|
Gierzwaluwnieuws 2022 Nieuws andere jaren: 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013
"Hirundo apus" in Nederlandsche vogelen van Nozemann en Sepp, deel 1, 1770. Ook in: Vliegwerk, vogels in de kunst. Matthias Depoorter, 2015.
Overige gierzwaluwpagina's
Contact: JaapLangenbach@ziggo.nl Willemstraat 38, 3511 RK, Utrecht 06 -3849 7474 |
|
Jongen sterven massaal in Spaanse hittegolf
17 juni 2022
Spanje wordt geteisterd door een extreem
vroege hittegolf. In grote gebieden komt de temperatuur ruim boven de 40
graden. Nog niet eerder gebeurde dit zo vroeg in het jaar. Heel veel jonge
gierzwaluwen zijn het slachtoffer. Het wordt veel te heet in de nesten
onder dakpannen en in (dunne) muren.
Jong van ca. 7 dagen oud. Foto Elles Bertholée, Soest
In o.a. Sevilla en Cordoba werden er vele honderden op straat gevonden. Alleen al in Sevilla werden er in vier dagen 600 bezorgd bij opvangcentra, voornamelijk de vale gierzwaluw. Men schat dat 90% van de broedsels dood is. Veel kans op overleving van de gevonden jongen is er niet want Spaanse opvangcentra nemen geen gierzwaluwen op (geen prioriteitensoort). Vele worden bij particulieren bezorgd maar die weten weinig van het groot brengen. Dat is expertwerk en vergt 30 dagen voeren voor jongen van 10 dagen oud. Vale gierzwaluwen brengen per jaar meestal twee broedsels groot, dus men hoopt maar dat het daarmee wel goed gaat. Op dit nest in Cadiz, zuidwesten aan de kust, gaat het kennelijk goed: webcam Cadiz, 2 jongen. In zuidoost Frankrijk werd vandaag de vroegste datum ooit met 40+ graden genoteerd. Morgen wordt het in de hele oostelijke helft van het land boven de 40 graden.
- Bericht Spanje-vandaag, 18 juni 2022 - Bericht De Morgen.be, 16 juni 2022 - Bericht The Guardian, 16 juni 2022. - Artikel van Marjos Mourmans over hittestress en de gevolgen voor broedsels in de loop van het seizoen.
Jongen uit het ei
17 juni 2022 Bijna alle jongen zijn nu wel uit het ei, afgezien van de gebruikelijke nakomers. De gemiddelde uitkomstdatum voor Nederland is 15 juni maar de spreiding is vrij groot. Ze worden 40 dagen op het nest gevoerd. Op 28 webcams zijn broedsels met jongen te zien. Sommigen zijn al behoorlijk groot. Zie: https://gierzwaluw.website/webcams.html .
Wordt achterstand ingehaald ?
11 juni 2022 Veel gierzwaluwen kwamen dit jaar vrij laat aan (is de indruk, zie de indicaties in dit bericht hieronder ), net als in 2019. Er zijn vermoedens dat gierzwaluwen in staat zijn om opgelopen achterstand door late aankomst in te halen. Het seizoen is kort; in de derde week van juli (de gemiddelde uitvliegdatum van het eerste jong is 21 juli) willen ze eigenlijk klaar zijn want dan vermindert het insectenaanbod al weer. Ze hebben altijd haast, ook op de terugweg uit het winterverblijf, zie sprinten tijdens voorjaarsmigratie. Diverse eigenaren van met camera bewaakte nestkasten is wel eens opgevallen dat bij late aankomst eieren sneller worden gelegd. Vaststellen of dat echt een trend is, en of ook het grootbrengen van de jongen sneller gaat, vereist data van veel broedsels omdat voldoende nauwkeurige tijdstippen van diverse stadia in het broedproces lastig zijn vast te stellen, ook met camera's.
Hieronder staan de data per jaar van 6-8 broedsels in
met camera bewaakte nestkasten in Mijdrecht.
Broedselstadia nestkastkolonie Mijdrecht.
