst en in april '23 nog eens 70.
"De tijdelijke
kasten blijven met de gerealiseerde permanente voorzieningen een
broedseizoen beschikbaar".
Op G-streetview mei '24
zien we dat ze er nog hangen, o.a. 35 stuks op de J. Doumawastraat.
Als "ecologische plus zullen op enkele noordelijk gelegen dakdelen waar
mogelijk enkele gierzwaluwpannen worden
aangebracht" (ontheffing p. 5). Dit is nodig om de 1:5 compensatie te halen
want er zijn niet genoeg geschikte kopgevels voor neststenen.
Na de werkzaamheden zijn de woningen weer geschikt voor de gierzwaluw.
Er zijn aan 25 kopgevels bovendien totaal 100 permanente neststenen
geplaatst. Ontheffing Wnb 9-9-'22.
Soest
29-6-'25
1.
Op 29-6-2025 bleek me dat vijf kasten inmiddels door een boom ervoor voor de
gierzwaluw niet meer bruikbaar zijn.
In de gemeente Soest werden op Waarneming sinds 1994 totaal acht bezette
nesten gemeld, waarvan 3 in Soest en 5 in Soesterberg, zie:
2.
In de Ruysdaal-, Vermeer- en Hobbemalaan zijn
in 2017 in een NOM-keur renovatieproject (Nul Op de Meter) bij 70 woningen
door bouwbedrijf BAM Wonen elk 3 openingen voor huismus / gierzwaluw in het
dakoverstek gemaakt.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief
renoveren") schreef voor dat per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
(t/m 2020) met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
SMP
Gemeente Soest kreeg voor de woonkernen van Soest, Soesterberg en Soestduinen
een Ontheffing Wnb op basis van een Pre-SMP.
Er komen 2.293 particuliere, grondgebonden
woningen met energielabel C t/m G en gebouwd voor 1992 voor deze regeling in
aanmerking (30% van het totaal). Bij na-isolatie van de volledige 30%
zullen dan maximaal 61 gierzwaluwbroedplaatsen verloren gaan, van het
totaal van 391 stuks (modelmatig berekend aantal) in de hele gemeente. De gemeente verwacht dat het op te stellen
SMP in voorjaar 2025 gereed zal zijn.
Ontheffing
op 29 september 2023
Soesterberg
Sommelsdijk
22-10-'25
Spijkenisse
1.
2.
Voor de sloop van panden door Herkon BV aan Vredehofplein 3, 2e Kooistraat
33 en Vredehofstraat 17-23a is in febr. '23 een Combi 5in1 kast geplaatst
bij "de buren" op Vredehofstraat 23. In de nieuwbouw worden zes neststenen
ingemetseld.
Ontheffing Wnb 16-12-'24.
Spijk, Gr.
Goedkeuringsbesluit voor "maatwerksituatie" 3-3-'21
in kader van Generieke Ontheffing Versterkingsoperatie, NCG.
Sprang Capelle
6-11-'25
Bij gerenoveerde woningen aan Loonsestraat 13-19, W. de Zwijgerstraat 36-54, L.
de Bourbonstr. 1-23 en 6-16, Anna v. Burenstraat 1-11, Wilhelminastraat 1-16 en
2-24, Frisostraat 2-12 en 16-28, W. Alexanderstr. 23-33, Mesdaglaan 1-9 en
11-21, Josef Israëlstraat 2-12 en 14-22 en van Goghstraat 1-23 en 12-20
zijn per woning 1-3 openingen in de dakgootbouw voor gierzwaluwen gemaakt. De
daken hebben veel zonnepanelen of groenvoorziening.
Ook dergelijke voorzieningen in Waalwijk, Waspik, Loon op Zand, 's Gravenmoer,
Kaatsheuvel en Dongen.
Zie Project Dakenstroom
van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021
de jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd
door de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie
bericht over de prijs bij de
Zoogdiervereniging.
Sprundel
Zoals gebruikelijk vergeten gierzwaluwen de broedplaatsen niet. In
2020 kwamen ze opnieuw terug en ontdekten de nestkasten. Vooral de kasten dichtbij de verloren gegane
nesten werden ingevlogen (zie kaartje). In een artikel in de Rucphense
Internetbode meldt bewoner Mans de Jong, die de kasten in de gaten houdt,
dat er in 27 van de 40 kasten broedgevallen zijn. In 14 kasten werden al
jongen in de kastopening gezien en in nog eens 13 kasten worden kleinere
jongen gevoerd. Zie
bericht Internetbode,
27-7-2020.
Hieronder eerdere berichten over de kwestie.
3 oktober 2019
Het is treurig te moeten constateren dat het
nog steeds vaak van lokale 'liefhebbers' afhangt of een project goed wordt
uitgevoerd. Pas na alarm van een bewoner die het fout
zag gaan en met ondersteuning van mensen met kennis van zaken kon de
'herhuisvesting' bij het dakisolatieproject uiteindelijk goed worden uitgevoerd. En
dat terwijl de betrokken woningbouwvereniging al jaren werkte aan een soortenmanagementplan dat de basis was voor de ontheffing Wet
natuurbescherming (Wnb).
De "Soortenstandaard gierzwaluw" (nu "Kennisdocument van juli
2023") dateert alweer van
december 2011. Iedereen kan weten hoe het moet.
De nestingangen waren dichtgepurd zodat seizoen 2019 verloren ging.
Woningcorporatie Thuisvester zegt van het project te hebben geleerd en tot
een bredere kijk op de zaak is gekomen die ook voor nieuwe projecten
gevolgen heeft.
- Internetbode 1-9-'19:
"Wijknatuur heeft stem gekregen"
- Bericht BN De Stem 26-8-'19
: "Toch nog goed onderdak"
- Gebiedsontheffing
Thuisvester op basis van SMP, 28-8-2018
1 juni 2019
Bewoners rond de Graaf Ansfriedstraat
in Sprundel zijn verontwaardigd. De daken worden pas in september 2019 geïsoleerd
maar alle nestingangen van gierzwaluwen en huismussen zijn al in het
voorjaar dichtgemaakt om broeden te voorkomen. Volkomen onnodig volgens de
bewoners want de gierzwaluwen zijn eind augustus al lang weg.
Verhuurder Thuisvester werkt echter volgens de voorschriften van een
verleende ontheffing (28-8-2018 voor een groter gebied en geldig tot
september 2023) op de Wet natuurbescherming op grond van een soortenmanagementplan
(SMP). Het voorkomen van broeden t/m
september heeft te maken met de langere broedtijd van de huismus tot en met
september. Daar is dus de gierzwaluw ook slachtoffer van. Volgens de regelgeving van het SMP
moesten er in de gerenoveerde huizen "standaard nestvoorzieningen" voor
huismus en gierzwaluw komen.
Marjos Mourmans van Zwaluwen
Adviesbureau in Roosendaal heeft contact opgenomen met opdrachtgevers,
uitvoerders en provincie en adviseert bij de verdere projectuitvoering.
-
BN De Stem 1- 6 -'19:
"gierzwaluw in het gedrang?"
Stadskanaal
22-9-'25
In de wijk Maarswold zijn in 2016-2018 door
Dura Vermeer 203 woningen
gerenoveerd volgens NOM-keur gedragscode.
Gemiddeld werden per woning 6
nestkasten geplaatst aan voor- en achterkant onder de dakgoot. Meestal drie,
soms twee per gevel en een paar kopgevels met 7 stuks.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief
renoveren") schreef voor dat per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
(t/m 2020) met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
15-11-'25
Als gevolg van renovatie (o.a. dakisolatie van buiten) van
161 woningen in de Parkwijk (Julianastraat e.o.) zijn drie nesten tijdelijk
niet beschikbaar aan de Wilhelminalaan, Juliana- en Werfstraat. Er wordt
buiten het broedseizoen gewerkt, er zijn geen tijdelijke voorzieningen
nodig. Als Groninger "groene plus" worden minimaal 27 neststenen voor
gierzwaluwen in de gerenoveerde woningen ingemetseld.
Omgevingsvergunning F. en F.-activiteit 20-10-'25.
Stampersgat
De gierzwaluwnestkasten van RK basisschool De
Steiger, Havenstraat 2, werden in 2013 wegens verbouwing verplaatst naar de
kerk. Op school werd het met een lesprogramma begeleid. Niet bekend of ze bezet waren.
Op 22 maart 2014 werden 20 nieuwe nestkasten aan de school
gehangen. In febr. 2023 hingen ze er nog volgens
G-streetview. Volgens een faunaonderzoek in 2022 voor een
ander project waren er toen acht kasten bezet, waaronder nrs. 1, 2, 3 , 9, 10,
11 en 12. (nummering van links naar rechts, mogelijk nog een enkele meer). Zie
onderzoeksverslag nov. 2022 van Tritium advies.
Standaardbuiten
1.
2.
Steenbergen
16-11-'25
1.
Twee kasten aan Zonnebloemstraat 9 en eentje ? aan Seringenlaan 86. Zie voor
locaties de projectpagina
Steenbergen van Natuur in de Wijk.
Steenwijk
25-11-'25
1.
Op kopgevels aan Vondelstraat 45 en Van Speykstraat 1 en 13 zitten sinds 2020
totaal 14 neststenen. Dit is een NOM-project (Nul op de meter, met mogelijk
verplichtingen voor vogelvoorzieningen)
25-11-'25
2.
Op de kopgevels van Aastraat 42 en 56 hangen respectievelijk 5 en 1 opbouwkast.
We zien op streetview juni '25 hier en daar wel een gierzwaluw door de wijk
vliegen maar de achtergrond van bovenstaande projecten is me nog niet bekend.
Nestenverlies door sloop?
Stellendam
22-11-'25
1.
Door renovatie door St. Oost West Wonen in de Oranjebuurt en Schoolstraat gaan 9
nesten buiten het broedseizoen verloren. Voor het begin van het volgende
broedseizoen worden 27 neststenen ingemetseld, verdeeld over 7 kopgevels.
Omg.verg. Flora en Fauna activiteit 14-8-'25.
Swifterbant
26-11-'25
1.
Door renovatie door St. Oost Flevoland Woondiensten van 48 woningen aan Het
Blazoen, De Vendelier en De Jachthoorn gingen 30 nesten verloren.
De ontheffing stelt dat compensatie 1:5 voldoende is en dat er tijdelijke en
permanente voorzieningen worden geplaatst. In de voorschriften is onder nr. 18
echter sprake van 30 neststenen , in april 2019 te plaatsen aan Het Blazoen en
De Vendelier. En in voorschrift 21 staat dat er tenminste 95 permanente
neststenen moeten komen, voor april 2020. Ik vond met streetview alleen 6
neststenen op Het Blazoen 20-28. De Vendelier is niet zichtbaar en veel andere
gevels ook niet.
12-12-'25
2.
3.
Bij renovatie
Voorjaar 2022 zijn totaal 15 Combi 5in1 kasten geplaatst aan 11 gevels. Op
G-streetview april '24
zien we dat ze er nog hangen aan o.a. de Gletsjerstraat 34-58, Tamboer 6 en De
Standaard 6. Voor de start van het werk in november '23 werden alle locaties
'natuurvrij' gemaakt. In de muren van gerenoveerde woningen worden 75 permanent
neststenen ingebouwd, ook op te zonnig georiënteerde
gevels Banier 45 en Handboog 6 (omdat daar nesten zaten). De neststenen
zijn op streetview april '24 op diverse geplande locatie (nog?) niet te zien.
Maar een aantal gevels is niet zichtbaar.
Bovenstaande volgens activiteitenplan, ontheffingsvoorwaarden niet gevonden.
Activiteitenplan Bureau Mateboer 21-12-'23.
Tegelen
23-10-'25
1.
2.
Door renovatie in de van Kleefstraat e.o. gaan 7 nesten verloren. In de
ontheffing worden geen definitieve maatregelen voorgeschreven. ALS de 14
permanente voorzieningen niet voor het volgende broedseizoen beschikbaar kunnen
zijn moeten er 14 tijdelijke kasten worden opgehangen. Er wordt niet omschreven
hoe die permanente voorzieningen eruit zien.
Op streetview vond ik de volgende voorzieningen:
Op de Holtmuhlestraat 20-26 zitten 6 neststenen op de kopgevel van nr. 20 en aan
de straatkant van nr. 20-26 ook 6.
Ik vond verder 10 tijdelijke kasten in de Holtmuhlestraat op nr. 35, 48, 50, 57,
75 (5) en op nr. 76 (5).
1-11-'25
2.
3.
Door renovatie door Antares in de Doolhof-, St. Anna- en Nachtegaalstraat
verdwijnen 5 nesten. Ontheffing: "Om de dieren zoveel mogelijk te
ontzien worden de huidige verblijfplaatsen van de vogels en de vleermuizen
buiten de kwetsbare periodes ongeschikt gemaakt. Ruim vóór die tijd zijn
tijdelijke verblijfplaatsen aangebracht waar de dieren naar kunnen uitwijken,
maar mogelijk kiezen de dieren voor een andere plek in omliggende woningen die
niet gerenoveerd worden. Indien mogelijk wordt de dakrenovatie volledig buiten
het broedseizoen van de gierzwaluw uitgevoerd, zodat de dieren geen gebruik
hoeven te maken van een tijdelijke plek." Er zijn geen
voorschriften voor de verwijdering van de tijdelijke kasten. Op Doolhofstraat nr.
30 hangen nog 4 'tijdelijke' kasten,
G-streetview aug. '24.
De 10 permanente neststenen zitten verspreid op voor- en
kopgevels van 4 woningen, o.a. op Doolhofstraat 13 (4), 23 (2) en 26 (2).
Ontheffing Wnb 8-2-'22.
Ten Boer
8-11-'25
1.
Het pand Groene Zoom wordt gerenoveerd. Er zitten geen gierzwaluwen maar in het
kader van de versterkingsoperatie (maatwerkpand) moeten toch voorzieningen
gemaakt worden. In een licht gewicht nep-schoorsteen worden twee ruimtes gemaakt
waar gierzwaluwen in zouden kunnen nestelen.
Ecologisch uitvoeringsplan 12-10-'23.
13-11-'25
2.
Appartementengebouwen aan Koopmansplein 1-119 moeten worden versterkt. Er zijn
geen gierzwaluwnesten aangetroffen maar de panden zijn wel "potentieel geschikt".
Het betreft een bijzonder gebouw waar de maatwerkregelgeving uit het SMP voor
van toepassing is. Er is goedkering gegeven aan het ecologisch uitvoeringsplan
waarin 15 permanente neststenen in de gebouwen worden voorgeschreven. Op
G-streetview mei '24
zijn ze nog niet te zien want het werk is voor winter '25-'26 gepland.
Over SMP en
generieke ontheffing versterkingsoperatie.
Ter Apel
20-10-'25
1.
2. Er gaan door renovatie van woningen van corporatie Acantus 10 gierzwaluwnesten verloren volgens onderzoek van adviseur EcoReest aan de Nederveen Cappelstraat en de Peregrinestraat. In de omgeving binnen 200 meter van de gevonden nesten moesten volgens de ontheffing maart 2021 60 tijdelijke nestkasten aangebracht worden. Aan de woningen met verdwenen nesten en de directe omgeving werden tijdens het werk 60 permanente neststenen voorgeschreven. G-Streetview juli '25 met 1 kast per woning aan voorgevel en drie op de kopgevel van Peregrinestraat. Twee kasten met poep?strepen onder het vlieggat van spreeuw? Geen kasten aan de Nederveen Cappelstraat. Wel 13 aan de Witherenstraat (3/6 per kopgevel). En elders in de wijk hier en daar een groepje van 3-6 kasten. Totaal 54 kasten gevonden, geen neststenen.
1-11-'25
3.
4. *
0 - ? - 16 Permanente neststenen
Er gaan door renovatie van Acantus aan de Röntgenstraat 32-52 en Dr. Bekenkampstraat 2-20 gierzwaluwnesten verloren. Aan de Koningstraat 60, 68, 83 en 85 hangen 10 'tijdelijke' kasten, G-streetview juli '25. Ontheffing: "Na afronding van de werkzaamheden mogen alle tijdelijke voorzieningen weer weggehaald worden, maar deze dienen tenminste tot het eind van de ontheffingsperiode te blijven hangen. Bij het weghalen van de voorzieningen dienen deze eerst geïnspecteerd te worden op aanwezigheid van beschermde soorten. De voorzieningen mogen pas weggehaald te worden, indien uit die inspectie blijkt dat ze niet in gebruik zijn." Er wordt niet aangegeven wat onder "aanwezigheid" en "in gebruik" moet worden verstaan. Op de kopgevels zijn 2-6 permanente opbouwkasten geplaatst (de ontheffing schreef "gierzwaluwinbouwkasten" voor). Ontheffing Wnb 16-2-'22.
Ten Post, Gr.
22-10-'25
1.
In mei '24 is het pand aan Rijksweg 185 nagenoeg geheel gestript. G-streetview mei '23. Er zaten gierzwaluwnest(en?) en er is een ontheffing verleend in kader van de Generieke Ontheffing Versterkingsoperatie. Mogelijk verband met project vlakbij aan de Oldenhuissstraat? Details zijn niet gepubliceerd bij het Goedkeuringsbesluit van 27-3-'24.
22-10-'25
2.
In de kopgevels van twee gerenoveerde woonblokken aan de Oldenhuisstraat 3-13 zijn elk drie neststenen te zien op streetview april '24. Achtergrond niet bekend.
Ter Heijde
Het gebeurt niet zo vaak dat een fout compensatieproject voor vernielde nesten van gierzwaluwen met direct succes wordt hersteld. Marco Verschoor kreeg het in 2019 voor elkaar. (Zie hierboven bij Sprundel voor een andere geslaagde herstelactie). In de Heemskerkstraat trof hij een fraai voorbeeld van hoe het met goede bedoelingen, maar door gebrek aan kennis, goed fout kan gaan.
Nestkast model Zeist en dakpanhuifje (met veel te grote opening)
Bij de dakrenovatie van een rij van 25 woningen gingen de nesten achter de dakgoten verloren. Er werden door de aannemer 17 gierzwaluwnesten gevonden. Ter compensatie dacht men er goed aan te doen om dakpanhuifjes op het geïsoleerde dak te plaatsen. Maar de gierzwaluwen zullen die huifjes niet weten te vinden. Ze bleven na aankomst begin mei zoals verwacht wekenlang onder de dakgoot zoeken.
Dakpanhuifjes op geïsoleerde daken zijn so wie so uit den boze omdat ook eieren en jongen van mussen en spreeuwen er doodgaan van de hitte. En deze huifjes deugen niet: de ingang is veel te groot; het zijn ventilatiepannen waar het rooster werd uitgezaagd. Gierzwaluwen durven die niet te gebruiken, er zouden zelfs kauwtjes in kunnen komen om de eieren of jongen te roven. Meer bij 'gierzwaluwdakpannen' .
Het filmpje op Youtube (kies volledig scherm om de vogels goed te kunnen zien) laat zien hoe de gierzwaluwen onophoudelijk proberen de verdwenen nesten onder de goot te bereiken. Dat houden ze weken vol, elke ochtend en avond opnieuw. Ook in 2020 deden ze dat opnieuw maar al wel wat minder frequent.
Het is duidelijk wat hier had moeten gebeuren: nestkasten onder de dakgoot met een invliegopening aan de onderkant of schuin van onderen zoals bijvoorbeeld bij model Maastricht, passend bij de oude invliegroute van onderen af.
11-9-'25
1. Marco heeft in 2019 samen met de bewoners 20 houten nestkasten opgehangen (5 door de bewoners betaald) aan de Heemskerkstraat. Ze werden al vrij snel geïnspecteerd, bij aangehaakt en zelfs al ingevlogen. Zie toelichtingen bij de waarneming op 25 mei 2019. Voorjaar 2020 zijn er nog eens 18 houtbetonnen kasten opgehangen. Kasten en huifjes zijn allemaal goed te zien op Google Maps.
Er waren in 2020 al vijf maar waarschijnlijk wel acht broedgevallen. Diverse andere kasten werden geïnspecteerd en benut door slapers.
In 2021 waren minstens 12 kasten bezet. In 2025 werden er 11 bezet gevonden. Dat kon o.a. ook met behulp van een warmtebeeldkijker worden vastgesteld. De huifjes zitten nog op het dak maar worden niet gebruikt. Verdere uitbreiding van het broedbestand lijkt zeer waarschijnlijk. In Trouw van 7 juni 2022 stond een artikel over het werk van Marco in Ter Heyde en omgeving: Gierzwaluw wil gaten en spleten.
2.
3.
4.
Veel meer details over het nesten zoeken en kastbezettingen in het jaarverslag Westland 2025.
Terneuzen
21-9-'25
1.
In de Bellamystraat 1-15 is in 2020 door Renolution een NOM-keur project aan acht woningen gerealiseerd (Nul op de Meter). Met dit renovatiekeurmerk moeten per woning 3 kasten voor huismussen / gierzwaluwen worden aangebracht, ook als die er niet nestelden. In het afdak boven een raampartij zijn bij elke woning twee gaten gemaakt voor toegang tot een nestruimte. Zie G-streetview mei '24. Aan de andere kant van de straat op nr. 2 was in 2023 een behoorlijk oude nestkast bezet (waarneming.nl). De tweede kast had al geen dak meer, G-streetview, mei '24.
De NOM-Keur regeling (Gedragscode "Natuurinclusief renoveren") schreef voor dat per woning drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden, ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling (gedragscode natuurinclusief renoveren) is sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat een lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten (t/m 2020) met totaal 1.587 gerenoveerde woningen.
2.
7-10-'25
3.
Terschelling
1-10-'25
1.
Op 7 juli 2024 meldde Louis Zandbergen op waarneming.nl het allereerste bezette nest op West-Terschelling. Behalve op Texel, waren er op de Waddeneilanden nog geen broedgevallen bekend. Het was een melding van een invlieger aan de Pirolastraat 6 in het dorp West-Terschelling, zie bezet nest 9-7-2024.
Louis meldt me dat het nest is verdwenen
nadat het pand bij renovatie door de woningcorporatie van een nieuw dak
werd voorzien.
In 2025 werd op 13 juni op een heel andere locatie, Westerbuurtstraat 41, nestindicerend gedrag (giervluchten) van 7 gierzwaluwen gemeld, ook door Louis, zie melding 13-6-'25. Hij meldt verder nog dat in het kader van SMP-onderzoek een invlieger is gezien in Oud-West.
Tholen
1-10-'25
1.
Door sloop en renovatie op een aantal adressen in negen straten van de Oranjebuurt in Tholen gaan 5 gierzwaluwnesten verloren volgens een besluit Flora- en Fauna-activiteit Omgevingswet. Bij de (summiere) melding van de provincie staan geen stukken en staat niet hoe de mitigatie wordt uitgevoerd. Zie Omgevingsvergunning FenF-activiteit, 23-7-'25.
Tiel
1.
Tilburg
1.
Er is ook een kaart gemaakt met locaties van 166 natuurlijke nesten, rond 2008-2010. Zou interessant zijn om om te onderzoeken hoe het daar nu mee gaat !
2.
In 2025 werden in een kast na de hittegolf rond 1 juli geen jongen meer gezien. De kasten hangen op het oosten!. Op 11 augustus werden bij nacontrole van de kast drie dode jongen gevonden.
3.
Soortenmanagementplan Tilburg In augustus 2016 werd het eerste Soortenmanagementplan (SMP) van Nederland goedgekeurd door het ministerie van EZ voor de Oude Stad van Tilburg. Het geldt voor gierzwaluw, huismus en twee vleermuissoorten. Op basis van dit plan werd eerst een gebiedsgerichte ontheffing verleend voor een vijfjarige pilot waarin niet meer voor elk project een aparte ontheffing nodig is (van de bepalingen in de Flora- en faunawet, nu Wet natuurbescherming). In 2013 werden in het plangebied 132 nesten van de gierzwaluw vastgesteld. Het totaal aantal in de gemeente werd op 890 geschat. Later werd het SMP verlengd en uitgebreid. Het schijnt dat dit SMP wordt meegenomen bij de evaluatie van het functioneren van SMP's in het algemeen. De projectleider van woningcorporatie Tiwos in Tilburg is in ieder geval erg tevreden met de procedure. "Binnen een half jaar tot een jaar is alles rond in plaats van normaal twee jaar, het scheelt veel werk en door de gerealiseerde overcapaciteit aan voorzieningen zijn we flexibeler bij het plaatsen van voorzieningen bij versnipperd woningbezit". Of de gierzwaluwen, huismussen en vleermuizen ook profiteren wordt niet vermeld. Zie korte schets van de procedure en verslag van gesprek bij corporatiekoepel Aedes, okt. '23.
Tjalleberd, kerk
Eind 2011 werd het kerkdak met een flinke kolonie Gierzwaluwen gerenoveerd. Een attente buurtbewoner sloeg alarm. Zo kon nog net voorkomen worden dat de invlieggaten allemaal werden dichtgemaakt. Ze gingen achter de dakgoten naar binnen door weggerotte uiteinden van het dakbeschot en broedden op de muurplaat. Er werden alsnog 15 openingen uitgespaard in het nieuwe hout.
Op 30 juni 2012 bleek dat de operatie geslaagd was. Op zes verschillende plaatsen zagen we de vogels als vanouds in- en uitvliegen. Maar later bleek ook dat de gaten te groot zijn gemaakt en dat er ook kauwtjes in gingen. Ze zijn alsnog kleiner gemaakt.
De plaatselijke vogelwacht Tjalleberd/De Streek maakte nog zes nestkasten. Die werden t/m 2013 niet benut. De openingen zitten aan de voorkant maar de gangbare invliegroute is van onderen. Dat maakt het lastiger voor de vogels om ze te vinden. Op 20 cm naast een kast ging er wel eentje achter de dakgoot naar binnen.
Tollebeek
27-11-'25
1.
2 .
Door sloop van Wissel 19 t/m 29 gaat een nest verloren dat tijdelijk door 4 kasten aan de St. Hubertuslaan 51-59 wordt gecompenseerd en permanent met elk 2 opbouwkasten op Wissel 19 en 29. Ontheffing Wnb 20-5-'19.
Uden
6-12-'25
1.
Waarschijnlijk ivm renovatie en mogelijk nestverliezen zijn in 2025 aan de Walravenstraat 20 en de Elizabethstraat 45-45 totaal 33 neststenen geplaatst. Achtergrond niet bekend, gevonden met streetview.
Uffelte
De jaren 2020 en 2021 zijn waarschijnlijk een
onderschatting door het overlijden van de ervaren teller. In '23 en 24
is er ook uitgebreider gezocht naar 'natuurlijke' nesten in alle dorpen. Zie
jaarverslag '23 p. 21 en jaarverslag '24 p. 24. De kast was
op de foto 10 jaar oud.
- Jaarverslagen Vogelwacht Uffelte e.o. - Verslag in Gierzwaluwenbulletin 2015-1 p. 11.
Ulft
Rond 2011 is er gerenoveerd aan woningen in de Vogelbuurt van Ulft. Adviseur Econsultancy (nu Sweco) deed onderzoek naar aanwezige gebouwbewonende soorten en maakte een activiteitenplan voor de mitigatie / compensatie. Er gingen 14 gierzwaluwnesten verloren. In het plan wordt voorgesteld deze te compenseren met neststenen, nestkasten en /of ruimte blijven houden achter kantpannen. Helaas was G-streetview in 2010 voor het laatst in grote delen van de wijk, maar ook in 2022 zijn in andere delen geen kasten te vinden. Het plan is een mooi voorbeeld van hoe men in 2010 omging met de toen geldende Flora- en Faunawet. Broeden ze nog in de buurt? Activiteitenplan Vogelbuurt Ulft, Econsultancy (nu Sweco) 13-12-'10.
Utrechtse Heuvelrug, gemeente
SMP Op 26 januari 2023 werd op basis van een PRE-SMP een ontheffing verleend aan de gemeente voor isolatie van particulier woningbezit in de woonkernen Amerongen, Overberg, Doorn en Boswijk, Driebergen-Rijssenburg, Leersum, Maarn, Maarsbergen en Valkenheide. Er kunnen maximaal 3.165 particuliere woningen (30% van 10.553) aan de regeling meedoen. Modelmatig is berekend dat er daardoor maximaal 89 gierzwaluwnesten (en 353 huismusnesten) verloren gaan in de acht woonkernen. Op deze gemeentepagina staat informatie over het werk aan het SMP en de regels van het Pre- SMP voor particulieren. Eind augustus was de gemeentelijke implementatie van het systeem nog in aanbouw. Er is geen zicht op isolatiewerk dat niet vergunningplichtig is (het meeste). Als er wel een vergunning nodig is wijst de gemeente op de noodzaak van onderzoek naar gebouwbewonende soorten en de mogelijkheden van het natuurvriendelijk isoleren. Alleen spouwmuurisolatie kan momenteel nog voor deelname aan de Pre-SMP regeling in aanmerking komen en aantallen zijn niet bekend. Ontheffing Wnb, 26-1-2023, Utrechtse Heuvelrug.
Utrecht, prov. 348 projecten, 6.995 kasten (waarvan 285 projecten en 3.153 kasten in de stad, zie: Utrecht kastbezetting 2018-2025)
Pre-SMP De provincie Utrecht heeft (als eerste provincie) begin 2022 regelgeving ontwikkeld in een poging het verantwoord isoleren van particuliere huizen te bevorderen tijdens een maximaal twee jaar durende "pre-SMP-periode". Inmiddels heeft bijna elke gemeente in Utrecht een dergelijke regeling of is het volwaardige Soortenmanagementplan al van kracht. - Provincie Utrecht over Pre-SMP
Ook andere provincies werken nu met deze aanpak. - Pojectpagina's van zeven provincies met een Pre-SMP regeling. - Lijst van gemeenten met een Pre-SMP. - Aan de slag met "Natuurvriendelijk isoleren" volgens Pre-SMP
Plaatsen met kunstnestprojecten in provincie Utrecht: Amersfoort, Austerlitz, Baarn, Bilthoven, Bunnik, De Bilt, Den Dolder Eemnes, Elst, Houten, Leersum, Leusden, Maarssen, Mijdrecht, Oudewater, Renswoude, Rhenen, Soest, Soesterberg, Utrecht-stad, Vinkeveen, Vreeland, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg, Zeist
Utrecht, stad. Nov. '25: 285 projecten, 3.153 kasten, ca. 185 bezet in '25
Negen seizoenen onderzocht ik de bezetting van
nestkasten in Utrecht.
In 2023 is zeer uitgebreid gecontroleerd. Toen werden 159 bezette kasten gevonden. 89% daarvan zat in de top-5 van grootste projecten.
Met een * gemerkte projecten zijn gerealiseerd in kader van wetgeving FF/Wnb (dus compensatie voor gesloopte nesten). Van acht andere projecten volgens deze regelgeving met totaal 732 kasten was 1 kast bezet.
Alle details stad Utrecht: kunstnesten Utrecht 2018-2025. Alle 285 kunstnestprojecten Utrecht-stad op Google Maps
SMP In Utrecht stelde de gemeente,via het Soortenmanagementplan 2016 (SMP), eisen voor het aanbrengen van kunstnesten aan nieuwbouw van ontwikkelaars die op door de gemeente uitgegeven grond bouwen en bij het eigen vastgoed, zoals gemeentegebouwen en scholen. In het nieuwe Soortenmanagementplan Gemeente Utrecht, 2024 geldt dat ook voor alle andere bouwprojecten, dus ook voor projectontwikkelaars en woningcorporaties. Op basis van dit nieuwe SMP werd door de provincie in april 2024 een ontheffing verleend van de verbodsbepalingen in de Omgevingswet voor o.a. de gierzwaluw, huismus en zes vleermuizensoorten, als vervolg op de ontheffing volgens het twee jaar geldige Pre-SMP gemeente Utrecht, jan '22 (geldig van april '22-april '24).
Vaassen
Woningstichting Triada heeft ter compensatie van het verlies van een onbekend aantal gierzwaluwnesten door renovatie in voorjaar 2023 64 neststenen geplaatst aan 10 kopgevels van woningblokken aan en nabij de Theunis van Lohuizenstraat. Vijf gevels zijn op zuid of west georiënteerd. Oorspronkelijk zouden er broedruimtes in dakoverstekken gemaakt worden maar daar werd vanaf gezien. Er is monitoring voorgeschreven. Gewijzigde ontheffing Wnb 5-5-'23.
Valkenswaard
1. In de Hertogenbuurt zijn eind 2012 vijftien gierzwaluwdakpannen geplaatst die leiden naar door de werkgroep zelf gemaakte nestbakjes eronder/naast. Dergelijke bakjes worden ook nog door een enkele fabrikant geleverd. Ze hebben opstaande randen van schuimplastic waardoor de vogels niet naar andere plekken op het dak kunnen. Maar ze worden zo ook afgesloten van ventilatie en daardoor zal het er veel te heet worden. Slecht product, niet toepassen, ook geen gierzwaluwdakpannen.