In een kort bericht met grafieken van
voorzitter Rick Wortelboer van GBN op het gierzwaluwforum, zie
aankomst en legbegin op forum
SMS wordt gemeld dat er geen (statistisch relevant) verband is
tussen de aankomstdatum van de eerste of tweede oudervogel en de tijdsduur
tot het leggen van het eerste ei.
Aantal dagen van aankomst 2e oudervogel tot legdatum
1e ei.
Dag 120 is 1 mei.
Dat blijkt uit de gegevens van 232 met camera
bewaakte legsels die in 1998-2012 door GBN zijn verzameld. Die gegevens zijn
toegevoegd aan de nog veel grotere en langer lopende databank
Webcams laten al veel broeders zien
30 mei 2022
Na een late aankomst van veel gierzwaluwen dit jaar is het
broedseizoen nu toch echt begonnen. De paartjes hebben zich weer op
hun vertrouwde locaties gevestigd en op de meeste webcamnesten zijn eitjes
te zien. Veel paartjes zijn al klaar met leggen en begonnen met broeden.
Op de webcam van Vogelbescherming Nederland
was te zien dat op 21-5 het tweede eitje was gelegd. Eitjes worden om de
twee dagen totaal 2-3 eitjes gelegd. Pas na het laatst gelegde ei begint het broeden. Het
leek er op dat er nog een derde ei zou komen want beide vogels waren
regelmatig de kast uit. Maar 23-5 zat er regelmatig een vogel ook overdag
op het nest, dus gedacht werd dat het broeden was begonnen. Maar op 24-5
lag er 's middags toch nog een derde ei, ca. 3,2
dag na het 2e. Er zit nu continue een vogel op het nest dus het broeden
is begonnen.
Man en vrouw
wisselen elkaar bij het broeden om de ca. twee uur af. Een dag of twintig na het
laatst gelegde ei komt het eerste jong uit. Dat vliegt nog eens veertig
dagen later uit.
In de kast en op de vogels rennen ook flink
wat vrij grote "spinnen" rond. Dat zijn gierzwaluwluisvliegen die alleen
leven van het bloed van gierzwaluwen. De webcam staat bij een van de
105+ bezette nestkasten in kasteel Waardenburg.
Gemiddeld worden er 2,5 eitjes gelegd en een
legsel van vier is heel zeldzaam, zo bleek uit onderzoek aan 368 legsels
over 2003-2012 door leden van GBN. Daar zaten slechts twee legsels van vier bij.
Martin van der Aa in Enter (Twente) ontdekte
deze week "een viertje" in een van zijn drie bezette nestkasten. De
legdata waren 17, 19, 21 en 24 mei, goed te volgen met de bewakingscamera,
zie zijn
filmpje met vier eitjes.
Het paartje broedt daar voor de vierde keer. Vaak gaat er iets niet goed
met zo'n legsel maar er zijn gevallen van vier uitgevlogen jongen bekend.
Nestkast met webcam in Norfolk, UK. Nr. 11 in de
lijst met gierzwaluw webcams
De lijst telt inmiddels 27 on-line cams (met groene ster) bij nesten waar
minimaal een vogel aanwezig is.
Bij elke cam is aangeven hoever het broedseizoen (ongeveer) is gevorderd,
zie
gierzwaluwwebcams.
De cam van Beleef de Lente staat op nr. 4 in de
lijst. Hier meer over de
kolonie Waardenburg.
Late aankomst maar "alles komt goed"
Update 3 juni 2022
Het ziet er naar uit dat veel vogels dit
jaar flink later aankwamen dan "vroeger". Of komt het (deels) door veel minder waarnemers dan
in de Coronajaren '20 en '21. Op Koningsdag had men toen wel vrij maar waren er geen vrijmarkten, dus tijd voor tochtjes en omhoog kijken.
Het was erg druk in de natuur.