17-9-'25
2.
Aan de Jeneverbeslaan zien we kopgevels met 4-8-10 neststenen.
Woningbelang over "diertjes, beestjes en kastjes" , nov. '22.
3.
4.
Bij de sloop van de gemeentewerf aan Emmalaan 24 gaan 7 gierzwaluwnesten verloren. Als tijdelijke voorziening werden februari 2019 35 nestkasten geplaatst aan het gemeentehuis en gebouw De Hofnar, op 450 meter afstand van het te slopen pand. Op G - streetview van mei ' 23 kon ik 12 nestkasten aan het gemeentehuis vinden. Volgens de ontheffing Wnb van nov. '18 moeten er 35 permanente gierzwaluwkasten geplaatst worden aan de nieuwbouw volgens een nog te maken plan.
Nesttellingen In 2012 zijn in Valkenswaard ruim 100 nesten gevonden. Ook in 2013 ging men er weer zoeken en werden bewoners opgeroepen de nestplaatsen te melden.
Varsseveld
1.
2.
Door renovatie aan de Essenkampstraat e.o. gaat op Korenbloemstraat 9 een nest verloren. Er worden 5 'tijdelijke' kasten in de omgeving geplaatst en 5 permanente neststenen in de gerenoveerde woning. Activiteitenplan Econsultancy, p. 12 en 23, 17-2-'23.
Veghel In de wijk Veghel-Zuid is na renovatie een deels bezette nestkastkolonie gerealiseerd. Details nog niet bekend.
SMP In 2024 is in Veghel gestart met soortenonderzoek voor een SMP voor de gemeente Meierijstad (Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode). In '25 en ' 26 wordt er gezocht in de andere kernen. Zie Kliknieuwsveghel-april '24.
Veendam
1.
De twee neststenen op Galjootstraat 2.
In de ontheffing Wnb van febr. 2021 staat dat op de noordelijk of oostelijk georiënteerde kopgevels totaal 52 neststenen in clusters van 2 stuks moeten worden aangebracht. Alle 22 eindnokpannen dienen bovendien "2,5 cm van het overstek geplaatst te worden" om gierzwaluwen toegang tot het dakbeschot te geven. Dat is veel te krap.
2-11-'25
2.
3.
Door renovatie aan enige straten rond de Vredenrustlaan gaat een nest verloren. Voor de tijd dat de nesten niet beschikbaar zijn werden begin april '22 4 nestkasten geplaatst op Spiekmanstraat 4, op 250 m. van de gevonden nesten. Op G-steetview mei '24 hangen ze er nog. Als permanente compensatie werden 10 neststenen geplaatst op twee kopgevels. Dat is inclusief de "Groninger Ecologische Plus" van 5 kasten.
3-11-'25
4.
5.
Door renovatie aan de A.G. Swartstraat 2-16 gaan 2 nesten verloren die worden gecompenseerd met 5 neststenen op nr. 16. Op G-streetview mei '24 zien we dat de 10 tijdelijke kasten er nog hangen; aan de Lelieflat in de Leliestraat, op 145 meter van de gevonden nesten. De renovatie was toen nog gaande. Ontheffing Wnb 20-12-'21.
Veenendaal
17-9-'25
1.
De gierzwaluwen zullen over een afstand van 60 - 220 meter moeten verkassen naar een geheel nieuw type nest. Dat gaat denk ik niet gebeuren, ook niet met lokgeluid. Te ver en onbekend. Er is waarschijnlijk van compensatie aan de gerenoveerde woningen afgezien omdat de gevel op het zuiden ziet. Gezien de zeer grote kans op benutting van kasten of neststenen daar, zou er toch een oplossing voor gevonden moeten kunnen worden, b.v. pal onder de nieuwe (bredere?) dakgoot, of met een extra, wit geverfd dakje op de kasten? Op 28-9-2023 werd een ontheffing Wnb verleend.
De nieuwbouw wordt natuurinclusief gebouwd met ook veel voorzieningen voor gierzwaluw en huismus.
2.
Pre-SMP In Veenendaal komen 2.686 woningen in aanmerking voor deelname aan de Pre-SMP regeling. Dat is een voorbereidingsprocedure van maximaal twee jaar voor de opstelling van een Soortenmanagementplan, waarin een speciale ontheffing voor na-isolatie van oudere particuliere woningen van kracht is. Het aantal broedparen gierzwaluw in de gemeente wordt op 563 geschat, waarvan 72 in de grondgebonden particuliere woningen. Bij na-isolatie van 30% gaan dus maximaal 22 broedplaatsen verloren. Op deze gemeentepagina staat informatie over de regeling met een link naar de provinciale pagina over natuurvriendelijk isoleren. De gemeente zegt 2-10-2023 niet te weten hoeveel woningen volgens de regeling zijn aangepakt. Isolatiebedrijven melden het niet, de werkzaamheden zijn niet vergunningplichtig en de gemeente heeft geen capaciteit om e.e.a. te achterhalen. Het is nog een leerproces en men verwacht dat het beter gaat als het volwaardige SMP van kracht is. De gemeente richt zich nu enkel op isolatiewerkzaamheden waarvoor subsidie is verkregen en waarbij de gemeente dus eisen kan stellen. Zo zijn de afgelopen tijd 20 woningen 'natuurvriendelijk' geïsoleerd. Ontheffing Wnb, 20-10-2022.
In maart 2025 is een nieuwe generieke gebiedsgerichte Omgevingsvergunning verleend op basis van het gemaakte SMP. Onder voorwaarden hoeven particulieren voor isolatie en renovatie geen ecologisch onderzoek te doen naar de aanwezigheid van beschermde soorten. Omgevingsvergunning Flora en Fauna activiteit, 6-3-'25
Veldhoven
16-11-'25
1.
Aan de gevels van Middelberg 74, Norenberg 76, De Scheerder 14, Ververpad 16, De Wever 19, De Naaldenmaker 10 en De Pottenbakker 45 is een nestkast aan de woning gehangen in het kader van het Brabantse project "Natuur in de Wijk". De kasten werden in 2023? geplaatst. Een aantal bewoners gaf op waar ze hangen, zie info en locaties Natuur in de Wijk-Veldhoven.
Velp
1.
Al 80 jaar zit/zat er een Gierzwaluwkolonie in het Postkantoor van Velp,
Hoofdstraat 29.
2.
Aan de serviceflat Atlanta, Stationsplein 132, zijn in 1996 10 neststenen ingemetseld. In 2002 kwamen er 8 kasten bij en in 2005 nog eens 4. In 1998 was er het eerste broedgeval en in 2006 was dat opgelopen tot 6. En nu? Bezettingsverloop Atlanta, Vlerk, jan 2007, nieuwsbrief VWG Arnhem.
Velsen-Noord
21-11-'25
1.
Het verlies van 2 nesten aan de van Nidekstraat tijdens renovatie buiten het broedseizoen wordt gecompenseerd met zes neststenen aan de Noorderlaan. Omgevingvergunning Flora en Fauna activiteit 11-6-'25.
Venlo
Venray
1.
2.
Bij de renovatie van 10 woonblokken aan de Tedderstraat e.o. gaan
volgens onderzoek van Bureau Econsultancy (2018) 49
gierzwaluwnesten verloren.
Voorjaar 2018 zijn als
tijdelijke voorziening 102
nestkasten in de omgeving opgehangen (27 stuks 3in1, middelste foto, en
20 enkele), binnen 175 meter van het projectgebied. In de gerenoveerde woonblokken worden nabij de oorspronkelijke nestlocaties openingen in het overstek gemaakt waardoor 300 potentiële nestlocaties in de overstekruimtes ontstaan (onderste foto).
In de ontheffing Wnb van 30-8-2018 wordt verder voorgeschreven dat de tijdelijke kasten tot 1 januari 2021 (einde looptijd ontheffing) moeten blijven hangen. In juni '22 waren er nog diversen te zien op streetview. Er moet vijf jaar gemonitord worden (2019 t/m 2023).
In de monitoring door Econsultancy van 2019 werden 13-14 permanente voorzieningen (ruimtes in dakoverstek), verdeeld over vier gerenoveerde bouwblokken, als "nestlocatie vastgesteld".
In 2020 werden verdeeld over 10 gerenoveerde
blokken totaal 38 "nestlocaties vastgesteld". Ook de tijdelijke
voorzieningen net buiten de renovatieblokken waren bezet.
In 2021 werden in acht woonblokken 30 "nestlocaties vastgesteld". Maar ook nu wordt geschat (gezien de geringe onderzoeksinspanning en hoge gierzwaluwactiviteit) dat het werkelijke aantal hoger is (inclusief de bezette tijdelijke kasten) dan voor de renovatie. Onduidelijk is wat precies de aard van waarneming was die leidde tot "de vastgestelde nestlocaties". Men beschrijft langsgierende groepen, vrouwtjes die op het nest reageren en bovendien dat er invliegende vogels zijn waar te nemen, maar noemt geen aantallen bezette nesten die uit die waarnemingen zijn af te leiden. Een roepend vrouwtje op die hoogte op het nest, temidden van een gierende groep, is niet aan een bepaalde nestingang te koppelen.
In 2022 zijn in zeven woonblokken op drie avonden 38 nestlocaties vastgesteld, ditmaal uitsluitend gebaseerd op invliegende vogels. In de uiteindelijke conclusie wordt gesteld dat het "erg aannemelijk is dat de lokale populatie op lokaal niveau is toegenomen". Over 2023 volgt nog een laatste monitoringsverslag.
3.
Begin 2025 zijn in deze buurt door de plaatselijke gierzwaluwwerkgroep 120 nieuwe nestkasten geplaatst. Voor een groot deel vervanging van te oud geworden exemplaren uit 2005 waardoor het totaal nu op 162 komt. Van de 24 in 2024 geplaatste dubbele kasten zijn er 35 nestplaatsen bezet. Zie bericht 15 maart 2025.
Vianen
1
2
Het nestenverlies door sloop aan de Burgemeester Jonkheer Hoeufftlaan wordt door een onbekend aantal voorzieningen gecompenseerd (staat niet in voorwaarden van de vergunning). Omg. verg. Flora en Fauna act. 30-1-'25.
Vinkeveen
1.
3.
Vlaardingen, 8 projecten 533 kasten
27-10-'25
1. Door sloop van woningen aan de van Oldenbarneveldstraat e.o. door Stichting Waterweg Wonen gaan 6 nesten verloren. Voor aanvang van het werk worden 18 nestkasten nabij het plangebied aangebracht die permanent zijn. In de nieuwbouw worden nog eens 18 permanente neststenen aangebracht. Op G-streetview okt 2022 zien we links een van de te slopen blokken met plat dak en rechts een kopgevel waar tijdelijke kasten komen voordat de sloop begint.
28-10-'25
2.
3. Door sloop en renovatie gaan eind 2025-2026 in de Hortensiastraat 3 gierzwaluwnesten verloren. Er worden 68 tijdelijke voorzieningen ter mitigatie/overbrugging aangebracht. De permanente neststenen in de nieuwbouw zijn zowel voor huismus als gierzwaluw geschikt en bedoeld.
28-10-'25
4.
5. Door renovatie door Woningstichting Samenwerking Vlaardingen aan Nieuwe Kerkplaats 101-152 gaan 3 nesten verloren. Er is maart 2023 tijdelijk gemitigeerd met 15 kasten (3 stuks Combi5in1) aan drie kopgevels aan de 2e van Leyden Gaelstraat. Ook hier weer omslachtig en onduidelijk gedoe met 'tijdelijke' kasten. Wat betekent "in gebruik" en hoe wordt dat vastgesteld? Ontheffing: "De tijdelijke voorzieningen (nestkasten) mogen pas verwijderd worden wanneer de permanente voorzieningen functioneel zijn. De deskundige zoals beschreven in voorschrift 4 dient de functionaliteit van de permanente voorzieningen vast te stellen. In de broedperiode mag een tijdelijke voorziening alleen verwijderd worden, wanneer de permanente voorzieningen functioneel zijn en de deskundige heeft vastgesteld dat de tijdelijke voorziening niet in gebruik is door de gierzwaluw. Het verwijderen van de tijdelijke voorzieningen dient begeleid te worden door de deskundige en deze dient hiervan verslag te doen in het logboek." Op G-streetview maart 2023 zien we de 'tijdelijke' kasten hangen. Er worden 15 neststenen als permanente compensatie ingemetseld. Ontheffing Wnb 8-8-'23.
28-10-'25
6.
7. Door sloop en nieuwbouw door Samenwerking Vlaardingen van 122 woningen in de Zeeheldenbuurt gingen in september 2023 drie nesten verloren. In april 2023 zijn 15 'tijdelijke' kasten nabij het plangebied aangebracht. In de nieuwbouw kwamen 15 neststenen.
25-11-'25
8 . In verband met renovatie van 181 woningen aan de Insulindesingel gingen 4 nesten op nr. 53 en 55 verloren. Ter compensatie zijn ca. 2018 20 neststenen in kopgevels ingemetseld. Erg laag en de gevels staan krap 1,5 meter uit elkaar. Moeilijk voor te stellen dat ze van de kantpannen bovenin, waar de nesten zaten, hier naartoe verhuisd zijn. Activiteitenplan door bureau Staro, dec. 2017.
Vlissingen
20-11-'25
1.
2.
In verband met sloop van ca. 183 woningen door L'Escaut Woonservice aan het
Ravensteynplein zijn voorjaar 2019 in de omgeving 80 kasten op "zeven
kluitjes" op kopgevels geplaatst, o.a. 2x10 aan Rozengracht / Riddespoorlaan
( G-streetview mrt. '25
) en 16 stuks aan Sottegemstraat 104,
Het woonbedrijf meldt in de krant dat "in de nieuwbouw in het ontwerp van het dak of de vorm van de pannen uitsparingen of hobbels" voor de gierzwaluwen komen, maar op streetview zien we dat het (minimaal) 29 neststenen zijn geworden, zeer wijd verspreid door de buurt in groepjes van 1-3. Ook dat wordt nu op p. 41 van het Kennisdocument afgeraden: er moet geclusterd worden geplaatst. Bericht PZC , 20-5-2019
Vollenhove
In de nieuwbouw werden 20 neststenen in groepjes van 2 - 5 aan kopgevels (10 aan Wheeme en 10 aan Canneveltstraat) en 20 gierzwaluwdakpannen (?, op streetview niet te vinden) aangebracht. Er zouden ook nog 15 gierzwaluwdakpannen zijn aangebracht in de nabijheid van het plangebied.
Twee neststenen aan Wheeme
Zie ecologisch werkprotocol van Ecogroen, oktober 2010. Het project is gerealiseerd onder de Flora- en Faunawet.
Voorburg
9-11-'25
Door renovatie aan de van Everdingenstraat e.o. gaan twee nesten aan de van Everdingenstraat verloren welke met 6 neststenen worden gecompenseerd.
Voorhout
12-11-'25
1.
2.
3. Door renovatie van Jan Steenlaan 2-20 en Rembrandtlaan 2-12 gaan 22 nesten verloren. Van de 'tijdelijke kasten' sinds mrt. '21 (95) en jan. '22 (15) vond ik er 5 aan Jan Steenlaan 1 en 10 aan Wilhelminastraat 1. Op G-streetview okt. '24 zijn de permanente voorzieningen aan kopgevels en in dakgootombouw aan de Jan Steenlaan goed te zien. Ook elk 5 stenen aan Wilhelminastraat 1 en 11. Ontheffing Wnb 22-8-'22.
Vorden
Stichting ProWonen heeft van augustus 2019 t/m december 2020 in het plan Boonk fase 1 isolatiewerk verricht aan 119 woningen (gevel en dak). Door de werkzaamheden gaan o.a. 11 broedplaatsen gierzwaluw verloren, waarvan 10 aan de kopgevels van de woonblokken. (In fase 2 verdwijnen nog eens 2 nesten). Voor elk verdwenen nest moesten 5 compenserende nesten worden aangebracht: ofwel d.m.v. te plaatsen nestkasten, een broedseizoen voor het ongeschikt worden van de huidige nesten, i.v.m. 'gewenningstijd', ofwel door het handhaven van exact dezelfde openingen van de huidige nesten voor toegang tot het dakbeschot, zonder gewentijd, p. 6 en 8. In ieder geval is dat laatste waarschijnlijk niet overal gelukt want op G-streetview zijn in mei 2022 op kopgevels 5-6 opbouw nestkasten te zien. Op waarneming.nl werden in 2020 en 2021 twee bezette nesten in de wijk gemeld.
Vreeland
In de ontheffing Wnb van 9-10-'23 wordt niet duidelijk waarom niet voor kopgevels is gekozen die dichter bij de gesloopte nesten liggen (zwarte rondjes).
Vught
Waalwijk
En hier de projectpagina bij Casade.
6-11-'25
Bij gerenoveerde woningen aan Beethovenlaan 80-94, Schubertpark 2-10, H. Schutzsingel 1-15, Schhumanstraat 23-31, Brucknersingel 16-26, Mendelsohnstraat 13-21, Max Bruchstraat 11-19, Von Weberstraat 14-24 en de Nicolaistraat 15-21 zijn per woning 1-3 openingen in de dakgootbouw voor gierzwaluwen gemaakt. De daken hebben (veel) zonnepanelen (lekker gefinancierd via "salderen") of groenvoorziening. Ook dergelijke voorzieningen in Sprang-Capelle, Waspik, Loon op Zand, 's Gravenmoer, Kaatsheuvel en Dongen. Zie Project Dakenstroom van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021 de jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd door de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie bericht over de prijs bij de Zoogdiervereniging.
Waardenburg, kasteel
Een ploegje van 8-10 vrijwilligers o.l.v. Marjos Mourmans (die ook het advieswerk voor de nestkasten deed), Hannie Nilsen met leden van IVN vogelwerkgroep Oisterwijk en Bert Vos van IVN West Betuwe voert sinds 2009 jaarlijks een gedegen controle uit van de kasten. Van elke kast wordt de status en inhoud genoteerd en foto's gemaakt.
Broedgevallen worden vastgesteld aan de hand van achtergebleven poepjes (van de jongen) in de kast. Elk jaar worden de kasten schoongemaakt zodat het jaar daarop weer vastgesteld kan worden of er gebroed is. (uiteraard worden de nesten niet verwijderd, alleen los materiaal en poepjes).
In 2018/2020 is het aantal Het aantal broedgevallen nam gestaag toe. In 2021 waren er 117 in gebruik door gierzwaluwen waarin 105 broedgevallen met uitgevlogen jongen werden vastgesteld. Van nog eens 12 kasten is broeden onzeker. Er werden ook 13 niet uitgekomen eitjes gevonden en twee dode, bijna volwassen, jongen. In een aantal kasten werden totaal 30 uileballen van de kerkuil gevonden (slaapplaats), vaak samen met niet uitgekomen gierzwaluweitjes en 1 x een dood jong gierzwaluw.
Zeer waarschijnlijk zijn er ook nog een aantal natuurlijke gierzwaluwbroedplaatsen, o.a. achter het pannendak van de Donjon.
Hannie Nilsen en Marjos Mourmans schreven een artikel over de aanleg en de eerste jaren bezetting in Gierzwaluwenbulletin nov. 2017 p. 10-11.
Door de controleurs werd dit verslag over 2021 samengesteld. Op 10 januari '22 werd de jaarlijkse inspectie weer uitgevoerd. Omroep Gelderland was er ook bij en publiceerde dit verslag met een filmpje van de schoonmaak .
In 2010 schreef Marjos Moermans een eerste verslag over de renovatie en de bezetting en broedresultaten in 2010. Over de jaren 2009-2015 werd later een prachtig verslag geschreven met veel foto's en achtergrondinfo. Op de site van VWG Midden Brabant staan ook de jaarverslagen over 2016 en 2017. En hier staat het verslag over 2018.
Op Beleef de Lente In 2022 en 2023 was nestkast nr. 100 via een webcam live op Beleef De Lente te volgen. Van broedseizoen 2022 werd een mooie compilatie gemaakt, zie Beleef de Lente-gierzwaluw 2022.
Waddinxveen
1.
Zie: tillenpagina - Waddinxveen
2.
Aan de kopgevels van Wingerd 13 en 109 hangen elk 5 nestkasten. Heeft mogelijk te maken met deze Ontheffing 6-1-'21 voor renovatie aan Wingerd en Groensvoorde, waar geen details over werden gepubliceerd.
SMP In Waddinxveen is ook een Soortenmanagementplan van kracht. Bij het onderzoek werden 230 gierzwaluwnesten in de gemeente gevonden.
Wadenoijen
1. Ook enkele bezette kunstnesten huiszwaluw zijn bezet. Die bij de buren o.a. aan Tuinweg 1 en 5 ook talrijk 'natuurlijk' nestelen.
Wageningen, 8 projecten, 340 kasten
8-10-'25
1.
In het dakoverstek zijn gaten (hier en daar 4 per gevel) gemaakt voor broeden in de ruimtes van het overstek. Marijn Verweij meldde op waarneming.nl in 2023 bij zes verschillende openingen in daklijsten een invlieger. In 2024 zag hij invliegers op Irenestraat 68 "in de daklijst", dus niet in een kast. En in 2025 werd er weer een invlieger gemeld op Irenestraat 35 en 68 en een bezette neststeen op Matenstraat 71. Zie zijn waarnemingen bezet nest.
Er broeden ook huismussen. De opbouwkasten zijn waarschijnlijk 'tijdelijke' voorzieningen wegens renovatiewerk aan panden in de buurt. Nog geen ontheffing kunnen vinden. Voorzieningen voor verschillende doelsoorten dicht bij elkaar is meestal geen succes. Mus en gierzwaluwen zijn concurrenten om kasten. 5in1 combikasten zijn sinds juli 2023 'verboden'.
2.
3.
4.
17-9-'25
5.
6.
Door renovatie / sloop van
42 woningen aan de Sportstraat, Westerhofseweg en Dijkgraafseweg gaan
volgens onderzoek van bureau Econsultancy 12 gierzwaluwnesten verloren. Er
worden tijdelijk 60 nestkasten, 12 x
combi 5in1, type GZT2 van Unitura (wordt niet meer
geleverd) geplaatst aan
de
7.
8.
Warffum
In drie straten zijn een groot aantal opbouw nestkasten aan kopgevels van woonblokken gehangen. Gezien het type (o.a. combi 5in1) is dat al van enige tijd geleden en lijken het 'tijdelijke' voorzieningen i.v.m. renovatie (zonnepanelen). Ik vond er met G-streetview mei '24 totaal 72: Weth. G. Reinderstraat: 8 Prof. Dr. M.W. Beyerinckstraat: 21 Dr. R. Rijkenstraat: 15 Burg. J. Arkemastraat: 28 Bij de Ontheffing Wnb, 13-2-'23 zijn geen details gepubliceerd.
Warmond
11-11-'25.
1.
2.
Woonsttichting Stek vernielt ene gierzwaluwnest door renovatie dat werd tijdelijk in februari '22 gecompenseerd met 5 kasten aan de Wieden en later door 5 neststenen op het adres van den Woudestraat 44. Maar op G-streetview okt. '24 zitten ze er niet, wel drie vleermuiskasten. Ontheffing Wnb 27-10-'22.
Warnsveld
6-12-'25.
1.
Aan Kremerskamp 5, 17, 14, 26, 38, 50 en 52 zijn op elke kopgevel drie neststenen geplaatst, voor mei '22. Achtergronden onbekend, gevonden op streetview.
Waspik
Bij 60 gerenoveerde woningen aan Havendries is per
Zie Project Dakenstroom van corporatie Casade. Het project kreeg in 2021 de jaarlijkse prijs voor "Natuurinclusief bouwen en ontwerpen", georganiseerd door de Zoogdiervereniging en Vogelbescherming. Zie bericht over de prijs bij de Zoogdiervereniging.
Wassenaar 28-10-'25
Op de kopgevel van Mariastraat 1 hangen 5 Zeistkasten. Op het dak van Louisestraat 1 en Het Kerkehout 36 zitten elk 5 gierzwaluwdakpannen. Mogelijk verband met deze Ontheffing Wnb 19-2-'21 voor renovatie wijk Het Kerkehout of met deze Ontheffing Wnb 20-2-'20 voor renovatie in diverse straten in de buurt (geen details gepubliceerd).
SMP De gemeente Wassenaar is in 2025 gestart met het ecologisch onderzoek voor de opstelling van een soortenmanagementplan (SMP) in 2028.
Wateringen
1.
In de straat Frankenthaler in Wateringen werden in 2008 tijdens een onderzoek 7 nesten gevonden, zie broedbestand regio Delft 2008. p6.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Maar het kan wel goed gaan; zie b.v. mijn onderzoek in Maarssen van kantpannen naar kasten verkassen.
Onder de dakgoten hangen ook grote aantallen huismuskasten (zelfde type als de gierzwaluwkasten maar met een kleiner, rond vlieggat.
Veel meer details over het nesten zoeken en kastbezettingen in het jaarverslag Westland 2025.
Weert
In februari 2024 zijn in het stadhuis van Weert aan de zijde van de Stadhuispassage 12 neststenen ingemetseld. Bericht stadskrant 8-2-2024.
Westervoort
7-12-2025
1.
Door renovatie van woningen aan de Cloecklaan en Kraayenhof gingen in 2012 totaal 21 nesten achter kantpannen en dakgoten verloren. Vogelwerkgroep Arnhem kwam in actie en volgde de plaatsing van 36 opbouw nestkasten, twee per kopgevel. Er was door de woningcorporatie keurig een ontheffing van Flora en Faunawet verboden bij de Dienst Reglingen van E.Z. aangevraagd en verkregen. Met G-streetview sept '25 zag ik dat ze er allemaal nog hangen. De werkgroep meldde in 2014 dat al in 2013 "bijna alle lasten werden ingevlogen". Hoe zou het nu gaan?
7-12-'24
2. Op een flink aantal kopgevels zijn in dezelfde straten als hierboven later, waarschijnlijk i.v.m. hernieuwde renovatie, totaal minstens 26 opbouwkasten bijgeplaatst. Bezetting onbekend, maar als die oudere bezet zijn is de kans groot dat ook deze (deels) bezet raken. Of zijn daar (nog) niet genoeg vogels voor aanwezig? Verslag 1e renovatie in Nieuwsbrief Vlerk, VWA, maart 2014. (ook over projecten in Lobith, Pannerden en Duiven)
Westland, gemeente
11-9-2025
In de gemeente met 11 dorpskernen wordt sinds 2021 door Natuurlijk Westland (KNNV-afdeling) intensief naar gierzwaluwnesten gezocht. Ook de beschikbare nestkasten worden gedocumenteerd en jaarlijks op bezetting gecontroleerd. De aantallen hier bovenaan betreffen het totaal van 9 dorpen, zonder die van Wateringen en Ter Heyde, welke apart bij Wateringen en Ter Heijde worden besproken. Het totaal voor de gemeente Westland in 2025 was 1.127 beschikbare kunstnesten en 66 bezettingen. In het voorjaar van 2025 kwamen er 204 kasten bij.
Nesten zoeken van 2021 t/m 2025 In 2021 fietste Aad van Uffelen al een 400 kilometer lange nestenzoektocht door de elf dorpen van gemeente Westland. Hij vond er toen 73 en gaf aan in welke gebieden in de jaren daarna verder gezocht zou moeten worden. Een ploegje van 6-9 mensen van Natuurlijk Westland (KNNV-afdeling) heeft in 2022 t/m 2025 de elf dorpskernen opnieuw onderzocht. Uit de verslagen blijkt maar weer eens dat hoe langer je zoekt , hoe meer je vindt (als ze er zijn). In 2022 werden er 189 gevonden, in 2023 al 343 en in 2024 werden wederom nieuwe nesten gevonden tot een totaal van 468 (waarvan 68 in 923 beschikbare nestkasten).
In 2025 was de zoekcapaciteit wat minder met acht tellers die alle 11 dorpskernen van eind april t/m half augustus meerdere malen bezochten. Er was onvoldoende tijd om alle gevonden nesten in 2024 te controleren. Toch werden er nog een respectabele 428 gevonden. Het belangrijkste doel van de zoektochten is betrokken partijen (ecologen, woningeigenaren, gemeente en woningcorporaties) attent te maken op de nesten zodat die bij renovaties en sloop volgens de regels van de wet beschermd kunnen worden.
Nestkasten aan huis In een actie van tellers, bewoners en gemeente is in maart 2025 in Naaldwijk gestart met het ophangen van de eerste van 204 nestkasten, waarvoor 100 bewoners zich hadden aangemeld. Zie bericht WOS-nieuws-20-3-2025. De kasten hangen op 87 verschillende adressen, gemiddeld dus 2,3 kasten per adres, en maximaal 6 stuks op een enkel pand. De kasten zijn ook geschikt voor huismussen. De vraag is of dit veel bezettingen door gierzwaluwen gaat opleveren. Elders blijkt dat hier en daar een paar kasten verspreid door dorp of wijk niet goed werkt. Maar de organisatie doet het vooral ook om mensen wat directer bij de bescherming te betrekken, hetgeen naar eigen zeggen goed is gelukt met infobijeenkomsten en onderling contact. Bekijk hier praktijkresultaten van gespreide plaatsing.
In 2025 werden 66 van de 428 nesten gevonden in nestkasten (2 minder als in 2024) op een totaal van 1.127 beschikbare kasten. Er is een nestkast met camerabewaking waar drie jongen zijn uitgevlogen. In het jaarverslag staat per dorp een kaartje met de locaties en adressen van de gevonden nesten in 2024 en 2025 en een grote overzichtstabel met gegevens van alle 1.127 kunstnesten.
Broedplaatsen en nestkasten in dorpskernen gemeente Westland Niet alle nestkasten zijn even intensief onderzocht. Maar er zijn waarschijnlijk weinig bezettingen gemist, misschien 10 of hooguit 20 is de inschatting van Marco.
- Artikel in Trouw over zoektochten Westland, 7 - 6 - 2022 - Verslag zoekseizoen 2023 in Naaldwijk - Verslag zoekseizoenen Westland 2021-2023 - Verslag broedseizoen Westland 2024 - Verslag broedseizoen Westland 2025
Westmaas
11-9-2025
Door sloop en nieuwbouw aan de Beatrixlaan e.o. werden in 2019-2020 eerst 41 tijdelijke kasten in de omgeving van het werkgebied opgehangen. Deze zijn later , samen met 25 extra stenen, in de nieuwbouw ingebouwd.
Wijchen
30-11-'25
1.
In het nieuwbouwwijkje Oostflank zijn bij een blok "Urban Villa's" in 2017 10 neststenen 'onzichtbaar" ingemetseld (alleen het vlieggat is te zien). Mede daarom misschien kon ik ze op streetview niet vinden. Waarschijnlijk Burgemeester Thielmanhof. Een van de vele projecten waar Jochem Kühnen bij betrokken was. Zie Bericht De Gelderlander, 10-3-2017.
Wijhe In Wijhe is de gierzwaluwstand vanaf ca. 2007 bewaakt door de IVN-werkgroep stadsvogels olv Ronald Boerkamp. Zie zijn verhaal over de (halvering) van de stand van zaken in een artikel in De Stentor, nov.-2011. Op een kaart in Google-Maps staan de gevonden 'natuurlijke' nesten in 2013. Er zijn veel kunstnestprojecten gerealiseerd. In een gesprek met Vogelbescherming waarvoor hj stadsvogeladviseur is, stelt hij dat in 2021 er weer 100 gierzwaluwpaartjes in Wijhe zijn: Vogelbescherming juni 2021.
1.
2.
3.
Vier kasten aan Wiederhorsten nr. 25 in 2023.
Alleen in 2017 is de wijk goed op bezetting gecontroleerd. Toen waren er nog 10 kasten en 35 neststenen. Daarvan waren er 21 bezet (7 kasten en 14 stenen) en er waren nog 7 'natuurlijke' nesten. Zie bericht van IVN vogelwerkgroep-2011 en bericht in 2012.
4.
Voor het totale bestand met 227 voorzieningen (huifjes, kasten, neststenen) en 80 bezet komt het bezettingspercentage voor Wijhe op een record hoge 35%. Bekijk hier andere, minder succesvolle ervaringen met dit verspreide plaatsingsmodel.
Wijk bij Duurstede
SMP Het SMP Wijk bij Duurstede geldt sinds februari 2021 alleen voor vastgoed van de gemeente en voor de woningcorporatie in de bebouwde kommen van Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek. Op de infopagina van de gemeente over bouwen en verbouwen wordt je doorgelinkt naar een particulier adviesbureau (dat het SMP maakte) om via een kaartje uit te zoeken of er gierzwaluwen in je renovatiepand of -buurt zitten. Daarna mag je zelf uitzoeken hoe je overtreding van de Wnb kunt voorkomen. Particulieren en bedrijven moeten zich bij de gemeente melden (als er een omgevingsvergunning nodig is) en krijgen dan instructies. - Beschikking van de provincie en tekst van het SMP - Bericht bij inventariseerder en opsteller SMP, bureau Regelink
Winssen, Gld.