Ook uit meldingen uit het buitenland en uit
de data van de trektekposten ontstaat
de indruk dat veel vogels dit jaar laat aankwamen. Zandstormen in de Sahara
en vooral slecht weer in Spanje en Frankrijk worden als mogelijke oorzaken
gesuggereerd. Maar dat zijn veelal (soms sterke) vermoedens. Er is nog erg
weinig bekend over de omstandigheden die het trekgedrag sturen en hoe
gierzwaluwen daar mee omgaan. (hoog- laag vliegen, omwegen maken,
omkeren en opnieuw proberen, e.d.). Hieronder beschouwen we eerst de
waarnemingen die op waarneming.nl werden gedeponeerd.
Het aantal
waarnemingen op en rond Koningsdag 2022 (wel weer vrijmarkten) lag dit jaar weer op het niveau van voor 2020.
Hoofdmacht komt er aan
Op 7 mei werden er op de Franse telpost in
het zuidoosten bij Perpignan 30.000 geteld (op twee na hoogste aantal op een
dag ooit). En een dag later een nog nooit vertoonde 68.000, zie
Telpost Falaise de Leucate.
Dat was tevens het hoogste aantal dat ooit op een Europese trektelpost langskwam. Iets
zuidelijker werden er 56.000 stuks genoteerd, nu nr. 2 in de recordlijst,
zie
dagrecords gierzwaluw op
trektelposten .
Op 8-9 mei werden vervolgens op veel plaatsen in West-Europa,
en ook in Nederland, opeens erg veel nieuwe aankomsten gemeld. Ook op waarneming.nl
namen de aantallen flink toe tot een piek van 712 op 10 mei.
Opvallend vaak werd er "Hè,
hè, eindelijk"
e.d. bij vermeld. De hoofdmacht komt er uiteindelijk dan toch
aan.
Het totaal aantal waarnemingen lag tot bijna
het einde van de maand duidelijk onder dat van 2019. De 'achterstand'
is dus eindelijk toch ingelopen, maar het totaal aantal gemeldde vogels
lag op 31 mei toch nog flink lager, ruim 62.000 tegenover 89.000 in 2019,
zie
maandtotalen 2022 op
waarneming.nl (aantallen
waarnemingen, vogels en waarnemers)
Hieronder staat ter vergelijking het verloop
van het aantal waarnemingen tot en met 31 mei in 2019 t/m 2022. Op zaterdag
21 mei was er een flinke piek. Het lijkt erop dat toen flink wat 'bangers'
zijn aangekomen. Dat zijn de niet-broedvogels die altijd een week
of vier na de broeders aankomen. Dat valt altijd op met het gegier
van groepjes langs de kolonies. Ik zag ze die zaterdag ook voor het eerst
boven twee kolonies in Utrecht. Rond 28 mei was er een tweede, grotere
aankomstgolf.
Aantal waarnemingen (dus niet aantal vogels!)
2015-2022.
Aantal vogels bij trektellen per dag
Zie :
gierzwaluwwaarnemingen t/m
31-5-2022.
Op het totaal van alle trektelposten (aantal
vogels!) zien we op
15 mei een flinke uitschieter van bijna 9.700, een kleinere van ca. 3.200
op 21 mei en weer een hoge van ruim 9.300 vogels op 27 mei. Maar het
totaal aantal op 31-5 was nog maar 47% van dat in 2021. Zie vergelijking 2022, 2021 en 2020 op
trektellen - gierzwaluw.
De pieken op
trektellen en op waarneming.nl gaan aardig gelijk op.
Volgens het project
Liveatlas-Sovon
was de gierzwaluw begin mei
ongeveer een week later dan gemiddeld over 2019-2021, maar ook daar werd flink
'ingehaald'. Op 15 mei waren de aantallen gelijk aan het
gemiddelde over '19-'21 maar eind mei was er toch weer achterstand
opgelopen, wellicht door tijdelijke wegtrek
wegens koud weer van 'bangers' (niet-broeders). In de UK zien we op
Birdtrack - gierzwaluw
dat de aantallen nog steeds flink
achterblijven.
- Waarnemingen
België april 2022
Gierzwaluwexcursies in Amsterdam
5 mei 2022
De Amsterdamse Vogelwerkgroep organiseert
ook dit jaar weer diverse excursies gierzwaluw in verschillende delen van
de stad. Zeer deskundige begeleiders. De eerste van acht stuks start op 27
mei om 20.30 in de Eerste Helmerstraat, zie
excursieschema.