21-10-'25
1.
2.
Bij renovatie door stichting Woonwaarts gaan twee nesten verloren aan de Hendrik de Haardtstraat en Alex Willemstraat. Dat werd in 2023/2024 permanent gecompenseerd met 10 neststenen verdeeld over vier kopgevels. Ontheffing : "De tijdelijk aangebrachte kasten blijven hangen tot de permanente verblijfplaatsen zijn gerealiseerd en beschikbaar zijn, waarbij rekening wordt gehouden met de gewenningsperiode. De kasten moeten duurzaam in stand gehouden worden. Daarnaast mogen de tijdelijke kasten pas verwijderd worden op het moment dat deze niet in gebruik zijn en buiten de meest kwetsbare broedperiode van de gierzwaluw (15 april tot 1 september). De kasten mogen enkel verwijderd worden onder begeleiding van een ecologisch deskundige." In maart '25 zien we op G-Streetview dat de tijdelijke kasten aan de Weth. van Beuningenstraat er nog hangen. Ontheffing Wnb 25-8-'23
Woerden
5-7-'25
1.
Aan Lekoord heeft Stichting Cazas Wonen najaar 2023 de 73 woningen gerenoveerd. Volgens ecologisch adviseur Viridis gingen daarbij twee gierzwaluwbroedplaatsen verloren achter kantpannen op twee van de 16 kopgevels op nr. 34 en 40. In de ontheffing Wnb van 14-9-2023 staat dat er ook tijdens de broedperiode gewerkt mag worden mits vooraf de broedplaatsen voor het seizoen ontoegankelijk zijn gemaakt. De compenserende 15 neststenen op acht kopgevels werden aan het begin van de werkzaamheden, sept./okt. 2023 aangebracht. Er wordt ook 'aangestuurd' op behoud van de bestaande broedplaatsen. (p. 20, 21, 23). Op 5 juli 2025 ben ik wezen kijken tussen 21.45 en 22.35 u. Op het 'buurtbankje' had ik uitzicht op drie kopgevels met totaal zes neststenen en het luchtruim boven de wijk. Er vlogen zo nu en dan 2-4 gierzwaluwen in giervlucht langs de kopgevel van nr. 39. Maar geen invliegers. In de linker steen vloog een huismus in en uit. In de rest van het wijkje geen gierzwaluwactiviteit, niet hoog, niet laag. Waarschijnlijk (nog) geen bezetting. Mogelijk zijn het belangstellende zoekers van de kolonie aan de Zaan (zie hieronder).
5-7-'25
2.
Op 5 juli 2025 ben ik wezen kijken rond 20.15 en rond 21.30. Geen nestindicerend gedrag, alleen zo nu en dan een paar gierzwaluwen hoog boven de wijk maar die blijken even later te behoren bij de kolonie aan de Zaan.
Flinke kolonie aan De Zaan
Bij het bezoek aan Stromenland en Lekoord op 5
juli 2025 wezen de vogels me al gauw naar de straat De Zaan even verderop
met een flink aantal
3.
De gedragscode schrijft ook monitoring van de bezetting voor, in het 1e, 3e en 5e jaar na de renovatie. Ik zal er eens naar vragen.
De gedragscode is in 2021 door een uitspraak in hoger beroep van de Raad van State buiten werking gesteld, o.a. omdat de minister hem zonder voldoende kennis van zaken had goedgekeurd en er te weinig waarborgen waren voor bescherming van vleermuisverblijven, zie RvS vernietigt gedragscode Natuurinclusief renoveren. Op de website over deze gedragscode staat een lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten, t/m 2020.
SMP In Woerden komen 2.803 woningen in de kernen Woerden, Kamerik, Harmelen en Zegveld in aanmerking voor deelname aan de PRE-SMP regeling. Het aantal broedparen gierzwaluw in de gemeente wordt op 361 geschat, waarvan 190 in de grondgebonden particuliere woningen. Bij na-isolatie van 30% daarvan gaan dus maximaal 57 broedplaatsen verloren. Hier staat info op de gemeentesite. De gemeente zegt op 16-10-'23 "niet of nauwelijks" meldingen van inwoners te ontvangen die volgens de Pre-SMP methode werken en verwijst (evenals veel andere gemeenten) naar de provincie die de meldingen van de isoleerders ontvangt. Maar de gemeenten moeten dit zelf ook bijhouden omdat ze moeten controleren of de 30% deelname per CBS buurt niet overschreden wordt. Idiote bureaucratie. Ontheffing Wnb, 22-10-2022
Wolphaartsdijk, Ze.
1.
Wolvega
24-11-'25
1.
2.
In verband met sloop en nieuwbouw van 28 woningen zijn aan de nieuwbouw 17 neststenen in de kopgevels van Willem Lodewijkstaart 14 (7), J.W. Frisostraat 51 (6) en Sickengastraat 6 (4) geplaatst. Aan de onevenkant van de W. Lodewijkstraat hangen nog 2 x 5 opbouwkasten aan een kopgevel. Waarschijnlijk de 'tijdelijke' voorzieningen tijdens de sloop. Wettelijke achtergrond niet bekend. In de quickscan Flora- en Faunawet van 2016 werd een "meststreep" onder een kantpan toegeschreven aan een gierzwaluw. Bron G-streetview.
Workum
11-11-''22
1.
2.
Ter mitigatie van twee verloren nesten als gevolga van sloop door Lyaemer Wonen op nr. 19 en 26 zijn in okt. '20 tien tijdelijke kasten aangebracht in de omgeving, type Combi 5in1. Met streetview mei '24 kon ik in de buurt geen tijdelijke kasten vinden. In de nieuwbouw zijn aan Doltewâl 16-27 op 5 kopgevels elk 2 neststenen aangebracht. Ontheffing Wnb 29-12-'20.
Woudenberg
SMP De gemeente Woudenberg heeft een SMP opgestart en kreeg van de Provincie ontheffing voor het hele stedelijk gebied van de gemeente. Modelmatig is vastgesteld dat er in de gemeente 111 broedparen gierzwaluw zijn (en 443 huismus), waarvan 55 in particuliere woningen. Bij 30% renovatie per CBS-buurt zouden er 17 broedplaatsen verloren gaan bij de maximaal 692 te isoleren woningen. Op de website van de gemeente staat nog niets over de regeling maar dat gaat wel komen. Op de pagina over de Wet natuurbescherming worden wel gierzwaluwdakpannen aanbevolen ! en "u moet bij bouwen nadenken over hoe u rekening kunt houden met de natuur" en er "wordt geadviseerd onderzoek te laten doen naar de aanwezigheid van beschermde soorten". De Pre-SMP-regeling heeft in ieder geval niet voorkomen dat op 6 augustus bij verbouwing / isolatie van een woning een gierzwaluwnest met jongen is vernield. Een jong werd onder het purschuim door de dierenambulance bezorgd bij Vogelopvang Soest. Details ontbreken want de dierenambulance vraagt daar niet naar. Ontheffing Wnb, 16-2-2023 gemeente Woudenberg.
Woudsend
Van 2008 t/m 2015 woonde ik in Woudsend en heb er elk jaar nesten gezocht. Het maximum was 207 in 2013 toen ik hulp van 6 inwoners kreeg. Volgens de vogelatlas 2013-2015 p. 355 van Sovon was dit met 162 broedplaatsen per 100 ha. en een broedpaar voor elke 15 inwoners de hoogst bekende dichtheid in Nederland. Zie ook Sovon-broedvogels 2019 p. 97. Op zolder had ik uiteindelijk drie van de vijf nestkasten bezet. Op een stuk of 15 adressen zijn in die periode (illegale, zonder toepassing regelgeving F. en F-wet, Wnb) renovaties aan panden met gierzwaluwennesten uitgevoerd waarbij ik heb geprobeerd wat "bij te sturen". Meestal zonder resultaat. Tabel met alle nestadressen 2008-2013. Hier alle bevindingen in Woudsend, met o.a. de nestadressen, ervaringen met renovatieverliezen en dagboeken van de nestkastbezetting.
1.
2.
Op 24 augustus 2014 gingen de pannen van het dak van Iewal 42 voor de vervanging van tengels en latten en aanbrengen van plastic. De oude pannen komen weer terug. Er werd geen contact met mij opgenomen voor advies over het behoud van de minimaal 10 gierzwaluwnesten. We hebben de NVWA (Voedsel en Waren Autoriteit) op de hoogte gesteld zodat zij de ervaringen kon betrekken bij de beoordeling van de effectiviteit en handhaving van de wet- en regelgeving. Ook de gemeente is ingelicht. Die vroeg ons een kleine handleiding voor behoud van broedplaatsen bij renovatie te maken. Dat is gebeurd en die is ter beschikking gesteld aan de betrokken afdelingen van de gemeente die belast zijn met bouwen en wonen.
Iewal 42 op 19 juli 2014. Tientallen scheuren er rond het pand.
Op 3 en 4 mei 2015 kwamen de eerste broedvogels weer terug. We konden zien hoe zij urenlang probeerden de oude nestingangen te vinden. Vergeefs vlogen zij langs, haakten aan en bleven dan weer uren weg om het daarna opnieuw te proberen. Dat ging twee tot drie weken zo door. De eigenaar besloot een aantal huifjespannen te plaatsen en is geadviseerd voor plaatsing op een aantal plekken nabij de bekende oude invliegopeningen.
Op 8 mei zagen we zowaar een eerste succes. Langs de windveer links vooraan , tweede pan van boven ging een gierzwaluw naar binnen en bleef daar zeker 10 minuten binnen. Vijf minuten later plaatste de eigenaar een pan lager ook een huifjespan ! Ik weet niet of de gierzwaluw toen weg was of gewoon binnen bleef. Daarna zag ik ze regelmatig bij de nok naar binnen gaan. Ook bij de nok achteraan lijkt weer een nestplaats te ontstaan. De ruimtes hier zijn door de renovatie nauwelijks veranderd. Ook bij een aantal andere huifjespannen zijn (weken later) vogels ingevlogen.
Dakpanhuifjes worden niet vaak gevonden. Een belangrijke voorwaarde is in ieder geval dat ze vlakbij de oude verdwenen nestingangen worden geplaatst. Dat kon hier omdat die bekend waren. Mogelijk zijn de alternatieven te laat gevonden om nog te kunnen broeden. Maar er is dus goede reden om aan te nemen dat het volgend jaar weer beter gaat.
3.
Een duidelijk geval van 3-dubbele overtreding van de Flora- en faunawet (nestverstoring, geen compensatie en doden van dieren). De klus zou volgens de eigenaar in opdracht van de gemeente Súdwest Fryslân (die ook op de hoogte was van de aanwezigheid van gierzwaluwnesten) vervroegd uitgevoerd mogen omdat er gevaar voor vallende pannen zou zijn.
Klik voor vergroting.
Ik heb aangifte gedaan bij de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit . Deze heeft een rapport opgesteld en vervolgens heeft de Dienst Regelingen van EZ, afdeling handhaving, de eigenaar opgedragen alsnog de nodige voorzieningen te treffen, d.w.z. de broedplaatsen te herstellen. Begin juni 2014, een maand na aankomst van de broedvogels, werd links en rechts naast het dakraampje een ventilatiepan geplaatst waar het rooster was uitgeknipt. Een volstrekt zinloze maatregel; de gierzwaluwen zullen ze niet vinden omdat ze niet ter plaatse van oude invliegopeningen zijn geplaatst en ook niet kunnen benutten omdat ze veel te laag liggen en de opening te groot is. Het huis is inmiddels verkocht en we hopen op nieuwe bewoners die bereid zijn alsnog aan het herstel van de kolonie te werken.
Links en rechts van het dakraam zit nu een ventilatiepan met verwijderd rooster. De ingang is groot genoeg voor kauwtjes ! (klik voor vergroting)
Op 11 andere locaties in Woudsend werden van 2012-2015 werkzaamheden op vergelijkbare wijze als hierboven uitgevoerd (alles zonder toepassing van Flora- en Faunawet) waarbij de meeste nesten zonder compensatie verloren gingen. Met wat improvisaties konden op drie adressen een paar nesten behouden worden maar niet op zes andere adressen. Bij twee is het resultaat onbekend. Zie sloopadressen Woudsend.
Zaandam, 9 projecten met 257 kasten
1.
Stadhuis entreegebouw met vier dakpanhuifjes. Dit dak ziet op het zuiden !
Twee van de vier panden met elk 12 gierzwaluwdakpannen.
De lokale werkgroep heeft er jaren voor gelobbyed en noemt alleen al de plaatsing van deze voorzieningen "eindelijk succes" in een bericht in Gierzwaluwenbulletin 2010-1 p. 7. Maar van bezetting is in de latere afleveringen van het Bulletin niet meer vernomen. Met de bouw van het nieuwe centrum is een grote gierzwaluwkolonie verdwenen en de dakpannen zouden dat moeten compenseren. De vogelclub reageerde niet op vragen over de bezetting.
10-10-'23
2.
15-10-'23
3.
In een sloop/renovatie en nieuwbouw project aan en rond de Slachthuisstraat gaan vier gierzwaluwnesten verloren die in 2024 gecompenseerd worden met 14 inbouw neststenen.
16-10-'25
4.
5. Door renovatie aan de Belgischestraat gaat een gierzwaluwnest verloren dat men in '22 trachtte te mitigeren/compenseren met 5 tijdelijke kasten en later met 5 permanente neststenen op nr. 71 (2) en 87 (3). Het nest zat (vermoedelijk, alleen aantikken gezien) bij een dakkapel op nr. 83. Op G-streetview juli '24 zien we de kasten nog hangen. Ontheffing Wnb, 25-7-'22 .
16-10-'25
6.
7. Door sloop en nieuwbouw van woningen door Stichting Parteon aan de Monseigneur Callierstraat gaan drie gierzwaluwnesten verloren. De 15 'tijdelijke' kasten werden maart 2022 buiten het plangebied geplaatst, o.a. 3 aan de Jan Bouwmeesterstraat 47 en 52. Ontheffing: "Er is gekozen voor het verspreid aanbrengen van de kasten om de trefkans te vergroten." Op G-streetview april '23 zien we dat ze er nog hangen. De nieuwbouw is dan net gaande. Bij de permanente "gierzwaluwdakpannen op de noordelijke en oostelijke zijden" moeten lokgeluiden worden afgespeeld. Het lijkt me sterk dat er inderdaad gierzwaluwdakpannen zijn geplaatst. Ook de tijdelijke kasten zijn niet van het in de ontheffing genoemde type. Ontheffing Wnb, niet gedateerd, ca. 2022.
1-11-'25
8. Bij dakrenovatie aan woningen van Stichting Parteon aan Haalweide e.o. bleek het nodig om als permanente compensatie 10 neststenen aan te brengen, verdeeld over 5 kopgevels aan Haalweide en Beekweide.
11-12-'25
9.
10.
Door sloop en nieuwbouw van woningen door
Stichting
aan Oostzijde, Hondemanstraat en Slachthuisstraat gaan 7 nesten verloren. Er
wordt tijdelijk gecompenseerd met 12 nestkasten op Slachthuisstraat 63, een
laag gebouwtje onder de bomen op > 175 m. van de te slopen nesten, waar geen
gierzwaluw terecht zal komen, ook niet met het voorgeschreven lokgeluid, zie
G-stretview mei '22.
Er komen permanent 14 neststenen in de nieuwbouw, verdeeld over 5 gevels.
Zowel op de tijdelijke als de permanente locaties moet lokgeluid
worden afgespeeld.
Het was een hele onderneming om er voor te
zorgen dat de staat van instandhouding niet achteruitgaat, ook niet
tijdelijk, zoals de wet bepaalt. En of het plaatsen van nestkasten daar een
oplossing voor is, is natuurlijk ook zeer twijfelachtig. Ontheffing:
"Tijdelijke alternatieve verblijfplaatsen In de te slopen
woningen zijn gierzwaluwen aanwezig. Met de sloop van de woningen gaan drie
tot vier nestplaatsen van de gierzwaluw verloren. De gierzwaluwen zullen
alternatieve verblijfplaatsen moeten zoeken en uitwijken naar de omliggende
omgeving. De bebouwing binnen het plangebied verdwijnt geheel, waardoor het
niet mogelijk is om tijdelijke alternatieve verblijfplaatsen aan bebouwing
binnen het plangebied aan te bieden. Ook heeft de initiatiefnemer geen
(geschikte) gebouwen in beheer waarnaar kan worden uitgeweken. In de knik
van de daken van de te renoveren woningen zijn, naast de bestaande
verblijfplaatsen, nog circa vier vergelijkbare openingen in de dakpannen te
vinden waarvan de verwachting is dat de gierzwaluwen (aanwezig in de te
slopen woningen) hier hun tijdelijk verblijfplaatsen kunnen vinden. Om te
kunnen waarborgen dat er te allen tijde voldoende alternatieve nestplaatsen
aanwezig zijn is in de naaste omgeving gezocht naar mogelijkheden om
tijdelijke kasten te plaatsen. Hierbij zijn diverse gebouwen beoordeeld op
geschiktheid en is intensief rondgevraagd om toestemming te verkrijgen van
gebouweigenaren. De meeste omringende panden (woningen) zijn in particulier
bezit. Er is toestemming verkregen om nestkasten te plaatsen aan gevels van
Slachthuisstraat 63 'Steunpunt van de gemeente ZNSTD'. Het is de bedoeling
minimaal vier kasten met drievoudige nestgelegenheden te plaatsen. Deze
twaalf nestgelegenheden vormen de tijdelijke vervanging van de drie tot vier
bestaande nesten gelegen in de te slopen woningen aan de Hondemanstraat.
Gekeken wordt of meer kasten mogelijk en gewenst zijn. Om de trefkans te
vergroten worden bij de tijdelijke voorzieningen voor de gierzwaluw
lokinstallaties aangebracht. Dit verhoogd de kans van ingebruikname van de
tijdelijke voorzieningen. Wij hebben aanvullende voorschriften opgenomen
voor het toepassen van lokgeluiden".
Lokken naar tijdelijke plekken is wel erg
'gecompliceerd'. Mocht men ze willen verwijderen zal toch eerst
onderzocht moeten worden of ze bezet zijn. En als dat zo is zal er weer
ontheffing moeten worden aangevraagd. Ze zullen dus wel blijven hangen en we
mogen dus hopen dat de kwaliteit van de kasten niet tijdelijk is. Op de
permanente locatie moet het lokgeluid uit zodra een nestkast bezet is.
Dat moet dus ook weer gecontroleerd worden ?!
Zaandijk
17-10-'25
1.
2.
Door renovatie aan de Karl Marxstraat e.o.
gaan 2 gierzwaluwnesten op nr. 2 en 16 verloren. Er wordt
tijdelijk gemitigeerd met 15 nestkasten (drie
stuks Combi 5in1 aan Bredenhofstraat 14 en 15 en K. Marxstr. 1).
Ontheffing: "Voor de tijdelijke
alternatieve nestkasten wordt hiermee een gewenningsperiode van één
broedseizoen gehanteerd. De tijdelijke alternatieve nestkasten blijven
minimaal één broedseizoen beschikbaar na realisatie van de permanente
alternatieve nestplaatsen."
Permanent komen er "minimaal" 30 kasten in 15
'gierzwaluwschoorstenen'. Streetview is van sept. '22 en die
schoorsteenkasten zijn nog niet te zien.
Ontheffing Wnb 12-12-'22.
Zaanstad
SMP-ontheffing
Op 28 oktober 2024 kregen drie woningbouwcorporatie een
gebiedsgerichte ontheffing Wet natuurbescherming voor hun woningbezit
(26.000 verhuureenheden) in de hele gemeente Zaanstad. Dit betreft o.a. het
vernielen van gierzwaluwnesten maar ook voorschriften voor de omgang met
de huismus, de spreeuw, de gierzwaluw, de
huiszwaluw, de gewone dwergvleermuis, de ruige dwergvleermuis, de
laatvlieger en de meervleermuis. De ontheffing is gebaseerd op een eerder
door Arcadis opgesteld Soortenmanagementplan. Er fungeert o.a. een "salderingsboekhouding"
met alle getroffen voorzieningen waarmee bepaald kan worden of er al
(voldoende) compenserende voorzieningen aanwezig zijn bij voorgenomen
werkzaamheden. Zo niet dan moeten die alsnog aangebracht worden.
Zaltbommel
10-9-'25
1.
2.
In 2020 zijn twee
tijdelijke combikasten met elk vijf nestkasten geplaatst aan
Koekoekstraat 2 en 26.
Ze hingen er in okt. '24 nog, maar de
kwaliteit is ook tijdelijk want het dak is al flink aangetast.
Aan de Kievit- en Fazantstraat zijn voorjaar 2025 totaal 15
permanente neststenen
geplaatst bij dakrenovatie. Allen op de kop van de woningblokken met 1 of 2
stenen per kopgevel. Bij het onderzoek in 2018 werden twee gierzwaluwnesten
gevonden, op Kievitstraat 27 en 39.
Bij een bewoonster met een nest achter de
dakgoot was het paar in 2025 verdwenen. Ze zag ook in het hele seizoen '25
geen gierzwaluwen meer boven de wijk.
3.
4.
5.
Zie Gierzwaluwenbulletin 2006-1 p.
3.
over de kerkkasten en de huifjes op het
Gasthuis. Ook in bericht
in
Gierzwaluwenbulletin 2004 nr. 2
p. 13.
6.
7.
Natuur in de Wijk
De gemeente Zaltbommel neemt ook deel aan het
project Natuur in de Wijk, waarbij groenelementen en nestkasten bij bewoners
worden geplaatst. Er hebben zich 350 huishoudens aangemeld voor deelname,
zie
Natuur in de Wijk Zaltbommel.
De voorzieningen worden in de winter van '25 - '26 geplaatst.
't Zandt
1-11-'25
1.
Op Hoofdstraat 120 worden (najaar '25?) 5
gierzwaluwdakpannen aangebracht. Boven elke pan moet ook nog een
ventilatiepan worden aangebracht en er moeten extra dikke panlatten worden
gebruikt om meer ruimte te bieden. Het pand is geschikt voor
gierzwaluw maar er zijn geen nesten aangetroffen.
Tragisch dat gierzwaluwpannen nog steeds worden goedgekeurd.
Maar het mag volgens het SMP Versterkingsoperatie Groningen. Het
Kennisdocument Gierzwaluw verbiedt ze in feite.
Goedkeuringsbesluit ecologisch uitvoeringsplan, 13-10-'25.
Ecologisch uitvoeringsplan 9-3-'23.
Zantvoort
22-11-'25
2.
Aan de Jac. P. Thijsseweg en Heimansstraat
blijft na renovatie een nest beschikbaar. "Voor de zekerheid?" worden er
toch 2 neststenen aan de kopgevel van Heimansstraat 9 geplaatst en eentje
aan nr. 10.
Omg. verg. Flora en Fauna act. 16-10-'24.
Zeeland.
36 projecten, 959 kasten
Kunstnestprojecten in Zeeland
Aardenburg,
Axel,
Breskens,
Hulst,
Goes,
Hulst,
Kruiningen,
Middelburg,
Nieuw- en St. Joosland,
Oostburg, Oost-Souburg,
Oudelande,
Rilland,
Sint Maartensdijk,
Terneuzen,
Tholen,
Terneuzen,
Vlissingen, Wolphaartsdijk,
Zeeuwsch-Vlaanderen,
Zierikzee
Zeist
10-10-'25
Soortenmanagementplan
In de gemeente Zeist is een SMP Zeist
van kracht. Twee woningcorporaties kunnen ook gebruik maken van de
daarop gebaseerde ontheffingen Wnb en eventueel ook andere (ver)bouwers
die door de gemeente worden aangewezen.
De inventarisatie (nul-meting) voor de gierzwaluwnestenkaart is
gedaan in 2019. Er werden 330 nesten gevonden en op basis van giervluchten wordt
het totale aantal broedplaatsen op 500 geschat (= 50 per 100 ha.). Ca. 1% van de
paartjes broedt in kunstnesten. Er wordt geconstateerd dat kolonies in verschillende typen nestplaatsen
broeden (bijvoorbeeld achter kantpannen maar elders niet achter beschikbare
kantpannen maar onder dakranden) en men speculeert dat de jongen het zoekgedrag
hebben aangeleerd op de geboortelocatie. Het is echter wel zeker dat het gewoon
een kwestie van na-apen is: de jongen zoeken een broedplaats nabij de plekken
waar ze anderen naar binnen zien gaan (semi-kolonievogel); het type nestplek
maakt niet uit. Een jong uit een kantpannest komt overigens nagenoeg nooit meer
terug bij dat nest of in die stad/wijk maar in een heel ander deel van het land
en sluiten daar aan bij waar ze broeden.
De reproductie wordt aangeduid als "minder dan 1 jong per nest", maar dat moet ca. 1,8 zijn, zie:
broedbiologie.
In het SMP wordt gestreefd "naar een duidelijke plus voor
de populatie van 10%". Dit wil men bereiken ("meer kasten = meer
broedparen", maar niet heus) door niet 50 maar totaal 200 nieuwe
nestplaatsen te maken omdat "niet elk aangebracht nest direct wordt gebruikt".
Over understatements gesproken.
Er mag gewerkt worden volgens een standaard
ecologisch werkprotocol dat de gemeente beschikbaar stelt maar alle
werkzaamheden dienen begeleid te worden door een ecoloog. Als er gierzwaluwen in
het pand aanwezig zijn, mag er niet gewerkt worden tussen 15 april en 15
augustus.
Als de broedplaatsen behouden kunnen blijven moet er eentje
extra worden aangelegd. Als ze verdwijnen moeten er voor elk verdwenen nest vier
kunstnesten worden aangebracht bij renovatie en bij sloop/nieuwbouw. De
aanwezigheid van soorten op de adressen van de werkzaamheden kan vastgesteld
worden met een
kaart met nesten gierzwaluwen (en
huismus, vleermuizen), met aanduiding van nest
of overvliegend. Wat een heerlijke kaart ! Diep inzoombaar met
huisnummers en leesbare straatnamen. Alleen de aanduiding 'nest in kunstnest'
ontbreekt nog. De stippen met 'overvliegend/gierend' voegen weinig toe.
Overvliegen doen ze overal en dat er bij nestplaatsen gegierd wordt is logisch.
Op
deze gemeentepagina
(ook hiervoor alle complimenten, de beste over
het thema die ik tot nu toe heb gezien) staat hoe men als particulier of bouwbedrijf gebruik
kan maken van de faciliteiten van het SMP. Op een kaart kan men zien of het
project binnen het SMP-gebied valt (nagenoeg hele bebouwde kommen van Zeist en
Den Dolder).
Elke vier jaar worden de nestplaatsen in elf
clusters met veel gierzwaluwnesten opnieuw in kaart gebracht. De bezetting van
nieuwe kunstnesten wordt 5-jaarlijks vastgesteld op basis van een
steekproefcontrole van 20% van de geplaatste nestkasten / neststenen.
-
SMP Zeist, EcoGroen / Viridis, 10 maart 2020.
- Verleende ontheffing Wnb, 19 maart 2020,
geldig t/m 2030.
Zeeuwsch-Vlaanderen
1.
2.
Zeewolde
Zierikzee
Zoetermeer,
4 projecten, 552 kasten
22-9-'25
1.
In de wijk Palenstein zijn in 2018 aan de
Maasstraat e.o. 120 woningen gerenoveerd volgens de gedragscode NOM-keur.
("Natuurinclusief renoveren"). Per woning zijn drie nestkasten aan voor- en
achterkant onder de dakgoten aangebracht. Het project kreeg een
nominatie voor een architectuurprijs.
De gedragscode schrijft voor dat er per woning
drie nestruimtes voor huismus / gierzwaluw aangebracht moeten worden,
ongeacht of deze vogels er broedden of niet. De NOM-keur regeling
(gedragscode natuurinclusief renoveren) is
sinds 2022 buiten werking gesteld na bezwaren van vleermuis- en
huismusbeschermers. Op de website over deze gedragscode staat
een
lijst met 24 gerealiseerde NOM-keur projecten
met totaal 1.587 woningen.
15-11-'25
2.
In de Waterbuurt gaan door renovatie 4 nesten
verloren. Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt, er zijn geen tijdelijke
voorzieningen nodig en er worden 12 neststenen geplaatst "binnen 50 meter
van de huidige nestlocaties". Die zaten op Groenewater 1 en 3 (elk 2).
Omgevingsvergunning F. en F.-activiteit 30-6-'25.
28-11-'25
3.
4.
Dor renovatie van woningen aan Anna Blamanhove 33-100, J.C. Bloemhove 5-43,
Coornherthove 1-30 en de Louis Couperushove 1-27 gaan 30 gierzwaluwnesten
verloren. Even buiten het werkgebied zijn febr. '25 90 'tijdelijke' kasten
geplaats. In het werkgebied komen 90 inbouw neststenen. Omdat het gaat om
een belangrijke populatie wordt er gemonitord en moeten er
lokgeluid worden toegepast bij de permanente voorzieningen (p.14).
Onduidelijk of dat bij alle 13 locaties moet.
Omg.verg. Flora en Fauna act. 18-8-'25.
Zoutkamp
5-12-'25
1.
In een sloop-nieuwbouwproject aan de Julianastraat zijn in de
nieuwbouw van 2022 op de kopgevels van de nrs. 8, 10 en 16 totaal 8
neststenen geplaatst (2 op noordwest).
Maar G-streetview
juli '24 toont maar de helft van de nieuwbouw. Totaal mogelijk 12
stenen. Achtergrond en mogelijk nestverlies door de sloop niet bekend.
Zuid-Beijerland
7-10-'25
1.
In de wijk rond de Graaf Janstraat zijn aan
een groot aantal woningen verspreid door de buurt onder dakgoten tussen '16
en '22 minstens 50 neststenen onder de dakgoten aangebracht. Aan de Gravin
Sabinastraat 19 werd in 2025 een bezetting gemeld, zie
waarneming 1-7-'25. Die rode 1 is mogelijk een echt minimum.
Zuid-Holland.
148 projecten, 7.863 kasten
Alblasserdam, Alphen
aan den Rijn,
Barendrecht,
Benthuizen,
Bleiswijk,
Capelle aan den
IJssel,
Bleskensgraaf,
Brielle,
Delft,
Den Haag,
Dordrecht,
Gouda,
Hardinxveld,
Heinenoord,
Hellevoetsluis,
Herkingen,
Hillegom,
Hoek van Holland,
Krimpen aan den IJssel,
Koudekerk
aan den Rijn,
Leiden,
Leimuiden,
Lisse,
Maasdam,
Mijnsheerenland,
Naaldwijk, Nieuw-Beyerland,
Nieuwkoop,
Noordwijk,
Noorden
Noordwijk,
Numansdorp,
Oolgensplaat,
Oostvoorne,
Oud Alblas,
Oud
Beyerland, Oude Tonge,
Ouderkerk aan den IJssel,
Oude Tonge,
Papendrecht, Pernis,
Piershil,
Poortugaal,
Puttershoek,
Rhoon,
Ridderkerk,
Rijswijk,
Rotterdam,
Rotterdam,
Rozenburg,
Sassenheim,
Scheveningen,
Schoonhoven, Sassenheim,
Sommelsdijk,
Sliedrecht, Sommelsdijk,
Sommelsdijk,
Spijkenisse,
Ter Heijde,
Vlaardingen,
Vlaardingen,
Voorburg,
Voorburg,
Voorhout,
Waddinxveen,
Wassenaar,
Wateringen,
Westland (gemeente), Westmaas,
Zoetermeer, Zuid
Beijerland
Zundert
7-10-'25
1.
In maart 2024 was de gemeente Zundert aan de
beurt in het kader van het Brabantse project "Natuur in de Wijk". Daar
werden o.a. 67 gierzwaluwkasten geplaatst, zie als voorbeeld van de gang van
zaken bij dit project:
Natuur in de Wijk - Zundert.
Projectpagina met 3 kastlocaties.
Zutphen
1.
2.
Nestentellingen
De vogelwerkgroep van
Zutphen
telde in 2003 voor het eerst de natuurlijke nestplaatsen in Zutphen.
Vanaf 2011 gebeurde dat jaarlijks. Er worden steeds meer nesten gevonden. Het
aantal gespotte invliegers steeg van 119 in 2011 naar 141 in 2015. De
werkgroep is in 2017 gestart met de plaatsing van 30 nestkasten voor
gierzwaluwen in Warnsveld, Zutphen en de Hoven. Er zullen ook lessen worden
gegeven op een aantal lagere scholen waar kasten werden geplaatst. Meer info in het
bericht van Contact Noord
en hier over nestkasten op scholen:
Contact Zutphen-Warnsveld.