NB: De allereerste gedocumenteerde
gierzwaluwwaarneming (op een schilderij) in Amsterdam dateert van ca. 1670,
zie
Gierzwaluwen in Amsterdam.
Gierzwaluwen in Oisterwijk e.o. 2020-2021
26 april 2022
Gierzwaluwwerkgroep Oisterwijk heeft weer
een fantastisch jaarverslag gemaakt. Ditmaal over 2020-2021 gecombineerd
en het telt
maar liefst 57 pagina's boordevol onderzoeksresultaten over de jaren 2005
- 2021 in Oisterwijk en omgeving. De werkgroep is al vele jaren bezig met
vooral monitoring van nestkasten en inventarisaties van broedbestanden in
de regio. Er wordt elk jaar zeer gedetailleerd verslag van gedaan. Heel
erg jammer dat dit het laatste jaarverslag "in deze vorm" was. Hannie
Nilsen en Gerard van der Kaa hebben "door persoonlijke omstandigheden"
moeten besluiten de werkgroep op te heffen. Maar veel werk van de
vrijwilligersgroep van ca. 25 mensen gaat door en men blijft beschikbaar voor vragen en
adviezen. Zo worden momenteel alle camera's, bekabeling en
opslagapparatuur in de Joanneskerk nog een keer vervangen. Met de registratie van ontelbare
gebeurtenissen en gedetailleerde verslaglegging is men daar erg veel te
weten gekomen over de broedbiologie van de gierzwaluw. Ook het broedbestand in Oisterwijk
(2011 en 2016/2017) en Moergestel (2013) is gedetailleerd in kaart
gebracht. In 2020/2021 is Udenhout geïnventariseerd. Ook wordt de bezetting van
twee huiszwaluwtillen en de faunatoren gemonitord.
Broedsucces Joanneskerk 2005 - 2021
Acht andere kasten sinds 2005 in de Joanneskerk
worden niet met de camera's bewaakt maar wel gedetailleerd gemonitord. De
bezetting nam toe van 1 kast in 2005 tot alle acht in 2020 en 2021.
De monitoring sinds 2008 van de bezetting van
nu 140 nestkasten (117 bezet in 2021) in kasteel Waardenburg is geleidelijk
overgedragen aan de IVN werkgroep West-Betuwe. Over de resultaten daarvan en
links naar jaarverslagen staat
hier een bericht.
Lees hier het
jaarverslag Gierzwaluw -
Oisterwijk 2020-2021.
Een aanrader !
"Winterslaap" in de zomer
16 april 2022
Gierzwaluwen vliegen tijdens hun
winterverblijf in zuidelijk Afrika negen maanden lang 24/7 achter elkaar
door en komen ook tijdens de trek niet aan de grond. Er zijn onderweg
genoeg insecten te vangen om aan de benodigde energie te komen. Voor
een winterslaap zoals bij beren en diverse andere zoogdieren is al
helemaal geen noodzaak. Maar in de Europese broedgebieden ligt dat anders.
Tijdens erg koude en/of natte zomerperioden is het insectenaanbod soms zo
slecht dat veel broedsels mislukken. Het was al min of meer bekend dat
daar door nestjongen mee gedeald wordt door het energieverbruik te beperken met
een sterk verlaagde lichaamstemperatuur
tijdens "nachtelijke winterslaap".
Onderzoekers van een Duitse kolonie in
Siegen hebben dit nu met metingen bevestigd, ook bij volwassen
broedvogels. Ze maten van 2010-2015 de nesttemperatuur en het energieverbruik op
50 nesten en leidden daaruit af dat er in koude nachten sprake is van een
"nachtslaap+"
(Engels 'torpor', in 'torpid state')
met extra verlaagde temperatuur en sterk vertraagde
stofwisseling. Tijdens 423 koude nachten zakte de nesttemperatuur met
gemiddeld 8,6 graden. Tijdens zes gemeten koude nachten met "nachtslaap+" daalde de stofwisseling (CO2-productie en zuurstofverbruik) met gemiddeld
56% en met gemiddeld 7,6 graden. In minder koude nachten daalde de
stofwisseling met slechts 33%.