Zwijndrecht
1.
Op streetview vond ik 102 compenserende
neststenen aan kopgevels en onder dakgoten van P. Potterstr., J.
Steenstr., P. de Hoochstr., Rembrandstr. (achterkant). 26 stenen zijn zonder bescherming
georiënteerd op het zuidwesten waarvan 10 op kopgevels en 16 onder
dakgoten (P. De Hoochstraat), maar te laag zodat die onvoldoende bescherming
tegen zonbestraling geven (foto).
Op 5 november 2019 werd een eerdere aanvraag
om ontheffing door de provincie geweigerd omdat
o.a. het onderzoek naar de aanwezigheid van gierzwaluwnesten in 2018 niet voldoende was en er geen correct compensatieplan werd
voorgesteld (te weinig kasten op onjuiste/onbepaalde locaties), zie
beschikking op aanvraag ontheffing Wnb 10-11-2019.
12 -9- '25
2.
In de
ontheffing Wnb van 18-05-2022
gaat de
provincie niet akkoord met het ongeschikt maken van de
nesten vanaf 15 augustus. Dit mag pas vanaf 31 augustus.
Zwolle
Stichting avifauna Zwolle
1.
De
In Utrecht is eenzelfde type opstelling met 70 kasten gemaakt. Na vier jaar
raakte er in 2023 eentje bezet, waarschijnlijk niet toevallig helemaal links bij het
staartuiteinde en bij de speaker met lokgeluid. In '25 mogelijk twee kasten
bezet.
Zie
Nestkastbezetting Utrecht
2018-2023-Idenburg.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Kunstnesten sinds 1466
10.
11.
12.
Zie bericht over deze oude gierzwaluwpanden uit 2000 in
In Utrecht zijn ze nog ouder, van 1412, en
daar broeden ze nog steeds, zie
Lutherse kerk.
- Zo werkt natuurvriendelijk
isoleren in de gemeente
Zwolle.
Nesten zoeken in wijk Assendorp
In de wijk Assendorp zijn vele jaren aantallen
vliegende vogels geteld en broedplaatsen gezocht (92 -130 in 2014-2016 en
mogelijk al 30 jaar stabiel !), zie verslag:
Zwolle-Assendorp.pdf
.
+++++++++++++++++++++++
Weet je meer over bovenstaande of andere
projecten? Ik hoor het graag. Mail of bel me:
06 - 3849 7474
++++++++++++++++++++++++++++++
Jaap
Langenbach
06 - 3849 7474
Willemstraat 38, 3511 RK Utrecht
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van het pand en werden er vaak 'tijdelijke' kasten in de buurt geplaatst
('overbrugging', 'gewenning'). Permanente kasten komen dan als compensatie aan vervangende
nieuwbouw of aan de gerenoveerde panden.
leegstand met kans op bezetting
langdurige leegstand met nauwelijks kans op bezetting
nagenoeg helemaal bezet
aanvankelijk (deels) bezet maar verlaten. 
0 -
3 - 6. Op de Jasmijnstraat zijn in 2011 zes nestruimtes 'onzichtbaar' in
een garage-opbouw ingemetseld. Lokgeluiden in de eerste twee jaar hadden geen
succes (wel langsvliegers maar niet broeden) maar in 2021 raakte toch een kast bezet, in 2022 waren er drie bezet,
en in
2023 twee. Ook een koolmees benut bijna elk jaar een kast. Zie
Toen die in 2022 weer terugkwam werd het vlieggat afgeplakt totdat de
gierzwaluwen terugkwamen die er in de buurt broeden. Sinds 2022 broedt de
gierzwaluw nu met succes in de witte kast. De tweede kast sinds 2022 in de nok
van de aanbouw raakte nog niet bezet, maar dat zal, gezien de aanklamper op de
foto, niet lang meer duren.
werden broedende torenvalken en kauwen aangetroffen, waardoor het
werk moest worden uitgesteld tot na het
broedseizoen. Daarbij werden toen ook vier nestkasten voor de gierzwaluw
aangebracht.
Ik vond de 20 openingen (2 per gevel) naar nestruimtes in de dakoverstekken. Daarin
ook openingen voor vleermuizen (de spleet op de foto). 
Verder werd voorgeschreven dat er 40 permanente
neststenen op de kopgevels aan Landzicht en Reigersbos geplaatst moeten worden (6
stuks op 5 kopgevels).
gerenoveerd) zitten nog 14 (12 bruikbaar) kasten onder de dakgoot. Ze werden
door sommige bewoners niet op prijs werden gesteld want 2 vlieggaten werden
afgedicht en zes kasten verwijderd.
0 - 12 - 66. In
winkelcentrum St. Jorisplein zijn in drie gebouwen rond 2002 totaal 66 neststenen
ingemetseld. In 2005 raakten de eerste 3 bezet in gebouw Amicitia en in 2006 waren er totaal 12 bezet (6
van de 32 in Amicitia, 4 van de 24 in een apartemententoren en 2 van de 10 in Romeo 2).
0 -
5 - 1500. In de nieuwe wijk Vathorst zijn sinds 2000 meer
dan 1.500 neststenen ingebouwd en houten opbouwkasten geplaatst. In 2012 werd het
eerste gierzwaluwbroedpaar gemeld. Er moest toen wel actie worden ondernomen om
veel losgeraakte afsluitdoppen met vlieggat van de hout-betonnen Schweglerkasten te vervangen.
0 - 15 - 15.
In 2012 wordt gemeld dat alle 15 neststenen in het politiebureau aan de Asch van
Wijckskade 45 bezet zijn.
0 - 54 - 87. In 2003 zijn in kantoorgebouw Eempolis aan de noordkant
van het NS-station 87 neststenen ingemetseld. In 2007 waren er drie bezet. In 2018 heeft Jos Hoekstra
de bezetting weer gecontroleerd en kwam toen op 43 bezette neststenen.
0 -
5 - 200 . In de nieuwbouw op het terrein "De
Wagenwerkplaats"
Nieuwbouw
met 10 neststenen sinds 2019. De eerste raakte direct in 2019 al bezet en in
2025 werden er 6 bezet gezien, zie
De code schrijft voor dat er per woning drie nestruimtes voor huismus en
gierzwaluw aangebracht moeten worden, ongeacht of deze vogels er broedden of
niet. In een afdak langs de bovenrand aan voor- en achterkant vind ik op
G-streetview totaal ca. 20 openingen.
bij de ruimte naast de invoer van de regenpijp naar binnen. Zie foto nestingang
Dovenetelstraat uit de 
Maar ik heb wat twijfels bij dat aantal omdat er mogelijk ook
"invliegpogingen" als nest werden geteld (p.125). Dat zijn dan misschien
aanhakende 'bangers' die een nest zoeken. Een nest is alleen een nest als er een
gierzwaluw naar binnen gaat of uitvliegt. Zie verslag van Guido Keijl in
Oudste, gedocumenteerde waarneming
van een gierzwaluw in 1670, op een schilderij, iets onder
de linker vleugelpunt van de grote boerenzwaluw:
beschrijving van hoe een vrouwtje
Torenvalk in 1995 haar 6 jongen voert met gierzwaluwen die onder de dakgoten
van de Magnuskerk broedden. Ze gaan naar binnen door ventilatiegaten (20 x 4
cm) in de planken onder de goten. Er zouden toen wel 20 nesten zitten
en ook nog een aantal onder dakpannen. Zie artikel in
Pand
1 in Appingedam waar in ieder geval na 1972, toen het door brand
nagenoeg volledig verwoest werd en herbouwd werd naar de situatie in 1836, een
gierzwaluwkolonie huist. De schrijver woont en werkt er ook en volgt in het boek
de trektocht naar Mozambique en de terugkomst in Appingedam. Onderweg worden
spannende avonturen beleefd, vinden er ontmoetingen plaats met andere
vogelsoorten en komen de problemen met het Afrikaanse regenwoud aan de orde. De
vader van Max wordt slachtoffer van de kat in de dakgoot.
Bij terugkomst moet Max een nieuw plekje zien te vinden in een van de nestkasten van het pand dat
vanwege aardbevingsschade gerenoveerd moet worden. In oktober 2024 ging ook in
het echt het dak eraf. De leefwijze en de woningnood van de gierzwaluw is vaak
tot in details mooi in het verhaal verwerkt. (foto van Eduard Harinck).
langsvliegen. In 2003 ontdekten ze dat er in de buurt veel gierzwaluwen doodgaan
door hitte onder dakpannen. Ze besloten aan huis nestkasten te installeren. In
2004 kwamen de eerste drie beschikbaar. Het
jaar daarop raakte de eerste al bezet en werd het eerste jong groot gebracht.
Er zijn altijd zoekvogels in de buurt en geleidelijk werden de kasten uitgebreid
en even geleidelijk raakten ze bezet. In 2024 een stuk of 25 aan de
Maaskant en 15 aan de straatkant.
Op
de foto 5 kastingangen waarvan de bovenste vier elk jaar bezet zijn door
gierzwaluwen en de onderste door een huismus.
In februari '25 hebben ze op een viertal kopgevels aan de Jac. Perkstraat en de
Da Costastraat totaal 22 houtbeton kasten opgehangen. De gemeente en
bewoners betaalden de kasten en de hoogwerker. Bij controles dit jaar werden
giervluchten langs de kasten gezien en aan de Costastraat werd lokgeluid
afgespeeld wat ook belangstelling genereerde. Men is optimistisch over bezetting
in 2026.
woningbouwcorporatie. Reden niet bekend; er werd
niet gerenoveerd. De buren weten niet van plaatselijke broeders. Even verderop
zijn aan twee panden huismus- en vleermuiskasten geplaatst.
Negen
op het noordwestelijke dak en negen op het zuidoostelijke dak. Een aantal is wel
enige tijd bezet geweest volgens het kerkbestuur maar onbekend of dat nog zo is.
Natuurvereniging De Steltkluut controleert ze en meldt dat ze "stuk voor
stuk" bezet zijn. Bij onderzoek in 2025 in het kader van het project
hieronder (zie daar activiteitenplan p. 32) werden er 50 bezet gezien. Tijdens de hittegolf van begin juli '25 werden er 25 jongen
onder de kasten gevonden die het niet overleefden, zie
vond, is gerenoveerd. 
*
?
- 0 - 15
*
15 - 0 - 45.
Aan de Hessenweg zijn in najaar 2020 -
voorjaar 2021 o.a. de daken van de nrs. 49-103 door Woonstichting SSW gerenoveerd waarbij 15 gierzwaluwnesten verloren gingen. Zie
op
Akker 24
2021 bezet en hij is
toen gestopt met het bijplaatsen van meer
kasten. Op 5 juli 2020 was hij te gast bij Vroege
Vogels, zie
* 8 - 0 - 40.
Definitieve gierzwaluwdakpannen aan de nieuwbouw
Noordmanlaan.
aan kopgevels aan Vondelstraat 10 en 17 en Geertruyt van Oostenstraat
35-74. Op 
aangebracht nabij de gevonden nestlocaties. Adressenlijst in ontheffing p.10. Op
Volgens de
Het SMP schrijft voor dat er per woning 1 gierzwaluwnestkast moet
worden gerealiseerd. Dit is hier opgelost met 11 'onzichtbaar' ingemetselde
neststenen op Kuimhagen 22, zie
Op
1 oktober ben ik poolshoogte gaan nemen. Ik vond een kleine 100 witte
nestkasten aan de Javalaan, Borneostraat en Sumatralaan. Op Celebeslaan 2
hangt een 6 in 1 kast in de nok.
Een bewoner was zo vriendelijk zijn ladder en
een meetlint te pakken om de invliegopening op te meten. Die bleek inderdaad
maar 45 mm diameter te zijn. Dat is te klein, een gierzwaluw kan daar niet
zonder 'kleerscheuren' invliegen. De voorgeschreven maat is rond 5 cm of
ovaal 65 bij 30 mm. Aan de achterkant van de Javalaan hangen de
kasten op
het zuiden, wat gezien de smalle dakgoot hittestress kan opleveren.
en sloop
van gierzwaluwnestplaatsen werden in 2014 toch nog 16 nestkasten opgehangen. Artikel in Gierzwaluwbulletin
appartementengebouw aan de Doctor Hartogsweg,
langs het spoor, naast het station, 14 neststenen in de bovenrand geplaatst. 
Op streetview juni '25 zie ik aan de gerenoveerde woningen alleen een eenzame
vleermuiskast per kopgevel en verder alleen aan de uiteinden van elk blok bij de
dakgoot een gat in het overstek. Zo komen ze niet aan de 116.
Het SMP schrijft voor dat er per woning 1 gierzwaluwnestkast moet worden
gerealiseerd. Dit is hier 'opgelost' met 1
ingemetselde neststeen op de kopgevel van Terbekeweg 30 en 32 (ster op kaartje,
rode stippen zijn de gierzwaluwnesten). Op streetview kon ik aan de Clakenweg en
"bij de buren ' niets vinden.
letterlijk uitgevoerd. Ik vond op streetview 26 adressen met totaal 46
neststenen. Ze zijn voornamelijk op de kopgevels aangebracht 1-3 per gevel en
verder bij nogal wat woningen met een enkele steen onder de dakgoot. In ieder
geval 1 neststeen, aan de Hertogstraat, is bezet, door een spreeuw, gezien de
uitgebreide poepstreep. Dat doet een gierzwaluw zo niet. Is wel een mooie
aandachtstrekker voor de gierzwaluw om het nest over te nemen.
Bijlage 2 ontbreekt bij de
stukken zodat niet bekend is waar en hoe er gecompenseerd moet worden. 
Want die stenen (alle 68?) bleken er ook in augustus 2021 al te
zitten, toen maakte ik namelijk bijgaande foto aan de Beatrixstraat.
*
0 - 0 - 362.
Tijdens
monitoring in 2020 waren flink wat kasten bezet door huismussen. 90 paartjes
volgens Energielink, de onderzoekstak van NOM-keur bouwbedrijven, maar geen
gierzwaluwen, zie bericht
twee
nestkastkolonies en ringt de vogels , zie b.v.
al
veel eerder drie nestkasten aan zijn huis gehangen. De derde bij rechter
dakgoot. Bezetting onbekend.
Gezien
de poepsporen is deze bewoond door een spreeuw.
vijf nestkasten geplaatst.
Stationsplein, zijn rondom (behalve op west) totaal 35 neststenen in de bovenranden
ingemetseld. Waarschijnlijk
voor broeden beschikbaar gekomen in voorjaar 2024.
De vier linker stenen op de foto
zijn georiënteerd op het zuiden.
Op
het adres Bergstraat 36 zijn januari 2019 38 nestkasten onder de dakrand geplaatst.
Samen met de plaatsing van 8 -12 nestkasten in de nieuwbouwwoningen en het
handhaven van het oorspronkelijke nest wordt in de
De
kasten tonen inmiddels de eerste tekenen van houtrot en een paar
invliegopeningen zijn aangetast. Ik kwam er nog niet achter wat het resultaat van de monitoring
was.
gierzwaluwnesten (onderzoek 2020, rode stippen op het kaartje) achter kantpannen
op de kopgevels van de acht woonblokken. Het is twijfelachtig of de
50 tijdelijke nestkasten aan de Doctor Schaepmanstraat een oplossing voor de
daklozen zal zijn.
Er
wordt gemitigeerd/gecompenseerd met 20 tijdelijke nestkasten (vrij ver weg
van gevonden broedplaatsen) en later 20 permanente kasten ter plaatse van de
verloren broedplaatsen. De tijdelijke kasten mogen
(buiten de kwetsbare periode)
verwijderd worden als de permanente kasten
beschikbaar zijn, ook als ze bezet zijn geraakt (volgens het nieuwe
Kennisdocument van juli 2023 mogen tijdelijke kasten niet meer verwijderd
worden, bezet of niet). Na de looptijd van de ontheffing (2028) mogen bezette kasten alleen
na een ontheffing worden verwijderd. Zie
Later
op zolder acht erbij waar de toegang met een huifje aan de gevel is geregeld en
ook nog een aantal kasten tegen de noordgevels. De eerste raakte in 2000 bezet,
de tweede pas in 2015. Voor 2025 waren er totaal 18 beschikbaar en waren er 8
bezet. De zolderkasten hebben camerabewaking. In augustus '25 zijn er nog 8
kasten bijgeplaatst.
gierzwaluwnest verloren.
Er werd waarschijnlijk achter de dakgoot gebroed. Dit
werd volgens de
kopgevels elk acht ingangen voor nestkasten gierzwaluw aangebracht. De ronde
openingen lijken veel te groot maar dat is bedrog. Binnen de cirkel zit het
ovale vlieggat voor de gierzwaluw. Op veel meer kopgevels ook vleermuiskasten.