Temperatuurdalingen zijn bij nestjongen al
eens eerder opgemeten door J. Kosmikies door ze expres te laten
verhongeren. Nacht na nacht daalde de lichaamstemperatuur (tot wel 20
graden, normaal is 36-40) om overdag weer te herstellen. Dat is namelijk
nodig om weer door de ouders gevoerd te kunnen worden. De enige andere
vogel die het ook doet, maar elke nacht en niet alleen tijdens slecht
weer, is de (verwante) kolibrie. Een echte winterslaap (maanden) van een
vogel is alleen
bekend van een Noord-Amerikaanse nachtzwaluw, de poor-will.
In de samenvatting van de paper wordt niet
duidelijk of de 'zomerslaap' bij broedvogels alleen 's nachts voorkomt en
hoe lang de periodes zijn waarin het voorkomt. Van niet broedvogels is
bekend dat ze bij extreme koude/natte periodes dagenlang de kolonie
verlaten en tijdelijk ver wegtrekken. Soms klonteren ze als bijenzwermen
bij elkaar tegen muren of bomen. (zie titelfoto op pagina
https://gierzwaluw.website/2020.html)
- Samenvatting paper in Biology Letters:
Cool Birds, energiebesparing
door "winterslaap"
in zomer.
Eerste gierzwaluwen in Ochten gezien
7 april 2022, update 11 mei
Het was voor Dylan van Galen op 7 april pas zijn derde
gierzwaluwmelding ooit, maar uit zijn toelichtingen maak ik op dat hij wel
vrij zeker is van de
soort. Ze vlogen "2-3 minuten laag gierend tussen de huizen, daarna naar
de uiterwaarden". Het is de allereerste waarneming dit jaar op waarneming.nl .
7 april is precies gelijk aan het gemiddelde van
de eerste
waarnemingen over 1981-2022.
Inmiddels zijn ze ook gemeld in Elburg (9-4, onzeker), Almere (12-4,
onzeker), Beuningen (12-4, een kwartier vrij laag boven de wijk van de
waarnemer, daarna weg/doorvliegend), Soest (13-4), Beek (Li. 14-4), nog
een keer Elburg (overvliegend oost, net buiten de stad, 15-4) en Gouda
(15-4).
Aankomstdatum vervroegt niet of nauwelijks sinds
1981:
https://gierzwaluw.website/1eAankomst.html
(de vervroeging op vooral waarneming.nl wordt verklaard door meer
waarnemers en dus grotere trefkans)
Op 18 april werden de eerste passages langs
de trektelpost in Breskens (Zeeuwsch Vlaanderen) waargenomen. Maar
tot en met 30 april werden er totaal nog maar 5.060 stuks op de trektelposten gezien.
In 2020 / 2021 waren dat er respectievelijk al 26.263 en 31.250.
Zie vergelijking van aantallen
vogels 2022, 2021 en 2020 op
trektellen - gierzwaluw.
Zie
bericht hierboven voor
verder verloop (late) aankomst 2022.
Gierzwaluwconferentie 25-27 mei 2022
5 april 2022
De 6e gierzwaluwconferentie,
in '20 en '21 wegens Corona uitgesteld, wordt dit jaar alsnog gehouden in
Segovia, midden Spanje. Het is een twee-jaarlijkse wereldconferentie over gierzwaluwen.
Hier korter filmpje van 2
min.
Er zijn 40 presentaties en papers gepland,
waaronder vijf uit Nederland over broedplaatsmonitoring in Amsterdam,
radarwaarnemingen van nachtelijk foerageren boven het IJsselmeer,
broedbiologie, gierzwaluwtillen en over het zicht van gierzwaluwen.
Alle info op de conferentiesite
.
Eerdere conferenties:
Berlijn, 2010
-
Verslag door Evert Pellenkoft,
GBN-bulletin 2010-1 p.4-6
Berlijn,
2012
-
Verslag in GBN-bulletin 2012-1 p. 4-6
Cambridge,
2014
- Samenvattingen
van de lezingen op
Google Docs.