J.P. Heyelaan 24, van Deysselstraat 13 en 14, W. Kloosstraat 2. Nog geen
ontheffing kunnen vinden.
dakoverstekken van kopgevels gemaakt. Meestal zes of acht stuks zoals op de foto
van Reviusstraat 2. Jaap Schrö der
telde er 146.
gedaan worden (en vleermuizen). Met een groot hotel van 24 kasten in een enkel blok snel klaar,
moet men gedacht hebben. Achtergrond niet bekend.
Diverse nesten waren bezet door gierzwaluwen. Er is actie ondernomen om ze
weer open te krijgen. De provincie (dienst Fumu is de handhavende instantie)
verwees daarvoor naar de gemeente die waarschijnlijk nog dezelfde dag voor
verwijdering heeft gezorgd. 
Eind november
'23 zijn zes tijdelijke
combikasten met elk vijf nestruimtes voor de gierzwaluw aan het gemeentehuis
op Dorpsstraat 1 gehangen. Ze mogen na 2 jaar verwijderd worden als ze niet
bezet zijn en als de definitieve 35 inbouwkasten beschikbaar zijn in de
nieuwbouwwoningen. 
gierzwaluwnestkasten en nestruimtes onder dakpannen
en voorzieningen voor huismus en vleermuis. Zie de foto uit een
maar
de kans lijkt klein, o.a. gezien de afstand tot de gesloopte nesten. De
voorlopige faunatoren is vervangen door een nieuwe (nu de 'Ecomaat' genoemd,
5,5 m. hoog!, foto) en staat op de permanente locatie nabij de inmiddels
gerealiseerde nieuwbouw. Op
Norbertijnen- en Zandstraat en Montgomeryplein
en 8 bont gekleurde aan het Annatheater, maar het zouden er
72 moeten zijn volgens de ecologisch adviseur. Ze waren bedoeld voor
huismussen maar het type is ook populair bij gierzwaluwen. Ze raakten bijna
allemaal snel bezet met mussen maar in ca. 2016 werd er ook een gierzwaluw
aangetroffen. Huidige bezetting en ontheffing Wnb nog niet bekend. 
Rossumstraat geplaatst.
Maar na twee uur
nog steeds niets. Alleen 22 huismuskasten en 11 vleermuiskasten aan het
nieuwe kindcentrum (2024) aan de Loerikseweg 11. Ook daar niets voor de
gierzwaluw.
Er wordt buiten het broedseizoen gewerkt, de 18 broedplaatsen gaan
verloren maar zijn na het werd en voor seizoen 2024 weer bruikbaar. Om te
verzekeren dat ze achter de kantpannen het dakbeschot (of de spouwmuur?) kunnen
benutten (dat extra wordt geïsoleerd met een folie), worden per kopgevel 6
stenen onder de kantpan gehalveerd. Bij een aantal huizen met "kilgoot" wordt
per woning een opening in de gootbak gemaakt (voorschriften 22-26).
Het bleek dat per kolom twee nestplaatsen benut kunnen worden:
een paartje gaat linksaf en een paartje gaat
rechtsaf. Maar het is vrij lastig dit te constateren. Zie de schetsen van Paul
en foto van een 'linkse' invlieger.
Woningstichting Delta Wonen. De nesten gingen mogelijk (deels) verloren door
renovatie. In 2020 is dat gecompenseerd met
374 neststenen op de kopgevels van de woonblokken (12-14 per kop) en aan de
straatkant (blokjes van drie per woning) , deels zichtbaar maar ook veel
'onzichtbaar' achter een houten paneel met 8 kasten. Ik schat in dat een aantal wel gevonden is maar
die 20 bezet is een echte natte vinger en dus nog rood.
Op 
In
2007 zijn in de brandweertoren van Krimpen aan den IJssel maar liefst 80
neststenen ingebouwd. De toren werd gebruikt om slangen te drogen. Na een jaar of 10 bleek er nog steeds geen
belangstelling. Er is toen nog geprobeerd om de kasten beter
herkenbaar te maken (de om en om links en rechts geplaatste ingang is
waarschijnlijk niet voldoende) en lokgeluid te installeren maar dat bleek niet
mogelijk. De zwaluwencoördinator van natuur- en vogelwerkgroep NVKW (Krimpenerwaard)
meldt op 2-1-2024 dat de kasten inderdaad nooit bezet zijn geraakt en verwacht
dat ook voor de toekomst niet.
in jan. '21 gecompenseerd met 6 kasten onder de dakgoten aan de achterkant
(oost) van Parkstraat 3 t/m 17, met elk 10 vlieggaten (aan voor- en onderkant).
Op streetview van sept. 14 zijn er "om de hoek" aan de Javastraat net twee te
zien.
"De gierzwaluw en de huismus is een semi-koloniebroeder"
moeten ze hebben gedacht en dus waren ze aan de Delfstraat gauw klaar met compensatie
op drie kopgevels met elk 15 kasten. De huismus kreeg daar twee gevels met elk 41
kasten ! Gezellig !
Daar
vond ik
met G-streetview van april 2024 totaal 95 neststenen onder dakgoten (5-8 per
gevel). Niet bekend hoeveel gierzwaluwnesten door de sloop verloren gingen.
Bij
een klein berichtje
geplaatst moeten worden op vijf kopgevels, 2 van elk type per gevel. Op
Op zijn website doet Ad
verslag van het resultaat en zijn diverse filmpjes te zien van de met camera
bewaakte nesten, zie 
Foto
uit goedkeuringsbesluit.
Woningbouwvereniging Woonwaarts zijn aan de kopgevels van de nieuwbouw op
nr. 31 en 45 elk vijf neststenen aangebracht. Het is "een extra"; er zijn
bij het ecologisch onderzoek in 2022 geen gierzwaluwnesten aangetroffen,
wel huismus en vleermuis. Op nr. 45 gericht op
het zuiden.
bouwers de verplichting opgelegd voor het aanbrengen van gierzwaluw
neststenen (en voorzieningen voor huismussen en vleermuizen). Het was naar
eigen zeggen de eerste gemeente die dit doet. Zie bericht
kopgevels van nieuwbouw aan Schoolstraat 1, 9, 17, 25 en 29. Op streetview
april '24 hangen ze er nog. Bij twee kasten is de dop met vlieggat
verdwenen. Aan de nieuwbouw die aan de even kant werd gerealiseerd kon ik
geen voorzieningen ontdekken. In het mitigatieplan is geen sprake van
tijdelijke voorzieningen.
gecompenseerd met elk 3 dubbele kasten op de kopgevels van Hugo Kostenhoekstraat
2 en 8 (250 m. van slooppand). De ecoloog adviseerde ook 3 jaar monitoring
maar onbekend of dat in de ontheffingsvoorwaarden is terecht gekomen. Uit de
linker van de kasten rechtsonder hangt wat stro dat van een huismus zal zijn.
Ter compensatie, volgens voorschriften in de
Achtergrond nog onbekend. 
gierzwaluw
verloren maar dat is niet zeker. Ze vlogen van onderen in achter een
gevelfront, links en rechts van het pand. Het was niet zichtbaar of de
nesten beschadigd of ontoegankelijk werden. De buurman kwam in actie
en zorgde voor twee maal drie nestkasten in de aanvliegroute.
26
mei 2020, maar daarna niet meer. Tot en met 2025 zag men geen aanwijzingen
voor broedplaatsen of benutting van de huifjespannen, ook niet door
huismussen.
Twee of drie ervan waren duidelijk door een spreeuw bezet (poepstrepen). De
andere vijf zaten wel mooi vrij en hoog aan de gevel maar geen teken van
leven gezien tijdens twee keer een kwartier kijken, rond 20.00 en 21.00.
Geen gier- of verzamelvluchten, laat staan in- of uitvliegers en geen tekens
aan de kasten. Lijkt me redelijk om het op zeer waarschijnlijk niet bezet te
houden.
Nest
met jongen op beeld van warmtebeeldkijker. Het nest met jongen zit bij de witte
stip en vlek. Het ovaal is de kastingang.
Het
werk werd in augustus hervat. De kerk heeft inmiddels acht nestkasten opgehangen
waarvan er in '21 en '22 twee bezet waren en in '23-'25 drie. Er zaten toen ook nog 5 natuurlijke nesten achter de dakgoot.
Zie
Er
was wel onderzoek gedaan maar kennelijk niet goed genoeg want het nest
werd niet gevonden. Of was het er toen nog niet? De buren op nr. 8 hebben
een zelf gebouwde dubbele nestkast opgehangen, zie
gierzwaluw (ovaal vlieggat), maar allemaal op de kop geplaatst, waardoor
vlieggat voor uitvliegende jongen te hoog zit. Ook een stuk of 12 voor de
huiszwaluw (kleiner, rond vlieggat)
Nadat
gierzwaluwen in mei 2014 op lokgeluid bleken te reageren werden direct drie
kasten opgehangen waarvan er nog datzelfde jaar eentje bezet raakt.
In 2023 waren twee kasten bezet. In een kast
vlogen 2 jongen uit. In de andere ging een jong dood.
Na
Henks vertrek daar in 2008 is de ontwikkeling niet meer goed bijgehouden maar
ook in 2023 waren er nog 4 kasten bezet van de 5 beschikbare kasten sinds 2008.
In
2025 was ongeveer 6% van 2.305 gecontroleerde nestkasten en
neststenen bezet.
't
Gegraaf volgens regelgeving in een SMP met 5 jaar looptijd. In juli '23 zijn op
streetview, Esdoornlaan, al heel veel vleermuiskasten te zien en in de
overstekken op kopgevels zitten elk vier ingangen voor gierzwaluwen. Voor de
renovatie zaten er kantpannen.
Door de werkzaamheden gaan
volgens onderzoek van bureau Bakker 9 gierzwaluwnesten verloren, verdeeld over 7
woningblokken.
Compensatie vindt plaats met 50 nestkasten aan de nabijgelegen galerijflat aan
de Stadhouderslaan nrs. 9 - 79. Dat mag b.v. met 34 gaten in dakoverstekken en
16 nestkasten of naar keuze met kasten in gevelbetimmeringen in de zes
nokken. Er zal lokgeluid bij worden toegepast.
Het
zijn 50 gaten in de dakoverstekken geworden, foto G-streetview mei '24.
In 1996 telde
de vogelwerkgroep Arnhem er 12 nesten. In 2012
is het dak gerenoveerd en voorzien van een stuk of 20 gierzwaluwdakpannen
(foto). Op 7 mei 2013 was er een
excursie om o.a. te kijken of de nieuwe broedplekken weer bezet zijn geraakt. Zie:
De
nesten zitten vooral achter dakranden met nesten op de gevel, achter openingen
in overstekken die daar in het verleden als faunavoorziening in zijn gemaakt en
in een aantal nestkasten, zie bovenste foto, streetview 2016.
Er wordt gesteld dat "op basis van het onderzoek en de hoge mate van
activiteit het daadwerkelijke aantal nestlocaties in de permanente
voorzieningen tezamen met de tijdelijke kasten gelijk of groter is dan de
49 voor de renovatie".
opgehangen bij het
voormalige
2. 
(
Volgens
ecologisch adviseur Ecogroen
gaan er drie gierzwaluwnesten (rode cirkel op het kaartje)
verloren. Die worden gecompenseerd op drie kopgevels met elk vijf nestkasten.
vleermuisvoorzieningen aangebracht, waaronder 18 neststenen voor de gierzwaluw,
alles op basis van de voorschriften in het Soortenmanagementplan (SMP). Het is een
NOM-project (Nul op de Meter). De bezetting wordt gemonitord. Zie
Maar
daarna waren ze er zeker, en niet te weinig. Omwonenden meldden vele
tientallen rondvliegende vogels. In 2007 was er weer een grote dakrenovatie
en dreigde de kolonie te verdwijnen. Maar met de installatie van nu totaal 140
nestkasten kon de kolonie (op het nippertje) behouden worden.
kasten (114 vanaf 2012) met 21 uitgebreid naar totaal 140.
Door middel van lokgeluid raakte de eerste aan de straatzijde al in het tweede
jaar bezet. Er vliegen ' s zomers enkele tientallen vogels boven de wijk. Een
paar jaar later kwamen de drie kasten aan de kopgevel erbij en daar raakte er
ook al snel eentje bezet. Sindsdien elk jaar twee bezet. In 2016 werd een
bezetting gemeld op waarneming, zie
gierzwaluw opgehangen (aantallen gevonden met G-streetview).
Op twee kopgevels, Irenestraat 35 en 68, vol in de zon op het noordwesten en
twee op Vanenburgstraat 39 en 40 op het zuidwesten !
2016) zijn in "Dummy"-schoorstenen
3 of 4 neststenen
ingemetseld. Op streetview tel ik 12 of 14 panden met elk twee schoorstenen en
totaal ca. 85 - 95 neststenen. Een vogelaar / ecoloog meldt me dat ze door
gierzwaluwen, huismussen en spreeuwen worden gebruikt maar aantallen onbekend.
Op 26 mei '25 worden er twee bezette neststenen gemeld op Hovystraat 2,
Rooseveltweg, Buurtseweg, Harnjeshof, Floralaan
(foto mrt '24) en Sportstraat en permanent 60
neststenen in de gerenoveerde woningen. Volgens de
woning in 2021 ? een opening in de dakgootbouw voor gierzwaluwen gemaakt (en
twee voor de huismus en een steen voor de vleermuis eronder). De daken hebben
(veel) zonnepanelen (lekker gefinancierd via "salderen") of groen. Ook
dergelijke voorzieningen in Kaatsheuvel, Sprang-Capelle, Waalwijk, Loon op Zand,
's Gravenmoer en Dongen. Het is niet bekend of er voorafgaand aan de renovatie
ook onderzoek is gedaan naar de aanwezigheid van vogels en vleermuizen. 
videobanden op.
Het werden uiteindelijk negen kasten waar er nu nog drie van over zijn en
twee bezet in 2023. Totaal zijn er ca. 60 jongen uitgevlogen. Het is een van de
weinige gierzwaluwnesten in de wijk.
Oostblok,
Middelblok en Lenteblok
hangen sinds 2018-2019 140 kasten aan de kopgevels van de woonblokken. 1 - 6 per gevel maar ook
zes gevels met het maximum van 15 stuks zoals op Het Tolland nr. 1 (foto).
Dat
is erg dicht op elkaar en ook het plaatsingspatroon maakt het lastig een individuele kast te herkennen. Dit zou volgens de voorschriften van het nieuwe
Kennisdocument gierzwaluw (p. 41) niet toegestaan zijn. 
heeft bij de renovatie in 2011 nog eens 35 neststenen in de kopse kanten van de
woonblokken geplaatst.
Volgens de
huizen van hetzelfde type. Daar scheerden de
giervluchten met 5 - 10 vogels langs de dakgoten en haakten bij diverse
uiteinden aan. Na 10 minuten zag ik de eerste invlieger achter een dakgoot op
nr. 27. Het was overigens pas de vijfde melding van een bezet nest in de
hele gemeente op het platform waarnemingpuntnl, zie
Ze
liggen verder op vier noordelijk georiënteerde daken langs het spoor,
noordelijk van het entreegebouw, met elk 12 pannen, te zien vanaf spoor 4 en 5.
Het zijn kasten van Unitura voor tijdelijke
toepassingen die niet meer geleverd worden. Ook hier tijdelijke
kwaliteit.
nestkasten opgehangen. Die
raakten geleidelijk deels bezet. In april 2023 werden vijf kasten vervangen omdat ze
deels verrot waren. Eentje was naar beneden gevallen en een tweede dreigde
ook te vallen.
In 2023 waren er zes kasten bezet (in- en
uitvliegers gezien), drie in nieuwe en drie in oude kasten.
Leuk
dat je op de foto van 
zitten
15-18 neststenen in groepjes van 3 ingemetseld. Volgens Avifauna ook niet
bezet. Foto Henk Mellema van Avifauna.
Op
30-11-2023 vertelde een enthousiaste bewoner me dat ze 'bij veel van die
gaten die donkere schichten' naar binnen ziet schieten. ' s Avonds vliegen
er groepjes boven de wijk. Ik maak uit de beschrijvingen op dat het
gierzwaluwen waren hoewel er hier en daar wel wat
nestmateriaal uit de opening steekt, hetgeen op huismus wijst. Avifauna
Zwolle heeft in 2025 de panden bekeken, maar niet voldoende tijd genomen en
schatte de bezetting op vier.