- Filmpje (E) van 5 min. met deelnemers aan het woord:
Polen, 2016
- Verslag van NL-bezoeker
Jochem Kuhnen met veel foto's
-
Samenvattingen (E) van de
papers door Ulrich Tigges en Marko Tucakov
Israël, 2018
-
Verslag
GBN-bulletin 2018-1 p.11
- Weblinks naar papers /
powerpoints
Dikke fout met nestkasten aan een brug
4 februari 2022
In Voorschoten zijn nieuwe bruggen gebouwd en een
gemeenteraadslid kreeg het idee om er nestkasten aan te hangen. Een deskundige
adviseerde kasten voor gierzwaluwen. Vanwege de verkeersdrukte zouden die daar
het beste passen. Maar iedereen weet nu bijna wel dat gierzwaluwen onder de
nestkast een vrije uitvlieghoogte van minstens 3 meter nodig hebben. Als de
gierzwaluwen deze kasten al zullen weten te vinden (lijkt onmogelijk, zie
omgeving op
Google Streetview) dan
zullen de uitvliegende jongen goede kans maken in het 2-2,5 meter lager liggende
water te geraken. Zie
bericht en foto Voorschotense
krant 3-2-2022.
Cursus gierzwaluw en huismus in de ruimtelijke
ordening voor profs
1 februari 2022
Ook dit jaar organiseert Sovon i.s.m.
Vogelbescherming Nederland weer een dagcursus gierzwaluw en huismus.
Kunstnestprojecten voor met name de gierzwaluw
mislukken nog veel te vaak door o.a. onvoldoende kennis van zaken. Hoe werkt de Wet Natuurbescherming en het Soortenmanagementplan,
hoe gaan we daar mee om en wat zijn goede voorzieningen voor compensatie van
nestverlies door sloop en verbouw ? Op 15 maart 2022 in
Nijmegen, Sovon-locatie. Kosten € 429,- excl. btw. Alle info hier
bij Sovon.
Natuurinclusief bouwen gereguleerd ?
31 januari 2022
Minister de Jonge van VRO heeft 27-1 in zijn
eerste kamerdebat over Volkshuisvesting op een vraag van Laura Bromet (Groen-Links)
toegezegd dat hij de mogelijke opties voor de regulering van
'natuurinclusief bouwen' gaat onderzoeken.
Op 25 januari 2022
werd door een grote groep marktpartijen met een petitie opgeroepen om 'natuurinlusief
bouwen' verplicht te stellen voor alle nieuwbouw.
Hier tekenen kan nog steeds.
Zie het bericht van 31-1 op
Stadszaken.
Natuurorganisaties,
bouwondernemingen, banken en leveranciers bepleitten in het
Manifest "Bouwen voor Natuur" dat er voor nieuwbouw een "Natuurstandaard"
wordt opgesteld. Alle nieuwbouw zou voorzien moeten worden van
groenvoorzieningen in de buurt en van broed- en verblijfplaatsen voor vogels
en zoogdieren zoals gierzwaluw, huismus en vleermuis.
De natuurvoorzieningen zouden verplicht moeten
worden opgenomen in de aanbestedingseisen. "Natuurinclusief
bouwen", moet zo uit de goede bedoelingensfeer komen.
De Tweede Kamer vroeg zich eerder al af of
verplichtingen niet geregeld kunnen worden in het Bouwbesluit. In een motie van GroenLinks en CDA
werd de
minister gevraagd dit te onderzoeken, zie
Motie Bromet en Von Martels,
ondersteund door de
initiatiefnota
"Groen in de stad".
De motie werd met 129-20 aangenomen.
In
het kader van 'klimaatneutraal' en 'van gas los' gaat de
komende 30 jaar de hele bebouwde omgeving op de schop door sloop, renovatie en nieuwbouw. Huismussen,
gierzwaluwen en vleermuizen zullen hun broed- en verblijfplaatsen verliezen.
Standaard aanbrengen van voorzieningen in alle nieuw- en verbouw is een eenvoudige en goedkope methode
voor de vorming van nieuwe kolonies.
Twee methodes
De
gierzwaluwpopulatie is waarschijnlijk het meest gebaat bij overvloedig
beschikbare, gelijksoortige broedplaatsen. Die worden makkelijker gevonden dan
allerlei soorten nestkasten of neststenen in sterk uiteenlopende typen,
opstellingen en locaties. Dat is namelijk het resultaat van de huidige
vrijwillige initiatieven en van
wettelijk vereiste mitigatie (= "verzachting") bij sloop- en
renovatieprojecten. Compensatie wordt per pand of per huizenblok alleen
geregeld als er broedplaatsen verloren gaan. Dat vereist onderzoek naar
aanwezigheid (wordt ook nogal eens ' vergeten') en ontwerpen van nieuwe
voorzieningen, waarbij ook nogal eens fouten worden gemaakt; het komt voor
de gierzwaluw vrij precies. De bezettingskans van deze nieuwe voorzieningen
is daardoor erg
laag. (zie
pagina Kunstnesten).
Het risico op leegstand wordt bij standaard overal
beschikbare en gelijkvormige nestplaatsen aanzienlijk minder omdat ze uiteindelijk
'automatisch' herkend worden als geschikte broedplaats. Lokgeluiden zijn dan
ook niet meer nodig.
Kolonie Waardenburg naar 105+ paartjes
16 januari 2022, update 18-2
Het is niet bekend of en hoeveel gierzwaluwen er in kasteel Waardenburg bij Neerijnen
langs de Waal
broedden tussen 1265 en de renovatie van 1957-1960.
Een ploegje van 8-10 vrijwilligers o.l.v. Marjos Moermans
(die ook het advieswerk voor de nestkasten deed), Hannie Nilsen met leden van IVN vogelwerkgroep Oisterwijk
en Bert Vos van IVN West Betuwe voert sinds 2009
jaarlijks een gedegen controle uit van de kasten. Van elke kast wordt de
status en inhoud genoteerd en foto's gemaakt.
Broedgevallen worden vastgesteld aan de hand
van achtergebleven poepjes (van de jongen) in de kast. Elk jaar worden de
kasten schoongemaakt zodat het jaar daarop weer vastgesteld kan worden of er
gebroed is. (uiteraard worden de nesten niet verwijderd, alleen los
materiaal en poepjes).
In 2018/2020 is het aantal kasten (114 vanaf
2012) met 21 uitgebreid naar totaal 140.
Het aantal broedgevallen nam gestaag toe. In 2021
waren er 117 in gebruik door gierzwaluwen
waarin 105 broedgevallen met uitgevlogen jongen werden vastgesteld. Van nog
eens 12 kasten is broeden onzeker. Er werden ook 13 niet uitgekomen eitjes
gevonden en twee dode, bijna volwassen, jongen. In een aantal kasten werden
totaal 30 uileballen van de kerkuil gevonden (slaapplaats), vaak samen met
niet uitgekomen gierzwaluweitjes en 1 x een dood jong gierzwaluw.
Zeer waarschijnlijk zijn er ook nog een aantal
natuurlijke gierzwaluwbroedplaatsen, o.a. achter het pannendak van de Donjon.
Op 10 januari werd de jaarlijkse inspectie
weer uitgevoerd.
Door de controleurs werd dit
verslag over 2021
samengesteld. Omroep Gelderland was er
ook bij en publiceerde dit
verslag op
11-1-2022, met een filmpje van de schoonmaak
.
Over de jaren 2009-2015 werd eerder al
een prachtig verslag
geschreven met veel foto's en
achtergrondinfo. Op de site van VWG Midden Brabant staan ook de
jaarverslagen over 2016 en
2017.
En
hier staat het
verslag over 2018.
Nestkasten Utrecht op de kaart
10 januari 2022
In Utrecht zijn voor broedseizoen '22 1.249 bekende
kunstnesten (nestkasten en neststenen) voor gierzwaluwen beschikbaar.
76 van de 85 bezette kasten bevinden zich in drie redelijk tot zeer goed bezette projecten in Voordorp (17
bezette kasten, 20% bezet), de Lutherse kerk aan de Hamburgerstraat (23 bezet,
88%,
(mogelijk
de oudste gierzwaluwkolonie in kunstnesten van Europa !) en op de locatie van het voormalige AZU aan de Hartingstraat / Arthur
van Schendelstraat (38 bezet, 100%). Ook dit jaar gaan we de bezetting weer
controleren.
Alle info op Gierzwaluwen in Utrecht.
Neem even contact op als je wilt helpen:
jaaplangenbach@ziggo.nl
.
- 82 nestkastprojecten Utrecht op
Google Maps
Onderzoek naar plastic in nesten
4 januari 2022
Gierzwaluwen komen nooit aan de grond.
Nestmateriaal wordt in de lucht
De Spaanse biologieprofessor Alvaro Luna
Fernandez denkt dat plasticvervuiling slecht is voor het broedsucces. Grote
stukken plastic verstoren de warmte- en vochthuishouding en microplastics
kunnen opgegeten worden omdat gierzwaluwen de
Gevraagde gegevens:
Plastic-protocol
Gegevens opsturen naar:
Alvaro.luna@universidadeuropea.es
Dood jong aan plastic draad in nestkast Mogielnica (Pl).
Documentatie:
Plastic doodt gierzwaluw.
Gierzwaluwen van Beijing
3 januari 2022
De ondersoort Apus pekinensis van onze
gierzwaluw
broedt al meer dan 600
De ondersoort siert ook een nieuw boek over de
vogels van Beijing.
Op deze animatie is te zien hoe de jaarlijkse
trektocht van 12.000 km naar Zuidelijk Afrika verloopt:
migratieroute apus pekinensis.
Hier alles over het
gierzwaluwproject Beijing.
Vale gierzwaluw bij Terneuzen
3 januari 2022
Vandaag is bij Terneuzen aan de Westerschelde door een aantal mensen
waarschijnlijk een vale gierzwaluw gezien. De vogel foerageerde er geruime
tijd. Het is de eerste januari-waarneming. Voorheen werd deze soort, sinds
2006, alleen in oktober en november in Nederland gezien. De vale
broedt in het Middellandse zeegebied. Zie de
-
Filmpjes om de winter door te komen
jaaplangenbach@ziggo
, Willemstraat 38,
3511 RK, Utrecht
06 - 3849 7474 ,
|
In
Spanje zijn ze gemiddeld al wat groter dan hier en sterk genoeg om uit het
nest te vluchten.
Maar
daarna waren ze er zeker, en niet te weinig. Omwonenden meldden vele
tientallen rondvliegende vogels. In 2007 was er weer een grote dakrenovatie
en dreigde de kolonie te verdwijnen. Maar met de installatie van 140 nestkasten kon de
kolonie (op het nippertje) behouden worden. 
opgevangen
en al geruime tijd worden ook zwevende stukken plastic benut. Vooral in
nestkasten met camerabewaking wordt veel plastic gezien en er zijn nesten
gevonden die bijna volledig met plastic zijn gebouwd.
uitwerpselen
van de jongen opeten. Een groot stuk plastic kan de nestingang blokkeren en
ballontouwtjes zijn dodelijk als de vogels erin verstrikt raken. Hij gaat er
onderzoek naar doen en roept mensen die bereikbare nesten kennen (zoals
nestkasten) op om ervaringen en gegevens op te sturen. Onderzoek het nest
(buiten de broedtijd ! of via je nestcamera) op plastic en maak er foto's
van. Haal het plastic eruit (zonder het nest te beschadigen !) en maak
foto's van het plastic op een vel wit papier met een liniaal erbij om zo de
soort en de omvang te kunnen duiden. Ter voorkoming van schade door plastic
is het nuttig om waar mogelijk nestkasten na het broedseizoen van plastic en
ander los materiaal te ontdoen. Het nest laten zitten !
jaar in
Beijing maar er zijn nog maar 3.000 van de
50.000 paartjes over. Prachtige beelden over voorkomen, migratie en
bescherming in zeven
minutenfilmpje. Zet hem op volledig scherm !
